Skip to content

Skip to table of contents

Ko e “Tupa” ne Fakamoli mo e Lotomatala

Ko e “Tupa” ne Fakamoli mo e Lotomatala

Ko e “Tupa” ne Fakamoli mo e Lotomatala

“Ko hai moli kia e tupa fakamoli mo e lotomatala kua kotofa he hana iki ke pule ke he hana tau fekafekau he loto kaina?”​—MATAIO 24:45NW.

1, 2. Ko e ha kua aoga ke moua tumau e tautolu e fufuta kai fakaagaga he vaha nei?

KE HE magaaho afiafi he Aho Ua, Nisana 11, 33 V.N., ne fakatu he tau tutaki a Iesu e huhu ne hokulo lahi mahaki e kakano ma tautolu he vaha nei. Ne huhu a lautolu ki a ia: “Ko e heigoa e fakamailoga he hau a ha ha hinei mo e fakaotiaga he fakatokaaga he tau mena nei?” He tali, ne talahau e Iesu e perofetaaga mua ue atu. Ne tutala a ia ke he magahala matematekelea he tau felakutaki, tau hoge, tau mafuike, mo e tau tatalu. To eke ai ni “ko e kamataaga ia he tau mena matematekelea.” Nakai la hoko mai ia e kelea lahi mahaki. Ko e amaamanakiaga matakutakuina ha ia!​—Mataio 24:3, 7, 8, 15-22, fakatatai NW; Luka 21:10, 11.

2 Tali mai he 1914, kua laulahi he tau perofetaaga ha Iesu ne kua fakamoli. Ko e “kamataaga ia he tau mena matematekelea” kua tupu lahi mahaki ke he tau tagata. Kua nakai lata e tau Kerisiano moli ke matakutaku. Ne mavehe a Iesu to fakatumau e ia a lautolu aki e tau mena kai lolo fakaagaga. Ha ko Iesu mogonei he lagi, fakatokatoka fefe e ia ma tautolu he lalolagi nei ke moua e tau fufuta kai fakaagaga ha tautolu?

3. Ko e heigoa e tau fakatokatokaaga ne taute e Iesu ma tautolu ke moua e “tau mena kai he tau magaaho tonu”?

3 Ne talahau e Iesu e tali ke he huhu ia. He hane taute e ia e perofetaaga lahi, ne huhu a ia: “Ko hai moli kia e tupa fakamoli mo e lotomatala kua kotofa he hana iki ke pule ke he hana tau fekafekau he loto kaina, ke age ki a lautolu ha lautolu a tau mena kai he tau magaaho tonu?” Ati tala age a ia: “Fiafia e tupa ia, kaeke kua hoko mai hana iki mo e moua a ia hane taute pihia. Ko e moli ke tala atu e au ki a mutolu, to kotofa e Ia a ia ke pule ke he hana tau koloa oti kana.” (Mataio 24:45-47, NW) E, to ha ha ai e “tupa” ne kua kotofa ke foaki e tau mena kai fakaagaga, ko e “tupa” ka fakamoli mo e lotomatala. Na tokotaha ni kia e tupa ia, po ke hukui he tau tagata takitokotaha, po ke taha mena kehe? Ha kua taute he tupa fakamoli e tau mena kai fakaagaga loga nukua lata lahi, ko e makai ni ha tautolu ke kumi e tali.

Ko e Tagata Tokotaha po ke ko e Vahega?

4. Iloa fefe e tautolu ko e “tupa fakamoli mo e lotomatala” kua nakai ko e tagata tokotaha?

4 Ko e “tupa fakamoli mo e lotomatala” ne nakai ko e tagata tokotaha. Nakai pihia he ha? Kakano kua kamata e tupa ke folafola mai e tau mena kai fakaagaga i tuai he senetenari fakamua, mo e hagaao ki a Iesu, ko e tupa to taute agaia ka hoko mai e Iki he 1914. To fakakite ai falu 1,900 he tau tau he fekafekauaga fakamoli ma e tagata tokotaha. Nakai leva pihia foki e moui ha Metusela!​—Kenese 5:27.

5. Fakamaama e kakano he talahauaga “tupa fakamoli mo e lotomatala” kua nakai hagaao ke he tau Kerisiano takitokotaha.

5 Ati, liga hagaao katoa kia e talahauaga “tupa fakamoli mo e lotomatala” ke he tau Kerisiano takitokotaha? Kua moli ai ko e tau Kerisiano oti kua lata ke fakamoli mo e lotomatala; pete ia, ne kua maaliali e mena ne toka he manamanatuaga ha Iesu he magaaho ne vagahau a ia hagaao ke he “tupa fakamoli mo e lotomatala.” Iloa fefe e tautolu e mena ia? Ha kua pehe a ia ka “hoko mai hana iki” to kotofa e tupa “ke he hana tau koloa oti kana.” Maeke fefe he tau Kerisiano takitokotaha ke foaki e tau mena oti ki ai​—ke he tau koloa “oti kana” he Iki? Nakai maeke!

6. Fakatoka fefe e motu ko Isaraela ke gahua ko e “fekafekau,” po ke “tupa” he Atua?

6 Ko e fakahikuaga tonu ni, mogoia, kua hagaao a Iesu ke he matakau he tau Kerisiano ko e “tupa fakamoli mo e lotomatala.” Fai mena pihia kia ko e fufuta tupa? E. Fitu e teau tau ato fai Keriso, ne hagaao a Iehova ke he motu katoa ha Isaraela ko e “haku a tau fakamoli” mo e “haku a tau fekafekau ne fifili e au.” (Isaia 43:10) Ko e tau tagata oti he motu ha Isaraela mai he 1513 F.V.N., he magaaho ne foaki e Fakatufono faka-Mose, ke hoko hifo ke he Penetekoso 33 V.N. ko e vala he vahega fekafekau nei. Laulahi he tau Isaraela ne nakai tu kotofa ke takitaki e tau gahua po ke fakatokatoka e fakaholoaga fagai fakaagaga he motu. Ne fakaaoga e Iehova e tau patuiki, tau fakafili, tau perofeta, tau ekepoa, mo e tau Levi ke taute e tau matagahua ia. Ka e matutaki agaia e motu, ko Isaraela ke hukui e pule katoatoa ha Iehova mo e talahau hana tau fakahekeaga ke he tau motu. Igatia e Isaraela ke eke mo fakamoli ha Iehova.​—Teutaronome 26:19; Isaia 43:21; Malaki 2:7; Roma 3:1, 2.

Kua Utakehe e “Fekafekau”

7. Ko e ha e motu ha Isaraela i tuai ne nakai lata ke eke mo tau “fekafekau” he Atua?

7 Ha ko Isaraela ko e “fekafekau” he Atua he tau senetenari i tuai, ko e tupa foki kia a ia ne vagahau a Iesu hagaao ki ai? Nakai, ha kua fakahiku kelea a Isaraela i tuai ke nakai fakamoli po ke lotomatala. Kua fakakatoatoa e Paulo e tuaga he fatiaki e ia e tau kupu a Iehova ke he motu: “Ko e mena kua eke fakakelea e higoa he Atua ha ko mutolu, ke he tau motu kehe.” (Roma 2:24) Moli, ne tapunu e fakamauaga tala tuai loagitu ha Isaraela ke he totokoaga he tiaki a Iesu, ati hokotia a Iehova ke tiaki a lautolu.​—Mataio 21:42, 43.

8. Magaaho fe ne kotofa e “fekafekau” ke hukui a Isaraela, mo e i lalo hifo he tau tutuaga fe?

8 Ko e nakai mahani fakamoli nei he “fekafekau,” ko Isaraela, ne nakai kakano to fakamamutu tukulagi e tau tagata tapuaki fakamoli mai he tau foakiaga mena kai fakaagaga. He Penetekoso 33 V.N., 50 e aho he mole e liu tu mai ha Iesu, ko e agaga tapu ne liligi hifo ke he kavi 120 he tau tutaki hana he poko tapa ki luga i Ierusalema. He magaaho tonu ia, ne fanau e motu fou. Latatonu ai, ne fakailoa e fanauaga ia he magaaho ne kamata fakapuloa fakamalolo he tau tagata ne nonofo i Ierusalema “e tau mana he Atua.” (Gahua 2:11) Ti, ko e motu fou ia, ko e motu fakaagaga, ne eke mo “fekafekau” ka fakapuloa e lilifu ha Iehova ke he tau motu mo e foaki e tau mena kai ke he tau magaaho tonu. (1 Peteru 2:9) Lautonu ai, ne fakahigoa ko e “Isaraela he Atua.”​—Kalatia 6:16.

9. (a) Ko hai ne fakakatoatoa e “tupa fakamoli mo e lotomatala”? (e) Ko hai a lautolu ko e “tau fekafekau he loto kaina”?

9 Ko e tau tagata oti he “Isaraela he Atua” ko e tau Kerisiano papatiso ne tukulele kua fakauku he agaga tapu mo e moua e amaamanakiaga he lagi. Ti, ko e talahauaga “tupa fakamoli mo e lotomatala” kua hagaao ke he tau tagata oti he motu fakaagaga fakauku ko e matakau he lalolagi ke he ha magaaho ni mai he 33 V.N. ato hoko mai mogonei, tuga ni e tau Isaraela oti ne nonofo ke he ha magaaho ni mai he 1513 F.V.N. ato hoko e Penetekoso 33 V.N. ko e vala he vahega fekafekau ato vaha Kerisiano. Ko hai mogoia a lautolu ko e “tau fekafekau he loto kaina,” ne moua e mena kai lolo fakaagaga mai he tupa? He senetenari fakamua V.N., ne tokiofa he tau Kerisiano takitaha e amaamanakiaga ke he lagi. Fakahiku ai, ko lautolu e tau fekafekau he loto kaina ko e tau Kerisiano fakauku foki, ne kitia ai nakai ko e matakau ka ko e tau tagata takitokotaha. Ko e tau tagata oti fakalataha mo lautolu ne fai tuaga he fakapotopotoaga, ne lata mo e tau mena kai fakaagaga mai he tupa.​—1 Korinito 12:12, 19-27; Heperu 5:11-13; 2 Peteru 3:15, 16.

“Takitokotaha Foki mo e Hana Gahua”

10, 11. Iloa fefe e tautolu kua nakai tatai oti e tau kotofaaga he tau tagata he vahega tupa?

10 Ha ko e “Isaraela he Atua” ko e vahega tupa fakamoli mo e lotomatala mo e kotofaaga he gahua, kua igatia foki e tagata mo e tau matagahua fakatagata. Ko e tau kupu ha Iesu ne fakamau ia Mareko 13:34 nukua fakamaaliali e mena nei. Ne pehe a ia: “Tuga ne tagata ka fano fenoga ke he motu kehe, kua toka e ia hana fale, ti age e pule ke he tau [“tupa,” NW] hana, takitokotaha foki mo e hana gahua, ti tala age ke he leoleo gutuhala kia mataala a ia.” Ti igatia e tau tagata he matakau tupa mo e moua e kotofaaga​—ke fakamalikiti e tau koloa oti he Keriso he lalolagi. Ne taute e ia e matagahua nei fakatatau ke he hana ni a lotomatala mo e tau magaaho.​—Mataio 25:14, 15.

11 Fakalaulahi atu, ne tala age e aposetolo ko Peteru ke he tau Kerisiano fakauku he vaha hana: “Kia takitokotaha a mutolu mo e fekafekau ko e taha ke he taha ke he mena ia ni, ke fakalata ke he mena fakaalofa kua moua e ia, tuga ne tau fekafekau pule mitaki ke he tau mena fakaalofa kehekehe he Atua.” (1 Peteru 4:10) Ti, ko lautolu ne fakauku kua ha ha ai e matagahua ke fekafekau ko e taha ke he taha he fakaaoga e tau mena fakaalofa ne foaki he Atua ki a lautolu. Fakalaulahi atu, kua fakakite he tau kupu ha Peteru to nakai tatai oti e tau lotomatala, tau matagahua, po ke tau kotofaaga he tau Kerisiano oti. Pete ia, igatia e tagata he vahega tupa mo e lalafi ke he tupuaga he motu fakaagaga ke he falu puhala. Fefe?

12. Maeke fefe he tau tagata takitaha he vahega tupa, ko e tau tagata tane po ke tau fifine, ke lafi ke he tupuaga he tupa?

12 Fakamua, igatia e tau tagata oti mo e fakalago ki ai ko e fakamoli ha Iehova, he fakamatala e tala mitaki he Kautu. (Isaia 43:10-12; Mataio 24:14) Ato hake a ia ke he lagi, ne poaki a Iesu ke he tau tutaki tua fakamoli oti hana, ko e tau tagata tane mo e tau fifine, ke eke mo tau faiaoga. Ne pehe a ia: “Hanei, kia o atu a a mutolu ke eke e tau motu oti kana mo tutaki, ti papatiso atu a lautolu ke he higoa he Matua, mo e Tama, mo e [a]gaga [t]apu; ti fakaako atu a mutolu kia lautolu kia omaoma ke he tau mena oti ne tala atu e au kia mutolu; kitiala, to fakalataha au mo mutolu ke he tau aho oti, ato hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.”​—Mataio 28:19, 20.

13. Ko e heigoa e kotofaaga ne olioli e lautolu ne fakauku?

13 Ka moua e tau tutaki fou, ne kua lata ia lautolu ke fakaako fakamitaki ke omaoma ke he tau mena oti ne poaki he Keriso ke he hana tau tutaki. Fakahiku ai, ne eke a lautolu ne lotomatala ke fakaako e falu. Ko e tau mena kai lolo fakaagaga ne taute ai ke lata mo e tau tagata he vahega tupa a mui he tau motu loga. Ko e tau Kerisiano fakauku oti, he tau tagata tane mo e tau fifine, ne fakalataha he fakagahua e poakiaga ke taute tutaki. (Gahua 2:17, 18) Kua fakamatutaki atu e gahua nei mai he magaaho ne kamata fakamua e tupa ke gahua ki ai ato hoko e fakaotiaga ke he fakatokaaga nei.

14. Ki a hai ne fakakaupa ki ai e tau kotofaaga fakaako he fakapotopotoaga, ti fefe e logona hifo he tau fifine fakamoli ne fakauku hagaao ke he mena ia?

14 Ko lautolu ne fakauku ne papatiso fou ne eke mo vala he tupa, mo e pete ko hai ne fakaako fakamua a lautolu, ne moua foki e lautolu e fakaakoaga mai he tau tagata he fakapotopotoaga ne felauaki mo e tau fakaakoaga faka-Tohi Tapu ke eke mo tau motua he fakapotopotoaga. (1 Timoteo 3:1-7; Tito 1:6-9) Ko e tau motua nei ne kua kotofa ke lafi ke he tupuaga he motu ke he puhala pauaki. Ko e tau fifine Kerisiano fakauku ne nakai totoko ko e tau tagata tane Kerisiano hokoia ne kotofa ke fakaako e fakapotopotoaga. (1 Korinito 14:34, 35) Ka e, ne fiafia a lautolu ke aoga mai he tau gahua malolo he tau tagata tane he fakapotopotoaga mo e ne fakaaue lahi ma e tau kotofaaga ne hafagi ke he tau fifine, putoia e talahau atu he tau tala mitaki ke he falu. Ne fakakite he tau matakainaga fifine fakauku makai he vaha nei e aga fakatokolalo pihia, pete ko e tau motua ne kotofa ko e tagata fakauku po ke nakai.

15. Ko e heigoa e taha he tau matapatu punaaga he tau mena kai fakaagaga he senetenari fakamua, ti ko hai ne takitaki he foaki ai?

15 Ko e matapatu mena kai fakaagaga ne foaki ke he senetenari fakamua ne puhala fakahako mai he tau tohi fakaako he tau aposetolo mo e falu tutaki ne takitaki ai. Ko e tau tohi ne tohia e lautolu​—mua atu ke he tau tohi ne moua ke he tau tohi 27 mai he agaga ne moua mai he Tau Tohiaga Tapu Heleni Kerisiano—​ne tufatufa ai ke he tau fakapotopotoaga mo e nakai fakauaua ne foaki e fakaveaga ma e fakaakoaga he tau motua he matakavi. He puhala nei, ko e tau hukui he tupa fakamoli ne tufatufa e tau mena kai lolo fakaagaga ke he tau Kerisiano moli. Ne fakamoli ki ai e vahega tupa he senetenari fakamua ke he poakiaga ia.

Ko e “Tupa” he Tau Senetenari 19 Fakamui

16, 17. Fakamoli fefe e vahega tupa ko lautolu hane taute e tau kotofaaga ia he tau tau ato hoko atu ke he 1914?

16 Ka e kua he vaha nei? He kamata e ha ha hinei ha Iesu he 1914, moua nakai e ia e matakau he tau Kerisiano fakauku ne foaki fakamoli e tau mena kai ke he tau magaaho tonu? Ne moua moli e ia. Maeke e matakau nei ke kitia maali ha ko e tau fua mitaki ne moua mai ai. (Mataio 7:20) Tali mai he fakamauaga tala tuai mogoia ne fakamoli e kitiaaga nei ke hakotika.

17 He magahala ne hoko mai a Iesu, kau ko e 5,000 he tau fekafekau he loto kaina ne lavelave he folafola e kupu moli he Tohi Tapu. Ne tokogahoa e tagata gahua, ka e fakaaoga he tupa falu puhala iloilo ke folafola aki e tala mitaki. (Mataio 9:38) Ma e fakatai, ko e tau fakatokatokaaga ne taute ma e tau lauga ke he tau matakupu he Tohi Tapu ke lomi fakailoa ke teitei 2,000 nusipepa. He puhala nei, ne hokotia ai e kupu moli he Kupu he Atua ke he hogofulu e tau afe he tau tagata totou he mogo taha. He lafi ki ai, ko e fakaholoaga valu e tula he tuku fakalataha e tau ata fakatino lanu kehekehe mo e tau kifaga ne tauteute ai. Fakaaue ke he tau fakatataaga fou nei, ko e fekau he Tohi Tapu, mai he kamataaga he Tufugatia ke hoko ke he fakaotiaga he Pule Afe Tau he Keriso, nukua talahau ke he tau toloaga ne katoatoa ai ke molea e hiva e miliona he tolu e fahi motu. Ko e lomi he tau tohi e taha puhala ne fakaaoga. He 1914, ma e fakatai, kau ko e 50,000 e lagaki he senolo nei ne lomi fakailoa.

18. Magaaho fe ne kotofa e Iesu e tupa ke he tau koloa oti kana hana, ti koe ha?

18 E, he magaaho ne hoko mai e Iki, ne moua e ia e tupa fakamoli hana hane fagai fakamitaki e tau fekafekau he loto kaina ti pihia mo e fakamatala e tala mitaki. Ne tatali e tupa ia he magaaho nei ke he tau matagahua lalahi. Ne pehe a Iesu: “Ko e moli ke tala atu e au ki a mutolu, to kotofa e Ia a ia ke pule ke he hana tau koloa oti kana.” (Mataio 24:47, NW) Ne taute e Iesu e mena nei he 1919, he mole e kautu he tupa ke he magaaho kamatamata. Ti ko e ha, mogoia, ne lalahi ai e tau matagahua ne moua he “tupa fakamoli mo e lotomatala”? Ha kua malikiti e tau koloa he Iki ne moua. Kua foaki age ki a Iesu e tuaga patuiki he 1914.

19. Fakamaama e puhala ne leveki aki e tau manako fakaagaga he “moto tagata tokologa.”

19 Ko e heigoa e tau koloa ne kotofa he Iki ne kua fakafoufou laia ke he hana tupa fakamoli? Ko e tau mena fakaagaga oti kana ne pule a Ia ki ai he lalolagi nei. Ma e fakatai, ua e tau hogofulu tau he mole e patuiki he Keriso he 1914, ne kitia ai “ko e moto tagata tokologa” he “mamoe kehe.” (Fakakiteaga 7:9; Ioane 10:16) Nakai ko e tau tagata fakauku anei he “Isaraela he Atua,” ka ko e tau tagata tane mo e tau fifine fakamoli ne ha ha ai e amaamanakiaga ke he lalolagi ne ofania a Iehova mo e manako ke fekafekau ki a ia tuga ni ne taute e lautolu ne fakauku. Tuga ia, ne pehe a lautolu ke he “tupa fakamoli mo e lotomatala”: “To o a tautolu mo mutolu; ha kua logona e mautolu ha ha ia mutolu e Atua.” (Sakaria 8:23) Ko e tau Kerisiano papatiso fou nei ne fakalataha ke he tau mena kai lolo fakaagaga taha pihia tuga ne tau fekafekau he loto kaina ne fakauku, mo e ua e vahega ne fakalataha ke he laulau fakaagaga tali mai ai. Ko e monuina ha ia he mena nei ma e tau tagata he “moto tagata tokologa”!

20. Ko e heigoa e gahua ne taute he “moto tagata tokologa” he fakamalikiti e tau koloa he Iki?

20 Ko e tau tagata he “moto tagata tokologa” ne fakalataha fiafia ke he vahega tupa fakauku ko e tau tagata fakamatala he tala mitaki. He fakamatala a lautolu, ne malikiti e tau koloa fakalalolagi he Iki, lafi ai ke he tau matagahua he “tupa fakamoli mo e lotomatala.” He holo ki mua e numera he tau tagata ne kumi e kupu moli, ko e fakalaulahi he tau fale lomi ne kua lata ke fakatumau mo e manako lahi ke he tau tohi faka-Tohi Tapu. Ko e tau la ofisa he Tau Fakamoli a Iehova ne fakatu ke he tau motu loga. Ne fakafano atu e tau misionare “ke hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.” (Gahua 1:8) Mai he fuafuaaga ke he lima e afe ha lautolu ne fakauku he 1914, ko e tuaga he tau tagata fakaheke he Atua ne malagaki hake ke molea e ono e miliona he vaha nei, ko e laulahi ia lautolu ko e “moto tagata tokologa.” E, moli, ko e tau koloa he Patuiki ne malikiti lagaloga tali mai he hana patuiki he 1914!

21. Ko e heigoa e tau fakatai ua ka fakatutala a tautolu ke he fakaakoaga ha tautolu ka hau?

21 Kua fakakite he tau mena oti nei kua “fakamoli mo e lotomatala” e tupa. He mole laia e vagahau ha Iesu hagaao ke he “tupa fakamoli mo e lotomatala,” ne fakakite e ia ua e fakatai ne fakamaama aki e tau mahani ia: ko e fakatai ke he tau tamafine tote ne iloilo mo e goagoa mo e fakatai ke he tau taleni. (Mataio 25:1-30) Ne fakalagalaga ha ia ki a tautolu! Ko e heigoa e kakano kua ha ha he tau fakatai ia ma tautolu he vaha nei? To fakatutala a tautolu ke he huhu nei he vala tala ne mui mai.

Ko e Heigoa Hau a Manatu?

• Ko hai ne fakakatoatoa e “tupa fakamoli mo e lotomatala”?

• Ko hai e “tau fekafekau he loto kaina”?

• Magaaho fe ne kotofa e tupa fakamoli ke he tau koloa he Iki, ti ko e ha he magaaho ia?

• Ko hai ne lagomatai ke fakamalikiti e tau koloa he Iki he tau hogofulu tau fou nei, ti fefe?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Tau Fakatino he lau 21]

Ne fakamoli e vahega tupa he senetenari fakamua ke he poakiaga ha lautolu