Ubumi Bwabo

Nali-Ipakisha Ubumi te Mulandu Na Malanda

NGA FINTU CASHIMIKWA NA BA AUDREY HYDE

Nga naibukisha ifyacitika pa myaka ukucila 63 iyo nabomba umulimo wa nshita yonse, e kutila imyaka 59 pa maofesi yakalamba aya Nte sha kwa Yehova, kuti natila nali-ipakisha ubumi. Kwena nali no bulanda ubukalamba ukumona uko umulume wandi uwa kubalilapo aile alefwa ku bulwele bwa kansa, na lintu umulume wandi uwa bubili na o afwile ku bulwele bwabipisha ubwa Alzheimer. Lelo ndefwaya mushimikileko ifyo natwalilila ukuba ne nsansa te mulandu na yo mafya.

NAKULIILE pa farmu mupepi no musumba unono uwa Haxtun mu malungu yaba pa kati ka kapinda ka ku kuso na kabanga ka Colorado, mupepi no mupaka wa Nebraska. Batata ishina lyabo bali ni baOrille Mock e lyo bamayo bali ni baNina Mock. Fwe bana twali 6 kabili nine uwalenga 5. BaRussell, baWyne, baClara, na baArdis bafyelwe pa kati ka 1913 na 1920. E lyo ine nafyelwe umwaka wakonkelepo. Curtis ena afyelwe mu 1925.

Mu 1913, bamayo basangwike Abasambi ba Baibolo, ukulingana na fintu Inte sha kwa Yehova baleitwa pali ilya nshita. Mu kuya kwa nshita, bonse mu lupwa lwesu twaishileba Inte sha kwa Yehova.

Twaleikala Bwino mwi Lungu

Batata tabaleshalila mu fintu. Mu fikuulwa twakwete pa farmu monse mwali amalaiti, icishasekele pali ilya nshita. Twaleipakisha ne filyo fyalefuma pa farmu yesu pamo nga amani twalefumya ku nkoko twateekele, e lyo no mukaka, cream, na baata ifyo twalefumya ku ng’ombe twateekele. Twalebomfya bakabalwe  ku kulima umushili kabili twalelima ne fisabo, ifyumbu, ingano na mataba.

Batata balefwaisha ukuti fwe bana bonse twishibe imilimo. Na lintu nshilatendeka isukulu, balinsambilishe ukubomba mu mabala. Ndebukisha inshita ya lusuba ilyo kwalekaba ninshi ndesekwila mwi bala lyesu umwali imputa ishitali. Naletwishika nati ‘bushe ndefika ku lutwe?’ Nalipibile sana, kabili inshimu shalinsumine. Limo limo, naleyumfwilo luse pantu abaice banandi bambi tabalebombesha nge fyo ifwe twalebombesha. Na lyo line, nga naibukisha ifyo nalekula, ndatasha ukuti balitusambilishe imilimo.

Cila muntu balimupeele imilimo. BaArdis balishibe sana ukukama umukaka ku ng’ombe ukuncila, kanshi umulimo wandi wali wa kuwamya umwaleikala bakabalwe, ukufumyamo citindi. Nangu twalebombesha, twaleyangala na mangalo. Ine na baArdis twaleyangalako ubwangalo bumo mwi bumba lyali ku ncende yesu.

Umuulu wabula amakumbi walemoneka bwino mwi lungu. Imintapendwa ya ntanda yalenjibukisha Kalenga wesu, Yehova Lesa. Nangu nali umwaice, naletontonkanya pa Amalumbo 147:4, apatila: “[Yehova] e upende mpendwa ya ntanda, shonse shiine alashiinika amashina.” Ilingi line mu nshita ya bushiku nga takuli amakumbi, imbwa yesu, iyo twaleita ati Judge, yaletemwa ukusamina pa molu yandi, e co nshaleba neka. Ilingi line natemenwe ukwikala pa lukungu lwa ng’anda yesu mu nshita ya kasuba ndetamba uko ingano ishibishi shilesunkana mu mabala ku mulandu wa mwela. Uyu wine mwela walelenga ingano ukulabeeka akasuba nga nakabala.

Ukupashanya Imibele Isuma iya Bamayo

Bamayo balitemenwe sana batata. Lyonse batata baletutungulula bwino, kabili bamayo baletusambilisha ukucindika batata. Mu 1939 batata na bo basangwike Inte ya kwa Yehova. Twalishibe ukuti batata balitutemenwe nangu line baletupa imilimo iyakosa kabili tabaletutekelesha. Ilingi line mu nshita ya mupepo batata balebula icaba nge cikocikala bacikakila kuli bakabalwe e lyo batuninikamo. Twaleipakisha sana ukutamba ukubeka kwa mfula yabuuta!

Na lyo line, ni bamayo e batusambilishe ukutemwa Lesa no kucindika Baibolo. Twasambilile ukuti ishina lya kwa Lesa ni Yehova kabili e Ntulo ya mweo. (Amalumbo 36:9; 83:18) Twasambilile no kuti Lesa alitupeela amafunde, te kutila afwaya ukutupusula insansa, lelo afwaya tulemwenamo. (Esaya 48:17) Bamayo lyonse balekomailapo ukuti twalikwete umulimo waibela. Twasambilile ukuti Yesu aebele abakonshi bakwe ati: “Ne mbila nsuma iyi ya bufumu ikashimikilwa pano isonde ponse  ku kubo bunte ku nko shonse; e lyo ne mpela ikesa.”—Mateo 24:14.

Pali ilya nshita, lyonse nga nafuma ku sukulu no kusanga ukuti bamayo tabali mu ng’anda, naleya mu kubafwaya. Bushiku bumo ilyo nali ne myaka nalimo 6 nelyo 7, nabasangile mu butala. Lyena imfula yatendeke ukuloka sana. Twali pa muputule wa pa muulu umo twalesungila icani ca kulisha inama, kabili naipwishe bamayo nga ca kuti Lesa aleleta Ilyeshi na limbi. Banjebele ukuti Lesa alilaya ukuti takonaule icalo ku menshi na kabili. Ndebukisha imiku iingi nalebutukila mu ng’anda, mu muputule wali panshi pa mulandu wa cikuku ca mwela icalebako ilingi line.

Na lintu fye nshilafyalwa, bamayo balebombako umulimo wa kushimikila. Ibumba lya bantu lyalelongana mu ng’anda mu mwesu kabili aba bonse bali ne subilo lya kuba na Kristu mu muulu. Nangu line bamayo calebakosela ukushimikila ku ng’anda ne ng’anda, ukutemwa batemenwe Lesa kwabalengele ukupwisha umwenso bakwete. Baali ne citetekelo mpaka ne mfwa yabo pa 24 November, mu 1969, ninshi bali ne myaka 84. Natepeleshe bamayo ati: “Mayo muleya ku muulu, kabili mukayaba pamo na balya mwaishiba.” Nalitemenwe sana ukuba na bamayo ubu bushiku bafwile no kubebako ifyo nacetekelemo! Banjebele mwi shiwi lyanaka ukuti, “Ulankoselesha sana.”

Twatendeke Ukushimikila

Mu 1939, baRussell batendeke bupainiya, nga fintu Inte sha kwa Yehova ababomba umulimo wa kubila uwa nshita yonse betwa. Babombele bupainiya mu Oklahoma na mu Nebraska ukufika mu 1944 ilyo babetile ukuyabombela pa maofesi yakalamba aya Nte sha kwa Yehova (ayo beta ati Bethel), mu Brooklyn, ku New York. Natendeke bupainiya pa 20 September, mu 1941, kabili nabombele mu ncende ishingi mu Colorado, mu Kansas, na mu Nebraska. Ilya myaka nabombele bupainiya yaliweme sana pantu naleyafwa bambi ukusambilila pali Yehova kabili na ine nasambilile ukucetekela wena.

Ilyo baRussell batendeke bupainiya, baWayne baali pa yuniversiti yabela pa kati ka kapinda ka ku kuso na kabanga ka United States pa numa ya kubombako incito pa nshita inono. Pa numa balibetile ku Bethel. Babombeleko pa Kingdom Farmu, mupepi na ku Ithaca, mu New York. Kulya e ko balelima ifya kulya ulupwa lunono ulwaleikala pa farmu na bambi 200 abalebombela pa Brooklyn Bethel. BaWayne babomfeshe ifyo basambilile ne fyo baishibe mu mulimo wa kwa Yehova mpaka ne mfwa yabo mu 1988.

Abakalamba bandi baArdis baupilwe kuli baJames Kern, kabili bafyele abana basano. Bafwile mu 1997. Abakalamba bandi bambi abanakashi, baClara, bacili aba busumino kuli Yehova mpaka na leelo, kabili ndaya na mu kubamonako ku ng’anda ku mwabo mu Colorado ilyo ndi pa cuti. Kasuli wesu umwaume, Curtis, aishile pa Brooklyn Bethel pa kati ka ba1940. Aleyensha icimbayambaya ukuya kwi farmu lya Kingdom Farmu no kubwela ninshi nasenda ifipe ne filimwa. Taupile, kabili afwile mu 1971.

 Ukubombela pa Bethel, E Mulimo Nalefwaisha

Abakalamba bandi abaume e babalilepo ukuya pa Bethel, kabili na ine nalefwaisha ukuya palya. Nshiletwishika ukuti imibele yabo iisuma e yalengele ukuti na ine banjite ku Bethel. Ukukutika kuli bamayo ilyo baletushimikila pa fyo ukuteyanya kwa kwa Lesa kwayambile ne fyo namwene ukufikilishiwa kwa kusesema kwa mu Baibolo pa lwa nshiku sha kulekelesha fyanengele ukuti mfwaishe ukuyabombela pa Bethel. Nalilapile kuli Yehova mwi pepo ukuti nga ansuminisha ukuyabombela pa Bethel, nshakatale mfumapo kano fye nga nashingamwa ne milimo yalembwa mu Baibolo.

Nafikile pa Bethel pa 20 June, mu 1945, kabili bampeele umulimo wa kuwamya mu miputule ya kusendamamo aba pa Bethel. Nalewamya imiputule 13 no kwanshika imisengele 26 cila bushiku. Nalewamya na mu lukungu, pa matabo, na mawindo. Umulimo walikosele. Ilyo nalebomba cila bushiku, naleyeba nati, ‘Ca cine naunaka, lelo uli pa Bethel, ing’anda ya kwa Lesa!’

Naupwa Kuli BaNathan Knorr

Ukutula muli ba1920, aba pa Bethel nga balefwaya ukuupa nelyo ukuupwa balebeba ukufumapo no kuyabomba umulimo wa Bufumu kumbi. Lelo ku kwamba kwa ba1950, ababombeleko pa Bethel pa myaka iingiko balebasuminisha ukuupa no kwikala. E ico, ilyo baNathan H. Knorr, abaletungulula umulimo wa Bufumu mwi sonde lyonse pali ilya nshita banjebele ukuti balefwaya ukungupa, natontonkenye ukuti, ‘Nangu ca fye shani tukekala mu Bethel!’

BaNathan balikwete imilimo iingi iyo balelolekeshapo iyakumine umulimo wa mwi sonde lyonse uwa Nte sha kwa Yehova. Kanshi tabampitile mu mbali pa kunjeba ukuti mfwile ukutontonkanyapo sana ilyo nshilasumina ukuupwa kuli bena. Ilya nshita baleyenda sana, ukutandalila amaofesi yanono aya Nte sha kwa Yehova mwi sonde lyonse kabili ilingi line balepwisha imilungu iingi nga baya. E ico, balilondolwele ukuti limo tatwakulaba pamo pa nshita iikalamba.

llyo nali umukashana, nalefwaisha ukuupwa mu nshita ya shinde no kuyatushisha ku fishi fyaba ku Pacific ku Hawaii. Na cine, twaupene pa 31 January, mu 1953, kabili twailetushisha mu New Jersey pa Cibelushi pene na pa Mulungu. Pali Cimo twatendeke ukubomba. Lelo, pa numa ya mulungu umo, twaile mu kutuusha pa mulungu umo.

Uwa Kubomba Nankwe Uwapimpa

BaNathan bali ne myaka 18 ilyo bafikile pa Bethel mu 1923. Bakanshiwe sana ku bakokole, pamo nga baJoseph F. Rutherford, abaletungulula umulimo wa Nte sha kwa Yehova e lyo na baRobert J. Martin abalelolekesha pa mulimo wa kupulinta. Ilyo Munyinefwe Martin afwile mu September 1932, baNathan e  batendeke ukulolekesha pa mulimo wa kupulinta. Umwaka wakonkelepo, Munyinefwe Rutherford asendele baNathan ilyo aletandalila amaofesi yanono aya Nte sha kwa Yehova mu Bulaya. Mu January 1942 ilyo Munyinefwe Rutherford afwile, baNathan e bashingamikwe ukulolekesha pa mulimo wa Nte sha kwa Yehova mwi sonde lyonse.

BaNathan balelolesha sana ku ntanshi, kabili lyonse baleteyanishisha ukulunduluka kwa ku ntanshi. Bamo balemona ukuti ici tacaweme, apo balemona kwati impela ya bwikashi yali mupepi sana. Na kuba umo uwamwene ifyo baNathan balepanga ukucita, atile: “Munyinane Nathan cinshi ici ulepanga ukucita? Bushe tawacetekela ukuti impela naipalama?” BaNathan bayaswike ati: “Nalicetekela, nomba nga ca kuti impela taishile bwangu nga fintu tule-enekela, tukaba abaiteyanya.”

Cimo ico baNathan batontonkenyepo sana, kutendeka isukulu lya bumishonari. E co pa 1 February, mu 1943, isukulu lya bamishonari lyalitendeke pe farmu likalamba apo bandume yandi baWayne balebombela. Nangu line kwi sukulu kwaleba ukusambilila sana Baibolo pa myeshi mupepi na isano, baNathan baliteyenye ukuti abasambi baletushako. Mu myaka ya kubalilapo iye sukulu, baleteyako umupila, lelo baishileleka pantu baletiina ukuti nga bacenekwa kuti bafilwa ukuyasangwa ku mabungano ya citungu ayali no kubako mu lusuba. Lelo basalilepo ukuba bakalisha wa pintu. Abasambi balitemenwe sana pa kumona bakaana ukukonka amafunde ya bwangalo pa kuti ciwamine abasambi bafumine mu fyalo fimbi.

Inyendo Naendele na BaNathan

Mu kuya kwa nshita, nayambile ukuya mu fyalo fimbi na baNathan. Nalitemenwe ukushimikila ababomfi ba kuitemenwa aba pa maofesi yanono na bamishonari ifyo napitamo. Nalimwene ukutemwa no kuipeelesha kwabo, kabili nasambilileko ne mibombele yabo ne fyo bekala mu fyalo batumwa ukubombela. Ncili ndapokelela amakalata ya kuntasha pa kutandala twabatandalile.

Nga natontonkanya pa nyendo twaendele, ndebukisha ifingi ifyalecitika. Nalashimika icacitike ilyo twatandele ku Poland, bankashi babili baleitepelesha ninshi na ine e po ndi. Nabepwishe ati, “Cinshi ico muleitepelesesha?” Balombele ubwelelo, kabili balondolwele ukuti balibeleshe ukuitepelesha ilyo umulimo wa Nte sha kwa Yehova wabindilwe mu Poland ica kuti na mu mayanda ya baNte aba mu buteko balibikilemo ifya kukopa mashiwi yabo pa kuti baleumfwa ifyo balelanda.

Nkashi Adach ali pali baNte abengi ababombele umulimo wa kushimikila mu Poland ilyo kwali icibindo. Akwete umushishi uwanyongana uo alefimba pa mpumi. Bushiku bumo aimishe umushishi wakwe no kunanga icibala icikulu ico bamucenene kuli umo uwalebapakasa. Nalipeshiwe amano ilyo naimwenene amacushi yabipisha ayo bamunyinefwe ne nkashi baleshipikishako.

Bethel e cifulo natemwisha e lyo pakonka Hawaii. Ndebukisha ibungano twakwete mu musumba wa Hilo mu 1957. Yali ni nshita iisuma nga nshi, kabili abasangilweko bali abengi ukucila baNte bonse abali kuli ilya ncende. Bamwinemushi basuminishe baNathan ukwingilila mu musumba. Abengi balishile mu kutuposha no kutufwika amaluba yapikulwa.

Ibungano limbi ilyaweme lyali ku Nuremberg, mu Germany, mu 1955, ilyabelele mu cibansa ca kwa Hitler apo alelonganika abashilika bakwe. Calishibikwa ukuti Hitler alilapile ukukufya abantu ba kwa Yehova mu Germany, nomba ici cine cibansa cakwe e caiswilemo Inte sha kwa Yehova! Nalukwishe ifilamba. Icisebele cali icikalamba kabili ku numa yaciko kwali ifyaimikwa 144 ifikalamba. Nali pa cisebele kabili  nalemona ibumba likalamba ilya bantu abacilile pali 107,000. Ukwaikalile abali ku numa kwali ukutali ica kuti nshalemona bwino bwino abali ku lutwe.

Twalimwene bucishinka bwa bamunyinefwe ba ku Germany ne fyo Yehova abakoseshe ilyo balepakaswa ku buteko bwa baNazi. Ici calengele tupampamine sana pa kuba abacumfwila no kutwalilila aba busumino kuli Yehova. BaNathan balandile ilyashi lya kusondwelela, kabili pa mpela ya lyashi, baimishe amaboko no kushalikapo abantu. Na bo baimishe ututambala pa kutweba ati kafikenipo. Ututambala twamoneke nge bala lya maluba ilyayemba.

Ubulendo na bumbi ubo nshakalabe, ni lintu twaile ku Portugal mu December 1974. Twasangilwe ku kulongana kwa kubalilapo ukwa Nte sha kwa Yehova mu Lisbon pa numa ya kusuminisha umulimo wesu uwa kushimikila. Umulimo wa kushimikila walibindilwe pa myaka 50! Nangu line bakasabankanya ba Bufumu pali ilya nshita bali fye 14,000 mu Portugal, abantu 46,000 balisangilweko ku kulongana kubili uko twakwete. Ifilamba fyalitengele mu menso ilyo naumfwile bamunyinefwe baletila: “Tatwalefisama nomba. Natulubuka.”

Ukutula fye ilyo twale-enda inyendo na baNathan mpaka ne leelo, ndaipakisha ubunte bwa mu lyashi nga ndi mu ndeke, mu fikuulwa fya kulilamo, na mu misebo. Lyonse ndasenda impapulo pa kuti nshimikileko bambi. Bushiku bumo ilyo twalelolela indeke iyacelelwe, umwanakashi anjipwishe incito momba. Ili lipusho lyalengele ntendeke ukulanshanya nankwe e lyo na bambi abali mupepi na ifwe abalekutikako. Umulimo wa pa Bethel no mulimo wa kushimikila fyalenga nakwata ifya kucita ifingi kabili naliba ne nsansa sana.

Ukulwala na Mashiwi ya Kukoselesha aya Kulekeleshako

Mu 1976, baNathan balwele ubulwele bwa kansa. Ine no lupwa lwa pa Bethel twalyafwile sana baNathan ukushipikisha ubulwele bwabo. Nangu line ukulwala kwa baNathan kwaile kulekoselako, twaleita bamunyinefwe bafumine ku maofesi yanono aya mu fyalo fyalekanalekana ukwisa ku muputule wesu. Aba bamunyinefwe baishile ku Brooklyn ku kukanshiwa. Ndebukisha ilyo baDon na baEarlene Steele, baLloyd na baMelba Barry, baDouglas na baMary Guest, baMartin na baGertrud Poetzinger, baPryce Hughes na bambi abengi baletundalila. Ilingi line baletwebako fimo ifyalecitika mu fyalo fyabo. Naletemwa sana ukuumfwa ifyo bamunyinane baletwalilila ukushangila pa nshita bababindile.

Ilyo baNathan baishibe ukuti balafwa, balimpandileko amano pa fingangafwa ukushipikisha bumukamfwilwa. Batile: “Mu cupo cesu mwali insansa. Te fyo ciba ku bengi.” Cimo icalengele ukuti tube ne nsansa mu cupo cesu mano ya baNathan. Limo nga twakumanya abantu balekanalekana umo twale-enda, baNathan balenjeba ati: “Audrey, limo nga nshikwebele amashina ya bamo, ninshi ni ndaba amashina yabo.” Nalitemenwe pa kunjebela kabela.

BaNathan bancinkwileko ukuti: “Nga twafwa, isubilo lyesu liba ilya cine cine, kabili tatwakatale atukalipwa na kabili.” Lyena bankoseleshe ukuti: “Ulelolesha ku ntanshi, pantu e kuli icilambu cobe. Wilatontonkanya pa fya ku numa, nangu line wakulafibukisha. Mu kupita kwa nshita ukaba fye bwino. Te kwesha ukukalipa no kulailililo bulanda. Ulesekelela pa fyo waipakisha na mapaalo wakwata. Mu kupita kwa nshita, ukasanga ukuti ukwibukisha ifyacitike kale kukakuletela insansa. Ukwibukisha ifya kale bupe ubo Lesa atupeela.” Kabili batile: “Wilaikala fye, esha ukubomfya ubumi bobe ku kwafwa bambi. Ici cikakwafwa ukusanga insansa mu mikalile.” Mu kuya kwa nshita, pa 8 June, mu 1977, baNathan bafumine pe sonde.

Ukuupwa Kuli baGlenn Hyde

BaNathan banjebele ati kuti natwalilila ukutontonkanya pa fyo cali kale nelyo ukutendeka imikalile iipya. E co mu 1978, pa numa ya  kukuukila ku Watchtower Farms mu Wallkill, mu New York, naupilwe kuli baGlenn Hyde, abasuma, abakutumana, kabili abanakilila. Ilyo bashilaba baNte, balibombeleko ubushilika bwa pa menshi lintu icalo ca United States calelwa ne calo ca Japan.

BaGlenn balebombela mu ngalaba ya nkondo mu muputule walimo cimashini. Icongo calefuma kuli cimashini calengele baleke ukuumfwikisha. Pa numa ya nkondo baingile incito ya kushimya umulilo. Pa myaka iingi balelungulushiwa pa mulandu wa fyo bapitilemo pa nshita ya nkondo. Basambilile icine kuli kalemba wabo, uwabashimikile mu lyashi fye.

Mu kuya kwa nshita, mu 1968, baGlenn balibetile ku Bethel ku kuyabomba umulimo wa kushimya umulilo pa Brooklyn. Lyena ilyo aba pa Watchtower Farms bashitile cimashini ca kushimya umulilo, baGlenn babatwele kulya mu 1975. Mu kupita kwa nshita balwele ubulwele bwa Alzheimer. Pa numa ya kwikala nabo mu cupo imyaka 10, baGlenn balifwile.

Nali no kushipikisha shani? Amano yampandile baNathan ilyo bali mupepi no kufwa yalinsansamwishe na pa pene. Natwalilile ukubelenga ifyo banembele pa lwa kushipikisha bumukamfwilwa. Ndebako na bambi abafwilwa aya mashiwi, kabili nabo balasansamushiwa ku fyo baNathan banjebele. Ca cine, cisuma ukulolesha ku ntanshi filya fine bankoseleshe.

Ubwananyina Bushaiwamina

Icalenga sana ukuti mbe ne nsansa mu mikalile yandi, fibusa fya pa mutima ifyaba mu lupwa lwa Bethel. Cibusa wandi umo ni Esther Lopez, uwapwishishe Isukulu lya Baibolo Ilya Gileadi Ilya Watchtower mwi kalasi lyalenga butatu mu 1944. Abwelelemo ku Brooklyn mu February 1950 ku kubomba umulimo wa kupilibule mpapulo shesu isha Baibolo mu lulimi lwa ciSpanish. Ilingi line nga ca kuti baNathan tabalipo, Esther e waleba umunandi wapalamisha. Na o aba pa Watchtower Farms. Apo nomba imyaka akwete ili muli ba95, aleya alenakilako kabili asungilwa mu cipatala cesu.

Pali bamunyina ne nkashi abo nafyelwe na bo, pashala fye baRussell na baClara. BaRussell balicila imyaka 90 kabili balebomba mu busumino pa Brooklyn Bethel. Bali pa babalilepo ukusuminishiwa ukuba pa Bethel ilyo baupile. Mu 1952, baupile baJean Larson abalebombela pa Bethel. Bandume ya baJean, baMax, baishile ku Bethel mu 1939 kabili bapyene baNathan ukulayangalila umulimo wa kupulinta mu 1942. BaMax balitwalilila ukubomba imilimo iingi pa Bethel, kumo fye no kusakamana abenamwabo, baHelen abalwala ubulwele bwa multiple sclerosis.

Nga natontonkanya pa myaka 63 iyo nabombela Yehova umulimo wa nshita yonse, kuti natila nali-ipakisha ubumi icine cine. Pa Bethel pasanguka e pa mwandi, kabili nalitwalilila ukubombela pano pene no mutima wa nsansa. Ndatasha abafyashi bandi pa kutusambilisha ukupoosa amano ku milimo no kufwaisha ukubombela Yehova. Lelo icilenga sana tuleipakisha ubumi, bwananyina bushaiwamina ne subilo lya kwikala pamo na bamunyinefwe ne nkashi mu paradaise pano pene pe sonde, ukulabombela Kalenga wesu Uwapulamo Yehova, Lesa umo fye uwa cine, ku ciyayaya conse.

[Icikope pe bula 24]

Ubwinga bwa bafyashi bandi mu June 1912

[Icikope pe bula 24]

Ukufuma ku kuso ukuya ku kulyo: BaRussell, baWayne, baClara, baArdis, ine, na Curtis mu 1927

[Icikope pe bula 25]

Njiminine pa kati ka baFrances na baBarbara McNaught, ilyo twalecita bupainiya mu 1944

[Icikope pe bula 25]

Pa Bethel mu 1951. Ukufuma ku kuso ukulola ku kulyo: Ine, baEsther Lopez, na bamulamu baJean

[Icikope pe bula 26]

Ndi na baNathan e lyo na bafyashi babo

[Icikope pe bula 26]

Ine na baNathan mu 1955

[Icikope pe bula 27]

Ine na baNathan mu Hawaii

[Icikope pe bula 29]

Ine na baGlenn, abalume bandi aba bubili