Keti Nge Ke Vandaka ti Mfunu ya Nsiku Mosi ya Biblia na Konso Kima?

NTANGU nge vandaka leke, ntembe kele ve nde bibuti na nge vandaka kutudila nge bansiku mingi. Ntangu nge vandaka kuyela, nge kumaka kubakisa nde bo vandaka kusala yo sambu na mambote na nge. Ata nge me kuma mbuta mpi ata bibuti na nge ke tudilaka nge diaka ve bansiku, mbala ya nkaka nge ke salaka mambu mingi kaka mutindu bo vandaka kulonga nge.

Yehowa, Tata na beto ya zulu, ke pesaka beto mwa bansiku na Ndinga na yandi Biblia. Mu mbandu, yandi ke buyisaka kusambila biteki, pite, bizumba mpi kuyiba. (Kubasika 20:1-17; Bisalu 15:28, 29) Ntangu beto ke zabaka malongi ya Yehowa mbote mpi ke ‘yelaka na mambu yonso,’ beto ke bakisaka nde yandi ke pesaka beto bansiku yai sambu yandi ke zolaka beto mpi sambu yandi ke zolaka kutanina beto.—Baefezo 4:15; Yezaya 48:17, 18; 54:13.

Kansi, Biblia ke pesaka ve konso ntangu nsiku mosi buna na konso kima. Yo yina, bantu mingi ke yindulaka nde mutindu ata nsiku mosi ve ya Biblia ke buyisa pwelele kima mosi buna, bo kele ti nswa ya kusala konso kima ya bo me zola. Bo ke tubaka nde kana yo vandaka mpenza mfunu, Nzambi zolaka kutudila beto nsiku.

Mbala mingi, bantu ya ke yindulaka mutindu yai ke bakaka balukanu ya mbi yina ke natilaka bo kibeni bampasi na nima. Bo ke bakisaka ve nde Biblia lenda sadisa bo na kuzaba mambu ya ke sepedisaka Nzambi yo vanda ata nsiku mosi ve ke tubila pwelele mambu ya bo ke zola kusala. Kana beto ke longuka Biblia mpi ke bakisa mutindu Yehowa ke tadila mambu ya beto ke zola kusala, beto ta longa kansansa na beto mpi yo ta sadisa beto na kubaka balukanu ya mbote yina ta sepedisa yandi. Kana beto ke sala mambu yai, beto ta pesa ntima na yandi kiese mpi balukanu ya mbote yina beto ta baka ta natila beto mambote.—Baefezo 5:1.

Bambandu ya Mbote ya Bantu Yina Bakaka Balukanu ya Mbote

Biblia ke tubila masolo mingi ya bansadi ya Yehowa ya ntangu ya ntama yina bakaka balukanu ya mbote ata ntangu nsiku mosi ve vandaka kutubila mambu yina yo lombaka nde bo sala. Beto tubila mbandu ya Yozefi. Ntangu nkento ya Potifare vandaka kusosa kubwisa yandi na kusala pite ti yandi, nsiku mosi ve ya Nzambi vandaka kutuba nde bizumba kele mbi. Kansi ata nsiku vandaka ve, Yozefi bakisaka nde kuvukisa nitu ti nkento yina vandaka mbi mpi nde yo vandaka disumu “na ntwala ya Nzambi.” (Kuyantika 39:9) Yo ke monana nde, Yozefi zabaka nde kusala bizumba vandaka ve kuwakana ti luzolo ya Nzambi mpi nde yo vandaka kufwa nsiku yina Nzambi songaka Adami ti Eva na kilanga ya Edeni nde bakala fwete landa kukangama ti nkento na yandi.—Kuyantika 2:24.

Beto tubila mbandu ya nkaka. Bisalu 16:3 ke tuba nde Polo yotisaka leke Timoteo na ntwala ya kunata yandi na kisalu ya kimisionere. Kansi verse 4 ke tuba nde na nima Polo ti Timoteo vandaka kuluta na bambanza yina mpi bo vandaka kupesa bampangi “bansiku yina bantumwa mpi bankuluntu yina vandaka na Yeruzalemi basisaka.” Na kati ya bansiku yango, bo bakaka lukanu nde Bakristu fwete landa diaka ve nsiku yina vandaka kulomba bantu na kudiyotisa! (Bisalu 15:5, 6, 28, 29) Ebuna sambu na nki Polo yotisaka Timoteo? Yandi salaka yo “sambu na Bayuda yina vandaka na bisika yina, . . . bo yonso zabaka nde tata [ya Timoteo] vandaka Mugreki.” Polo zolaka ve kubudisa bampangi dibaku (sakuba). Yandi vandaka kuzola nde Bakristu kulanda kuvanda ‘bambandu ya mbote sambu na kansansa ya konso muntu na meso ya Nzambi.’—2 Bakorinto 4:2; 1 Bakorinto 9:19-23.

Polo ti Timoteo bakaka badesizio mingi ya mutindu mosi. Mu mbandu tanga Baroma 14:15, 20, 21 mpi 1 Bakorinto 8:9-13; 10:23-33 mpi tala mutindu Polo vandaka kudiyangisa sambu na mambote ya bantu ya nkaka, disongidila kinduku na bo ti Nzambi, mingi-mingi sambu na bantu yina lendaka kubula dibaku sambu kima mosi ya vandaka mbi ve. Polo sonikilaka Timoteo nde: “Mono kele ve ti muntu ya nkaka yina kele ti nkadilu [mpeve ya mbote] bonso ya yandi; yandi ke kudibanzaka na masonga yonso sambu na mambu na beno. Sambu bantu yonso ya nkaka ke sosa mambote na bo mosi, kansi ya Yezu Kristu ve. Kansi beno me zaba nzikisa yina yandi pesaka sambu na yandi mosi, nde bonso mwana ti tata na yandi, yandi salaka ti mono bonso mpika sambu na kunata nsangu ya mbote na ntwala.” (Bafilipi 2:20-22) Bakristu yai zole me pesaka mbandu ya mbote mpenza sambu na beto bubu yai! Ata ntangu nsiku mosi ve vandaka kubuyisa diambu mosi buna, bo vandaka kusala ve mambu yonso ya bo me zola sambu bo vandaka kulanda mbandu ya Yehowa mpi ya Mwana na yandi mutindu bo vandaka kusosa kuzaba kana mambu yina bo ke zola kusala ta sadisa bantu ya nkaka na kulanda kusadila Yehowa.

Beto tubila Yezu, mbandu ya kuluta mbote sambu na beto. Na Disolo na yandi na Zulu ya Ngumba, yandi monisaka pwelele nde kana beto me bakisa mambu yina bansiku ya Nzambi ke zola kutuba, beto ta suka ve kaka na kulemfuka na mambu yina yo ke lomba beto na kusala to yina yo ke buyisa beto pwelele na kusala. (Matayo 5:21, 22, 27, 28) Na kati ya bantu yai: Yezu, Polo, Timoteo mpi Yozefi, muntu mosi ve na kati na bo vandaka kutuba nde yandi fwete sala konso kima yina yandi me zola sambu ata nsiku mosi ve ya Nzambi vandaka kubuyisa pwelele diambu mosi buna. Bo vandaka kusosa kuzaba mambu yina Nzambi ke yindula mpi bo vandaka kulemfuka konso ntangu na bansiku yai ya Yezu bingaka nde bansiku zole ya kuluta nene: Kuzola Yehowa mpi kuzola bantu ya nkaka.—Matayo 22:36-40.

Inki Mutindu Beto Bakristu Lenda Baka Balukanu ya Mbote Bubu Yai?

Ya kieleka, beto fwete baka ve Biblia bonso mukanda ya bansiku ya Leta yina bo ke tulaka pwelele konso nsiku. Beto ke pesaka Yehowa kiese kana beto ke sala mambu ya ke wakana ti luzolo na yandi ata ntangu nsiku mosi ve ke songa beto mambu ya beto fwete sala. Yo ke tendula nde beto fwete vingila ve ntangu yonso nde Nzambi kusonga beto mambu yina yandi ke zolaka nde beto sala kansi beto fwete sosa “kubakisa kana luzolo ya Yehowa kele inki.” (Baefezo 5:17; Baroma 12:2) Sambu na nki kusala mutindu yai ke pesaka Yehowa kiese? Sambu yo ke monisaka nde kima ya mfunu mingi sambu na beto kele kupesa yandi kiese kansi ve kusosa kusala mambu yonso ya beto ke zola. Diaka, yo ke monisaka nde beto ke sepelaka mingi ti zola yina yandi ke monisilaka beto. Yo yina beto ke landaka mpi mbandu ya zola na yandi mpi ke bikaka nde yo twadisa mambu yonso ya beto ke sala. (Bingana 23:15; 27:11) Diaka, kana beto ke sadila Biblia sambu na kusosa kubakisa mambu yina Yehowa ke zola nde beto sala, kinduku na beto ti yandi ta kuma ngolo mingi mpi mbala mingi sante na beto ta vanda mpi mbote.

Beto tala sesepi mutindu beto lenda sadila mambu yai ntangu beto ke baka balukanu.

Mutindu Beto Lenda Pona Bansaka ya Mbote

Yindula nde leke mosi ya bakala ke zola kuwidikila miziki ya muntu mosi buna. Yandi ke sepela mingi ti mpila miziki yango ke bula kansi yandi me bakisa nde mambu ya bo ke yimba kele mambu ya nsoni mpenza mpi ya mbi. Diaka, yandi ke zaba mbote nde mbala mingi muntu yina ke yimbaka mpenza ti makasi mpi nde miziki na yandi ke vandaka ti mubulu na kati. Leke yai ke zolaka Yehowa, yo yina yandi ke sosa ntete kuzaba mutindu Yehowa ke tadila miziki yango mpi mambu yina yandi ke yindula sambu na yo. Ebuna nki mutindu yandi lenda bakisa mambu yina Yehowa ke zola nde yandi sala na dibaku yina?

Na mukanda yina Polo sonikilaka Bagalatia, yandi tubilaka bisalu ya nitu mpi mbuma ya mpeve santu ya Nzambi. Mbala ya nkaka nge me zaba bitini yai ya mbuma ya mpeve santu ya Nzambi: zola, kiese, ngemba, ntima ya nda, ntima ya mbote, bumbote, lukwikilu, mawete mpi kudiyala. Kansi bisalu ya nitu kele nki? Polo sonikaka nde: “Bisalu ya nitu ke monanaka pwelele, mpi yo kele pite, mambu ya mvindu, kusala mambu ya mbi kukonda nsoni, lusambu ya biteki, bisalu ya bampeve ya mbi, kimbeni, kuswana, kimpala, nganzi, kukonda kuwakana, kukabwana, kusala tu-mabundu, kulula, kulawuka malafu, bankinsi yina bantu ke salaka mambu ya kisaka-saka, mpi mambu ya me fwanana ti yai. Mono ke kebisa beno sambu na mambu yai, mutindu mono kebisaka beno ntete, nde bantu yina ke salaka mambu yai ta baka ve Kimfumu ya Nzambi.”—Bagalatia 5:19-23.

Tula dikebi na bangogo yai ya ke kwisa na nsuka ya liste ya bisalu yango ya nitu: “mambu ya me fwanana ti yai.” Polo tubilaka ve mambu yonso ya kele bisalu ya nitu. Yo ta vanda mbote ve kana muntu mosi kutuba nde: ‘Biblia ke pesa mono nzila ya kusala konso kima yina Polo tubilaka ve na liste yai ya bisalu ya nitu.’ Kansi bantu ya ke tanga baverse yai fwete sadila mayele na bo ya kubakisa mambu sambu na kuzaba mambu ya nkaka ya kele ve liste yai kansi yina kele mambu ya me ‘fwanana ti yo.’ Biblia ke tuba nde bantu ya ke salaka mpi mambu ya nkaka “ya me fwanana ti yai” mpi ke buya kuyambula yo, ta baka ve Kimfumu ya Nzambi.

Yo yina, beto fwete sosa kubakisa to kuzaba mambu yina ke sepedisaka ve Yehowa. Keti yo kele mpasi na kusala buna? Yindula nde munganga me songa nge na kudia mingi bambuma ti ndunda mpi na kudia ve babombo, jus, babiskwi, mampa mpi bima ya nkaka ya me fwanana ti yo. Keti yo ta vanda mpasi sambu nge zaba kana bagato mpi kele na kati ya bima ya nkaka ya me fwanana ti yai? Beto tubila diaka mbuma ya mpeve santu ya Nzambi mpi bisalu ya nitu. Miziki ya beto me katuka kutubila awa na zulu kele na liste ya mbuma ya mpeve santu ya Nzambi to ya bisalu ya nitu? Ya kieleka, yo kele ve ata fioti ti kuwakana ti zola, bumbote, kudiyala to bikalulu ya nkaka ya mbuma ya mpeve santu ya Nzambi. Yo kele ve mfunu nde muntu kuvanda kaka ti nsiku mosi buna ya pwelele sambu na kubakisa nde miziki yai ke wakana ve ti luzolo ya Nzambi. Mambu yai ke tadila mpi bima ya beto ke tangaka, mambu ya beto ke talaka na bafilme, na batelevizio, bansaka ya video, basite Internet ya beto ke kotaka mpi mambu mingi ya nkaka.

Inki Lenda Sadisa Beto na Kulwata mpi Kuyidika Nitu Mbote?

Biblia ke vandaka mpi ti minsiku yina lenda sadisa beto ntangu beto ke pona mutindu beto fwete lwata, kuyidika nitu mpi nsuki. Minsiku yango ke sadisaka konso Mukristu na kulwata mpi kuyidika nitu to nsuki mbote. Na mambu yai mpi, muntu yina ke zolaka Yehowa, ke sosaka kusala mambu yina ta sepedisa Tata na yandi ya zulu. Kansi yandi ke tubaka ve nde yo kele dibaku ya kusala konso kima yina yandi me zola. Mutindu beto me tubila yo dezia, kana Yehowa me pesa ve nsiku mosi ya pwelele na diambu mosi buna, yo ke tendula ve nde yandi ke kipaka ve mambu yina bansadi na yandi ke salaka. Bantu ke lwataka ve bilele mutindu mosi na bisika yonso mpi mutindu bantu mingi ke sepela kulwata bubu yai, bo ke lwataka diaka ve buna na nima ya mwa ntangu. Ata mpidina, Nzambi ke pesaka minsiku ya Biblia yina ke sadisaka bansadi na yandi ya bisika yonso mpi ya bantangu yonso na kulwata mbote.

Mu mbandu, 1 Timoteo 2:9, 10 ke tuba nde: “Mutindu mosi, bankento fwete kuditomisa ti bilele ya me fwana, kukonda kulutisa ndilu mpi bo vanda ti mabanza ya mbote, kansi ve ti mitindu ya kutunga nsuki mpi wolo to mayaka to bilele ya ntalu mingi kibeni, kansi na mutindu yina me fwana sambu na bankento yina ke tubaka nde bo ke kangamaka na Nzambi, disongidila, na nzila ya bisalu ya mbote.” Yo yina babakala mpi bankento yina kele Bakristu fwete sosa kuzaba kana kulwata ya nki mutindu ta sadisa bantu na kisika yina bo ke zingaka na kuzaba nde bo “ke kangamaka na Nzambi.” Yo kele mpenza mfunu nde Mukristu kutadila mbote-mbote mutindu na yandi ya kulwata sambu yo lenda pusa bantu na kubuya kulanda nsangu ya mbote ya Biblia yina beto ke longaka. (2 Bakorinto 6:3) Mukristu yina kele mbandu ya mbote ke sosaka ve kaka kusala mambu yina yandi ke zola to yina yandi kele ti nswa ya kusala kansi yandi ke buyaka kusala mambu yina ta yangisa bantu ya nkaka to kubudisa bo dibaku.—Matayo 18:6; Bafilipi 1:10.

Kana Mukristu me bakisa nde mutindu na yandi ya kulwata ke budisa bantu ya nkaka dibaku to ke yangisa bo, yandi lenda landa mbandu ya ntumwa Polo mpi kutula mambote ya bantu ya nkaka na kisika ya ntete kansi ve kusosa kusala kaka mambu yina yandi ke zola. Polo tubaka nde: “Beno landa mbandu na mono, kaka mutindu mono ke landaka mbandu ya Kristu.” (1 Bakorinto 11:1) Diaka, Polo sonikaka mambu yai sambu na Yezu: “Kristu kudisepedisaka ve.” Dilongi ya pwelele yina Polo ke pesa na Bakristu yonso, yo yai: “Beto bantu yina kele ngolo, beto fwete nata kulemba ya bantu yina kele ngolo ve, mpi beto kudisepedisa ve beto mosi. Konso muntu na kati na beto kupesa mpangi na yandi kiese sambu na mambote na yandi mpi sambu na kupesa yandi kikesa.”—Baroma 15:1-3.

Inki Beto Fwete Sala Sambu na Kukuma ti Mayele ya Kubakisa Mambu Yina Ta Sadisa Beto na Kubaka Balukanu ya Mbote?

Inki beto fwete sala sambu na kukuma ti mayele mingi ya kubakisa mambu yina ta sadisa beto na kubaka balukanu ya mbote kibeni mpi kuzaba mambu ya beto fwete sala sambu na kusepedisa Yehowa ata ntangu yandi me pesa ve bansiku ya ke tubila pwelele mambu ya beto fwete sala? Beto fwete tanga Biblia konso kilumbu mpi beto fwete sosa kubakisa mambu ya beto ke tanga na Biblia mpi kuyindula yo mingi. Beto ke kumaka ve mutindu yai kaka na mbala mosi. Kaka mutindu kuyela ya mwana ke bakaka ntangu, mutindu mosi mpi yo ke bakaka ntangu sambu kinduku na beto ti Nzambi kukuma ngolo mpi sambu beto kuma kubaka balukanu ya mbote kibeni. Yo yina beto fwete vanda ntima-nda mpi beto fwete lemba ve nitu kana beto ke mona nde mambu ke yilama ve na mbala mosi. Diaka, beto ke kumaka ve ti mayele mingi ya kubakisa mambu kaka sambu beto ke sadilaka Yehowa banda bamvula. Mutindu beto me katuka kutubila yo dezia, sambu beto kuma ti yo, beto fwete longukaka Ndinga ya Nzambi mpi kusadila mambu ya beto ke longuka.—Baebreo 5:14.

Beto lenda tuba nde bansiku ya Nzambi ke sadisaka beto na kumonisa nde beto ke lemfukilaka yandi kansi minsiku na yandi ya kele na Biblia ke sadisaka beto na kumonisa nde beto ke zolaka yandi mpi ke zolaka kusepedisa yandi ata ntangu nsiku mosi ve ke tubila pwelele mambu ya beto fwete sala. Kana beto ke landa kukumisa kinduku na beto ti Yehowa ngolo, yo ta sadisa beto kibeni na kulanda mbandu na yandi mpi ya Mwana na yandi. Yo yina, na ntwala ya kusala konso kima yina, beto fwete sadilaka Biblia sambu na kuzaba luzolo ya Nzambi na mambu ya beto ke zola kusala. Kana beto ke sepedisa Tata na beto ya zulu na mambu yonso ya beto ke zola kusala, beto mosi mpi ta kuma na kiese mingi kibeni.

 [Bifwanisu]

Bantu ke lwataka ve bilele mutindu mosi na bisika yonso. Ata mpidina, beto fwete bika nde minsiku ya Biblia kusadisa beto na kulwata mbote