Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Bishima bia Yezu bidi mua kukulongesha tshinyi?

Bishima bia Yezu bidi mua kukulongesha tshinyi?

Bishima bia Yezu bidi mua kukulongesha tshinyi?

UDI mua kukema wewe mumvue ne: mu miyuki ya mu Bible idi yakula bua muoyo wa Yezu pa buloba kamutu muaku wa mu tshiena-Greke udibu bakudimune ne: “tshishima” to. Muaku wa mu tshiena-Greke (dyʹna·mis) udibu bakudimune imue misangu ne: “tshishima” udi umvuija “bukole.” (Luka 8:46) Badi mua kuukudimuna kabidi ne: “lungenyi” anyi bukokeshi bua kuenza bualu peshi ‘malu a kukema.’ (Matayo 11:20; 25:15) Bilondeshile mukebuludi kampanda, muaku eu wa mu tshiena-Greke “udi uleja bualu bua bukole budi buenzeke, ne nangananga bukole buvuabu benze nabu bualu ebu. Badi bumvuija muanda eu bua kuleja mudi bukole bua Nzambi buenza malu.”

Muaku mukuabu wa mu tshiena-Greke (teʹras) batu misangu mivule baukudimuna ne: ‘bualu bua kukema.’ (Yone 4:48; Bienzedi 2:19) Muaku eu udi uleja tshidibu bumvua kudi babandidi ba bualu abu. Misangu ya bungi, musumba wa bantu ne bayidi bavua bakema bikole bua malu a kukema avua Yezu wenza.​—Mâko 2:12; 4:41; 6:51; Luka 9:43.

Muaku muisatu wa mu tshiena-Greke (se·meiʹon) udi wakula bua bishima bia Yezu udi umvuija “tshimanyinu.” Mukebuludi Robert Deffinbaugh udi wamba ne: muaku eu “udi wimanyina pa diumvuija dinene dia tshishima.” Udi wamba kabidi ne: “Tshimanyinu ntshishima tshidi tshileja bulelela kampanda budi butangila Mukalenge wetu Yezu.”

Mbualu bua dishima anyi mbukole bua kudi Nzambi?

Bible kêna umvuija bishima bia Yezu bu malu mafuikakaja matela bua kujikija bantu lutetuku to. Bishima ebi bivua malu avua aleja “butumbi bunene bua [bukole] bua Nzambi,” bu mudi pavua Yezu muondape muana wa balume kampanda. (Luka 9:37-43) Malu manene a mushindu’eu adiku mua kukolela Nzambi Wa-Bukole-Buonso udi Bible wamba ne: udi ne “dikanda dia bungi ne bukole bupite” anyi? (Yeshaya 40:26, MMM) Tòo.

Miyuki ya mu Evanjeliyo idi yakula bua bishima bia Yezu mmitue ku 35. Kadi ki mbaleje bungi bua bishima biende bionso to. Tshilejilu, Matayo 14:14 udi wamba ne: ‘[Yezu] wakatangila tshisumbu tshinene tshia bantu, wakadi nabu luse, [wakuondapa] babedi babu.’ Katuena bamanye bungi bua babedi bavuaye muondape dituku adi to.

Malu manene aa avua ashindika tshivua Yezu wamba ne: uvua Muana wa Nzambi ne Masiya mulaya. Bible wakajadika ne: bukole buvua Nzambi mupeshe Yezu ke buvuaye wenza nabu bishima ebi. Mupostolo Petelo wakamba bua Yezu ne: uvua ‘muntu mujadikibue kudi Nzambi ku mêsu kuenu bua malu makole akenzaye ne malu a kukema ne bimanyinu biakamuenzeja Nzambi munkatshi muenu, bu munudi bamanye.’ (Bienzedi 2:22) Dikuabu dituku Petelo wakamba ne: ‘Nzambi wakela [Yezu manyi a] nyuma muimpe ne bukole; yeye wakendakana wenza malu mimpe, wondapa ukolesha bonso bakadi bakengeshibua kudi Diabolo, bua Nzambi wakadi nende.’​—Bienzedi 10:37, 38.

Bishima bia Yezu bivua mushindu mukuabu wa kulongesha. Mâko 1:21-27 udi uleja tshiakumvua ne tshiakenza musumba wa bantu bua malu avua Yezu ulongesha ne bua tshimue tshia ku bishima biende. Mâko 1:22 udi wamba ne: ‘diyisha diende diakakemesha bantu,’ ne mvese wa 27 udi uleja ne: bantu “bakakema” pakumbushaye demon. Malu a kukema akenza Yezu ne dilongesha diende biakafila tshijadiki tshia se: uvua Masiya mulaya.

Yezu kakadiamba patupu muvuaye Masiya to, kadi mêyi ende, malu makuabu akenzaye, pamue ne bukole buvua Nzambi mumupeshe bua kuenza nabu bishima biakajadika ne: bushuwa uvua Masiya. Pakajula bantu nkonko bua mudimu wende ne bukokeshi buvuaye nabu, Yezu wakandamuna ne dikima dionso ne: ‘Tshimanyinu tshindi natshi tshidi tshitambe dîyi dia Yone [Mubatiji], bualu bua malu a kukema akumpa Tatu bua meme kuenza, malu antshidi ngenza mene, adi angamba ne: Tatu wakuntuma.’​—Yone 5:36.

Malu adi ajadika ne: bishima bia Yezu bivua bilelela

Bua tshinyi tudi batuishibue ne: bishima bia Yezu bivua bilelela? Tumonayi amue malu adi aleja ne: bishima bia Yezu bivua bienzeke bulelela.

Yezu kavua uditumbisha pavuaye wenza malu a kukema to. Uvua wenza bua tshishima tshionso tshifikishe bantu ku dipesha Nzambi butumbi ne lumu. Tshilejilu, kumpala kua kuondapa mpofo kampanda, Yezu wakamba ne: uvua ne bua kumuondapa “bua malu adi Nzambi wenza amueneke bualu bua muntu au.”​—Yone 9:1-3; 11:1-4.

Yezu uvua mushilangane ne bena bilengulengu, bena majimbu ne bantu badi buondapangana mu tshishima, bualu yeye kavua uladikangana tulu, kavua ushimakaja bantu, wenza malu bua kukoka ntema ya bantu ba bungi anyi wenza masambila bu bena majimbu peshi amue malu a bilengulengu to. Kavua wenza mudimu ne malu adi bantu batshina bua bitabataba anyi ne bishadile bia bansantu nansha. Tangila mushindu mupepele uvua Yezu muondape bampofo babidi. Muyuki udi wamba ne: ‘Luse luakakuata Yezu, wakabalenga pa mêsu abu; bakatabala lukasa, bakamulonda.’ (Matayo 20:29-34) Kakenza mukiya anyi bualu kampanda bua kuditemba nabu kudi bantu to. Yezu wakenza bishima biende patoke, misangu mivule kumpala kua bamonyi ba bungi. Kavua wenza mudimu ne kapia anyi bintu kampanda bia pa buabi peshi wimanyina pa muaba kansanga musunguluke to. Pabi bishima bia lelu kabatu nansha babifunda mu mikanda to.​—Mâko 5:24-29; Luka 7:11-15.

Mikuabu misangu Yezu uvua wanyisha ditabuja dia bantu bavua bishima biende biambuluisha. Kadi nansha pavua muntu kayi ne ditabuja kabivua bipangisha Yezu bua kuenza bishima to. Pavuaye mu Kapênuma mu Galela, ‘bakalua ne bantu ba bungi bakadi bakuatshike ne bademon kudiye; wakumusha nyuma mibi ne dîyi diende, wakakolesha bena mabedi bonso.’​—Matayo 8:16.

Yezu uvua wenza bishima bua kukumbaja majinga a bantu, kadi kabivua bua kusankisha babandidi to. (Mâko 10:46-52; Luka 23:8) Yezu kavuaku muanji kuenza bishima ne tshipatshila tshia yeye kupeta tshintu kampanda to.​—Matayo 4:2-4; 10:8.

Tudi mua kueyemena miyuki ya mu Evanjeliyo anyi?

Kudi malu malelela adi atangila bishima bia Yezu atudi bafike ku dimanya ku diambuluisha dia Evanjeliyo inayi. Kudiku malu adi mua kutusaka bua kueyemena miyuki eyi patudi tukonkonona bulelela bua bishima bidiyi yamba ne: mbienza kudi Yezu anyi? Eyowa, adiku.

Anu mutukadi bamone, bishima bia Yezu bivua bienzekela patoke, kumpala kua bantu ba bungi. Evanjeliyo ya kumpalampala ivua mifunda mu tshikondo tshitshivua bamonyi bavule ba bishima ebi bikale ne muoyo. Mukanda mukuabu udi wamba bua diamba bulelela dia bafundi ba Evanjeliyo ne: “Kubanda bafundi ba Evanjeliyo mudibu basokoke malu malelela munkatshi mua miyuki mivule ya malu adibu bafuikakaja bu bishima anu bua kuendeshila ntendelelu wabu lumu kudi mua kuikala bualu budimuenekele patoke ne: ki mbulelela. . . . Bafundi ba Evanjeliyo bavua ne tshipatshila tshia kuikala bafundi bajalame.”​—The Miracles and the Resurrection.

Bena Yuda bavua baluisha Buena-Kristo kabavua banji kuelesha mpata nansha mikese pa malu a kukema adibu bambe mu Evanjeliyo to. Bukole buvua buenzeja bishima ebi ke buvuabu bela mpata. (Mâko 3:22-26) Nansha bakuabu bedi ba mpata bakalua kunyima kabavua mua kuvila bishima bia Yezu to. Mu lukama lua bidimu lua kumpala ne luibidi mu bikondo bietu ebi, kuvua mikanda ivua yakula bua bishima bivua Yezu muenze. Kakuyi mpata, tudi ne bijadiki bidi bileja ne: miyuki ya mu Evanjeliyo ya bishima bia Yezu mmilelela.

Muntu wakenza bishima ebi

Dikonkonona bishima bia Yezu didi mua kushikila mu njila tuetu bimanyine anu pa bijadiki bia se: bivua bienzeke bulelela. Padi Evanjeliyo yakula bua malu a kukema avua Yezu muenze, idi imuleja bu muntu muena luse kaluyi kuelekeja, muikale uditatshisha bikole bua bantu nende.

Angata tshilejilu tshia muena nsudi mukuabu wakalua kudi Yezu umulomba bualu ebu ne muoyo mujima ne: “Unkezulaku bu wewe mua kusua.” “Luse kukuatalu” Yezu, kuololaye tshianza ne kulengaye muena nsudi au, umuambila ne: “Ndi musue; kezukaku.” Diakamue muntu au kumvuaye bimpe. (Mâko 1:40-42, MMM) Mu mushindu’eu Yezu wakaleja luse luvua lumusaka bua kuenza bishima ne bukole buvua Nzambi mumupeshe.

Ntshinyi tshiakenzeka pakasambakena Yezu ne tshisumbu tshia bantu bapatuka mu tshimenga tshia Naina batangile ku nkita? Muana wa balume uvua mufue au uvua muana umu’epele wa mukaji wa mu lufuila. Yezu ‘wakafua [mukaji au] luse,’ kusemenaye pabuipi nende ne kumuambila ne: “Kudidi.” Pashishe kujulaye muana wa mukaji au ku lufu.​—Luka 7:11-15.

Dilongesha dimpe ditudi mua kupetela mu bishima bia Yezu ndia se: uvua ‘ufua [bantu] luse’ ne uvua wenza malu bua kubambuluisha. Kadi bishima ebi ki mmiyuki ya kale ya patupu to. Ebelu 13:8 udi wamba ne: ‘Yezu Kristo udi muomumue makelela ne lelu ne tshiendelele.’ Udi mpindieu Mukalenge udi ukokesha mu diulu, mudilongolole ne muikale ne bukokeshi bua kuenza mudimu ne bukole budi Nzambi mumupeshe bua kuenza bishima kupita muvuaye muenze pavuaye pa buloba. Mu katupa kîpi emu, Yezu neondape bena butumike ne bukole ebu. Bantemu ba Yehowa nebakuambuluishe ne disanka dionso bua wewe kumanya malu mavule adi atangila ditekemena edi dilenga dia matuku atshilualua.

[Bimfuanyi mu mabeji 4, 5]

Bishima bia Yezu bivua bileja ‘butumbi bunene bua bukole bua Nzambi’

[Tshimfuanyi mu dibeji 7]

Yezu uvua muntu wa luse lua bungi