A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

“Bawi” Rinawm leh Fing Tak

“Bawi” Rinawm leh Fing Tak

“Bawi” Rinawm leh Fing Tak

“Bawi rinawm, fing tak, a puin . . . a chhûngte chunga hotua a siama chu, tu ber nge ni ang le?”​—⁠MATTHAIA 24:45.

1, 2. Engvângin nge tûn laiah thlarau lam chaw kan dawn reng a pawimawh?

NISAN 11, C.E. 33, Thawhlehni chawhnu lamah, Isua zirtîrte chuan tûn lai huna kan tâna awmze thûk tak nei zawhna pakhat an zâwt a. Anni chuan: “Chûng chu engtikah nge a lo awm ang? i lo kal lehna [“awm lehna,” NW] leh khawvêl tâwpna chhinchhiahna chu engnge ni ang?” tiin an zâwt a ni. Chu zawhna chu chhângin, Isua chuan hrilh lâwkna chhinchhiah tlâk tak mai chu a sawi chhuak a. Indote, ṭâmte, lîrnghîngte, leh natnate awmna hun khirh tak chungchâng a sawi a ni. Tin, chu chu “nau vei ṭantirhna” chauh a la ni ang a. Hun khirh zâwk a lo la thleng dâwn chauh a ni. A va hlauhawm tak êm!​—⁠Matthaia 24:​3, 7, 8, 15-22; Luka 21:​10, 11.

2 Kum 1914 aṭang khân, Isua hrilh lâwkna a tam zâwk chu a thleng famkim tawh a. “Nau vei ṭantirhna” chu mihringte chungah nasa takin a thleng mêk a ni. Mahse, Kristian dikte chuan an hlauh a ngai lo. Isua chuan thlarau lam chaw ṭhaa châwm a tiam tlat avângin. Isua chu vâna a awm tawh avângin, he leia thlarau lam chaw kan dawn theih nân, eng ruahmanna nge a siam?

3. “A hun apianga” chaw kan chan theih nân Isua’n eng ruahmanna nge a siam?

3 Isua ngei chuan chu zawhna chu a chhâng a. Hrilh lâwkna ropui tak a sawi laiin, ani chuan: “Bawi rinawm, fing tak, a puin a hun apianga an chaw chan tûr semsak tûrin a chhûngte chunga hotua a siama chu, tu ber nge ni ang le?” tiin zâwhna a siam a. Tichuan, amah vêkin: “A pu a lo kal huna bawi chutiang tia a rawn hmuh a chu a eng a thâwl ang. Tih tak meuhvin ka hrilh a che u, a neih zawng zawng chungah hotuah a siam ang,” tiin a sawi a ni. (Matthaia 24:​45-47) A ni, thlarau lam chaw sem tûra ruat “bawi,” rinawm bawk si, fing bawk si chu a awm ngei dâwn a ni. Chu bawi chu mi pakhat chauh nge, mi hrang hrangin nihna an inhlân chhâwng nge, a nih loh leh thil dang engemaw zâwk? Bawi rinawm chuan thlarau lam chaw mamawh tak mai a sem avângin, chu mi chhânna hmuh chhuah chu kan châk a ni.

Mi Mal Nge A Pâwl?

4. Engtin nge “bawi rinawm, fing tak” chu mi pakhat a ni thei lo tih kan hriat?

4 “Bawi rinawm, fing tak” chu mi pakhat a ni thei lo. Engvângin nge a nih theih loh? Chu bawi chuan kum zabi pakhatna aṭangin thlarau lam chaw a sem ṭan a, Isua sawi angin a Pu a lo thlen hun, kum 1914 thlenga sem reng tûr a nih vâng a ni. Chutiang ni thei tûr chuan, mi pakhatin kum 1900 dâwn lai rinawm taka rawng a bâwl a ngai a. Methusela meuh pawh chutianga rei a dam si lo!​—⁠Genesis 5:27.

5. “Bawi rinawm, fing tak” tih chu Kristian tinte sawina a nih theih loh chhan hrilhfiah rawh.

5 A nih leh, “bawi rinawm, fing tak” chu Kristian mi mal tinte sawina a ni em? Kristian zawng zawngte chu an rinawmin an fing tûr a ni ngei mai; mahse, Isua’n “bawi rinawm, fing tak” chungchâng a sawi khân, a rilruah thil dang engemaw tak a awm a ni. Chu chu engtin nge kan hriat theih? ‘A pu a lo kal hunah’ bawi chu “a neih zawng zawng chungah hotuah a siam ang” a tih vâng a ni. Engtin nge Kristian tinte chu thil engkim chungah​—⁠Lalpa thil neih “zawng zawng” chungah hotua siam theih a nih ang? Thil theih a ni lo!

6. Engtin nge Israel hnam chu Pathian “chhiahhlawh,” a nih loh leh “bawi” ni tûra ruahman a nih?

6 A nih chuan, thu tlûkna inâwm tak siam theih awmchhun chu, Isua’n “bawi rinawm, fing tak” chu Kristian pâwl pakhat a sawina a ni, tih hi a ni. Chutiangin bawi hlâwm khat a awm thei ang em? Awm thei e. Krista hun hma kum za sarihah, Jehova chuan Israel hnam pum pui chu “min hriatpuitute” leh “ka chhiahhlawh ka thlana” tiin a sawi a. (Isaia 43:10) B.C.E. 1513-a Mosia dân pêk an nih aṭanga C.E. 33 Pentikost nî thlengin, Israel hnama mi tinte chu, chu chhiahhlawh pâwl zînga mi an ni ṭheuh a ni. Israel mi a tam zâwkte chuan hnam rorêlnaah emaw, thlarau lama châwmnaah emaw chanvo an nei lo. Jehova chuan chûng hnate thawk tûrin lalte, rorêltute, zâwlneite, puithiamte, leh Levia hnamte chu a hmang a ni. Amaherawhchu, a hnam pumin Israelte chuan Jehova lalchungnunna lantîrin, hnam tin zîngah amah chawimawina an hril tûr a ni a. Israel mi tinte chu Jehova thuhretu an ni ṭheuh tûr a ni.​—⁠Deuteronomy 26:19; Isaia 43:21; Malakia 2:7; Rom 3:​1, 2.

“Chhiahhlawh” Chu Hnâwl A Ni

7. Engvângin nge hmân lai Israel-te chuan Pathian “chhiahhlawh” nih an tlin loh?

7 Israel hnam chu kum zabi engemaw zât liam taa Pathian “chhiahhlawh” an nih avângin, anni chu Isua sawi bawi an ni em? Ni lo, lungchhiatthlâk takin hman lai Israel-te chu an rinawm lo va, an fing bawk hek lo. Paula’n hnamte hnêna Jehova thu a lâk chhâwnah, chu dinhmun chu heti hian a khaikhâwm a ni: “Pathian hming chu nangmahni avângin Jentailte zîngah tihchhiatin a awm ta a nih hi,” tiin. (Rom 2:24) Dik takin, Israelte’n Isua an hnâwl khân hun rei tak aṭanga an helna chu a vâwrtâwp a thleng a, chu mi avâng chuan Jehova’n anni chu a hnâwl ve ta a ni.​—⁠Matthaia 21:​42, 43.

8. Engtikah nge “chhiahhlawh” chuan Israel ai a awh a, eng dinhmun hnuaiah nge?

8 He “chhiahhlawh,” Israel-te rinawm lohna avângin, rinawm taka Pathian betute chu thlarau lam chaw ngheitîr kumkhua an ni dâwn lo. C.E. 33 Pentikost nî, Isua thawhleh hnu ni 50-ah chuan, Jerusalema pindan chungnung pakhata awm khâwm zirtîr 120 vêl chungah thlarau thianghlim chu leih a ni a. Chutah chuan, hnam thar chu a lo piang a ni. Jerusalama chêngte hnêna “Pathian thiltih ropuite” huaisen taka an sawi ṭanna chuan, chu hnam thar piang chu inâwm takin a puang chhuak a ni. (Tirhkohte 2:11) Chuvângin, chu hnam thar, thlarau lam hnam chu hnamte zînga Jehova chawimawi a, a hun takah chaw semsaktu “chhiahhlawh” a lo ni ta a. (1 Petera 2:⁠9) Inchawih takin, chu chu “Pathian Israelte” tia koh a lo ni ta a ni.​—⁠Galatia 6:16.

9. (a) Tunge “bawi rinawm, fing tak” chu? (b) Tute nge “a chhûngte” chu?

9 “Pathian Israelte” zînga mi tinte chu inpum pêk, baptisma chang tawh Kristian thlarau thianghlima hriak thihte an ni a, vân lam beiseina an nei ṭheuh a ni. Chuvângin “bawi rinawm, fing tak” tih hian, C.E. 33 aṭanga tûn hun inkâra chêng hriak thih tupawh a kâwk a ni: B.C.E. 1513 aṭanga C.E. 33 Pentikost inkâra chêng Israel mi zawng zawng chu Kristian hun hmaa chhiahhlawh pâwla mi an nih vek ang khân. Anih leh, bawi hnên aṭanga thlarau lam chaw dawngtu “a chhûngte” chu tute nge ni? C.E. kum zabi khatnaa Kristian zawng zawng chuan vân lam beiseina an nei vek a. Chuvângin, a chhûngte pawh chu Kristian hriak thih vek an ni a; mahse, a pâwl ang ni lova, a mi mala thlîrte an ni. Kohhrana mawhphurhna chelhte pawh tiamin mi zawng zawng chuan bawi hnên ata thlarau lam chaw chu an mamawh a ni.​—⁠1 Korinth 12:​12, Hebrai 5:​11-13; 1 Petera 3:​15, 16.

‘An Hnathawh Tûr Ṭheuh’

10, 11. Engtin nge bawi pâwl zînga mi tinte chuan hna thuhmun an chang lo tih kan hriat theih?

10 “Pathian Israelte” chu hnathawh tûr nei bawi rinawm leh fing tak pâwl a nih rual rualin, an zînga mi tinte chuan mi mal mawhphurhna an nei ṭheuh bawk. Marka 13:​34-a chhinchhiah Isua thu hian chu chu a tichiang hle. Ani chuan: “Mi, a in kalsan a, a bawite chu thu neihtîr a, an hnathawh tûr pe ṭheuhva, kawngkhâr vêngtu pawh inrin tûr thu pe zeta ram hla taka zin ta daih ang a ni,” a ti. Chuvângin, bawi pâwla mi tinte chuan lei lama Krista thil neihte tipung tûrin mawhphurhna an nei ṭheuh va. An theihna leh remchân dân ang zêlin an hnathawh tûr chu an thawk ṭheuh a ni.​—⁠Matthaia 25:​14, 15.

11 Chu bâkah, tirhkoh Petera chuan a dam rualpui Kristian hriak thihte hnênah: “Mi tinin thilpêk in hmuh ang zêlin Pathian khawngaihna tinrêng enkawltu ṭhate angin, chûng chuan rawng inbâwl tawn ṭheuh rawh u,” tih a hrilh a. (1 Petera 4:10) Chuvângin, chûng hriak thihte chuan Pathian thilpêkte hmanga rawng inbâwlsak tawn ṭheuh tûrin mawhphurhna an nei a ni. Chu bâkah, Petera thu chuan Kristian zawng zawngin theihna thuhmun, hna thuhmun, a nih loh leh chanvo thuhmun an chang dâwn lo tih a târ lang bawk. Mahse, bawi pâwla mi tinte chuan thlarau lam hnam ṭhang chho tûrin kawng engemaw takin an ṭanpui ṭheuh a ni. Engtin nge?

12. Engtin nge bawi pâwla mi tin a hmei a pate chuan bawi ṭhan chhohnaah thawh an neih ṭheuh?

12 A hmasain, mi tin chuan Lalram chanchin ṭha hril a, Jehova thuhretu ni tûrin mawhphurhna an nei a. (Isaia 43:​10-12; Matthaia 24:14) Isua vâna a lâwn hma lawk khân, hmeichhia leh mipa, a zirtîr rinawm zawng zawng chu zirtîrtu ni tûrin thu a pe a ni: “Chutichuan kal ula, hnam tina mi zirtîrahte siam ula, Pa leh Fapa leh thlarau thianghlim hmingah chuan baptis ula, thu ka pêk zawng zawng che u pawm tûrin zirtîr rawh u. Tin, ngai teh u, kei kumkhuain, khawvêl tâwp thleng pawhin, in hnênah ka awm zêl ang,” tiin.​—⁠Matthaia 28:​19, 20.

13. Eng chanvo nge hriak thih zawng zawngte’n an chelh?

13 Zirtîr tharte zawn hmuh an nihin, Krista’n a zirtîrte hnêna thu a pêk zawng zawng pawm tûra ṭha taka zirtîr tûr an ni a. A hnuah, dawngsâwng duhte chu mi dangte zirtîr chhâwng thei tûrin an lo tling a ni. Thlarau lam chaw ṭha tak chu hnam zawng zawng aṭanga bawi pâwl zînga mi lo la ni tûrte hnênah pêk a ni a. A hmei a pain, hriak thih Kristian zawng zawngte chuan zirtîr siam hna chu an thawk ṭheuh a ni. (Tirhkohte 2:​17, 18) He hna hi bawi awm ṭantirh aṭanga he khawvêl tâwp thleng thawh zawm zel tûr a ni ang.

14. Kohhrana zirtîr theihna chanvo chu tute tân chauh nge ni a, chu chu mi rinawm hriak thih hmeichhiate’n engtin nge an ngaih?

14 Baptisma chang thar hriak thihte chu bawi pâwl zînga mi an lo ni a, atîrin tupawhin zirtîr se, Pathian Thu-in a phût tehnate tlintu kohhran upate zirtîrna chu an dawng zawm zêl a ni. (1 Timothea 3:​1-7; Tita 1:​6-9) Chuvângin, hêng upate hian hnam tihṭhanna kawngah chanvo pawimawh tak an chelh a. Kohhrana zirtîr tûra Kristian mipate chauh ruat an ni chu, hriak thih Kristian hmeichhe rinawmte chuan an ngai haw lo. (1 Korinth 14:​34, 35) Chutih ahnêkin, kohhrana mipate thawhrimna an hlâwkpui avângin an lâwm a, mi dangte hnêna chanchin lâwmawm thlen theihna pawh tiamin, rawngbâwl theihna chanvo hlu hmeichhiate’n an neih avângin an lâwm hle zâwk a ni. Upate chu hriak thih anni emaw, ni lo emaw pawh ni se, tûn laia hriak thih unaunu ṭhahnemngai takte chuan chutiang inngaihtlâwmna chu an lantîr a ni.

15. Kum zabi khatnaa thlarau lam chaw lo chhuahna bul chu eng nge ni a, a pêk chhuahna kawngah tute’n nge hma hruai?

15 Kum zabi khatnaa thlarau lam chaw chu tirhkohte leh hma hruaitu zirtîr dangte kaihhruaina lehkha thawnte a ni deuh ber a. Lehkha thawn an ziahte​—⁠a bîk takin thâwk khum lehkhabu 27-a siam Kristian Grik Pathian Lehkha Thu zînga mi te​—⁠chu kohhran zawng zawngah sem darh a ni a, chu chuan tualchhûng upate hnênah an thu zirtîr tûr a pe tih a chiang hle. Hetiang kawng hian, bawi pâwl aiawhtute chuan Kristian dikte hnênah thlarau lam chaw rinawm takin an pe chhuak a. Kum zabi khatnaa bawi pâwl chuan chu mawhphurhna chu rinawm takin a hlen a ni.

A Hnu Kum Zabi 19-a “Bawi”

16, 17. Engtin nge kum 1914 thlengin bawi pâwl chuan a chanvo hlen chhuahna kawnga a rinawmzia a târ lan?

16 Tûn laiah eng nge ni ve? Kum 1914-a Isua lo awm lehna a inṭan khân, ani chuan hriak thih Kristian rinawm, a hun apianga chaw sem pâwl chu a hmu em? Hmu nameuh mai. He pâwl hian rah ṭha a chhuah avângin chiang taka hriat hran theih a ni. (Matthaia 7:20) Thilthleng chanchinte chuan chu hriatna dikzia a târ lang a ni.

17 Isua a lo thlen chuan, a chhûngte mi 5,000 vêl chu Bible thutak theh darhin an lo buai êm êm a. Hnathawktute chu tlêm mah se, bawi chuan chanchin ṭha theh darh nân tih dân kawng thar chi hrang hrang a hmang a ni. (Matthaia 9:37) Entîr nân, Bible chungchâng thusawite chu chanchinbu 2,000 dâwn laia chhuah atân buatsaih a ni a. He mi kawng hian, Pathian Thu thutak chu vawilehkhatah a chhiartu mi sâng tam takte hnênah a thleng a ni. Chu bâkah, dârkâr riat chhûng daih color lem che thei lo leh cinema inkawp chu buatsaih a ni bawk a. Chu tih dân kawng thar avâng chuan, Thil Siam bul atânga Kum Sâng Rorêl tâwp thleng Bible thuchah chu khawmualpui pathuma mi maktaduai kua chuangte hnênah thlen a ni. Lehkhabu chhuah chu tih dân kawng dang a ni leh a. Entîr nân, kum 1914-ah he magazine hi copy 50,000 vêl chhut chhuah a ni.

18. Engtikin nge Isua’n bawi chu a neih zawng zawng chunga hotua a siam a, engvângin nge?

18 Pu ber a lo thlen chuan bawi rinawm chuan taima takin a chhûngte a châwm a, chanchin ṭha a hril bawk tih chu a hmu a. Mawhphurhna sâng zâwkin chu bawi chu a nghâk ta reng mai. Isua chuan: “Tih tak meuhvin ka hrilh a che u, a neih zawng zawng chungah hotuah a siam ang,” a ti si a. (Matthaia 24:47) Bawi hian fiahna a paltlang hnu, kum 1919-ah Isua chuan hotuah a siam ta rêng a. Amaherawhchu, engvângin nge “bawi rinawm, fing tak” chuan mawhphurhna sâng zâwk a dawn? A Pu thil neih a pun vâng a ni. Isua chu kum 1914-ah lalna pêk a ni si a.

19. “Mipui tam tak” thlarau lam mamawhte ngaihsak a nih dân hrilhfiah rawh.

19 Lallukhum khumtîr thar hlim Pu berin a bawi rinawm hotua a siamna a thil neihte chu engte nge? He leia a neih thlarau lam thil zawng zawngte hi a ni. Entîr nân, 1914-a Krista lalṭhutthlênga a ṭhut hnu kum sâwmbi pahnihah, “berâm dang,” pâwl “mipui tam tak” chu hriat hran a lo ni a. (Johana 10:16; Thu Puan 7:⁠9) Chûngte chu, hriak thih “Pathian Israelte” zînga mi ni lo mah se, lei lam beiseina nei mi rilru ṭha a hmei a pate chuan Jehova an hmangaih a, hriak thihte ang bawkin a rawngbâwl chu an duh a ni. Dik takin, anni chuan “bawi rinawm, fing tak” hnênah: “I hnênah Pathian a awm tih kan hriat avângin i hnênah kan kal ve dâwn e,” an ti a ni. (Zakaria 8:23) Chûng baptisma chang thar Kristiante chuan hriak thih chhûngte an nih angin hriak thihte ei ang thlarau lam chaw chu an ei ve a, chutaṭang chuan he pâwl pahnihte hian thlarau lam dawhkân thuhmun an kîlho ta reng a ni. Chu chu “mipui tam tak” zînga mite tân malsâwmna a va ni êm!

20. Lalpa thil neih tihpunna kawngah ‘mipui tam takin’ eng chanvo nge an neih?

20 “Mipui tam tak” zînga mite chuan bawi pâwl chu chanchin ṭha hrilhna kawngah lâwm takin an ṭawiâwm a. Chutia thu an hril hian lei lama Pu ber thil neih a pun avângin, “bawi rinawm, fing tak” mawhphurhna chu a pung chho ve zêl a ni. Thutak zawngtu an lo punin, Bible thu leh hla chhuah mamawhte phuhrûk nân lehkha chhutna hmanruate neih belh a lo ngai ta a. Jehova Thuhretute branch office chu ram tam takah din a ni. Missionary-te chu “kâwlkil thleng pawhin” thawn chhuah an ni. (Tirhkohte 1:⁠8) Kum 1914-a hriak thih sângnga vêl aṭangin, tûnah Pathian faktute chu maktaduai ruk chuang an ni tawh a, a tam zawk chu “mipui tam tak” zînga mite an ni. Ni e, kum 1914-a lallukhum khumtîr a nih aṭangin Lal thil neih chu a lêt tam takin a pung cho a ni!

21. Eng tehkhin thu pahnih nge zirho leh hunah kan ngaihtuah dâwn?

21 Hêng zawng zawng hian bawi chu ‘a rinawmin a fing’ bawk tih a târ lang a. “Bawi rinawm, fing tak” chungchâng a sawi zawh vêl leh, Isua chuan he mize tilangtu tehkhin thu pahnih a sawi a ni: nula thianghlim fing leh â tehkhin thu leh talent tehkhin thute chu. (Matthaia 25:​1-30) Kan tuina a va chawk chhuak tak êm! Hêng tehkhin thute hian tûn laiah kan tân eng awmzia nge a neih? A dawta thuziakah he zawhna hi kan sawiho vang. (w04 3/1)

Eng Nge I Ngaih Dân?

• “Bawi rinawm, fing tak” chu tute hmanga din nge?

• Tute nge “a chhûngte” chu?

• Engtikin nge bawi rinawm chu Lalpa neih zawng zawng chunga hotua siam a nih a, engvângin nge chu mi huna siam a nih?

• Tûn hnai kum sâwmbi-ahte hian tute’n nge Lalpa thil neihte pung tûra ṭanpui a, engtin nge an ṭanpui?

[Zirlai Atâna Zawhnate]