Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

“Mfumu, utulongeshe mua kusambila”

“Mfumu, utulongeshe mua kusambila”

“Mfumu, utulongeshe mua kusambila”

“Umue wa ku balongi bende kumulomba ne: ‘Mfumu, utulongeshe mua kusambila.’”​—LUKA 11:1, MMM.

1. Bua tshinyi umue wa ku bayidi ba Yezu wakalomba Yezu bua kubalongesha mua kusambila?

 DIMUE dituku mu tshidimu tshia 32 bikondo bietu ebi, muyidi kampanda wa Yezu wakatangila Yezu pavuaye usambila. Muyidi au kavua mumvue bivua Yezu wambila Tatuende to, bualu uvua pamuapa usambila mundamunda. Kadi pakajikija Yezu kusambila, muyidi eu wakamulomba ne: “Mfumu, utulongeshe mua kusambila.” (Luka 11:1, MMM) Ntshinyi tshiakamusaka bua kulomba bualu abu? Disambila divua muanda munene mu nsombelu ne mu ntendelelu wa bena Yuda. Mu Mifundu ya tshiena-Ebelu mudi masambila kabukabu mu mukanda wa Misambu ne mu mikanda mikuabu kabidi. Nunku muyidi eu kavua ulomba bua kumulongeshabu bualu buvuaye kayi mumanye anyi buvuaye kayi muanji kuenza musangu nansha umue to. Kabiyi mpata, uvua mumanye masambila a tshidingijilu avua balombodi ba ntendelelu wa bena Yuda benza. Kadi mpindieu uvua mutangile muvua Yezu usambila kumonaye pamuapa ne: kuvua dishilangana dinene pankatshi pa masambila a bunsantu bunekesha a ba-rabi ne mushindu uvua Yezu usambila yeye.​—Matayo 6:5-8.

2. (a) Ntshinyi tshidi tshileja ne: Yezu kavua ujinga bua tuetu kuambulula disambila dia tshilejilu ku muoyo? (b) Bua tshinyi tudi basue kumanya mua kusambila?

2 Ngondo mitue ku 18 kumpala, mu Muyuki wende wa pa Mukuna, Yezu uvua mupeshe bayidi bende disambila dia tshilejilu divua ne malu manene avuabu mua kutela mu masambila abu. (Matayo 6:9-13) Imue misangu muyidi eu kavuaku dituku adi to, ke Yezu kumuambuluila malu manene a mu disambila dia tshilejilu divuaye mubalongeshe adi. Kadi kakambulula disambila adi muaku ku muaku to, nanki bileja ne: kavua ulongesha disambila divua dilonda bimue bilele bia ntendelelu ne dia kukuata malu ku muoyo ne kuikala kudiambulula bu nkusu to. (Luka 11:1-4) Anu bu muyidi au udibu kabayi baleje dîna diende, tuetu petu tudi basue batulongeshe mua kusambila bua masambila etu atusemeje pabuipi menemene ne Yehowa. Nunku tukonkononayi mêyi onso a mu disambila dijima dia tshilejilu edi divua mupostolo Matayo mufunde. Mu disambila edi mudi malu muanda-mutekete, asatu atangila malu adi Nzambi mulongolole bua kuenza ne anayi atangila majinga etu a ku mubidi ne a mu nyuma. Mu tshiena-bualu etshi, netukonkonone malu asatu a kumpala.

Tatu wa dinanga

3, 4. Patudi tubikila Yehowa ne: “Tatu wetu,” bidi biumvuija tshinyi?

3 Ku ntuadijilu kua disambila edi, Yezu wakaleja ne: masambila etu adi ne bua kuleja mutudi mu malanda mashême ne Yehowa ne mutudi tumunemeka. Yezu wakambila nangananga bayidi bende bavua basombe lua pabuipi nende pa mukuna au, bua kubikila Yehowa ne: “Tatu wetu udi mu diulu.” (Matayo 6:9) Bilondeshile mumanyi kampanda wa malu a mu Bible, bikala Yezu uvua muakule mu tshiena-Ebelu tshivua bantu bonso bakula, anyi mu tshi-Araméen, muaku uvuaye mutele bua kuakula bua “Tatu” udi upetangana ne mushindu udi ‘muana ubikila tatuende.’ Dibikila Yehowa bu Tatu wetu didi dileja malanda a mimpe atudi badie nende ne mushindu utudi bamueyemene.

4 Patudi tuamba ne: “Tatu wetu,” tudi kabidi tuleja ne tujadika se: tudi bena mu dîku dinene dia balume ne bakaji badi bamanye bimpe ne: Yehowa udi Mufidi wa muoyo. (Yeshaya 64:8; Bienzedi 17:24, 28) Bena Kristo baledibue kudi nyuma mbadila buledi bu “bana ba Nzambi,” ne badi bamubikila ne: ‘Aba, Tatu.’ (Lomo 8:14, 15) Bantu ba lulamatu miliyo mivule mbalue benzejanganyi nabu ba mudimu. Mbalambule mioyo yabu kudi Yehowa ne mbaleje didilambula diabu edi ku batismo. “Mikoko mikuabo” yonso eyi idi kabidi mua kusemena pabuipi ne Yehowa mu dîna dia Yezu ne kumubikila ne: “Tatu wetu.” (Yone 10:16; 14:6) Tudi mua kusemena pabuipi ne Tatu wetu wa mu diulu pa tshibidilu mu disambila bua kumutumbisha, bua kumuela tuasakidila bua mishindu yonso idiye mutuleje bulenga, ne bua kumupuila majitu etu, bajadike ne: udi uditatshisha bua bualu buetu.​—Filipoi 4:6, 7; 1 Petelo 5:6, 7.

Dinanga bua dîna dia Yehowa

5. Tela dilomba dia ntuadijilu dia mu disambila dia tshilejilu, ne bua tshinyi mêyi aa mmakanyine?

5 Mêyi a ntuadijilu a disambila edi adi ateka malu a mushinga pa muaba wa kumpala. Adi amba ne: “Banemeke dina diebe.” (Matayo 6:9) Bulelela, dinemeka dîna dia Yehowa anyi didivuija dinsantu didi ne bua kuikala pa muaba wa kumpala kutudi bualu tudi bamunange ne tumvua bibi bua bipendu bionso bidibu bapende dîna diende. Buntomboji bua Satana ne disaka diende dia mulume ne mukaji ba kumpala bua kubenga kutumikila Yehowa Nzambi biakapendesha dîna Diende pa kubipisha mushindu uvuaye ulombola diulu ne buloba. (Genese 3:1-6) Kabidi, mu kupita kua bidimu, malu a muendi ne malongesha a badi bamba mudibu baleja mpala wende mmapendeshe dîna diende.

6. Bitualomba bua banemeke dîna dia Yehowa, nntshinyi tshituikala katuyi mua kuenza?

6 Patudi tusambila bua banemeke dîna dia Yehowa, tudi tuleja kutudi balamate mu tshilumbu tshidi tshitangila bumfumu butambe bunene: tudi bajadike ne muetu muonso ne: Yehowa ke udi ne bua kulombola diulu ne buloba. Yehowa mmusue bua mu diulu ne pa buloba muikale bifukibua bia lungenyi bidi bikokela bumfumu buende buakane ne butambe bunene ku budisuile ne disanka dionso, bualu mbimunange yeye ne malu onso adi atangila dîna diende. (1 Kulondolola 29:10-13; Musambu 8:1; 148:13) Dinanga dietu dia dîna dia Yehowa nedituambuluishe bua kudikanda bua kuenza malu adi mua kupendesha dîna edi dinsantu. (Yehezekele 36:20, 21; Lomo 2:21-24) Bua badi mu diulu ne pa buloba kuikalabu mu ditalala, badi ne bua kunemeka dîna dia Yehowa ne kukokela bumfumu buende butambe bunene. Nunku patudi tusambila ne: “banemeke dina diebe,” tudi tuleja ne tujadika se: malu adi Yehowa mulongolole bua kuenza neakumbane bua butumbi buende.​—Yehezekele 38:23.

Bukalenge butudi tulomba mu disambila

7, 8. (a) Mbukalenge kayi buvua Yezu mutulongeshe bua kulomba mu disambila? (b) Ntshinyi tshitudi tulonga pa bidi bitangila Bukalenge ebu mu mukanda wa Danyele ne wa Buakabuluibua?

7 Dilomba dibidi dia mu disambila dia tshilejilu didi diamba ne: ‘Bukalenge buebe bulue.’ (Matayo 6:10) Dilomba edi mmuanabu ne dia kumpala. Tshiamu tshia mudimu tshidi Yehowa unemekeshisha natshi dîna diende dinsantu m’Bukalenge bua Masiya, mbulamatadi wende wa mu diulu, mudi Muanende Yezu Kristo mutekibue Mukalenge. (Musambu 2:1-9) Mulayi wa Danyele udi uleja Bukalenge bua Masiya bu “dibue” didi dilamuka ku “mukuna.” (Danyele 2:34, 35, 44, 45) Mukuna eu udi tshimfuanyi tshia bumfumu butambe bunene bua Yehowa. Nunku Bukalenge ebu budi buleja kudi dibue mmushindu mupiamupia wa bukokeshi butambe bunene bua Yehowa. Mu mulayi au, dibue adi ‘didi dilua mukuna munene, diuwuja buloba bujima tente,’ bileja ne: Bukalenge bua Masiya nebuikale bumfumu butambe bunene bua Nzambi bualombola buloba.

8 Bantu bakuabu 144 000 ‘basumbibue munkatshi mua bantu’ nebadisangishe ne Kristo mu Bukalenge ebu bua kukokesha nende bu bakalenge ne bakuidi. (Buakabuluibua 5:9, 10; 14:1-4; 20:6) Danyele udi ubikila bantu aba ne: “Bansanto ba Nzambi Mutambe Bunene wa mu diulu” bikala ne bua kupeta pamue ne Mfumuabu Kristo ‘bukalenge ne bukokeshi ne butumbi bua makalenge muinshi mua diulu dionso. Bukalenge buabu nebuikale bukalenge bua tshiendelele, ba mu makokeshi onso makuabu nebabakuatshile mudimu ne nebatumikile mêyi abu.’ (Danyele 7:13, 14, 18, 27) Eu ke mbulamatadi wa mu diulu uvua Kristo mulongeshe bayidi bende bua kulombabu mu disambila.

Bua tshinyi kutungunuka ne kusambila bua Bukalenge bulue?

9. Bua tshinyi mbiakanyine bua tuetu kusambila bua Bukalenge bua Nzambi bulue?

9 Mu disambila diende dia tshilejilu, Kristo wakatulongesha bua kusambila bua dilua dia Bukalenge bua Nzambi. Dikumbana dia milayi ya mu Bible didi dileja ne: bakajadika Bukalenge bua Masiya mu diulu mu 1914. * Kadi bidi biakanyine bua tuetu kutungunuka ne kusambila bua Bukalenge ebu “bulue” anyi? Eyowa. Bualu mu mulayi wa Danyele, Bukalenge bua Masiya buleja kudi dibue budi bulua kudikuma ku mbulamatadi ya bantu mileja kudi lupingu lunene. Nunku dibue edi nedidikume ku lupingu elu, diluvingutula. Mulayi wa Danyele udi wamba ne: ‘Bukokeshi buabu kabuena bupianyibua kudi bantu bakuabu, kadi nebutshibule makalenge aa onso bitupa bitupa, nebuabutule, ne buobu nebujalame tshiendelele.’​—Danyele 2:44.

10. Bua tshinyi tudi tujinga bikole bua Bukalenge bua Nzambi bulue?

10 Tudi bindile ne muoyo kulu kulu dilua dia Bukalenge bua Nzambi bualuisha ndongoluelu mubi wa malu wa Satana bualu atshi netshikale dinemeka dia dîna dinsantu dia Yehowa ne dibutula dia baluishi bonso ba bumfumu butambe bunene bua Nzambi. Tudi tusambila muetu muonso ne: “Bukalenge buebe bulue,” ne tuamba pamue ne mupostolo Yone ne: ‘Amen; lua, Mukalenge Yezu.’ (Buakabuluibua 22:20) Bushuwa, Yezu alue bua kunemekeshisha dîna dia Yehowa ne kubingisha bumfumu Buende butambe bunene, bua mêyi a mufundi wa Misambu adi alonda aa akumbane: ‘Mbua bamanye biabu ne: wewe nkayebe, ngudi muidike dîna dia Yehowa, udi Mutambe Bunene wa pa mutu pa buloba bujima.’​—Musambu 83:18.

‘Benze muudi musue’

11, 12. (a) Ntshinyi tshitudi tulomba patudi tusambila bua disua dia Nzambi ‘dienzeke pa buloba bu mudidi dienzeka mu diulu’? (b) Disambila dietu bua disua dia Yehowa dienzeke didi diumvuija tshinyi kabidi?

11 Pashishe Yezu wakalongesha bayidi bende bua kusambila ne: ‘Benze pa buloba muudi musue bu mudibu benza mu diulu.’ (Matayo 6:10) Bintu bionso bidiku biakafukibua ku disua dia Yehowa. Bifukibua bia bukole bua bungi bia mu nyuma bidi biela lubila ne: ‘Wewe [Yehowa] wetu ne Nzambi wetu, udi muakane bua kuangata butumbi ne buneme ne bukole; bualu bua wewe wakafuka bintu bionso ne bualu bua disua diebe biakadiku, ne biakafukibua.’ (Buakabuluibua 4:11) Yehowa udi ne tshidiye mulongolole pa bidi bitangila ‘bintu bidi mu diulu ne bidi panshi pa buloba.’ (Efeso 1:8-10) Bushuwa, patudi tusambila bua disua dia Nzambi dienzeke, tudi tumulomba bua kukumbajaye malu adiye mulongolole. Nunku tudi tuleja ne: tudi ne dijinga dikole dia kumona muenzeka disua dia Nzambi mu diulu ne pa buloba.

12 Patudi tuenza disambila edi tudi tuleja muoyo wetu wa kutumikila disua dia Yehowa. Yezu wakamba ne: ‘Bidia bianyi bidi kuenza bu mudi wakuntuma musue ne kujikija mudimu wende.’ (Yone 4:34) Anu bu Yezu, tuetu bena Kristo badi badilambule kudi Nzambi tudi ne disanka bua kuenza disua diende. Dinanga dietu ditudi banange Yehowa ne Muanende didi ditusaka ku dibenga kuikala ne muoyo ‘kabidi mu nkuka ya bantu, kadi kuikala ne muoyo bu mudi disua dia Nzambi.’ (1 Petelo 4:1, 2; 2 Kolinto 5:14, 15) Tudi tudienzeja bua kuepuka malu adi kaayi apetangana ne disua dia Yehowa. (1 Tesalonike 4:3-5) Pa kudisumbila tshikondo bua kulonga ne kubala Bible, tudi ‘tujingulula mudi disua dia [Yehowa],’ didi dikongoloja diditua bikole mu diyisha dia ‘lumu luimpe elu lua bukalenge.’​—Efeso 5:15-17; Matayo 24:14.

Disua dia Nzambi mu diulu

13. Mmunyi muvua disua dia Nzambi dienzeka kale kumpala kua buntomboji bua Satana?

13 Disua dia Nzambi divua dienzeka mu diulu kale kumpala kua muanende umue wa mu nyuma kutomboka ne kulua Satana. Mukanda wa Nsumuinu udi wakula bua Muana wa kumpala wa Nzambi bu meji mikale anu bu muntu. Udi uleja ne: munkatshi mua bidimu bia bungi, Muana umuepele wa Nzambi uvua ne ‘disanka kumpala kuende matuku onso,’ muikale ne disanka dia kuenza disua dia Tatuende. Ndekelu wa bionso, wakalua ‘muena mudimu wende’ mu difuka dia bintu bionso ‘bia mu diulu ne bia pa buloba, ne bintu bidi bimueneka ne bintu bidi kabiyi bimueneka.’ (Nsumuinu 8:22-31; Kolosai 1:15-17) Yehowa wakenza nende mudimu bu Dîyi diende anyi Mutuadi wende wa mêyi.​—Yone 1:1-3.

14. Ntshinyi tshitudi tulongela mu Musambu wa 103 pa bidi bitangila mushindu udi banjelu bakumbaja disua dia Yehowa mu diulu?

14 Mufundi wa Misambu udi uleja ne: bumfumu butambe bunene bua Yehowa budi ku mutu kua bionso ne banjelu bavule badi bateleja mêyi ne mikenji yende. Tudi tubala ne: ‘Yehowa wakajadika nkuasa wende wa butumbi mu diulu, bukalenge buende budi bukokesha ku mutu kua bantu bonso. Nuvudijile Yehowa disanka, nuenu banjelu bende, badi bena bukitu mu bukole buabu, badi batumikila dîyi dia mukenji wende. Nuvudijile Yehowa disanka, nuenu ba mu misumba yende yonso, nuenu bakuatshi bende ba mudimu badi benza mudiye musue. Nuvudijile Yehowa disanka, nuenu ba mu misumba yende yonso, nuenu bakuatshi bende ba mudimu badi benza mudiye musue. Nuvudijile Yehowa disanka, nuenu bifukibua biende bionso, mu miaba yonso ya bukokeshi [anyi bumfumu butambe bunene] buende.’​—Musambu 103:19-22.

15. Mmunyi muvua didia dia Yezu dia bumfumu mu Bukalenge buende ditangila dienzeka dia disua dia Nzambi mu diulu?

15 Bilondeshile mukanda wa Yobo, kunyima kua buntomboji buende, Satana utshivua anu ne mushindu wa kuya mu diulu. (Yobo 1:6-12; 2:1-7) Kadi mukanda wa Buakabuluibua wakamanyisha ne: tshikondo tshivua ne bua kulua tshivua Satana ne ba-demon bende ne bua kuipatshibua mu diulu. Bidi bimueneka ne: tshikondo atshi tshiakafika kunyima kua Yezu Kristo mumane kudia bumfumu mu Bukalenge mu 1914. Kubangila mu tshidimu atshi, bantomboji aba kabena kabidi ne muaba mu diulu to. Mbabatshintshimike pabuipi ne buloba. (Buakabuluibua 12:7-12) Kakuena kabidi muntu udi ufuilakana bumfumu butambe bunene ne Yehowa to, anu mêyi a dianyisha nawu Yezu Kristo “muana wa mukoko,” ne ditumbisha dia Yehowa pa kumukokela ke adi umvuika. (Buakabuluibua 4:9-11) Bushuwa, disua dia Yehowa didi dienda dienzeka mu diulu.

Disua dia Nzambi bua buloba

16. Mmunyi mudi disambila dia tshilejilu dibengangana ne tshidi Bukua-Buena-Kristo bulongesha pa bidi bitangila ditekemena dia bukua-bantu?

16 Bitendelelu bia mu Bukua-Buena-Kristo bidi biamba ne: malu adi Nzambi mulongolole kaakuenzeka pa buloba to, bileja ne: bantu bimpe bonso badi baya mu diulu. Kadi Yezu wakatulongesha bua kusambila ne: “[Bukalenge] buebe bulue. Benze pa buloba muudi musue bu mudibu benza mu diulu.” (Matayo 6:10) Nansha tuetu katuyi ne lungenyi, tudiku mua kuamba ne: disua dia Yehowa mu kabujima didi dienda dienzeka lelu’eu pa buloba apa padi puwule tente ne tshikisu, kansungasunga, masama ne lufu anyi? Nansha kakese. Ke bualu kayi tudi ne bua kusambila bikole bua disua dia Nzambi dienzeke pa buloba, mu diumvuangana ne dilaya divua mupostolo Petelo mufunde wamba ne: ‘Tudi tutekemena diulu dipiadipia [mbulamatadi wa Bukalenge bua Masiya] ne buloba bupiabupia [bukua-bantu buakane] mudi buakane buikalemu.’​—2 Petelo 3:13.

17. Bua tshinyi Yehowa wakafuka buloba?

17 Yehowa wakafuka buloba ne kafukila. Wakasaka muprofete Yeshaya bua kufunda ne: ‘Bua edi ndîyi didi Yehowa wakafuka diulu wamba, Nzambi mene wakafuka buloba ne wakabuenza, wakabujadika, kakabufuka bu tshintu tshia patupu, wakabufuka bua bantu bashikamepu; yeye mene udi wamba ne: Meme ndi Yehowa, ne kakuena mukuabu nansha.’ (Yeshaya 45:18) Nzambi wakateka mulume ne mukaji ba kumpala mu budimi bua mparadizu, ne kubambila ne: ‘Nulelangane, nukumbane ba bungi, nuuje buloba tente; nubukokeshe.’ (Genese 1:27, 28; 2:15) Bulelela, kipatshila ka Nzambi kadi ka se: bantu bapuangane ne bakane badi bakokela bumfumu butambe bunene bua Yehowa ne disanka dionso basombe pa buloba ne bikale ne muoyo kashidi mu Mparadizu mulaya kudi Kristo.​—Musambu 37:11, 29; Luka 23:43.

18, 19. (a) Ntshinyi tshidi ne bua kuanji kuenjibua kumpala kua disua dia Nzambi kukumbanadi dionso pa buloba? (b) Mmalu kayi makuabu a mu disambila dia tshilejilu atuakonkonona mu tshiena-bualu tshidi tshilonda?

18 Disua dia Nzambi pa bidi bitangila buloba kadiena mua kukumbajibua dionso padi balume ne bakaji badi babenga bumfumu buende butambe bunene bikale anu pa buloba to. Nzambi neangate bifukibua bia mu nyuma bia bukole bua bungi bidi ku bulombodi bua Kristo bua “kubutula badi babutula buloba.” Ndongoluelu wa malu mubi yonso wa Satana eu ne tshitendelelu tshiende tshia dishima, mbulamatadi mibi, bangenda-mushinga bena lukuka ne bivi, ne basalayi babutudianganyi, bionso ebi kabiakuikalaku kabidi to, kashidi ne tshiendelele. (Buakabuluibua 11:18; 18:21; 19:1, 2, 11-18) Bumfumu butambe bunene bua Yehowa nebubingishibue ne dîna diende nedinemekibue. Tudi tusambila bua malu onso aa patudi tuamba ne: ‘Tatu wetu udi mu diulu, banemeke dîna diebe. Bukalenge buebe bulue. Benze pa buloba muudi musue bu mudibu benza mu diulu.’​—Matayo 6:9, 10.

19 Kadi mu disambila diende dia tshilejilu, Yezu wakaleja ne: tudi mua kusambila kabidi bua majinga etu. Netukonkonone tshidiye wamba bua majinga aa mu tshiena-bualu tshidi tshilonda.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 9 Bala nshapita 6 wa mukanda wa Tutumayi ntema ku mulayi wa Danyele!, mupatula kudi Bantemu ba Yehowa.

Diambulula

• Bua tshinyi bidi biakanyine bua tuetu kubikila Yehowa ne: “Tatu wetu”?

• Bua tshinyi bidi bikengela kusambila kumpalampala bua dîna dia Yehowa dinemekibue?

• Bua tshinyi tudi tusambila bua Bukalenge bua Nzambi bulue?

• Ntshinyi tshitudi tulomba patudi tusambila bua disua dia Nzambi dienzeke pa buloba bu mudidi dienzeka mu diulu?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 9]

Masambila a Yezu avua mashilangane bikole ne a bunsantu bunekesha a Bafalese

[Tshimfuanyi mu dibeji 10]

Bena Kristo badi basambila bua Bukalenge bua Nzambi kuluabu, bua dîna diende dinemekibue ne bua disua diende dienzeke