“Asan̄autom” Emi Anamde Akpanikọ, Onyụn̄ Enyenede Ọniọn̄
“Asan̄autom” Emi Anamde Akpanikọ, Onyụn̄ Enyenede Ọniọn̄
“Anie ndien edi asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄, emi ete esie ekenịmde ete, akara mbon ufọk imọ?”—MATTHEW 24:45.
1, 2. Ntak edide akpan n̄kpọ nnyịn ndidia udia eke spirit kpukpru ini mfịn?
KE UWEMEYO Tuesday, Nisan 11, 33 E.N., mme mbet Jesus ẹma ẹbụp mbụme oro enen̄erede enyene se ọwọrọde ọnọ nnyịn mfịn. Mmọ ẹkebụp enye ẹte: “Nso idinyụn̄ idi idiọn̄ọ [edidu] Fo, ye eke akpatre ini eyo emi?” Ke ibọrọ, Jesus ama etịn̄ n̄wọrọnda ntịn̄nnịm ikọ. Enye ama etịn̄ aban̄a ntịme ntịme ini ekọn̄, akan̄, unyekisọn̄, ye idiọk udọn̄ọ. Oro edikam edi “ntọn̄ọ ubiak uman.” Se idiọkde-diọk ikan oro eyetịbe. Nso enyene-ndịk ini iso!—Matthew 24:3, 7, 8, 15-22; Luke 21:10, 11.
2 Tọn̄ọ ke 1914, ata ediwak ikpehe ntịn̄nnịm ikọ Jesus ẹmesu. “Ubiak unam” emi otụk ubonowo ke akamba udomo. Edi, ata mme Christian inyeneke ndikop ndịk. Jesus ama ọn̄wọn̄ọ ke imọ iyada nti udia eke spirit ibọk mmọ. Sia Jesus odude idahaemi ke heaven, didie ke enye anam ndutịm ọnọ nnyịn mi ke isọn̄ ndinyene udia eke spirit?
3. Nso ndutịm ke Jesus akanam man nnyịn inyene “udia ke edikem ini”?
3 Jesus ke idemesie ama ọbọrọ mbụme oro. Ke ini enye eketịn̄de akwa ntịn̄nnịm ikọ esie, enye ama obụp ete: “Anie ndien edi asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄, emi ete esie ekenịmde ete, akara mbon ufọk imọ, onyụn̄ ọnọ mmọ udia ke edikem ini?” Ekem enye ama ọdọhọ ete: “Ọfọfọn ọnọ asan̄autom oro ete-ufọk esie edidide okụt enye anamde ntre. Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo nte, ete-ufọk esie ayanam enye edi andikara kpukpru se enye enyenede.” (Matthew 24:45-47) Ih, “asan̄autom” oyodu ndinọ udia eke spirit, kpa “asan̄autom” emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄. Nte asan̄autom oro ekedi owo kiet m̀mê nsio nsio owo emi ẹdude ke nsio nsio iduọk ini, mîdịghe nte enye edi n̄kpọ efen? Sia asan̄autom emi anamde akpanikọ ọnọde udia eke spirit oro ẹnen̄erede ẹyom, ọfọn nnyịn idụn̄ọde ifiọk enye oro asan̄autom emi edide.
Owo Kiet m̀mê Otu?
4. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ikemeke ndidi owo kiet?
4 “Asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ikemeke ndidi owo kiet. Ntak-a? Koro asan̄autom emi ọkọtọn̄ọ ndinọ udia eke spirit ko ke akpa isua ikie, ndien nte Jesus eketịn̄de, asan̄autom emi ayaka iso anam oro tutu Eteufọk esie edi ke 1914. Oro ọkpọwọrọ owo kiet ndinam akpanikọ ke utom esie ke n̄kpọ nte isua 1,900. Akam edi Methuselah ikodụhe uwem ibịghi ntre!—Genesis 5:27.
5. Nam an̄wan̄a ntak emi ikọ oro “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” mîdaha inọ Christian kiet.
5 Do, nte ikọ oro “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ekeme ndida mban̄a Christian kiet kiet? Edi akpanikọ nte ke ana kpukpru mme Christian ẹnam akpanikọ ẹnyụn̄ ẹnyene ọniọn̄; nte ededi, Jesus ama enyene n̄kpọ efen ke ekikere ke ini enye eketịn̄de aban̄a “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄.” Nnyịn isan̄a didie ifiọk emi? Sia enye ọkọdọhọde ke ini “ete-ufọk esie edidide,” enye ayanam asan̄autom oro ‘akara kpukpru se enye enyenede.’ Didie ke ẹkpenam Christian kiet akara kpukpru n̄kpọ—oro edi “kpukpru” se Ọbọn̄ enyenede? Oro ikpekemeke nditịbe!
6. Didie ke idụt Israel ekenyene ndidi “asan̄autom” Abasi?
6 N̄kukụre eti ubiere oro ikemede ndisịm edi nte ke Jesus eketịn̄ aban̄a otu Christian nte “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄.” Nte utọ otu asan̄autom oro ekeme ndidu? Ih. Ke isua ikie itiaba mbemiso Christ, Jehovah okokot ofụri idụt Israel “ntiense mi” ye ‘owo [m̀mê, asan̄autom mi] emi n̄kemekde.’ (Isaiah 43:10) Kpukpru mme andito idụt Israel ọtọn̄ọde ke ini emi ẹkenọde Ibet Moses ke 1513 M.E.N. tutu esịm Pentecost 33 E.N. ẹkedi ubak otu asan̄autom emi. Idịghe kpukpru owo ke Israel ẹkedi mme andikara m̀mê mme andinọ udia eke spirit. Jehovah akada ndidem, mme ebiereikpe, mme prọfet, mme oku, ye mme Levite anam utom emi. Edi, nte idụt, Israel ekenyene ndida ke ibuot itie edikara Jehovah nnyụn̄ mbụk itoro esie ke otu mme idụt. Eyen Israel kiet kiet ekenyene ndidi ntiense Jehovah.—Deuteronomy 26:19; Isaiah 43:21; Malachi 2:7; Rome 3:1, 2.
Ẹsio “Asan̄autom” Ẹfep
7. Ntak emi idụt Israel eset mîkodotke aba ndidi “asan̄autom” Abasi?
7 Sia Israel ekedide “asan̄autom” Abasi ediwak isua ikie ko ke edem, nte enye ekedi asan̄autom emi Jesus eketịn̄de aban̄a? Baba, koro ke mfụhọ Israel eset ikanamke akpanikọ m̀mê ndinyene ọniọn̄. Paul etịn̄ ibio ibio se iketịbede ke ini enye okotde oto se Jehovah ọkọdọhọde idụt oro ete: “Oto mbufo ke ẹsụn̄i enyịn̄ Abasi ke otu mme Gentile.” (Rome 2:24) Ke akpanikọ, nsọn̄ibuot idụt Israel ama efri ifiom ke ini mmọ ẹkesịnde Jesus, ndien Jehovah ama esịn mmọ n̄ko.—Matthew 21:42, 43.
8. Ini ewe ke ẹkemek “asan̄autom” ndida itie Israel, ndien ẹkenam emi didie?
8 “Asan̄autom” oro, Israel ndiketre ndinam akpanikọ ikọwọrọke ite ke mme anam-akpanikọ andituak ibuot idinyeneke udia eke spirit aba ke nsinsi. Ke usen 50 ẹma ẹkebe tọn̄ọ nte Jesus ekeset ke n̄kpa, oro edi ke Pentecost 33 E.N., ẹma ẹn̄wan̄a edisana spirit ẹduọk n̄kpọ nte mbet 120 oro ẹkedude ke ubet enyọn̄ ke Jerusalem. Ke ini emi, obufa idụt ama amana. Nte odotde, ẹma ẹnam ẹfiọk emana esie ke ini mme andibuana ke obufa idụt oro ẹketọn̄ọde ndisian mme andidụn̄ Jerusalem mban̄a “ata n̄kpọsọn̄ utom Abasi.” (Utom 2:11) Ntem, obufa idụt oro, kpa idụt eke spirit, ama akabade edi “asan̄autom” emi akatan̄ade ubọn̄ Jehovah ọnọ mme idụt onyụn̄ ọnọde udia eke spirit ke edikem ini. (1 Peter 2:9) Ntre, ẹkedidiọn̄ọ enye ke ukperedem nte “Israel Abasi.”—Galatia 6:16.
9. (a) Mmanie ẹnam otu “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄”? (b) Mmanie ẹdi “mbon ufọk”?
9 Kpukpru mbon “Israel Abasi” ẹdi mme Christian oro ẹyetde aran ke edisana spirit emi ẹma ẹkeyak idem ẹnọ ẹnyụn̄ ẹna baptism ye idotenyịn edika heaven. Ntem, ikọ oro “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ada aban̄a kpukpru mme andibuana ke idụt eke spirit oro ẹyetde aran nte otu ke isọn̄ ọtọn̄ọde ke 33 E.N. tutu esịm emi, ukem nte kpukpru nditọ Israel oro ẹkedude uwem ọtọn̄ọde ke 1513 M.E.N. tutu esịm Pentecost 33 E.N. ẹkedide ubak otu asan̄autom emi okodude mbemiso eyo mme Christian. Nte ededi, mmanie ẹdi “mbon ufọk” emi ẹdiade udia eke spirit oro asan̄autom emi ọnọde? Ke akpa isua ikie E.N., kpukpru mme Christian ẹkenyene idotenyịn edika heaven. Mmọdo, mbon ufọk emi ẹkedi mme Christian oro ẹyetde aran, emi ẹkedade nte owo kiet kiet, idịghe nte otu. Kpukpru owo, esịnede mbon oro ẹkenyenede ifetutom ke esop, ẹma ẹyom udia eke spirit ẹto asan̄autom oro.—1 Corinth 12:12, 19-27; Mme Hebrew 5:11-13; 2 Peter 3:15, 16.
“Ọnọ Owo Kiet Kiet Utom Esie”
10, 11. Nnyịn isan̄a didie ifiọk ke kpukpru mme andibuana ke otu asan̄autom emi inyeneke ukem utom?
10 Ke adan̄aemi “Israel Abasi” edide asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄, enyenede utom esie nte otu, owo kiet kiet ke otu emi enyene mbiomo n̄ko. Ikọ Jesus oro ẹwetde ke Mark 13:34 anam emi an̄wan̄a. Enye ọkọdọhọ ete: “Etie nte owo ọkpọn̄de ufọk esie aka akadan̄ ke idụt efen, onyụn̄ ọnọ mme anam utom esie odudu, ọnọ owo kiet kiet utom esie, onyụn̄ ọdọhọ etie-usụn̄ n̄ko ete etie ekpeme.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn) Ntre, ẹma ẹnọ owo kiet kiet ke otu asan̄autom emi utom—ndinam inyene Christ ọtọt ke isọn̄. Owo mmọ kiet kiet anam utom emi etiene ukeme esie ye ifetutom oro enye akamade.—Matthew 25:14, 15.
11 Ke adianade do, apostle Peter ama asian mme Christian oro ẹyetde aran ke eyo esie ete: “Adan̄a nte mbufo kiet kiet ẹma ẹkebọ enọ ke ubọk Abasi, ẹda ẹnam n̄kpọ ẹnọ kiet eken nte nti mme akama-ukpọhọde nsio-nsio ufọn Abasi.” (Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn; 1 Peter 4:10) Ntem, ana mbon oro ẹyetde aran mi ẹda enọ oro Abasi ọkọnọde mmọ ẹnam n̄kpọ ẹnọ kiet eken. Ke adianade do, ikọ Peter owụt ke kpukpru mme Christian idinyeneke ukem ukeme, mbiomo, m̀mê ifetutom. Nte ededi, owo kiet kiet ke otu asan̄autom emi ekeme ndin̄wam ke ndusụk usụn̄ ndinam idụt eke spirit emi ọkọri. Didie?
12. Didie ke mme andibuana ke otu asan̄autom emi, edide iren m̀mê iban, ẹketịp ẹsịn ke ndinam asan̄autom oro ọkọri?
12 Akpa, akana mmọ kiet kiet ẹdi ntiense Jehovah ẹnyụn̄ ẹkwọrọ gospel Ubọn̄ Abasi. (Isaiah 43:10-12; Matthew 24:14) Mbemiso enye ọkọdọkde aka heaven, Jesus ama ọnọ mme anam-akpanikọ mbet esie iren ye iban ewụhọ ndidi mme andikpep. Enye ọkọdọhọ ete: ‘Mbufo ẹka ẹkenam kpukpru mme idụt ẹdi mbet Mi, ẹnịm mmọ baptism ẹsịn ke enyịn̄ Ete ye Eyen ye Edisana Spirit: ẹnyụn̄ ẹkpep mmọ ẹnam kpukpru n̄kpọ eke n̄ketemede mbufo: ndien sese, Ami ndodu ye mbufo kpukpru ini, tutu esịm utịt ererimbot.’—Matthew 28:19, 20.
13. Nso ifetutom ke kpukpru mbon oro ẹyetde aran ẹkenyene?
13 Ke ini ẹkekụtde mbufa mbet, ẹkenyene nditịm n̄kpep mmọ ẹnam kpukpru n̄kpọ oro Christ eketemede mme mbet esie. Nte ini akade, mbon oro ẹkenyịmede ukpepn̄kpọ emi ẹma ẹdot ndikpep mbon en̄wen. Ẹma ẹnọ kpukpru mbon oro ẹdibuanade ke otu asan̄autom oro nti udia eke spirit ke ediwak idụt. Kpukpru mme Christian oro ẹyetde aran, iren ye iban, ẹkebuana ke utom edinam mbet. (Utom 2:17, 18) Utom emi ekenyene ndika iso toto ke ini oro asan̄autom emi ọkọtọn̄ọde utom esie tutu esịm utịt editịm n̄kpọ emi.
14. Mmanie ẹkenyene utom unọ ukpep ke esop, ndien didie ke mme anam-akpanikọ iban oro ẹyetde aran ẹkese emi?
14 Mbon oro ẹnade baptism obufa, emi ẹyetde aran, ẹma ẹkabade ẹdi ubak asan̄autom oro, ndien inamke n̄kpọ m̀mê anie ekekpep mmọ n̄kpọ, mmọ ẹma ẹbọ ukpep n̄ko ẹto mbiowo esop oro ẹsịmde mme n̄kpọ N̄wed Abasi oro ẹnamde mmọ ẹdot. (1 Timothy 3:1-7; Titus 1:6-9) Ntem, iren emi ẹyetde aran mi ẹma ẹnyene ifet nditịp nsịn ke n̄kọri idụt eke spirit oro ke san̄asan̄a usụn̄. Mme anam-akpanikọ Christian iban oro ẹyetde aran ikayatke esịt nte ke sụk iren Christian ẹnyene ndinọ ukpep ke esop. (1 Corinth 14:34, 35) Utu ke oro, iban emi ẹma ẹkop inemesịt ndibọ ufọn nto ifịk ifịk utom oro iren emi ẹdude ke esop ẹkenamde, mmọ ẹma ẹnyụn̄ ẹwụt esịtekọm ẹban̄a mme ifetutom oro ẹkeberede ẹnọ mmọ, esịnede ifet edida etop idatesịt nsọk mbon efen. Ifịk ifịk nditọete iban oro ẹyetde aran mfịn ẹnyene ukem edu nsụhọdeidem emi, edide mbiowo oro ẹmekde ẹdi mbon oro ẹyetde aran mîdịghe.
15. Nso ikedi kiet ke otu akpan usụn̄ oro ẹkedade ẹnọ udia eke spirit ke akpa isua ikie, ndien mmanie ẹkeda iso ke ndinọ enye?
15 Akpan udia eke spirit emi ẹkenọde ke akpa isua ikie okoto leta mme apostle nnennen nnennen onyụn̄ oto mme mbet eken oro ẹkedade usụn̄. Ẹma ẹsuan mme leta emi mmọ ẹkewetde—akpan akpan mbon oro ẹsịnede ke otu n̄wed 27 oro ẹkedade odudu spirit Abasi ẹwet, emi ẹnamde N̄wed Abasi Christian Usem Greek—ke otu esop ndien eyịghe idụhe nte ke se mbiowo n̄kann̄kụk ẹkesidade ẹnọ ukpep edi emi. Ke usụn̄ emi, mme andida ke ibuot asan̄autom oro ẹma ẹdeme nti udia eke spirit ẹnọ mme ata Christian ke ofụri esịt. Otu asan̄autom eke akpa isua ikie ama anam akpanikọ ke utom esie.
“Asan̄autom” Oro ke Isua Ikie 19 ke Ukperedem
16, 17. Didie ke otu asan̄autom oro akanam akpanikọ ke utom esie tutu esịm 1914?
16 Nso kaban̄a mfịn? Ke ini edidu Jesus ọkọtọn̄ọde ke 1914, ndi enye ama okụt otu mme Christian oro ẹyetde aran nte akade iso ọnọ udia ke edikem ini? Ke akpanikọ enye ama okụt. Nti mfri oro otu emi okon̄wụmde ama anam ẹkeme ndikụt enye in̄wan̄-in̄wan̄. (Matthew 7:20) Toto ke ini oro, mbụk owụt ke emi edi akpanikọ.
17 Ke ini Jesus ekedide edisịm, n̄kpọ nte mbon ufọk esie 5,000 ke ẹkesịn ifịk ẹsuan akpanikọ Bible. Mme anamutom ikawakke, edi asan̄autom oro ama ada ediwak mbufa usụn̄ ndisuan eti mbụk. (Matthew 9:38) Ke uwụtn̄kpọ, ẹma ẹnam ndutịm ndimịn̄ etop Bible ke nsio nsio ibuotikọ ke n̄wedmbụk n̄kpọntịbe awakde esịm 2,000. Ke usụn̄ emi, akpanikọ Bible ama esịm ediwak tọsịn mbon oro ẹkekotde n̄wedmbụk n̄kpọntịbe emi ke ukem ini. Ke adianade do, ẹma ẹsio mme ndise slide ye mme ndise oro ẹnamde-nam n̄kpọ ẹwụt emi ẹkebịghide ke hour itiaita. Ẹma ẹda ndise emi ẹnam se iwakde ibe miliọn owo usụkkiet ke akamba ubak isọn̄ ita ẹfiọk etop Bible, ọtọn̄ọde ke ini ẹkebotde n̄kpọ tutu esịm utịt Tọsịn Isua Ukara Christ. Ẹma ẹnyụn̄ ẹda mme n̄wed oro ẹkemịn̄de ẹsuan etop emi. Ke uwụtn̄kpọ, ke 1914, ẹma ẹsio n̄kpọ nte idem Enyọn̄-Ukpeme 50,000.
18. Ini ewe ke Jesus ekemek asan̄autom ndikara kpukpru se enye enyenede, ndien ntak-a?
18 Ih, ke ini Eteufọk oro ekedide, enye ama okụt nte otu asan̄autom emi anamde akpanikọ etịn̄de enyịn ọnọ mbon ufọk esie udia onyụn̄ ọkwọrọde eti mbụk. Idahaemi, akamba mbiomo ke akana ebet asan̄autom oro. Jesus ọkọdọhọ ete: “Ke akpanikọ ke ndọhọ mbufo nte, ete-ufọk esie ayanam enye edi andikara kpukpru se enye enyenede.” (Matthew 24:47) Jesus akanam emi ke 1919, ke asan̄autom oro ama ekebe udomo. Nte ededi, ntak emi ẹnọde “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” akamba mbiomo? Sia inyene Eteufọk esie ọtọtde. Ẹma ẹnọ Jesus itie edidem ke 1914.
19. Nam an̄wan̄a nte ẹsede ẹban̄a mme udọn̄ n̄kpọ eke spirit eke “akwa otuowo.”
19 Nso idi inyene emi Eteufọk oro ẹsụk ẹyaride ntinya mi akayakde ọnọ asan̄autom esie emi anamde akpanikọ ndikara? Kpukpru n̄kpọ eke spirit oro Enye enyenede mi ke isọn̄. Ke uwụtn̄kpọ, isua 20 tọn̄ọ nte ẹkedori Christ ke ebekpo ke 1914, “akwa otuowo” eke “mme erọn̄ en̄wen” ama ọwọrọ owụt idem. (Ediyarade 7:9; John 10:16) Mmọ ikedịghe mbon “Israel Abasi” oro ẹyetde aran, edi ẹkedi mme anam-akpanikọ iren ye iban oro ẹnyenede idotenyịn edidu ke isọn̄, emi ẹmade Jehovah ẹnyụn̄ ẹyomde ndinam n̄kpọ esie kpa nte mbon oro ẹyetde aran ẹnamde. Ke nditịm ntịn̄, mmọ ẹma ẹdọhọ “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” ẹte: “Ẹyak nnyịn ika ye mbufo: koro nnyịn imokop ite ke Abasi odu ye mbufo.” (Zechariah 8:23) Mme Christian emi ẹnade baptism obufa mi ẹtiene ẹdia ukem nti udia eke spirit oro mbon ufọk oro ẹyetde aran ẹdiade, ndien otu iba emi ẹbuana ubọk udia kiet ke okpokoro eke spirit emi ebịghi. Nso edidiọn̄ ke emi edi ntem ọnọ “akwa otuowo”!
20. Nso udeme ke “akwa otuowo” ẹnyene ke ndinam inyene Ọbọn̄ ọtọt?
20 “Akwa otuowo” emi ẹdat esịt ndidiana ye otu asan̄autom oro nte mme ọkwọrọ eti mbụk. Nte mmọ ẹkwọrọde ikọ, inyene Eteufọk oro ke isọn̄ ke ọtọt, anamde mbiomo “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄” okpon. Nte ibat mbon oro ẹyomde akpanikọ akakade-ka iso nditọt, emi ama oyom ẹbọp ikpọ itie umịn̄n̄wed man ẹkeme ndinyene mme n̄wed ukpepn̄kpọ Bible oro ẹkeyomde. Ẹma ẹsiak mme ọfis n̄kọk itieutom eke Mme Ntiense Jehovah ke ediwak idụt. Ẹma ẹnyụn̄ ẹnọ mme isụn̄utom ẹkesịm “utịt ererimbot.” (Utom 1:8) Ọtọn̄ọde ke n̄kpọ nte mbon oro ẹyetde aran tọsịn ition ke 1914, udịm mme anditoro Abasi ọmọkọri ebe miliọn itiokiet mfịn, ndien ediwak mmọ ẹdi mbon “akwa otuowo.” Ih, inyene Edidem emi enen̄ede ọtọt tọn̄ọ nte ẹkeyari enye ntinya ke 1914!
21. N̄ke iba ewe ke idineme ke ukpepn̄kpọ nnyịn efen?
21 Kpukpru emi owụt ke asan̄autom oro ‘anam akpanikọ onyụn̄ enyene ọniọn̄.’ Ke ndondo oro enye okụrede nditịn̄ mban̄a “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄,” Jesus ama eke n̄ke iba oro ẹwụtde mme edu emi: n̄ke aban̄ade mme asian ye ndisịme nditọiban ye n̄ke aban̄ade talent. (Matthew 25:1-30) Ọdọn̄ nnyịn ndifiọk mme n̄ke emi! Nso ke mmọ ẹwọrọ ẹnọ nnyịn mfịn? Nnyịn iyeneme mbụme emi ke ibuotikọ oro etienede.
Afo Ekere Didie?
• Mmanie ẹnam “asan̄autom emi anamde akpanikọ, onyụn̄ enyenede ọniọn̄”?
• Mmanie ẹdi “mbon ufọk”?
• Ini ewe ke ẹkenam asan̄autom emi anamde akpanikọ akara kpukpru se Ọbọn̄ enyenede, ndien ntak ekedide ke ini oro?
• Ke mme iduọk isua ndondo emi, mmanie ẹn̄wam ndinam inyene Ọbọn̄ ọtọt, ndien didie?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Mme ndise ke page 10]
Otu asan̄autom eke akpa isua ikie ẹma ẹnam akpanikọ ke utom mmọ