Skip to content

Sena Lyoonse Muyandika Malailile Aamu Bbaibbele?

Sena Lyoonse Muyandika Malailile Aamu Bbaibbele?

Sena Lyoonse Muyandika Malailile Aamu Bbaibbele?

NOMWAKACILI bana, kweelede kuti bazyali banu bakali kumupa milawo minji. Nomwakali kuyaabukomena, mwakazyiba kuti bazyali banu bakali kumuyanda alimwi akumubikkila maano kapati. Mbomuli bapati lino, ambweni mucilutobela lulayo lumwi ndabakamupa, nokuba kuti tamucili ansi abweendelezi bwabo.

Taateesu wakujulu Jehova, ulatupa milwo minji iigaminide kwiinda mu Jwi lyakwe, Bbaibbele. Mucikozyanyo, ukasya kukomba mituni, bwaamu, bumambe alimwi akubba. (Kulonga 20:​1-​17; Milimo 15:28, 29) ‘Mbotuyaabukomena muzintu zyoonse’ kumuuya, tulazyiba kuti Jehova Jehova ulatuyanda kapati alimwi akuti milawo yakwe taikatazyi kutobela.​—Baefeso 4:​15; Isaya 48:17, 18; 54:13.

Nokuba boobo, kuli bukkale bunji imutakwe malailile aagaminide. Aboobo, bamwi balimvwa kuti, ikuti kakunyina mulawo wamu Bbaibbele uugaminide, balaangulukide kufwumbwa ncobayanga. Baamba kuti naa Leza wakacibona kti cileelela, naakaamba ncayanda kwiinda mukubikka mulawo uugaminide.

Aabo ibayeeya munzila eeyi kanji-kanji tabasali cabusongo calo cipa kuti bause kumbele. Balaalilwa kubona kuti Bbaibbele talijisi buyo milawo, pele alimwi anjiisyo zitondezya mbwayeeya Leza. Ciindi notwiiya Bbaibbele alimwi akuzyibwa Jehova mbwaabona makani, tulaba amanjezeezya aayiisyidwe a Bbaibbele alimwi tulagwasyigwa kusala munzila yeendelana akuyeeya kwakwe. Ciindi notucita boobo, tupa kuti moyo wakwe ukkomane alimwi tualjana bubotu buboola akaambo kakusala cabusongo.

Zikozyanyo Zyamu Bbaibbele Zibotu

Ciindi notulanga-langa zikozyanyo zyamu Bbaibbele zyababelesi ba Leza bakaindi, tulajana bukkale mobakasala kweelana akuyeeya kwa Jehova nokuba kuti kunyina mulawo uugaminide ngobakeelede kutobela. Amubone cikozyanyo ca Joseph. Ciindi naakaali kusikinizyigwa koonana amuka Potifara, kwakanyina mulawo wakalembedwe iwakasololelwa amuuya kujatikizya bumambe. Pele nokuba kuti kwakanyina mulawo uugaminide, Josefa wakabona kuti bumambe cakali cibi ikutali buyo kubisizya manjezeezya aakwe, pele alimwi “akubisizya Leza.” (Matalikilo 39:9) Cilasalala kuti Josefa wakazyiba kuti kucita bumambe tikwakali kweendelana akuyeeya kwa Leza alimwi akuyanda kwakwe, kweelana amalailile akapegwa mumuunda wa Edeni.​—Matalikilo 2:​24.

Amubone cikozyanyo acimbi. Kulugwalo lwa Milomo 16:3, katanatalika kweenda a Timoteyo munyendo zyakwe zya Bunakristo, Paulo wakamupalula. Pele, mukapango 4 tubala kuti Paulo alimwi a Timoteyo nobakamana bakalikuayaabwiinda muminzi kuyaabwaambilizya “milawo eeyo yakazuminanwa abaapostolo abaalu ibakali mu Jerusalemu kuti kabatobela njiyo.” Imwi akati kamilawo eeyo wakali mulumbe wakuti Banakristo tiibakacili ansi amulawo wakupalulwa! (Milimo 15:​5, 6, 28, 29) Nkaambo nzi Paulo ncaakabona kuti cakali kuyandika kuli Timoteyo kupalulwa? “Akaambo kaba Juda ibakali mumasena aayo, nkaambo boonse bakalizyi kuti usyi [Timoteyo] wakali mu Giriki.” Paulo taanakali kuyanda kuti balimvwe bubi naa kulebwa. Wakabikkilede buyo nmaano kubona kuti Banakristo bazumanana ‘kuba cikozyanyo cibotu kumanjezyeezya aabantu boonse kumbele lya Leza.’​—2 Bakorinto 4:2; 1 Bakorinto 9:​19-​23.

Oobu mbombubo mbwaakali kuyeeya Paulo alimwi a Timoteyo. Amubale zibalo mbuli cili ku Baroma 14:15, 20, 21 alimwi a 1 Bakorinto 8:​9-​13; 10:23-​33, kutegwa mubone paulo mbwaakali kububikkila maano kapati bukkale bwakumuuya bwabamwi, kwaambisya aabo bakonzya kulebwa akaambo kacintu cimwi, calo mubwini, icatakalubide. Alimwi mboobu Paulo mbwaakalemba kujatikizya Timoteyo: “Nkaambo taakwe uumbi ngondikonzya kutuma uujisi moyo uuli mbuli wakwe uuyoozilanganya bweelede zintu zijatikizya ndinywe. Nkaambo aaba bamwi boonse bayandaula zintu zyakuligwasya lwabo beni, ikutali zijatikizya Jesu Kristo pe. Pele nywebo mulizyi cisinizyo ncaakapa lwakwe mwini, kuti mbuli mwana abausyi wakabeleka cabusungu andime mukutola ambele makani mabotu.” (Bafilipi 2:​20-​22) Eelo kaka baalumi Banakristo aaba bobilo nciokozyanyo cibotu kulindiswe mazuba aano! Muciindi cakusala kucita ncobakali kuyanda naa kulombozya ciindi nokutakwe mulawo a Leza aagaminide, bakatondezya luyando lwa Jehova a Mwanaakwe kwiinda mukulanga-langa zyakusala zyabo mbozyakali kukonzya kubajatikizya bamwi kumuuya.

Amubone cikozyanyo ciinda Kubota ca Jesu Kristo. Mu Mulumbe waa Cilundu, wakapandulula cakusalazya kuti ooyo uutambula muuya wamilawo ya Leza uyooyitobela noliba leelyo noitalembedwe cacigamina. (Matayo 5:​21, 22, 27, 28) Jesu, Pauli, Timoteyo alimwi a Josefa kunyina nobakaba amizeezo yakuti ikuti kakutakwe mulawo wa Leza uugaminide, nkokuti muntu ulaangulukide kucita ncayanda. Kutegwa kabayeeya mbuli Leza mbwayeeya, baalumi aaba bakali kupona kweelana amilawo yobilo yalo Jesu njaakaamba kuti njemilawo mipati kwiinda, nkokuti kuyanda Leza alimwi abantuma.​—Matayo 22:36-​40.

Ino Mbuti Kujatikizya Banakristo Mazuba Aano?

Cilasalala kuti Bbaibbele tatukonzyi kulibona mbuli umwi mbwakonzya kubona bbuku lyamilawo, nkokuti kulangila kuti milawo yoonse ipandululwe kabotu-kabotu. Tulaukkomanisya kapati moyo wa Jehova ciindi notusala kucita zintu munzila iitondezya mbwayeeya, nociba ciindi nokutakwe mulawo uugaminide ngotweelede kutobela. Munzila imwi, muciindi cakuti lyoonse katwaambilwa buya Leza ncayanda kuti tucite, tulakonzya “kumvwisya ncayanda Jehova.” (Baefeso 5:​17; Baroma 12:2) Nkaambo nzi kucita boobu ncokumukkomanisya Jehova? Nkaambo kakuti citondezya kuti tatubikkili kapati maano kuzintu nzyotuyanda, pele kuzintu zimukkomanisya. Alimwi citondezya kuti tulalumba kapati akaambo kaluyando lwakwe cakuti tuyanda kulwiiya andiswe, kulekela luyando luli boobu kuba cintu citukulwaizya. (Tusimpi 23:15; 27:11) Kuyungizya waawo, kucita zintu ziyeeme ancaamba Magwalo kupa kuba abuumi bubotu bwakumuuya alimwi akumubili.

Atubone njiisyo eeyi mboikonzya kubelesyegwa muzyakusala zyesu.

Kusala Zyakulikondelezya

Atunage cikozyanyo camubukubusi uuyanda kuula awubbamu yanyimbo. Nyimbo nzyaaswiilila izili mu awubbamu nzibotu kapati, pele camukatazya nkaambo aacivwumbyo kulembedwe kuti majwi aali munyimbo akulwaizya koonana alimwi afwubaazya bukombi. Alimwi ulizi kuti zibeela zinji zyanyimbo zili muawubbamu eeyi zyakunyema alimwi .Mbwaanga wakali kumuyanda Jehova, mukubusi ooyu wabikkila maano mbwayeeya Jehova alimwi ambwalimvwa kujatakizya makani aaya. Ino ualzyiba buti ncayanda Leza kujatikizya makani aaya?

Mulugwalo lwakwe kubana Galatiya, mwaapostolo Paulo wakaamba milimo yanyama alimwi amucelo wamuuya wa Leza. Kweelede kuti mulizi cibikkilizyidwe mumucelo wamuuya wa Leza: luyando,lukkomano, luumuno, kukkazika moyo, luzyalo, bubotu, lusyomo, kubomba moyo, akulilesya. Pele ino mbuti kujatikizya milimo yanyama? Paulo wakalemba kuti: “Lino milimo yanyama ilalibonya antangalala, njeeyi: bwaamu, busofwaazi, bukkale busesemya, kukomba mituni, kusyoma mizimo, businkondo, kuzwangana, munyono, kunyema, kukazyanya, kwaandaana, tukamu twabukombi tuzandukide, kunyonokela, bucakolwa, mapobwe aateendelezyeki, alimwi azintu zimbi zili boobu. Ndimucenjezyela limwi kujatikizya zintu eezyi, mbubonya mbondakamucenjezya kale, kuti bantu bacita zintu zili boobu tabakanjili mu Bwami bwa Leza pe.”​—Bagalatiya 5:​19-​23.

Amubikkile maano kumajwi aakumamanino mumulongo ooyu, nkokuti majwi aakuti “zintu zili boobu.” Paulo tanaakaamba mulongo woonse wazintu zikonzya kwaambwa kuti milimo yanyama. Tacaambi kuti muntu ulakonzya kuyeeya kuti, ‘Magwalo alandizumizya kucita cintu cili coonse citako mumulongo wa Paulo wamilimo yanyama.’ Muciindi caboobo, babali beelede kubelesya maano aabo kuzyiba zintu zitako amulongo pele ‘izili boobu.’ Aabo ibazumanana kucita zintu izitaambidwe pele B”zili boobu” takakoni zilongezyo zyobuyooleta Bwami bwa Leza.

Aboobo tweelede kuzyiba, naa kwaandaanya, zintu zitali kabotu mumeso aa Jehova. Sena cilakatazya kucita boobo? Amweezeezye kuti badokota banu bamwaambila kuti kamulya micelo minji alimwi azisyumani mpoonya akutalya maningi, ma pie, ice cream, alimwi azintu zili boobu. Sena inga camukatazya kuzyiba mulongo kkekke nkoizulilwa? Lino amubone alimwi kumucelo wamuuya wa Leza alimwi amilimo yanyama. Ino awubbamu yanyimbo yaambwa atala aawa izulilwa kuli akati kamilongo eeyi? Cakutadooneka nyimbo zili mwaawubbamu eezyi tazikulwazyi bube mbuli luyando, bubotu, kulilesya naa bube bumwi ibuswaangene amucelo wamuuya wa Leza. Muntu tayandiki mulawo uugaminide kutegwa azyibe kuti musyobo wanyimbo eezyi taweendelani akuyeeya kwa Leza. Njiisyo njiyonya eeyi ilakonzya kubeleka akuzyabala, mafilimu, mapulogila aa TV, mageemu aakkomputa, mawebbusaiti alimwi azimwi.

Kulibamba Kabotu

Bbaibbele alimwi lilijisi njiisyo zikonzya kugwasya mumakani aakusama alimwi akulibamba. Njiisyo eezyi zipa kuti Munakristo umwi aumwi kazumanana kalibamba bweelede alimwi akulibonya kabotu. Aawa alimwi, ooyo uumuyanda Jehova ulabona coolwe cakutacita kufwumbwa ncayanda walo, pele kucita ceeco cikonzya kukkomanisya Taateesu wakujulu. Kweelana ambotwabona kale, nokuba kuti Jehova tapede malailile aagaminide mumakani aamwi, eeci tacaambi kuti tabikkili maano kujatikizya nzyobacita bantu bakwe. Nsamino ilaindana kweelana abusena, alimwi nomuba mubusena bomwe, ilacinca mbwaayaabuya mazuba. Nokuba boobo, Leza ulatupa njiisyo zyeelede kusololela bantu bakwe ciindi coonse alimwi kufwumbwa nkobabede.

Mucikozyanyo, Lugwalo lwa 1 Timoteyo 2:​9, 10 lwaamba kuti: “Mbubonya buyo bamakaintu beelede kulisakatizya kwiinda mukusama kabotu, cabulemu alimwi acakulibatamika, ikutali kwiinda mukoosa masusu munzila zigambya amukusama ngolida, naa ngale naa zisani zidula kapati, pele munzila yeelede bamakaintu balyaamba kuti balilyaabide kuli Leza, nkokuti kwiinda mukucita milimo mibotu.” Aboobo bamakaintu Banakristo alimwi abamaalumi beelede kubikkila maano kujatikizya zyobalangila bantu bamucilawo cabo caboola kumakani aambobeelede kulibonya naa kulabamba aabo “balyaamba kuti balilyaabide kuli Leza.” Cilayandika kapati ku Munakristo kuyeeyesya kujatikizya kulibamba kwakwe mbokukonzya kupa bamwi kuyeeya mulumbe wamu Bbaibbele ngwakambauka. (2 Bakorinto 6:3) Munakristo uujisi cikozyanyo cibotu takabikkili kapati maano kuzintu nzyayanda naa zyabona kuti zililuzi, muciindi cabooobo, uyoobikkila maano kukutaba cisinkilizyo naa cilebyo kuli bamwi.​—Matayo 18:6; Bafilipi 1:​10.

Ikuti Munakristo wajana kuti nsamino imwi ilanyonganya naa kubalebya bamwi, ulakonzya kwiiya mwaapostolo Paulo kwiinda mukubikkila maano kubukkale bwakumuuya bwabamwi kwiinda zintu nzyayanda walo. Paulo wakaamba kuti: “Amwiiye ndime mbubonya andime mbondiiya Kristo.” (1 Bakorinto 11:1) Alimwi kujatikizya Jesu, Paulo wakalemba kuti: “Naba Kristo tanaakalikkomanisya lwakwe mwini pe.” Ncaakaamba Paulo ku Banakristo boonse cilisalede: “Pele swebo tobayumu tweelede kubagwasya aabo batali bayumu ibalezya, ikutali kunoolikkomanisya tobeni. Umwi aumwi wesu aakkomanisye mweenzinyina muzintu zibotu alimwi izimupa kuyakwa.”​—Baroma 15:​1-3.

Kuyiisya Maano Eesu

Ino mbuti mbotukonzya kuyiisya maano eesu kutegwa tuzyibe mbotukonzya kukkomanisya Jehova nociba ciindi natapede malailile aagaminide mumakani amwi? Kuti katubala Jwi lyakwe abuzuba, kuliiya lyoonse, alimwi akuzinzibala kuyeeya nzyotubala, tuyookomena mumaano eesu. Kukomena ooku takucitiki mpoonya-mpoonya. Mbubwenya mbuli kukomena kwamwana, kukomena kumuuya kulacitika asyoonto-syoonto alimwi takuzyibwi mpoonya-mpoonya. Aboobo kuyandika kukkazika moyo, alimwi tatweelede kunyema kuti naa catutolela ciindi kubona kucinca. Kulubazu lumwi, bulamfwu bwaciindi kwelikkwe takukapi kuti tukomene mumaani. Tweelede kubelesya ciindi eeco kulanga-langa Jwi lya Leza lyoonse kweelana ambotwabona atala aawa, alimwi tweelede kuzibelesya nzyolyaamba Jwi mubuumi bwesu.​—Bahebrayo 5:​14.

Cilakonzya kwaambwa kuti ciindi milawo ya Leza noisunka kumvwida kwesu, njiisyo zyakwe zisunka mbotusimide kumuuya alimwi ambotuyandisya kumukkomanisya. Ciindi notukomena kumuuya, tuyoobikkila kapati maano kukwiiya Jehova alimwi a Mwanaakwe. Tunooyandisya kupanga zyakusala kwiinda mukubikkila maano kujatikizya mbwayeeya Jehova kujatikizy makani kweelana ambwaamba Magwalo. Ciindi notumukkomanisya taateesu wakujulu muzintu zyoonse nzyotucita, tuyoojana kuti alwalo lukkomano lwesu luyookomena.