Limakazo za Jesu–Ki Za Niti Kamba Ki Matangu Fela?

‘BATU ba tahisa ku Jesu Kreste ba bañata ba ba kenwi ki mioya ye maswe, a lelekisa mioya ka ku bulela fela; a folisa ba ba kula kamukana.’ (Mateu 8:16) ‘Jesu a zuha, a kuzisa moya, mi a bulelela liwate, a li: Kuza, u li tu! Mi moya wa yema, mi kwa taha ku omba kokutuna.’ (Mareka 4:39) Mu nga cwañi lipulelo zeo? Kana mwa lumela kuli li talusa lika ze ne kile za ezahala luli kwaikale, kamba mu nga kuli ki matangu fela?

Batu ba bañata kacenu ba honona hahulu buniti bwa limakazo za n’a kile a eza Jesu. Miteñi ye ya lihoho, ya ku ya mwa mbyumbyulu ni ya ku kona ku cinca-cinca lika za sihozo, ha ku bonahali kuli batu ba sa kolwa makande a za limakazo za Mulimu.

Ba bañwi ba ikutwa kuli makande a za limakazo ki a ku ikupulela fela. Muñoli wa buka ye twi i patulula y’o Jesu “n’a li yena luli” u bulela kuli makande a za limakazo za Kreste ki makande a ku “hasanya fela ka ona” Bukreste.

Ba bañwi ba nga kuli limakazo za Jesu ki za buhata bo bunsu. Fokuñwi ku bulelwanga kuli Jesu ka sibili ne li lihata. Ka ku ya ka Justin Martyr wa mwa lilimo za ma-100 C.E., balwanisi ba Jesu “mane ne ba mu bizize kuli ki wa mabibo

mi ki mupumi wa batu.” Ba bañwi ba bulela kuli Jesu “n’a si ka eza limakazo za hae sina mupolofita wa Majuda, kono  kuti n’a li ezize sina mutu wa mabibo, ya lutilwe mwa litempele za bahedeni.”

Ku Sa Konahala Se Ku Talusa

Mu kana mwa ikutwa kuli batu ba na ni libaka le lituna le ba sa kolweli limakazo. Ba fumana t’ata kamba mane ha ba koni fela ku lumela kuli m’ata a mañwi cwalo a kona ku tahisa limakazo. Mutangana yo muñwi ya n’a ipiza kuli ki silatula Mulimu n’a ize: “Limakazo ha li koni ku ezahala—ha ku konahali.” Kihona a bulela manzwi a n’a ñozi mufilosofi David Hume wa kwa Scotland mwa ma-1700, a’ li: “Makazo ki nto ye sa lumelelani ni milao ya ka taho.”

Nihakulicwalo, ba bañata ha ba matukelangi ku ñañelela kuli nto ye ñwi ha i konahali. Hatiso ya The World Book Encyclopedia i bulela kuli makazo “ki kezahalo ye sa konwi ku taluswa ka milao ye zibahala ya ka taho.” Ka ku ya ka manzwi ao, lilimo ze mwanda fela kwamulaho, lika ze cwale ka ku ya mwa mbyumbyulu, wayalesi, ni singulyangulya, ne li ka be li bonahalile inge “limakazo” ku ba bañata. Kaniti ku ñañelela kuli limakazo ha li konahali ka libaka fela la kuli ha lu koni ku li talusa ka zibo ya luna ya cwale haki nto ye butali.

Ha lu ka nyakisisa bo buñwi bwa bupaki bwa ka Mañolo bo bu paka limakazo za n’a ezize Jesu Kreste, lu ka fumanañi? Kana limakazo za Jesu ki za niti kamba ki matangu fela?