Pangunang mga Punto Gikan sa Basahon sa Levitico
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Pangunang mga Punto Gikan sa Basahon sa Levitico
WALA pay usa ka tuig ang milabay sukad nga ang mga Israelinhon gipagawas gikan sa pagkabihag sa Ehipto. Karon ingong usa ka bag-ong-natukod nga nasod, sila nagpadulong sa yuta sa Canaan. Buot ni Jehova nga mopuyo didto ang usa ka balaang nasod. Apan, ang estilo sa kinabuhi ug ang relihiyosong mga tulumanon sa mga Canaanhon law-ay kaayo. Busa, ang matuod nga Diyos naghatag sa kongregasyon sa Israel ug mga regulasyon nga magpalain kanila ingong iyang mga alagad. Kini narekord sa basahon sa Bibliya nga Levitico. Gisulat ni manalagnang Moises didto sa kamingawan sa Sinai, lagmit niadtong 1512 W.K.P., kini nga basahon naundan ug mga panghitabo sulod sa yugto nga usa lang ka bulan. (Exodo 40:17; Numeros 1:1-3) Si Jehova balikbalik nga nag-awhag sa iyang mga magsisimba nga magmabalaan.—Levitico 11:44; 19:2; 20:7, 26.
Ang mga Saksi ni Jehova karon wala na mailalom sa Balaod nga gihatag sa Diyos kang Moises. Natapos ang maong Balaod sa dihang namatay si Jesu-Kristo. (Roma 6:14; Efeso 2:11-16) Hinunoa, ang mga regulasyon nga nasulat sa Levitico makahatag kanatog kaayohan, nga magtudlo kanato ug daghang butang maylabot sa pagsimba sa atong Diyos, si Jehova.
MGA HALAD NGADTO SA DIYOS—KINABUBUT-ON UG OBLIGASYON
Ang ubang mga halad diha sa Balaod maoy kinabubut-on, samtang ang uban maoy obligasyon. Ang halad-nga-sinunog, pananglitan, maoy kinabubut-on. Gitanyag kini ngadto sa Diyos sa katibuk-an niini, maingon nga si Jesu-Kristo naghatag sa iyang kinabuhi ingong halad nga lukat sa kinabubut-on ug bug-os nga paagi. Ang kinabubut-ong halad-sa-panag-ambit giambitan. Usa ka bahin niini itanyag ngadto sa Diyos diha sa halaran, ang lain nga bahin pagakan-on sa saserdote, ug ang lain pa pagaambitan sa naghalad. Sa samang paagi, alang sa dinihogang mga Kristohanon, ang Memoryal sa kamatayon ni Kristo maoy usa ka gipakig-ambitan nga pagpangaon.—1 Corinto 10:16-22.
Ang mga halad-sa-sala ug mga halad-sa-pagkasad-an maoy mga obligasyon. Ang mga halad-sa-sala magtabon sa mga sala nga wala tuyoa paghimo. Ang mga halad-sa-pagkasad-an magsilbing panghimayad sa Diyos sa dihang nalapas sa usa ang katungod sa uban, o kaha ipasig-uli niini ang pipila ka mga katungod sa usa ka mahinulsolong makasasala—o kining duha. Aduna usay mga halad-nga-lugas nga gitanyag ingong pasalamat sa dagayang mga tagana ni Jehova. Kining tanan makapaikag kanato tungod kay ang mga halad nga gisugo ilalom sa pakigsaad sa Balaod nagpunting ngadto kang Jesu-Kristo ug sa iyang halad o sa mga kaayohan nga miresulta gikan niana.—Hebreohanon 8:3-6; 9:9-14; 10:5-10.
Tubag sa mga Pangutana sa Kasulatan:
2:11, 12—Nganong ang dugos “ingong halad nga gihimo pinaagi sa kalayo” dili dalawaton alang kang Jehova? Ang dugos nga gihisgotan dinhi wala magtumong nianang naggikan sa mga putyokan. Bisan tuod wala itugot “ingong halad nga gihimo pinaagi sa kalayo,” kini gilakip sa “mga unang bunga sa . . . abot sa uma.” (2 Cronicas 31:5) Kini nga dugos dayag nga maoy duga, o sirup, sa mga prutas. Tungod kay kini moaslom, dili kini dalawaton ingong halad sa halaran.
2:13—Nganong kinahanglang asinan ang “tanan nga halad”? Wala kini himoa aron sa pagpalami sa mga halad. Sa tibuok kalibotan, ang asin gigamit ingong preserbatibo. Ang mga halad lagmit nga asinan tungod kay ang asin naghawas sa pagkadili-madunot ug pagkadili-madaot.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
3:17. Sanglit ang tambok giisip nga ang kinamaayohan o kinalamian nga bahin, ang pagdili sa pagkaon niini nagsilsil diha sa hunahuna sa mga Israelinhon nga ang kinamaayohang bahin maoy iya ni Jehova. (Genesis 45:18) Nagpahinumdom kini kanato nga angay natong ihatag ang atong kinamaayohan kang Jehova.—Proverbio 3:9, 10; Colosas 3:23, 24.
7:26, 27. Ang mga Israelinhon dili angayng mokaon ug dugo. Sa panglantaw sa Diyos, ang dugo naghawas sa kinabuhi. “Ang kalag [kinabuhi] sa unod anaa sa dugo,” nag-ingon ang Levitico 17:11. Ang paglikay sa dugo gisugo gihapon ngadto sa matuod nga mga magsisimba karon.—Buhat 15:28, 29.
ANG BALAANG PAGKASASERDOTE GIPAHILUNA
Kinsa ang may katungdanan sa pag-atiman sa mga buluhaton maylabot sa mga halad? Kana gitugyan ngadto sa mga saserdote. Ingon sa gisugo sa Diyos, gidumala ni Moises ang seremonyas sa paghatag ug katungdanan kang Aaron, ang hataas nga saserdote, ug sa iyang upat ka anak nga lalaki, nga maoy luyoluyong mga saserdote. Ang seremonyas lagmit milungtad ug pito ka adlaw, ug ang pagkasaserdote misugod paglihok pagkasunod adlaw.
Tubag sa mga Pangutana sa Kasulatan:
9:9—Unsay kahulogan sa pagbubo ug dugo diha sa tiilan sa halaran ug sa pagbutang niini diha sa lainlaing mga kabtangan? Gipakita niini nga gidawat ni Jehova ang dugo ingong paagi sa pagtabon sa sala. Ang tibuok kahikayan sa pagtabon sa sala gipasukad sa dugo. “Halos ang tanang butang mahinloan pinaagi sa dugo sumala sa Balaod,” misulat ang apostol nga si Pablo, “ug gawas kon igaula ang dugo walay mahitabo nga pagpasaylo.”—Hebreohanon 9:22.
10:1, 2—Unsay lagmit nga nalangkit diha sa sala sa mga anak ni Aaron nga si Nadab ug si Abihu? Wala madugay human nga si Nadab ug si Abihu migawi nga dili angay samtang naghimo sa ilang mga buluhaton ingong mga saserdote, si Jehova nagdili sa mga saserdote sa pag-inom ug bino o ilimnong makahubog samtang nag-alagad sa tabernakulo. (Levitico 10:9) Kini nagpaila nga ang duha ka anak ni Aaron lagmit nga nailalom sa impluwensiya sa bino niining higayona. Hinunoa, ang aktuwal nga hinungdan sa ilang kamatayon mao ang ilang paghalad ug ‘ginadili nga kalayo, nga wala isugo ni Jehova kanila.’
Mga Leksiyon Alang Kanato:
10:1, 2. Ang mga alagad ni Jehova karong adlawa nga adunay mga katungdanan angayng motuman sa mga kinahanglanon sa Diyos. Dugang pa, sila dili angayng magmapangahason samtang ilang atimanon ang ilang mga responsabilidad.
10:9. Dili kita angayng mohimo ug hinatag-Diyos nga mga buluhaton kon kita nakainom ug alkoholikong mga ilimnon hangtod sa punto nga mahubog niana.
GIKINAHANGLAN ANG KAHINLO DIHA SA PAGSIMBA SA DIYOS
Ang mga regulasyon sa pagkaon nga naglangkit sa mahinlo ug mahugaw nga mga hayop nakabenepisyo sa mga Israelinhon sa duha ka paagi. Kini nga mga regulasyon nagpanalipod kanila batok sa makahatag-sakit nga mga kagaw ug nagpalahi gayod kanila gikan sa mga tawo sa palibot nga mga nasod. Ang ubang mga regulasyon nalangkit sa pagkahimong mahugaw gumikan sa paghikap ug patayng lawas, pagputli sa mga babaye human manganak, mga instruksiyon bahin sa sanla, ug pagkahimong mahugaw gumikan sa inagas sa kinatawo sa lalaki ug babaye. Angayng atimanon sa mga saserdote ang mga butang maylabot sa mga tawo nga nahimong mahugaw.
Tubag sa mga Pangutana sa Kasulatan:
12:2, 5—Nganong ang pagpanganak maghimo sa usa ka babaye nga “mahugaw”? Ang mga sangkap sa lawas alang sa pagsanay gihimo aron sa pagpasa ug hingpit tawhanong kinabuhi. Apan, tungod sa napanunod nga mga epekto sa sala, ang dili-hingpit ug makasasalang kinabuhi napasa ngadto sa mga anak. Ang temporaryong mga yugto sa ‘pagkahugaw’ nga nalangkit sa pagpanganak, maingon man sa uban pang mga butang, sama sa pagregla ug pagpagawas ug binhi, nagpahinumdom sa mga Israelinhon sa ilang napanunod nga sala. (Levitico 15:16-24; Salmo 51:5; Roma 5:12) Ang gibaod nga mga regulasyon sa pagpaputli motabang sa mga Israelinhon sa pagsabot nga gikinahanglan nila ang usa ka halad lukat aron sa pagtabon sa sala sa katawhan ug sa pagpasig-uli sa tawhanong kahingpitan. Sa ingon, ang Balaod nahimong ilang “magtutudlo nga nagatultol ngadto kang Kristo.”—Galacia 3:24.
15:16-18—Unsa ang “migawas nga binhi” nga gihisgotan niining mga bersikuloha? Kini dayag nga nagtumong sa paggawas sa binhi panahon sa pagkatulog maingon man sa seksuwal nga relasyon sa magtiayon.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
11:45. Si Jehova nga Diyos balaan ug nagbaod nga kadtong nagahatag kaniyag sagradong pag-alagad kinahanglang magmabalaan. Kinahanglan nilang tinguhaon ang pagkabalaan ug magpabiling hinlo sa pisikal ug espirituwal.—2 Corinto 7:1; 1 Pedro 1:15, 16.
12:8. Gitugotan ni Jehova ang mga kabos sa paghalad ug mga langgam inay sa mas mahal nga mga karnero ingong halad. Siya may konsiderasyon sa mga kabos.
KINAHANGLAN NATONG HUPTAN ANG PAGKABALAAN
Ang labing hinungdanong mga halad alang sa mga sala gitanyag panahon sa tinuig nga Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala. Usa ka toreyong baka ang itanyag alang sa mga saserdote ug sa tribo ni Levi. Usa ka kanding ang ihalad alang sa dili-saserdotehanong mga tribo sa Israel. Ang laing kanding pagabuhian ngadto sa kamingawan human nga gisugid ngadto niini ang tanang kasal-anan sa katawhan. Ang duha ka kanding giisip ingong usa ka halad-sa-sala. Kining tanan nagpunting sa kamatuoran nga si Jesu-Kristo ihalad ug magpapas usab sa mga sala.
Ang mga regulasyon bahin sa pagkaog karne ug bahin sa uban pang mga butang angay magsilsil diha kanato sa panginahanglan nga magmabalaan sa dihang kita mosimba kang Jehova. Nahiangay gayod nga ang mga saserdote kinahanglang magpabiling balaan. Ang tulo ka tinuig nga mga pista maoy mga okasyon sa dakong pagmaya ug pagpasalamat ngadto sa Maglalalang. Si Jehova naghatag usab sa iyang katawhan ug mga regulasyon bahin sa dili-hustong paggamit sa iyang balaang ngalan, pagsaulog sa mga Igpapahulay ug sa Tinghugyaw, panggawi ngadto sa mga kabos, ug pagtratar sa mga ulipon. Ang mga panalangin nga mabatonan tungod sa pagsunod sa Diyos gipalahi gikan sa mga tunglo nga maagoman tungod sa pagsupak. May mga regulasyon usab bahin sa mga halad maylabot sa mga panaad ug pagbutang ug bili nganha sa usa ka tawo, mga tulumanon maylabot sa panganay sa mga mananap, ug sa paghatag sa matag ikapulo nga bahin ingong ‘butang nga balaan alang kang Jehova.’
Tubag sa mga Pangutana sa Kasulatan:
16:29—Sa unsang paagi ang mga Israelinhon ‘magsakit sa ilang mga kalag’? Kini nga pamaagi, nga himoon sa Adlaw sa Pagtabon-sa-Sala, nalangkit sa pagpangayog pasaylo sa mga sala. Ang pagpuasa niadtong panahona lagmit nga nalangkit sa pagdawat sa pagkasad-an. Busa, lagmit kaayo nga ang ‘pagsakit sa kalag’ nagtumong sa pagpuasa.
19:27—Unsa ang kahulogan sa sugo nga dili “tubtoban ang buhok” o “pagadaoton ang tumoy” sa bungot? Kini nga balaod dayag nga gihatag aron dili putlan sa mga Hudiyo ang ilang bungot o buhok ingong pagsundog sa pipila ka paganong mga tulumanon. (Jeremias 9:25, 26; 25:23; 49:32) Hinunoa, ang sugo sa Diyos wala magpasabot nga ang mga Hudiyo dili na makaputol sa ilang bungot o bangas.—2 Samuel 19:24.
25:35-37—Sayop ba kanunay alang sa mga Israelinhon nga mangayog tubo sa salapi? Kon ang salapi gihulam alang sa negosyo, ang nagpahulam makapangayog tubo. Hinunoa, ang Balaod nagdili sa pagpangayog tubo sa mga utang nga gihimo aron sa pag-alibyo sa kawalad-on. Sayop ang pagpaganansiya gumikan sa kalisdanan sa panalapi sa usa ka kabos nga silingan.—Exodo 22:25.
26:19—Sa unsang paagi nga ‘ang langit nahisamag puthaw ug ang yuta nahisamag tumbaga’? Tungod kay walay ulan, ang dagway sa langit ibabaw sa yuta sa Canaan nahisamag gahi, dili-matuphag-tubig nga puthaw. Kon walay ulan, ang yuta makabaton ug samang kolor sa tumbaga nga may metalikong kasinaw.
26:26—Unsay ipasabot sa ‘napulo ka babaye nga maglutog tinapay sa usa ka hurno’? Kasagaran, ang matag babaye manginahanglan ug tagsa ka hurno alang sa tanan niyang lutoonon. Apan kining mga pulonga nagpaila sa kanihit gayod sa pagkaon nga ang usa ka hurno igo nang makaluto sa tanang lutoonon sa napulo ka babaye. Kini maoy usa sa gitagna nga sangpotanan sa pagkapakyas sa pagpabiling balaan.
Mga Leksiyon Alang Kanato:
20:9. Ang madumtanon ug mabangison nga espiritu gilantaw ni Jehova nga sama ra ka daotan sa pagbuno. Busa iyang gibaod ang samang silot alang niadtong nagyubit sa ilang mga ginikanan ug niadtong aktuwal nga nagpatay kanila. Dili ba kini angayng magpalihok kanato sa pagpakitag gugma sa atong mga isigkamagtutuo?—1 Juan 3:14, 15.
22:32; 24:10-16, 23. Ang ngalan ni Jehova dili gayod angay pasipad-an. Sa kasukwahi, kinahanglang dayegon nato ang iyang ngalan ug mag-ampo nga mapabalaan kana.—Salmo 7:17; Mateo 6:9.
KON SA UNSANG PAAGI ANG LEVITICO MAKAAPEKTAR SA ATONG PAGSIMBA
Ang mga Saksi ni Jehova karong adlawa wala na mailalom sa Balaod. (Galacia 3:23-25) Apan, sanglit ang mga nahisulat diha sa Levitico makahatag kanatog lalom nga pagsabot kon giunsa paglantaw ni Jehova ang lainlaing mga butang, makaapektar kini sa atong pagsimba.
Samtang basahon nimo ang naeskedyul nga senemanang pagbasa sa Bibliya ingong pagpangandam alang sa Teokratikanhong Tunghaan sa Ministeryo, walay duhaduha nga matisok sa imong hunahuna ang kamatuoran nga buot sa atong Diyos nga ang iyang mga alagad magmabalaan. Kining maong basahon sa Bibliya magtukmod usab kanimo sa paghatag sa imong kinamaayohan ngadto sa Labing Hataas, nga kanunayng magpabiling balaan alang sa iyang kadayeganan.
[Hulagway sa panid 21]
Ang mga halad nga gitanyag ilalom sa Balaod nagpunting ngadto kang Jesu-Kristo ug sa iyang halad
[Hulagway sa panid 22]
Ang Pista sa Tinapay nga Walay Igpapatubo maoy usa ka okasyon sa dakong pagmaya
[Hulagway sa panid 23]
Ang tinuig nga mga pista, sama sa Pista sa mga Balongbalong, maoy mga okasyon sa pagpasalamat kang Jehova