Ciuta Wakumughanaghanirani Nadi

MWAKAWIRO, tikuromba Ciuta kuti watovwire para tili mu suzgo. Nakuti iyo ‘ngwankhongono zikuru; umanyi wake ngwambura mphaka.’ (Salmo 147:5) Iyo wangatovwira makora comene kuti timazge masuzgo ghithu. Kweniso, Baibolo likuticiska kuti ‘tipungulire pamaso pake mitima yithu.’ (Salmo 62:8) Nchifukwa wuli pera ico ŵanthu ŵanandi ŵakughanaghanira kuti Ciuta wakuzgora yayi malurombo ghawo? Kasi ici cikung’anamura kuti wakuleka kutipwelelera?

M’malo mwa kucimbilira pa kumupa mulandu Ciuta kuti wakuleka kucitapo kanthu, kumbukirani dankha apo mukaŵa mwana. Kasi mukaŵanenanga ŵapapi ŵinu kuti ŵakumutemwani yayi cifukwa cakuti ŵakalekanga kumupani luŵiro cilicose ico mukakhumbanga? Ŵana ŵanandi ndimo ŵakucitira. Kweni mukati mwakura, mukamanya kuti citemwa cikulongoreka mu nthowa zinandi, nakuti nchitemwa yayi kucita cilicose ico mwana wakukhumba.

Mwakuyana waka, usange Yehova wakuleka kuzgora malurombo ghithu umo ise tikukhumbira, cikung’anamura kuti wakuzerezga yayi. Unenesko ngwakuti Ciuta wakughanaghanira tose mu nthowa zinandi.

“Mwa Iyo Tili Ŵamoyo”

Pa vyose, tikumuwonga Ciuta cifukwa cakuti “tili ŵamoyo, tikwenda, [ndipo] tiliko.” (Milimo 17:28) Kutipa umoyo nchilongolero cakuti wakutighanaghanira!

Kusazga apa, Yehova wakutipa ivyo tikukhumba mwakuti tilutilire kuŵa ŵamoyo. Tikuŵazga kuti: “Mukumezgera ng’ombe utheka, na mbewu izo ŵanthu ŵazipande na kuzipwelelera, mwakuti ŵapokere vyakurya mu caru.” (Salmo 104:14) Nakuti Mlengi withu wakucita vinandi kuluska kutipa waka ivyo tikukhumba pa umoyo withu. Mwalusungu wakutipa “vura ya kucanya, na nyengo za vipambi, wakuzuzga mitima [yithu] na vyakurya na cimwemwe.”—Milimo 14:17.

Ndipouli, ŵanyake ŵangazizwa, ‘Usange Ciuta wakutitemwa nadi, cifukwa wuli wakutilekelera kuti tisuzgikenge? Kasi mukulimanya zgoro la fumbo ili?

Kasi Ni Mulandu wa Ciuta?

Masuzgo ghanandi agho ghakuwira ŵanthu ngakucita kujicemera. Mwaciyelezgero, pali vinthu vinyake ivyo ŵanthu ŵakumanyirathu kuti para ŵacita, ŵangapwetekeka. Ndipouli, ŵanthu ŵakucita uzaghali, kumwa moŵa na munkhwara mwambura kwenelera, kukhweŵa panji kubema hona, ŵakucita maseŵero agho ghangaŵakomeska, ŵakucimbizga comene galimoto na vinyake vyantheura. Usange vinthu ivi vyacitiska masuzgo, ni mulandu wa njani? Wa Ciuta panji wa uyo wacita mwaucindere? Mazgu Ghake ghakulembeka na nkhongono ya mzimu ghakuti: “Mungapusikikanga: Ciuta kuti ngwakusekeka cara; cifukwa ceneico munthu wakumija, ndico wati wavunenge.”—Ŵagalatiya 6:7.

Kweniso, kanandi ŵanthu ŵakupwetekana ŵekha. Usange caru cayamba kurwa nkhondo, mwanadi, Ciuta walije mulandu pa masuzgo ghose agho ghakulondezgapo. Para cigeŵenga cawukira munthu, kasi Ciuta ndiyo wakucitiska kuti munthu uyo wapwetekeke panji kukomeka? Yayi! Para mulongozgi wa caru wakuyuzga, kutombozga na kukoma ŵanthu awo wakuŵawusa, kasi tingasuska Ciuta? Ici cingapulikikwa yayi.—Mupharazgi 8:9.

Wuli pakuyowoya za ŵanthu ŵanandi awo mbakavu comene na awo ŵakusoŵa cakurya? Kasi ni mulandu wa Ciuta? Yayi. Caru capasi cikupambika cakurya cinandi comene ico cingakwanira waliyose, na cinyake kukhalapo. (Salmo 10:2, 3; 145:16) Kweni ico cikucitiska kuti  njara na ukavu vizgange nthena nchakuti cakurya ico Ciuta wakupeleka cikugaŵika makora yayi. Ndipo suzgo ili likutondeka kumara cifukwa cakuti ŵanthu mbazukusi.

Jando Likuru la Masuzgo

Kweni, kasi ni njani uyo tingamupa mulandu usange munthu walwara panji wafwa cifukwa ca ucekuru? Kasi mungazizwa para mungamanya kuti na ivi wuwo vikucitika cifukwa ca Ciuta yayi? Ciuta wakalenga munthu kuti wacekurenge na kufwa yayi.

Apo ŵanthu ŵakwamba, Adamu na Heva, ŵakaŵikika mu munda wa Edeni, Yehova wakakhumbanga kuti ŵakhale kwamuyirayira mu paradiso pa caru capasi. Ndipouli, wakakhumbanga kuti caru capasi cizure na ŵanthu awo ŵakuwonga cifukwa ca ivyo ŵapika. Ntheura, vyose vikathemba pa iwo kuti ŵakhalilire ŵamoyo. Kuti Adamu na Heva ŵakhale mu Paradiso, ŵakenera kulutilira kujilambika kwa Mlengi wawo wacitemwa.—Genesis 2:17; 3:2, 3, 17-23.

Nchacitima kuti Adamu na Heva ŵakagaruka. Heva wakapulikira Satana Dyabulosi. Satana wakamuphalira utesi wakuti Ciuta wakumunora cinthu cinyake ciwemi. Ntheura wakamba kucitapo kanthu mwa iyo yekha na kuyezga kuti ‘waŵe nga ndi Ciuta, kumanya uwemi na uheni.’ Adamu wakakolerana nayo.—Genesis 3:5, 6.

Ŵakati ŵananga mwanthowa iyi, Adamu na Heva ŵakajipangiska kuŵa ŵambura kwenelera kuti ŵakhale kwamuyirayira. Ŵakamba kusuzgika na njombe yiheni ya kwananga. Nkhongono zikayamba kuŵamalira pacokopacoko, ndipo ŵakafwa. (Genesis 5:5) Ndipouli, cigaruka cawo cikayambiska masuzgo ghakuru kwakuluska. Ticali kusuzgika cifukwa ca kwananga kwa Adamu na Heva. Mpositole Paulosi wakalemba kuti: “Kwananga kukanjira mu caru na munthu yumoza [Adamu], ndipo mu kwananga mukizira nyifwa; ndipo ntheura nyifwa yikambukira ku ŵanthu wose, cifukwa wose ŵakananga.” (Ŵaroma 5:12) Inya, cifukwa cakuti Adamu na Heva ŵakagaruka, kwananga na nyifwa vikambukira ŵanthu wose nga ni nthenda.

Ukaboni Ukuru Wakuti Ciuta Wakutighanaghanira

Kasi ici cikung’anamura kuti mbwenu nthena ŵanthu ŵali kulemara kuli kumara? Yayi, nakuti sono tafika pa ukaboni ukuru comene wakuti Ciuta  wakutighanaghanira. Ciuta wakajikomora kuti wanozge nthowa yakuwombolera ŵanthu ku kwananga na nyifwa. Mtengo wakuwombolera ŵanthu uwo iyo wapeleka mwawanangwa m’malo mwa ise ni umoyo wambura kwananga wa Yesu Khristu. (Ŵaroma 3:24) Ntheura, mpositole Yohane wakalemba kuti: “Ciuta wakamancha kucitemwa caru, lekani wakapeleka Kananda wake, mwakuti yose uyo wakupulikana nayo waleke kutayika, kweni waŵenge na umoyo wamuyirayira.” (Yohane 3:16) Cifukwa ca citemwa cikuru ico watilongora, tiliso na mwaŵi wakuti tizakapokere umoyo wamuyirayira. Paulosi wakalembera Ŵaroma kuti: “Urunji wa munthu yumoza ukaŵatolera ŵanthu wose cawanangwa cakuti ŵarunjiskikenge ndipo ŵaŵenge na umoyo.”—Ŵaroma 5:18.

Tikugomezga kuti pa nyengo iyo Ciuta wanozga, pa caru capasi pazamuŵavya masuzgo panji nyifwa. Kweni ivyo vikawoneka mu mboniwoni ya buku la Civumbuzi ndivyo vizamuŵako: ‘Ehena, hema la Ciuta liri na ŵanthu, ndipo wati wakhalenge nawo, ndipo iwo ŵaŵenge ŵanthu ŵake. Ndipo Ciuta waŵenge pamoza nawo, na kuŵa Ciuta wawo: ndipo wafyurenge sozi lose kumaso ghawo; ndipo nyifwa kuti yiŵengekoso cara; panji nesi citengero kuti ciŵengekoso cara, nesi kulira, panji nesi kuŵinya: cifukwa vyakudanga vili kuluta.’ (Civumbuzi 21:3, 4) Mungayowoya kuti, ‘Nizamufikako yayi kuti nizakaviwone vinthu ivi.’ Ndipouli, unenesko ngwakuti mungazakafikako. Nakuti nanga mungafwa, Ciuta wangamuwuskani ku ŵakufwa. (Yohane 5:28, 29) Ivi ndivyo Ciuta watinozgera, ndipo ndivyo vicitikenge. Mbutesi ukuru comene kuyowoya kuti Ciuta wakuleka kuŵaghanaghanira ŵanthu!

“Sendelerani kwa Ciuta”

Nchakupembuzga kumanya kuti Ciuta wali kwambapo kunozga nthowa yakumazgira masuzgo gha ŵanthu. Kweni nyengo yasono ke? Kasi tingacita wuli usange munthu uyo tikamutemwanga wapotera panji para mwana withu walwara? Nyengo yakuti Ciuta wamazgire kwananga na nyifwa yindakwane. Baibolo likulongora kuti tikwenera kulindilira pacoko waka kuti masuzgo agha ghamare. Kweni Ciuta wandatitaye. Musambiri Yakobe wakati: “Sendelerani kwa Ciuta, ndipo iyo wati wasendelere kwa imwe.” (Yakobe 4:8) Inya, Mlengi withu wakuticema kuti tiŵe paubwezi na iyo, nakuti awo ŵali paubwezi na iyo nyengo zose ŵakuwona kuti Ciuta wakuŵawovwira nanga ŵaŵe mu masuzgo ghakuru.

Kasi tikusendelera wuli kwa Ciuta? Fumu Davide yikafumba fumbo lakuyana waka pafupifupi vilimika 3,000 ivyo vyajumpha, yikati: “A Yehova, . . . ndinjani wangakhala mu phiri linu lakupatulika?” (Salmo 15:1) Davide wakazgora yekha fumbo lake apo wakati: ‘Mweneuyo wakwenda mwakunyoroka na kucita urunji, uyo wakuyowoya vyaunenesko vya mtima wake; uyo kuti wakusesa na lulimi lwake cara, nanga nkhucitira munyake uheni.’ (Salmo 15:2, 3) Panji tiyowoye kuti, Yehova wakupokelera awo ŵakulondezga nthowa iyo Adamu na Heva ŵakayikana. Iyo wakusendelera kwa awo ŵakucita khumbo lake.—Duteronome 6:24, 25; 1 Yohane 5:3.

Kasi tingacita wuli khumbo la Ciuta? Tikwenera kusambira ico “nchiwemi na camapokelereko pamaso pa Ciuta Mponoski withu,” na kucicita. (1 Timote 2:3) Ici cikung’anamura kuti tikwenera kusambira Mazgu ghaunenesko gha Ciuta, Baibolo. (Yohane 17:3; 2 Timote 3:16, 17) Tikwenera kucita vinandi kuluska kuŵazga waka Baibolo. Tikwenera kucita nga Mbayuda ŵa ku Bereya awo ŵakapulika upharazgi wa Paulosi. Tikuŵazga kuti: “Ŵakapokera mazgu na phamphu lose, na kupenjerezga mu Malembo zuŵa na zuŵa, usange vyeneivi ndimo vikaŵira.”—Milimo 17:11.

Lero napo, para tikusambira Baibolo mwakupwelelera, cipulikano cithu mwa Ciuta cikukhora, ndipo wenenawene ukukonda pakati pa iyo na ise. (Ŵahebere 11:6) Kweniso tikupulikiska umo Yehova wakucitira na ŵanthu—kuti ŵapindule pa nyengo yasono pera yayi, kweni kuti wose awo mbakwenelera ŵapindule kwamuyirayira.

Pulikani mazgu gha Ŵakhristu ŵacoko waka awo ŵali paubwezi uwemi na Ciuta. Danielle wa vilimika 16 wakuti: “Nkhumutemwa comene  Yehova, ndipo pali vinandi ivyo nkhumuwongera. Wali kunipa ŵapapi awo ŵakunitemwa, ndipo ŵakumutemwa nadi Ciuta. Iwo ŵanisambizga mwakuyana na Mazgu ghake.” Mkhristu wa vilimika 25 ku Uruguay wakalemba kuti: “Ŵapapi ŵane mbakuwonga comene, ndipo nkhukhuŵirizgika kuwonga Yehova cifukwa ca lusungu lwake ndiposo cifukwa ca kuŵa mubwezi.” Ciuta wakupokelera na ŵana ŵacoko wuwo. Gabriela wa vilimika 7 wakuti: “Nkhutemwa Ciuta kuluska cinthu cilicose mu caru! Nili na Baibolo lane na lane. Nkhutemwa kusambira za Ciuta na mwana wake.”

Lero, ŵanthu ŵanandi comene pa caru cose ŵakukolerana na wamasalmo uyo wakati: “Nkhuwemi kukhala pafupi na Ciuta.” (Salmo 73:28) Ŵawovwirika kulimbana na masuzgo agho ghakuŵawira sono, ndipo ŵakugomezga kuti ŵazamukhala mu Paradiso pa caru capasi kwamuyirayira. (1 Timote 4:8) Mwalekeraci kuŵikapo mtima kuti ‘musendelere kwa Ciuta’? Inya, tikukhozgeka kuti: “Wali kutali na munthu yose wa ise cara.” (Milimo 17:27) Inya, Ciuta wakumughanaghanirani nadi!

[Cithuzithuzi pa peji 5]

Yehova wakutipwelelera mu nthowa zinandi

[Cithuzithuzi pa peji 7]

Ŵana ŵacoko nawo ŵangasendelera kwa Ciuta

[Cithuzithuzi pa peji 7]

Lero, Yehova wakutovwira kuzizipizga. Pa nyengo yake, wazamumazga kwananga na nyifwa