Κύρια Σημεία από το Βιβλίο της Εξόδου
Ο Λόγος του Ιεχωβά Είναι Ζωντανός
Κύρια Σημεία από το Βιβλίο της Εξόδου
ΕΙΝΑΙ μια αληθινή ιστορία για την απελευθέρωση εκείνων που εξαναγκάστηκαν να «υπηρετούν ως δούλοι υπό τυραννία». (Έξοδος 1:13) Είναι επίσης μια συναρπαστική αφήγηση για τη γέννηση ενός έθνους. Τα καταπληκτικά θαύματα, η έξοχη νομοθεσία και η κατασκευή της σκηνής της μαρτυρίας αποτελούν μερικά από τα ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά του. Ουσιαστικά, αυτά περιέχει το Γραφικό βιβλίο της Εξόδου.
Γραμμένο από τον Εβραίο προφήτη Μωυσή, το βιβλίο της Εξόδου εξιστορεί τις εμπειρίες των Ισραηλιτών σε μια περίοδο 145 ετών—από το θάνατο του Ιωσήφ το 1657 Π.Κ.Χ. μέχρι την ολοκλήρωση της σκηνής της μαρτυρίας το 1512 Π.Κ.Χ. Ωστόσο, η αφήγηση δεν έχει μόνο ιστορικό ενδιαφέρον. Αποτελεί μέρος του λόγου, ή αλλιώς του αγγέλματος, του Θεού προς την ανθρωπότητα. Γι’ αυτό, “είναι ζωντανή και ασκεί δύναμη”. (Εβραίους 4:12) Επομένως, η Έξοδος έχει πραγματικό νόημα για εμάς.
“Ο ΘΕΟΣ ΑΚΟΥΣΕ ΤΟ ΣΤΕΝΑΓΜΟ ΤΟΥΣ”
Οι απόγονοι του Ιακώβ που ζουν στην Αίγυπτο αυξάνονται με τόσο γοργούς ρυθμούς ώστε με βασιλικό διάταγμα φτάνουν στο σημείο να υποφέρουν ως δούλοι. Ο Φαραώ προστάζει μάλιστα να θανατώνονται όλα τα αρσενικά βρέφη των Ισραηλιτών. Από μια τέτοια κατάληξη διαφεύγει ένα παιδί τριών μηνών, ο Μωυσής, το οποίο υιοθετεί η κόρη του Φαραώ. Αν και μεγαλώνει στο βασιλικό οίκο, σε ηλικία 40 ετών, ο Μωυσής τάσσεται στο πλευρό του λαού του και σκοτώνει κάποιον Αιγύπτιο. (Πράξεις 7:23, 24) Αναγκάζεται να φύγει και πηγαίνει στη Μαδιάμ. Εκεί παντρεύεται και ζει ως ποιμένας. Σε μια θαυματουργικά καιόμενη βάτο, ο Ιεχωβά αναθέτει στον Μωυσή να επιστρέψει στην Αίγυπτο και να απελευθερώσει τους Ισραηλίτες από τη δουλεία. Ο αδελφός του, ο Ααρών, διορίζεται εκπρόσωπός του.
Απαντήσεις σε Γραφικά Ερωτήματα:
3:1—Τι είδους ιερέας ήταν ο Ιοθόρ; Στους πατριαρχικούς χρόνους η κεφαλή της οικογένειας υπηρετούσε ως ιερέας για την οικογένειά του. Ο Ιοθόρ ήταν προφανώς η πατριαρχική κεφαλή μιας φυλής των Μαδιανιτών. Εφόσον οι Μαδιανίτες ήταν απόγονοι του Αβραάμ από τη Χετούρα, ίσως είχαν επαφή με τη λατρεία του Ιεχωβά.—Γένεση 25:1, 2.
4:11—Με ποια έννοια ο Ιεχωβά “ορίζει τον άλαλο, τον κουφό και τον τυφλό”; Αν και ο Ιεχωβά σε μερικές περιπτώσεις έχει κάνει ανθρώπους να χάσουν την όραση ή τη λαλιά τους, δεν ευθύνεται για κάθε περίπτωση τέτοιων αναπηριών. (Γένεση 19:11· Λουκάς 1:20-22, 62-64) Αυτές είναι αποτέλεσμα της κληρονομημένης αμαρτίας. (Ιώβ 14:4· Ρωμαίους 5:12) Εφόσον όμως ο Θεός επιτρέπει να υφίσταται αυτή η κατάσταση, μπορούσε να πει ότι εκείνος «ορίζει» τον άλαλο, τον κουφό και τον τυφλό.
4:16—Πώς θα “ήταν Θεός” ο Μωυσής για τον Ααρών; Ο Μωυσής ήταν εκπρόσωπος του Θεού. Γι’ αυτό, ο Μωυσής έγινε σαν «Θεός» για τον Ααρών, ο οποίος μιλούσε ως εκπρόσωπος του Μωυσή.
Μαθήματα για Εμάς:
1:7, 14. Ο Ιεχωβά υποστήριξε τα μέλη του λαού του όταν καταδυναστεύονταν στην Αίγυπτο. Παρόμοια, στηρίζει τους σύγχρονους Μάρτυρές του, ακόμη και όταν αντιμετωπίζουν σφοδρό διωγμό.
1:17-21. Ο Ιεχωβά μάς θυμάται «για καλό».—Νεεμίας 13:31.
3:7-10. Ο Ιεχωβά εκδηλώνει ευαισθησία απέναντι στην κραυγή του λαού του.
3:14. Ο Ιεχωβά εκπληρώνει με συνέπεια τους σκοπούς του. Επομένως, μπορούμε να είμαστε πεπεισμένοι ότι θα πραγματοποιήσει τις ελπίδες μας που βασίζονται στη Γραφή.
4:10, 13. Ο Μωυσής έδειξε τόσο μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης στην ικανότητά του να μιλάει ώστε ακόμη και όταν έλαβε διαβεβαίωση για τη θεϊκή υποστήριξη, ικέτευσε τον Θεό να στείλει κάποιον άλλον να μιλήσει στον Φαραώ. Εντούτοις, ο Ιεχωβά χρησιμοποίησε τον Μωυσή και του έδωσε τη σοφία και τη δύναμη που χρειαζόταν για να επιτελέσει το διορισμό του. Αντί να επικεντρώνουμε και εμείς την προσοχή μας στις ελλείψεις μας, είθε να εμπιστευόμαστε στον Ιεχωβά και να εκπληρώνουμε με πιστότητα την αποστολή που μας έχει ανατεθεί να κηρύττουμε και να διδάσκουμε.—Ματθαίος 24:14· 28:19, 20.
ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΑ ΘΑΥΜΑΤΑ ΦΕΡΝΟΥΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
Ο Μωυσής και ο Ααρών παρουσιάζονται ενώπιον του Φαραώ και του ζητούν να επιτρέψει στους Ισραηλίτες να γιορτάσουν μια γιορτή για τον Ιεχωβά στην έρημο. Ο Αιγύπτιος ηγεμόνας αρνείται περιφρονητικά. Ο Ιεχωβά χρησιμοποιεί τον Μωυσή για να επιφέρει το ένα ισχυρό πλήγμα μετά το άλλο. Μόνο μετά τη δέκατη πληγή επιτρέπει τελικά ο Φαραώ στους Ισραηλίτες να φύγουν. Ύστερα από λίγο, όμως, ο Φαραώ και οι στρατιωτικές του δυνάμεις τους καταδιώκουν με μανία. Αλλά ο Ιεχωβά ανοίγει έναν διάδρομο διαφυγής μέσα από την Ερυθρά Θάλασσα και διασώζει το λαό του. Οι Αιγύπτιοι διώκτες πνίγονται καθώς η θάλασσα τους σκεπάζει.
Απαντήσεις σε Γραφικά Ερωτήματα:
6:3—Με ποια έννοια δεν είχε γίνει γνωστό το όνομα του Θεού στον Αβραάμ, στον Ισαάκ και στον Ιακώβ; Αυτοί οι πατριάρχες χρησιμοποιούσαν το θεϊκό όνομα και έλαβαν υποσχέσεις από τον Ιεχωβά. Εντούτοις, δεν γνώρισαν ούτε διέκριναν τον Ιεχωβά ως εκείνον που έκανε να εκπληρωθούν αυτές οι υποσχέσεις.—Γένεση 12:1, 2· 15:7, 13-16· 26:24· 28:10-15.
7:1—Πώς έγινε ο Μωυσής “Θεός για τον Φαραώ”; Ο Μωυσής έλαβε θεϊκή δύναμη και εξουσία πάνω στον Φαραώ. Γι’ αυτό, δεν υπήρχε λόγος να φοβάται εκείνον το βασιλιά.
7:22—Πού βρήκαν οι Αιγύπτιοι ιερείς νερό το οποίο δεν είχε μετατραπεί σε αίμα; Θα μπορούσαν να είχαν χρησιμοποιήσει νερό που είχαν πάρει από τον Νείλο Ποταμό πριν από αυτή την πληγή. Πόσιμο νερό προφανώς θα μπορούσαν επίσης να είχαν συλλέξει ανοίγοντας πηγάδια στο υγρό έδαφος γύρω από τον Νείλο Ποταμό.—Έξοδος 7:24.
8:26, 27—Γιατί είπε ο Μωυσής ότι οι θυσίες του Ισραήλ θα ήταν “απεχθείς για τους Αιγυπτίους”; Στην Αίγυπτο λατρεύονταν πολλά και διάφορα ζώα. Το γεγονός ότι έγινε λόγος για θυσίες προσέδωσε ισχύ και πειστικότητα στο επίμονο αίτημα που υπέβαλε ο Μωυσής να επιτραπεί στον Ισραήλ να φύγει για να θυσιάσει στον Ιεχωβά.
12:29—Ποιοι υπολογίστηκαν ως πρωτότοκα; Τα πρωτότοκα περιλάμβαναν μόνο τα αρσενικά. (Αριθμοί 3:40-51) Ο Φαραώ, ο οποίος ήταν πρωτότοκος, δεν θανατώθηκε. Είχε το δικό του σπιτικό. Αυτός που πέθανε ως αποτέλεσμα της δέκατης πληγής δεν ήταν η κεφαλή της οικογένειας, αλλά ο πρωτότοκος γιος του σπιτικού.
12:40—Πόσο καιρό κατοίκησαν στη γη της Αιγύπτου οι Ισραηλίτες; Τα 430 χρόνια που αναφέρονται εδώ περιλαμβάνουν τον καιρό που πέρασαν οι γιοι του Ισραήλ “στη γη της Αιγύπτου και στη γη Χαναάν”. (Υποσημείωση στη ΜΝΚ.) Ο 75χρονος Αβραάμ διέσχισε τον ποταμό Ευφράτη το 1943 Π.Κ.Χ. καθ’ οδόν προς τη Χαναάν. (Γένεση 12:4) Από τότε μέχρι τον καιρό που ο 130χρονος Ιακώβ μπήκε στην Αίγυπτο πέρασαν 215 χρόνια. (Γένεση 21:5· 25:26· 47:9) Αυτό σημαίνει ότι οι Ισραηλίτες έζησαν κατόπιν άλλα 215 χρόνια στην Αίγυπτο.
15:8—Μήπως το ότι τα νερά της Ερυθράς Θάλασσας «έπηξαν» σημαίνει πως είχαν στην πραγματικότητα παγώσει; Το εβραϊκό ρήμα που μεταφράζεται «έπηξαν» σημαίνει συρρικνώνω ή συμπυκνώνω. Στο εδάφιο Ιώβ 10:10, αυτή η έκφραση χρησιμοποιείται σε σχέση με την πήξη του γάλακτος. Συνεπώς, το ότι τα νερά «έπηξαν» δεν σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι πάγωσαν, ότι στερεοποιήθηκαν ως πάγος. Αν ο “ισχυρός ανατολικός άνεμος” που αναφέρεται στο εδάφιο Έξοδος 14:21 ήταν τόσο ψυχρός ώστε να κάνει τα νερά να παγώσουν, αναμφίβολα θα υπήρχαν κάποιες αναφορές για το δριμύτατο ψύχος. Επειδή τίποτα το ορατό δεν συγκρατούσε τα νερά, αυτά έμοιαζαν πηγμένα, συμπαγή ή συμπυκνωμένα.
Μαθήματα για Εμάς:
7:14–12:30. Οι Δέκα Πληγές δεν ήταν απλές συμπτώσεις. Προλέχθηκαν και έλαβαν χώρα ακριβώς όπως ειπώθηκε. Πόσο παραστατικά καταδεικνύουν ότι ο Δημιουργός ασκεί έλεγχο στα νερά, στο φως του ήλιου, στα έντομα, στα ζώα και στους ανθρώπους! Οι πληγές δείχνουν επίσης ότι ο Θεός μπορεί να επιφέρει επιλεκτικά συμφορά στους εχθρούς του ενώ παράλληλα προστατεύει τους λάτρεις του.
11:2· 12:36. Ο Ιεχωβά ευλογεί το λαό του. Προφανώς φρόντιζε να λάβουν τώρα οι Ισραηλίτες ανταμοιβή για την κοπιαστική τους εργασία στην Αίγυπτο. Είχαν μπει στη γη ως ελεύθερος λαός, όχι ως αιχμάλωτοι πολέμου που θα γίνονταν δούλοι.
14:30. Μπορούμε να είμαστε πεπεισμένοι ότι ο Ιεχωβά θα απελευθερώσει τους λάτρεις του από την επερχόμενη «μεγάλη θλίψη».—Ματθαίος 24:20-22· Αποκάλυψη 7:9, 14.
Ο ΙΕΧΩΒΑ ΟΡΓΑΝΩΝΕΙ ΕΝΑ ΘΕΟΚΡΑΤΙΚΟ ΕΘΝΟΣ
Τον τρίτο μήνα μετά την απελευθέρωσή τους από την Αίγυπτο, οι Ισραηλίτες κατασκηνώνουν στους πρόποδες του Όρους Σινά. Εκεί λαβαίνουν τις Δέκα Εντολές και άλλους νόμους, συνάπτουν μια διαθήκη με τον Ιεχωβά και γίνονται θεοκρατικό έθνος. Ο Μωυσής μένει 40 ημέρες στο βουνό λαβαίνοντας οδηγίες σχετικά με την αληθινή λατρεία και την κατασκευή της σκηνής του Ιεχωβά—ενός φορητού ναού. Στο μεταξύ, οι Ισραηλίτες φτιάχνουν και λατρεύουν ένα χρυσό μοσχάρι. Όταν κατεβαίνει από το βουνό, ο Μωυσής το βλέπει και εξοργίζεται τόσο πολύ ώστε συντρίβει τις δύο πέτρινες πλάκες που του έδωσε ο Θεός. Αφού επιβάλλεται η πρέπουσα τιμωρία στους παραβάτες, ο Μωυσής ανεβαίνει ξανά στο βουνό και λαβαίνει δύο άλλες πλάκες. Όταν επιστρέφει, αρχίζει η κατασκευή της σκηνής. Έναν χρόνο μετά την απελευθέρωση του λαού Ισραήλ, αυτή η θαυμαστή σκηνή και όλος ο εξοπλισμός της έχουν ήδη ολοκληρωθεί και στηθεί. Κατόπιν ο Ιεχωβά γεμίζει τη σκηνή με τη δόξα του.
Απαντήσεις σε Γραφικά Ερωτήματα:
20:5—Πώς γίνεται να επιφέρει ο Ιεχωβά «τιμωρία για το σφάλμα των πατέρων» σε μελλοντικές γενιές; Ο καθένας που φτάνει σε ηλικία ανάληψης ευθυνών, κρίνεται με βάση τη δική του διαγωγή και στάση. Αλλά όταν το έθνος του Ισραήλ στρεφόταν στην ειδωλολατρία, υφίστατο τις ανάλογες επιπτώσεις επί γενιές. Ακόμη και οι πιστοί Ισραηλίτες ένιωθαν τις συνέπειες με την έννοια ότι οι θρησκευτικές παραβάσεις του έθνους καθιστούσαν δύσκολο για αυτούς το να διατηρούν μια πορεία ακεραιότητας.
23:19· 34:26—Ποια ήταν η σημασία της εντολής να μη βράζει κάποιος ένα κατσικάκι στο γάλα της μητέρας του; Το να βράσει κάποιος ένα κατσικάκι (ή το μικρό ενός άλλου ζώου) στο γάλα της μητέρας του αναφέρεται ότι αποτελούσε ειδωλολατρική τελετουργία η οποία θεωρούνταν ότι έφερνε βροχή. Επιπλέον, εφόσον το γάλα της μητέρας είναι τροφή για το μικρό της, το να βράσει κάποιος τον απόγονό της σε αυτό θα ήταν μια βάναυση πράξη. Αυτός ο νόμος βοηθούσε να δειχτεί στα μέλη του λαού του Θεού ότι έπρεπε να είναι συμπονετικοί.
23:20-23—Ποιος ήταν ο άγγελος που αναφέρεται εδώ, και πώς ήταν το όνομα του Ιεχωβά «σε αυτόν»; Πιθανώς, αυτός ο άγγελος ήταν ο Ιησούς στην προανθρώπινη μορφή του. Χρησιμοποιήθηκε για να οδηγήσει τους Ισραηλίτες στο δρόμο τους προς την Υποσχεμένη Γη. (1 Κορινθίους 10:1-4) Το όνομα του Ιεχωβά είναι «σε αυτόν» με την έννοια ότι ο Ιησούς είναι το κύριο πρόσωπο που υποστηρίζει και αγιάζει το όνομα του Πατέρα του.
32:1-8, 25-35—Γιατί δεν τιμωρήθηκε ο Ααρών για την κατασκευή του χρυσού μοσχαριού; Η καρδιά του Ααρών δεν έκλινε προς την ειδωλολατρία. Αργότερα, προφανώς ενώθηκε με τους υπόλοιπους Λευίτες παίρνοντας στάση υπέρ του Θεού και εναντίον όσων αντιτάσσονταν στον Μωυσή. Αφού θανατώθηκαν οι ένοχοι, ο Μωυσής υπενθύμισε στο λαό ότι είχαν διαπράξει μεγάλη αμαρτία, γεγονός που δείχνει ότι και άλλοι εκτός από τον Ααρών έλαβαν το έλεος του Ιεχωβά.
33:11, 20—Πώς μιλούσε ο Θεός στον Μωυσή «πρόσωπο με πρόσωπο»; Αυτή η έκφραση υποδηλώνει κατ’ ιδίαν συνομιλία. Ο Μωυσής μιλούσε με τον εκπρόσωπο του Θεού και μέσω αυτού έλαβε προφορικά οδηγίες από τον Ιεχωβά. Ο Μωυσής, όμως, δεν είδε τον Ιεχωβά, εφόσον “κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να δει τον Θεό και να ζήσει”. Μάλιστα, ο Ιεχωβά δεν μιλούσε προσωπικά στον Μωυσή. Ο Νόμος «διαβιβάστηκε μέσω αγγέλων με το χέρι ενός μεσίτη», αναφέρει το εδάφιο Γαλάτες 3:19.
Μαθήματα για Εμάς:
15:25· 16:12. Ο Ιεχωβά προμηθεύει για τις ανάγκες του λαού του.
18:21. Οι άντρες που επιλέγονται για υπεύθυνες θέσεις στη Χριστιανική εκκλησία πρέπει επίσης να είναι ικανοί, θεοφοβούμενοι, αξιόπιστοι και ανιδιοτελείς.
20:1–23:33. Ο Ιεχωβά είναι ο υπέρτατος Νομοθέτης. Όταν υπάκουαν στους νόμους του, οι Ισραηλίτες είχαν τη δυνατότητα να τον λατρεύουν εύτακτα και χαρούμενα. Ο Ιεχωβά έχει σήμερα μια θεοκρατική οργάνωση. Το να συνεργαζόμαστε με αυτήν οδηγεί σε ευτυχία και ασφάλεια.
Πραγματικό Νόημα για Εμάς
Τι αποκαλύπτει το βιβλίο της Εξόδου για τον Ιεχωβά; Τον παρουσιάζει ως τον στοργικό Προμηθευτή, τον απαράμιλλο Ελευθερωτή και τον Εκπληρωτή των σκοπών του. Είναι ο Θεός της θεοκρατικής οργάνωσης.
Καθώς ασχολείστε με την εβδομαδιαία ανάγνωση της Αγίας Γραφής προετοιμαζόμενοι για τη Σχολή Θεοκρατικής Διακονίας, αναμφίβολα θα επηρεαστείτε βαθιά από τα όσα μαθαίνετε από την Έξοδο. Εξετάζοντας αυτά που αναφέρονται στο τμήμα «Απαντήσεις σε Γραφικά Ερωτήματα», θα αποκτήσετε μεγαλύτερη ενόραση σε συγκεκριμένες Γραφικές περικοπές. Τα σχόλια στο τμήμα «Μαθήματα για Εμάς» θα σας δείξουν πώς μπορείτε να ωφεληθείτε από την ανάγνωση της Γραφής για τη συγκεκριμένη εβδομάδα.
[Εικόνα στη σελίδα 24, 25]
Ο Ιεχωβά ανέθεσε στον πράο Μωυσή να απελευθερώσει τους Ισραηλίτες από τη δουλεία
[Εικόνα στη σελίδα 25]
Οι Δέκα Πληγές κατέδειξαν ότι ο Δημιουργός ασκεί έλεγχο πάνω στα νερά, στο φως του ήλιου, στα έντομα, στα ζώα και στους ανθρώπους
[Εικόνα στη σελίδα 26, 27]
Μέσω του Μωυσή, ο Ιεχωβά οργάνωσε τους Ισραηλίτες ώστε να γίνουν θεοκρατικό έθνος