Saray Pabitar ed Libro na Levitico
Say Salita nen Jehova et Mabilay
Saray Pabitar ed Libro na Levitico
ANGGAPO ni sakey taon ed saman nanlapu nen nibulos iray Israelita manlapud panangaripen na Ehipto. Lapud organisado la ra bilang sakey a balon nasyon, mamapaarap la ra ed dalin na Canaan. Gagala nen Jehova a manayam diman so sakey a masanton nasyon. Balet, mauge-uges so kabibilay tan relihyoson ag-agamil na saray Canaanita. Kanian walaray totontonen ya inter na tuan Dios ed kongregasyon na Israel a mangibiig ed sikara diad panaglingkor ed sikato. Nikurit iraya diad libro na Biblia a Levitico. Insulat iratan nen propetan Moises diad kalawakan na Sinai, a mapatnag a nen 1512 K.K.P., kanian say libro so mangobri labat ed sakey a lunar a bulan na awaran na Israel. (Exodo 40:17; Numeros 1:1-3) Aminpigan pinaseseg nen Jehova iray mandadayew ed sikato a magmaliw a masanto.—Levitico 11:44; 19:2; 20:7, 26.
Saray Tasi nen Jehova natan so anggapo la ed silong na Ganggan ya inter na Dios panamegley nen Moises. Satan a Ganggan so anampot diad impatey nen Jesu-Kristo. (Roma 6:14; Efeso 2:11-16) Anggaman ontan, makagunggona ed sikatayo iray totontonen a naromog ed Levitico, a dakel so naaralan tayo nipaakar ed panagdayew ed Dios tayo, si Jehova.
SARAY MASANTON APAY—BOLUNTARYO TAN KAPILITAN
Arum ed saray apay tan bagbagat ed Ganggan so boluntaryo bangta saray arum so kapilitan. Alimbawa, say apay a popoolan so boluntaryo. Satan so interon iyaapay ed Dios, no panon a si Jesu-Kristo so mabulos tan sigpot ya angiter ed bilay to bilang dondon bagat. Say boluntaryon apay a pandurungoan so pannanabangan. Say sakey a kabiangan na satan so iyaapay ed Dios diad altar, say sananey a kabiangan so kakanen na saserdote, tan say sananey ni et kien na manangiyapay. Mipadpara, parad saray alanaan a Kristiano, say Memoryal na impatey nen Kristo et sakey a pandurungo.—1 Corinto 10:16-22.
Saray bagat parad kasalanan tan bagat na nankasalanan so kapilitan. Say primero so manasakbong ed impankasalanan ya agginagala. Say komadua so mamapakepa ed Dios sano walay asumlang a kanepegan, odino ipapawil na satan so pigaran kanepegan parad magbabawin managgaway-mauges—odino pareho. Wala met iray iyaapay a tapong bilang panamidbir ed daakan a probisyon nen Jehova. Interesado itayo ed sayan amin a pamaakaran lapud saray bagat a niganggan panamegley na Ganggan a sipanan so angiyanino ed si Jesu-Kristo tan ed bagat to odino ed saray nagamoran a gunggona manlapud satan.—Hebreos 8:3-6; 9:9-14; 10:5-10.
Saray Makasulatan a Tepet a Naebatan:
2:11, 12—Akin ya ag-inabobonan nen Jehova so dilo “[bilang] sakey ya iyaapay a ginawa ed apoy”? Nayarin say dilo a tinukoy dia et aliwan dilo na bayaong. Anggaman ag-inyabuloy “[bilang] sakey ya iyaapay a ginawa ed apoy,” kabiangan itan ed “saray inmuna a bunga . . . a munat na uma.” (2 Awaran 31:5) Sayan dilo et mapatnag a tabol, odino gata, na saray prutas. Ag-itan inabobonan ya apay diad altar lapud onaapseng itan.
2:13—Akin a kinaukolan ya ipi-apay so asin “ed amin ya iyaapay”? Ag-itan ginawa pian onnanam iray bagat. Diad interon mundo, say asin so uusaren a preserbatibo. Maseguron iyaapay itan a kaiba na saray bagat lapud irerepresenta na satan so agpakaderal odino agpakabulok.
Saray Leksion Parad Sikatayo:
3:17. Lapud impasen a sankaabigan odino manunan pipilien a parte so taba, say impangisebel ed pangan na satan so mapatnag ya angipurek ed saray Israelita a betang nen Jehova so sankaabigan. (Genesis 45:18) Saya so mangipanonot ed sikatayo a nepeg tayon iter ed si Jehova so sankaabigan a niiter tayo.—Uliran 3:9, 10; Colosas 3:23, 24.
7:26, 27. Agnepeg a kanen na saray Israelita so dala. Diad panmoria na Dios, say dala so mangirerepresenta ed bilay. “Say bilay na laman wala ed dala,” so imbaga na Levitico 17:11. Kakaukolanen nin siansia ed saray tuan managdayew natan so ipaliis ed dala.—Gawa 15:28, 29.
NILETNEG SO MASANTON INKASASERDOTE
Siopara so naikdan na responsabilidad a mangasikaso ed saray panagbagat tan panangiyapay? Saratan so nimatalek ed saray saserdote. Unong ya imbilin na Dios, indaulo nen Moises so sakey a seremonya na pakaturo nen Aaron, say atagey a saserdote, tan say apatiran ilalak to, a magmaliw a katulongan a saserdote. Mapatnag a nambayag so seremonya ed loob na pitoy agew, tan inmepekto so inkasaserdote diad tinmumbok ya agew.
Makasulatan Iran Tepet a Naebatan:
9:9—Akin ya importante so pangiyibung na dala diad toonan na altar tan say pangipuranis ed satan ed nanduruman bengatla? Ipapatnag na saya ya aabobonan nen Jehova so dala parad pananakbong na kasalanan. Say interon uksoyan a pananakbong na kasalanan so nibase ed dala. Oniay insulat nen apostol Pablo: “Unong na kuan na ganggan, ngalngali ya ikuanko a saray bengatla sikara so nagogolan na dala, tan no anggapo so dala a niibung anggapo so karondon.”—Hebreos 9:22.
10:1, 2—Anto so nayarin lalanoren na kasalanan na saray ilalak nen Aaron a si Nadab tan Abihu? Ag-abayag kayari na agmanepeg ya inkiwas nen Nadab tan Abihu diad panggagawa ra ed saray kimey da bilang saserdote, insebel nen Jehova ed saray saserdote so iyinum na alak odino mabayanin iinumen legan iran manseserbi diad tabernakulo. (Levitico 10:9) Isusuheri na saya ya akainum na alak so duaran ilalak nen Aaron diad say inkagawan tutukoyen dia. Balet, say peteg a rason ed impatey da et say impangiyapay da na ‘sananey a nengneng na apoy, ya ag-ingganggan nen Jehova ed sikara.’
Saray Leksion Parad Sikatayo:
10:1, 2. Nepeg a tuloken na saray responsablin lingkor nen Jehova natan iray madibinon kakaukolanen. Niarum ni, nepeg ya ag-ira magmaliw a mapalakbat diad pangaasikaso ra ed saray responsabilidad da.
10:9. Agtayo nepeg a gawaen iray inter na Dios a responsabilidad tayo no akainum itayo na de-alkohol ya iinumen ya anggad punton abuanges la.
MANKAUKOLAN NA INKALINIS SO MASANTON PANAGDAYEW
Agunggonaan ed duaran dalan iray Israelita diad saray totontonen ed tagano nipaakar ed saray malinis tan agmalinis ya ayayep. Sarayan totontonen so angipaliis ed sikara manlapud sakit a makasengeg ed marutak iran organismo tan lalon angibiig ed sikara manlapud saray totoon walad kaliberliber iran nasyon. Say arum a totontonen et nipaakar ed karutakan manlapud saray bangkay, panaggogol na bibii kayari ran nananak, saray kundang a gawaen nipaakar ed akating, tan karutakan manlapud seksual a pamapapaway na lalaki tan bibii. Nepeg ya asikasoen na saray saserdote iray pamaakaran a mangilalanor ed saray indibidual a nagmaliw a marumsis.
Saray Makasulatan a Tepet a Naebatan:
12:2, 5—Akin a say pananak so manggawa ed sakey a bii ya “aliwan malinis”? Ginawa iray organo ed panag-anak pian ipasa so ayadyarin bilay na too. Balet, lapud atawir iran epekto na kasalanan, nipasa ed saray ilalak so ag-ayadyari tan makasalanan a bilay. Say temporaryo iran peryodo na ‘ag-inkalinis’ lapu ed panag-anak, ontan met ed arum a pamaakaran, a singa say panagregla tan pamapapaway na semilya, so mangipapanonot ed sayan atawir ya inkamakasalanan. (Levitico 15:16-24; Salmo 51:5; Roma 5:12) Say kakaukolanen iran totontonen ed panaggogol so ontulong ed saray Israelita a natebek so pankaukolan parad dondon bagat a manakbong ed inkamakasalanan na katooan tan mangipawil ed inkayadyari na too. Kanian say Ganggan so nagmaliw a ‘manangibangat da pian nitarok ira ed Kristo.’—Galacia 3:24.
15:16-18—Anto so ‘bukel na impiakdol (odino, semilya) ya ompapaway’ ya asalambit ed sarayan bersikulo? Mapatnag ya ontutukoy iya ed ipapaway na semilya diad labi odino diad impanakdol na sanasawa.
Saray Leksion Parad Sikatayo:
11:45. Si Jehova a Dios so masanto tan kakaukolanen to a magmaliw a masanto iraman so mangisasaklang na sagradon panaglingkor ed sikato. Nepeg dan gegemtanen so inkasanto tan mansiansian malinis ed pisikal tan espiritual.—2 Corinto 7:1; 1 Pedro 1:15, 16.
12:8. Inabuloyan nen Jehova iray mairap-bilay a mangiyapay na saray billit (siwit) imbes a saray mas mablin karnero bilang bagat ya iyaapay. Sikatoy makonsidera ed saray mairap-bilay.
NEPEG A PANSIANSIAEN SO INKASANTO
Say sankaimportantian iran bagat parad saray kasalanan so iyaapay diad tinaon ya Agew na Pananakbong. Iyaapay so kalakian a baka parad saray saserdote tan tribu nen Levi. Sakey a kanding so iyaapay parad saray aliwan saserdoten tribu na Israel. Sakey met a kanding so ibubulos a mabilay diad kalawakan kayarin niyabawag ditan iray kasalanan na totoo. Say duaran kanding so ipapasen a saksakey ya apay parad kasalanan. Sayan amin so angiyanino ed katuaan a si Jesu-Kristo so nibagat tan mamaandi met ed saray kasalanan.
Saray totontonen nipaakar ed panangan na karne tan arum niran pamaakaran so mangipupurek a nakaukolan tayo so magmaliw a masanto legan itayon mandadayew ed si Jehova. Matukotukoy a nepeg a mansiansian masanto iray saserdote. Say taloran tinaon a piesta et okasyon parad pirmin panliket tan pisasalamat ed say Manamalsa. Inikdan met nen Jehova iray totoo to na saray totontonen a mangilalanor ed lingon pangusar ed masanton ngaran to, panagngilin na saray Sabaton tan Jubileo, pidedeneng ed saray mairap-bilay, tan panagtrato ed saray ariripen. Saray bendisyon a nagamoran diad katutulok ed Dios so kasunian na saray ayew a nasagmak lapud itutunganga. Wala met iray totontonen ed panangiyapay nipaakar ed saray samba tan panagtasa, say panguloan na ayayep, tan say panangiter na kakaplo bilang “masantos ed kinen Jehova.”
Saray Makasulatan a Tepet a Naebatan:
16:29—Diad anton dalan a saray Israelita so ‘mamaermen ed saray kamarerwa ra’? Sayan paraan a gagawaen kayari na Agew na Pananakbong so misiglaotan ed ikekerew na panamerdona parad saray kasalanan. Say panag-ayunal ed saman a panaon so mapatnag a nisiglaot ed panamidbir ed inkamakasalanan. Kanian, maseguro a say ‘pamaermen ed kamarerwa’ so ontutukoy ed panag-ayunal.
19:27—Anto so kabaliksan na say ganggan ya ‘agpopototan a manliberliber so buek na ulo’ odino ‘baglen so bago’ na balbas? Mapatnag a niiter iyan ganggan pian agpuklisan na saray Judio iray balbas da odino buek da diad paraan a mipadpara ed pigaran paganon ag-agamil. (Jeremias 9:25, 26; 25:23; 49:32) Balet, say ganggan na Dios so agmankabaliksan ya agnayarin puklisan a balot na saray Judio iray balbas da odino buek na lupa ra.—2 Samuel 19:24.
25:35-37—Kasin lawas a lingo parad saray Israelita a mansingil na interes? No impabayes so kuarta pian pannegosyo, say angipautang so nayarin mansingil na interes. Balet, isesebel na Ganggan so pansingil na interes ed saray paotang a mangagwat ed inkaduka. Makapuy a panuboan so dukan kaparan too diad paniirap na bilay to.—Exodo 22:25.
26:19—Panon a ‘saray tawen so magmaliw a singa balatyang tan say dalin a singa gansa’? Lapud anggapo so uran, saray tawen diad dalin na Canaan so magmaliw a singa anaw-awet tan putel a balatyang. No anggapo so uran, say kolor na dalin et magmaliw a singa gansa tan masileng a metal.
26:26—Anto so kabaliksan na ‘samploran bibii a mangihuhurno na tinapay ed saksakey a hurnoan’? Kaslakan et nakaukolan na kada bii so sakey a hurnoan parad amin a panagluto na tinapay a gawaen to. Balet ipapabitar na sarayan salita so pirmin kakisiran na tagano kanian magenap la so sakey a hurnoan pian panlutoan ed amin na tinapay a gawaen na samploran bibii. Sakey iya ed saray nipasakbay a pansumpalan na agpansiansian masanto.
Saray Leksion Parad Sikatayo:
20:9. Say mabusol tan masebeg ya awawey et singa kauges na panagpatey diad imaton nen Jehova. Kanian impaakseb to so parehon dusa ed pangayew na sakey ed atateng to tan ed aktual a pamatey to ed sikara. Agta saya so mamakiwas ed sikatayon mangipatnag na panangaro ed saray kapananisiaan tayo?—1 Juan 3:14, 15.
22:32; 24:10-16, 23. Agnepeg a napabanday so ngaran nen Jehova. Diad kasunian, nepeg tayon idayew so ngaran to tan ipikasi a napasantos itan.—Salmo 7:17; Mateo 6:9.
NO PANON A MANGAAPEKTA ED PANAGDAYEW TAYO SO LEVITICO
Saray Tasi nen Jehova natan so agla manbibilay ed silong na Ganggan. (Galacia 3:23-25) Anggaman ontan, lapud saray nidatak ed Levitico so mamapaaralem na pakatalos tayo ed punto de bista nen Jehova diad nanduruman pamaakaran, satan so nayarin mangapekta ed panagdayew tayo.
Legan mon gagawaen so sinimban panagbasa ed Biblia bilang preparasyon ed Teokratikon Eskuelaan Parad Ministeryo, seguradon nipurek ed sika so katuaan a kakaukolanen na Dios a magmaliw a masanto iray lingkor to. Sayan libro na Biblia so nayarin mamakiwas met ed sika ya iter ed Sankatageyan so sankaabigan a niiter mo, a lawas pansiansiaen so inkasanto parad kirayewan to.
[Litrato ed pahina 21]
Saray inyapay a bagat diad silong na Ganggan so angiyanino ed si Jesu-Kristo tan ed bagat to
[Litrato ed pahina 22]
Say Piesta na Saray Tinapay ya Andi-lebadura et sakey ya okasyon parad pirmin panliket
[Litrato ed pahina 23]
Saray tinaon a piesta, a singa say Piesta na Saray Kobongkobong, so okasyon pian misalamat ed si Jehova