Jehovap oqaasia uumavoq

Mosesimik allakkat aappaat-nit pingaarnersat

ATUAKKAMI tamatumani ilumoortumik oqaluttuarineqarpoq ’pinngitsaalillugit inussiat’ qanoq aniguisinneqartut. (2 Mosesi 1:13) Aamma inuiaqatigiit pilersinneqarnerat pissanganartumik oqaluttuarineqarpoq. Ilaatigut tupinnartuliat uissuumminartut, inatsisit qutsissut toqqullu illernartuutip sananeqarnera soqutiginartumik oqaluttuarineqarput. Mosesimik allakkat aappaat tamakkuninnga imaqarpoq.

Allakkani tamakkunani pruffiitimit hebræeriusumit Mosesimit allanneqartuni Israelikkut ukiut 145-t ingerlaneranni — Josefip ukiumi 1657-imi u.n.s. toquneraniit toqqup illernartuutip sananeqarnera 1512-imi u.n.s. tikillugu — misigisimasaat sammineqarput. Taamaattoq tassaaginnanngilaq oqaluttuarisaanermik soqutigisaq. Tassaavoq Guutip inuiannut oqaasiata, tusarliussaataluunniit, ilaa. Taamaalilluni „uumavoq sunniisinnaassuseqarlunilu“. (Hebræerit 4:12) Taamaattumik Mosesimik allakkat aappaat uatsinnut pingaaruteqaqaaq.

„NIMAARNERAT GUUTIP TUSAAVAA“

(Mosesimik allakkat aappaat 1:1–4:31)

Jaakup kinguaavi Egyptenimi amerliartuinnarmata kunngip inussiatut pinngitsaalillugit sulisitarilerpai. Farao allaat peqqusivoq nukappiaqqat erniarineqartut tamarmik toqunneqassasut. Nukappiararli pingasunik qaammatilik Mosesi toqunneqanngitsoorpoq, Faraollu panianit meerarsiartaarineqarluni. Naak kunngikkormiuni alliartoraluarluni, 40-nik ukioqarluni Mosesip naggueqatini tapersersorlugit Egyptenimiu toquppaa. (Apustilit Suliaat 7:23, 24) Qimaasariaqarpoq Midjaniliarlunilu. Tassani katippoq savanillu paarsisutut inuulerluni. Orpikkami tupinnartuliornikkut ikualasumi Jehovap Mosesi peqquaa Egyptenimut uteqqullugu Israelikkut inussiaanermit aniguisikkiartorlugit. Qatanngutaa Aroni oqaaseqartitaatut toqqarneqarpoq.

Allassimaffinnut apeqqutit akineqartut:

3:1 — Jetro qanoq paasisarialimmik palasiua? Ataataanerpaat nalaanni ilaqutariit ittuat ilaquttaminnut palasitut kiffartorput. Jetro qularnanngitsumik Midjanikkunnut ataataanerpaatut siulersuivoq. Aaperaap Ketura aqqutigalugu Midjanikkut kinguaarimmagit, imaassinnaavoq Jehovamik pallorfiginninneq nalunngikkaat. — 1 Mosesi 25:1, 2.

4:11 — Jehova ’oqajuitsunngortitsillunilu tusillatsitsillunilu tappingersitsisartoq’ qanoq paasisariaqarpa? Naak Jehova ilaannikkut tappingersitsisimallunilu oqajuitsunngortitsisimagaluartoq, innarluutit taamaattut tamatigut akisussaaffiginngilai. (1 Mosesi 19:11; Lukasi 1:20-22, 62-64) Tassaapput ajortip kingornuttakkap kinguneri. (Jobi 14:4; Romamiut 5:12) Guutilli pissutsit tamakku atuutitikkamigit, oqarsinnaavoq nammineq ’oqajuitsunngortitsillunilu tusillatsitsillunilu tappingersitsisartoq’.

4:16 — Mosesi qanoq Aronimut ’Guutisut issava’? Mosesi Guutimut sinniisuuvoq. Taamaattumik Aronimut, Mosesi sinnerlugu oqaluttumut, taanna ’Guutisut issinnaavoq’.

Ilinniarfigisinnaasavut:

1:7, 14. Jehovap innuttani tapersersorpai Egyptenimi naalliutsitaammata. Tamatumunnga  assingusumik ullumikkut nalunaajaasuni tapersersortarpai, allaat sualuttumik malersorneqaraangata.

1:17-21. Jehovap eqqaamavaatigut ’uagutsinnut iluaqutaasumik’. — Nehemia 13:31.

3:7-10. Jehovap innuttami nimaarlutik nillianerat tusaaginnarnagu iliuuseqarpoq.

3:14. Jehovap siunertani pinngitsoorani naammassissavaa. Tatigilluinnarsinnaavarput neriuuterput Biibilimik tunngaveqartoq piviusunngortissagaa.

4:10, 13. Mosesip nammineq oqalussinnaanini ima tatiginngitsigaa, naak Guutimit tapersorneqarnissaminik neriorsorneqaraluarluni, allaat Guuti qinnuigalugu inuk alla Faraomut aallarteqqullugu. Taamaattoq Jehovap Mosesi atorpaa suliassaanut naammattumik ilisimassuseqartillugu nakussatsillugulu. Sanngiissutivut eqqarsaatigivallaarnagit Jehova tatigisariaqarparput aalajaallutalu oqaluussinermik ajoqersuinermillu suliassarput naammassillugu. — Matthæusi 24:14; 28:19, 20.

TUPINNARTULIAT UISSUUMMINARTUT ANIGUISITSINERMIK KINGUNEQARPUT

(Mosesimik allakkat aappaat 5:1–15:21)

Mosesi Aronilu Faraomut sassarput Israelikkut Jehova nalliussiniarlugu inoqajuitsumukarnissaat akuereqqullugu. Egyptenimiut kunngiat naalasseriilluni naaggaarpoq. Jehovap Mosesi atorlugu arlaleriarluni sakkortuumik eqqorpaa. Perluit qulissaata kingorna Faraop kiisami Israelikkut aallaqquai. Erniinnarli sakkutuuisalu malersulerasuarpaat. Jehovali Immakkut Aappalaartukkut qimaaffissaqartitsivoq innuttani aniguisillugit. Egyptenimiut malersuisut immami ipipput ermit utermata.

Allassimaffinnut apeqqutit akineqartut:

6:3 — Guutip aqqa Aaperaamut, Iisaamut Jaakumullu qanoq ilisimatinneqarsimanngila? Ataataanerpaat taakkua Guutip aqqa atortarpaat Jehovamillu neriorsorneqartarlutik. Taamaattorli Jehova neriorsuutiminik piviusunngortitsisutut ilisimanngilaat. — 2 Mosesi 12:1, 2; 15:7, 13-16; 26:24; 28:10-15.

7:1 — Mosesi qanoq ’Faraomut Guutisut ilersinneqarpa’? Mosesi Guutimit Faraomut pissaaneqartitaallunilu oqartussaassuseqartinneqarpoq. Taamaattumik kunngi ersigisariaqanngilaa.

7:22 — Egyptenimiut angakkuartartuisa imeq aanngortitaasimanngitsoq sumit pivaat? Imeq Nileni aanngortinneqartinnagu imertaarineqarsimasoq atorsinnaavaat. Nilenip eqqaani imissarsiorlutik imertarfigineqarsinnaasunik assaasinnaagunarput. — 2 Mosesi 7:24.

8:22, 23 — Sooq Mosesi oqarpa Israelikkut pilliutigisaat ’Egyptenimiunut maajunnartuusut’? Egyptenimi uumasut assigiinngitsorpassuit pallorfigineqartarput. Taamaattumik uumasunik pilliuteqartarnermik eqqartuineq tunngaviusimassaaq sakkortooq qularunnaarnartorlu Israelikkut Egyptenimit aallarlutik Jehovamut uumasunik pilliiartornissaannik Mosesip piumasaqaataanik akuerinnissamut.

12:29 — Kikkut angajulliliatut isigineqarpat? Angutit nukappiaqqallu taamaallaat angajulliliatut isigineqarput. (4 Mosesi 3:40-51) Farao nammineq angajulliliaasoq toqunneqanngilaq. Nammineq ittuuvoq. Ilaqutariinni ittuusut pinnatik ernerilli angajulliliat perluit qulissaanni toqunneqarput.

 12:40 — Israelikkut qanoq sivisutigisumik Egyptenimiippat? Ukiut 430-t tamaani eqqaaneqartut tassa ukiut Israelikkut Egyptenimi Kana’animilu najugaqarfigisaat. (Takuuk Ny Verden-Oversættelsen, quppernerup ataani ilanngussaq) Ukiumi 1943-mi u.n.s. Aaperaap 75-inik ukioqarluni Kana’aniliarluni kuussuaq Eufrati ikaarpaa. (1 Mosesi 12:4) Jaaku 130-nik ukioqarluni Egyptenimut tikimmat ukiut 215-it qaangiupput. (1 Mosesi 21:5; 25:26; 47:9) Taamaattumik Israelikkut aamma ukiuni 215-ini Egyptenimiissimassapput.

15:8 — Immap Aappalaartup erngi ’issortutut’ ikkamik sikunngornerpat? Hebræerit oqaasiat ’issortoq’-mik nutserneqartoq isumaqarpoq eqikkarpoq imaluunniit kinertippoq. Jobi 10:10-mi oqaaseq taanna immummik immussuanngortitsinermut atorneqartarpoq. Taamaattumik erngit issortut sikunngorsimasariaqanngillat. ’Assarnersuaq’ 2 Mosesi 14:21-mi eqqaaneqartoq taama issitsigisimagaluarpat erngit sikunngortissinnaallugit, qularnanngitsumik issinnera eqqaaneqassagaluarpoq. Erngit takussaanngitsumit unitsinneqaramik, issortutut eqikkarsimasutulluunniit ipput.

Ilinniarfigisinnaasavut:

7:14–12:30. Perluit qulit nalaatsornerinnakkut pisimanngillat. Siulittuutigineqarput siulittuutigineqartutullu eqquupput. Nalliunnerata takutilluarpaat Pinngortitsisoq imermut, seqinermut, sullinernut, uumasunut inunnullu naalagaasoq. Perluit aamma takutippaat Guutip akeqqani perlussamik nalliutitsivigisinnaagai pallorfiginnitsini illersorlugit.

11:2; 12:36. Jehovap innuttani pilluaqquai. Maanna Israelikkut Egyptenimi sulisimanerminnik akissarsisinneqarnissaat isumagaa. Egyptenimut kiffaanngissuseqartutut, sorsunnermi tigusatuunngitsoq inussiaatituunngitsorlu, tikissimapput.

14:30. Tatigisinnaavarput ’annikilliortitaangaarnissami’ qanilliartortumi Jehovap pallorfiginnitsini aniguisissagai. — Matthæusi 24:20-22; Saqqummersitat 7:9, 14.

JEHOVAP INUIAQATIGIIT IMMINIT NAALAKKERSORNEQARTUT AAQQISSORPAI

(Mosesimik allakkat aappaat 15:22–40:38)

Egyptenimiit aniguisitaanerup kingorna qaammatit pingajussaanni Israelikkut Sinajip Qaqqaata akiani tammaarput, tassanilu inatsisinik qulinik inatsisinillu allanik tunineqarput. Jehova angerfigeqatigaat inuiaqatigiinngorlutillu Guutimit siulersorneqartut. Mosesi ulluni 40-ni qaqqamiippoq, taamaalilluni pallorfiginninneq ilumoortoq tuperlu illernartuut Jehovap pigisaa, naalaffik angallanneqarsinnaasoq, pillugit ilitsersorneqarluni. Tamatumali nalaani Israelikkut nersuteeraasaliorput kuultiusumik pallorfigilerlugulu. Mosesi qaqqamit aterluni tamanna takugamiuk ima kamatsigaaq allaffissiat marluk Guutimit tunissutisiani ujaraasut allaat sequmillugit. Unioqqutitsisut naapertuilluartumik pillarneqareermata, Mosesi qaqqamut majuaqqippoq allaffissianillu marlunnik nutaanik tunineqarluni. Qaqqamit ateqqimmat tupeq illernartuut sanalerpaat. Israelikkut ukioq ataaseq kiffaanngissuseqarmata tupeq alutornangaartoq  tamanna atortussai tamaasa ilanngullugit naammassineqarpoq. Taavalu Jehovap tupeq naalannassutsiminik ulikkaarpaa.

Allassimaffinnut apeqqutit akineqartut:

20:5 — Jehova qanoq ’siuaasat ajortuliaat pillugit’ kinguaassaannik pillaava? Nammineersinnaatitaalersimagunik tamarmik namminneq iliuuserisatik isiginnittaasertillu naapertorlugit eqqartuunneqassapput. Inuiaqatigiilli Israelikkut guutipilussiormata kinguaassaasa ukiorpassuarni kingunipilui atortariaqarpaat. Aamma Israelikkut aalajaatsut eqqorneqarput. Inuiaqatigiit upperisarsiornikkut ajortunngorsimagamik eqqortumik ingerlanissaq assuarnaatsuujuarnissarlu taakkununnga artornarnerulerpoq.

23:19; 34:26 — Savaasaaraq arnaata immuani uunneqartussanngimmat qanoq paasisariaqarpa? Savaasaaqqap (uumasulluunniit allap piaraata) arnaata immuani uunneqarnera Guutimik nalusut sialleqqusillutik ileqqulersuutaannut ilaagunarpoq. Uumasup arnami immua inuussutigisussaammagu, uumasup piaraata immummi tamatumani uunneqarnera naakkittaatsuliorneruvoq. Inatsimmi tamatumani Israelikkut paasitinneqarput misiginneqataasariaqartut.

23:20-23 — Inngili taanna kinaava, Jehovallu aqqa qanoq „taassumaniippa“? Qularnanngitsumik tassaavoq Jiisusi inunngunngikkallartoq. Israelikkut nunamut neriorsuutigisamut siulersortillugit atorneqarpoq. (1 Korinthimiut 10:1-4) Jehovap aqqa taassumaniippoq, Jiisusip pingaartumik Ataatami aqqa qutsisillugulu illernartikkamiuk.

32:1-8, 25-35 — Sooq Aroni nersuteeqqamik kuultiusumik sanasutut pillarneqanngila? Aronip guutipilussiorneq uummammik tamakkiisumik tapersersunngilaa. Qularnanngitsumik kingusinnerusukkut, Levikkut allat ilagalugit, Jehova tapersersorpaa Mosesimut assortuisunut akerliulluni. Unioqqutitsisut toqunneqarmata, Mosesip inuit eqqaasippai ajortuliungaarsimanerannik, tamatumalu takutippaa Aronip saniatigut allattaaq Jehovamit naakkinnittuliorfigineqartut.

33:11, 20 — Guuti Mosesilu qanoq „kiinarsillutik oqaloqatigiippat“? Oqaatsit takutikkunarpaat tatigeqatigiillutik oqaloqatigiittut. Mosesip inngili Guutimut sinniisuusoq oqaloqatigaa, taamaalillunilu oqaatsikkut Jehovamit ilitsersorneqarluni. Mosesilli Jehova takunngilaa ’Guutimik takunnittoq inuuginnarsinnaanngimmat’. Jehovap Mosesi toqqaannartumik oqaloqatiginngilaa. Galatiamiut 3:19 naapertorlugu Inatsisit ’tunniunneqarput inngilitigut, akunnermiliuttoq aqqutigalugu’.

Ilinniarfigisinnaasavut:

15:25; 16:12. Jehovap innuttani asannittumik isumagai.

18:21. Angutit kristumiut ilagiissaanni akisussaaffilerneqartut aamma pikkorillutik, Guutimik mianerinnillutik, tatiginarlutik namminissarsiortuunngitsuusariaqarput.

20:1–23:33. Jehova inatsisiliortuuvoq qutsinnerpaartaasoq. Israelikkut inatsisai naalakkaangamikkik nuannaarlutik torersumillu pallorfigisinnaavaat. Ullumikkut Jehova nunarsuarmi peqatigiissortaqarpoq taassumannga siulersorneqartumik. Suleqatigilluarutsigu nuannaarlutalu toqqissisimassaagut.

Atuakkap uagutsinnut pingaaruteqarnera

Mosesimik allakkat aappaat-ni Jehova pillugu sumik paasitinneqarpugut? Innuttaminut pilersuisutut aniguisitsisutullu nalissaqanngitsutut, siunertaminik naammassinnittuartutut allaatigineqarpoq. Taassuma innuttani inuiaqatigiinngortippai imminit siulersorneqartut nammineq naalagaanerpaalluni.

Sapaatip akunneri tamaasa Teokratiimik Atuarfimmut piareersarlutit Biibilimik atuartaraangavit, immikkoortuni „Allassimaffinnut apeqqutit akineqartut“-mik qulequtalinni sammineqartut eqqarsaatigigukkit allassimaffiit paasiuminaassinnaagaluartut ilaasa paasinissaannut iluaqutigissavat. Immikkoortuni „Ilinniarfigisinnaasavut“-ni sapaatip-akunneranut atuagassat qanoq iluaqutigisinnaaneritit paasissavat. (wE 3/15 04)

[Qupp. 8, 9-mi assiliartaq]

 Jehovap Mosesi maniguuttoq Israelikkunnut inussiaanermit aniguisitsisutut suliassaqartippaa

[Qupp. 9-mi assiliartaq]

Perluit qulit sakkortuumik takutippaat Pinngortitsisup erngit, seqineq, sullinerit, uumasut inuillu pissaaneqarfigigai

[Qupp. 10, 11-mi assiliartaq]

Mosesi ikiortigalugu Jehova Israelikkut inuiaqatigiinngortippai imminit siulersorneqartutut