Gik Minyalo Puonjori kuom—Honni ma Yesu Notimo?

INYALO wuoro ahinya ka ifwenyo ni weche ma nokwong ndik e dho Grik ma wuoyo e wi ngima Yesu ka ne en e piny ka, onge kamoro amora ma ne oti gi wach mong’ere kaka ‘hono.’ E dho Grik, dyʹna·mis en wach ma seche moko ilokoga ni hono, kata kamano, ka oloke aching’ to tiende en “teko.” (Luka 8:​46) Bende, inyalo ti kode kiwuoyo kuom nyalo ma ng’ato nigo, kata tije madongo ma ng’ato notimo. (Mathayo 11:20; 25:15) Jasomo moro wacho ni e dho Grik, wachno itiyogago “kijiwo gimoro makende motimore, to ahinya-ahinya teko motigo e timo gino. Gima otimoreno bende iwachoga ni nyiso teko mar Nyasaye.”

Wach machielo e dho Grik ma en teʹras bende itiyogago kiwuoyo kuom “ranyisi,” kata “gik malich miwuoro.” (Johana 4:​48; Tich Joote 2:​19) Wachno nyisoga kaka gimoro makende ma notimore mulo chuny joma nonene. Kinde mang’eny, honni ma Yesu ne timoga ne makoga dho jopuonjrene kod oganda ma nonenogi.​—Mariko 2:​12; 4:​41; 6:​51; Luka 9:​43.

Wach mar adek e dho Grik mitiyogago kiwuoyo kuom honni ma Yesu notimo en se·meiʹon. Jasomo moro miluongo ni Robert Deffinbaugh nowacho ni wachno “leroga e yo matut tiend hono.” Nomedo kama: “Hono en ranyisi ma nyiso adiera moro e wi Ruodhwa Yesu.”

Dibed ni ne Gin Mana Wuond Koso Teko Moa Kuom Nyasaye?

Muma ok wach ni honni ma Yesu notimo ne gin mana wuond kata riekni ma notiyogo mana ni mondo omor wenge ji. Kata kamano, ne ginyiso “teko malich mar Nyasaye” mana kaka waneno e hono moro ma Yesu notimo ka nogolo ne wuoyi moro jachien ma ne chande. (Luka 9:​37-​43) Be timo hono maduong’ kaka mano ne nyalo tamo Nyasaye Manyalo Duto ma Muma wacho ni nigi ‘teko mang’eny kendo malich miwuoro’? (Isaya 40:26) Hono kaka mano ok nyal tame timo!

Buge mag Injili wuoyo kuom honni ma dirom 35 ma Yesu notimo. Kata kamano, ok wanyal ng’eyo kwan mar honni duto ma Yesu notimo. Kuom ranyisi, Mathayo 14:14 wacho kama: “[Yesu] noneno oganda mang’ongo, mi nokechogi kendo nochango jo ma ne tuo.” Muma ok nyiswa kwan mar joma tuo ma Yesu nochango e kindeno.

Timo honni madongo kamano ne en wach maduong’ ahinya ne Yesu, nikech nodwaro nyiso ni en e Wuod Nyasaye kendo Mesia ma nosingi. Muma nonyiso ayanga ni Yesu notimo honni kokalo kuom teko mar Nyasaye. Jaote Petro nowacho ni Yesu “ne en ng’at ma Nyasaye noyango e nyimu kokalo kuom tije madongo, kendo kuom gik miwuoro kod honni ma Nyasaye notimo kokalo kuome e dieru, mana kaka un uwegi ung’eyo.” (Tich Joote 2:​22) Kinde moro bende, Petro nowacho ni “Nyasaye ne [owalo Yesu] gi roho maler kendo nomiye teko, mi nowuotho e pinyno kotimo gik mabeyo kendo kochango ji duto ma Jachien ne sando, nimar Nyasaye ne ni kode.”​—Tich Joote 10:37, 38.

Honni ma Yesu notimo nomako kama duong’ ahinya e puonjge. Bug Mariko 1:​21-​27 nyiso kaka dhano norwako puonj mag Yesu kaachiel gi hono moro ma notimo. Mariko 1:​22 wacho ni oganda “ne ohum gi yo ma nopuonjogo,” kae to matindo 27 nyiso ni oganda ne ohum ka ne ogolo ne ng’ato jachien moro. Honni ma Yesu notimo kaachiel gi ote ma nolando, nonyiso maler ni en e Mesia ma nosingi.

Yesu ne ok owacho awacha ni en e Mesia, to wechene, timbene, kaachiel gi honni ma notimo kuom teko mar Nyasaye, nonyiso ni kuom adier en e ma ne en Mesia. Ka ne jomoko otemo penje ni ng’ano ma nomiye ratiro mar timo gik ma notimogo, Yesu nodwokogi kama gi chir: “An gi neno maduong’ ma loyo mar Johana [Jabatiso], nimar tije sie ma Wuora nomiya mondo achop, ma e tije ma atimogi, chiwo neno ni Wuora ne oora.”​—Johana 5:​36.

Gik ma Nyiso ni Honni ma Yesu Notimo ne Gin Adier

Ang’o momiyo wanyalo bedo gadier ni honni ma Yesu notimo ne gin adier? Ne ane weche ma luwogi.

Yesu ne ok dwarga ni ji opake ka notimo hono moro amora. Notemo matek mondo ji opak Nyasaye kendo omi Nyasaye duong’ bang’ timo hono. Kuom ranyisi, ka ne pok ochango muofu moro, Yesu nowacho ni nochango muofuno ‘mondo tije Nyasaye onenre ayanga kuom ng’atno.’​—Johana 9:​1-3; 11:​1-4.

Mopogore gi joma wuondoga jowetegi ka gitiyo gi riekni mag miriambo, timbe juok, kod jolemo ma wachoga ni nyalo chango ji kokalo kuom lamo, Yesu to ne ok otiyo gi riekni mag miriambo, timbe juok, kata gik ma yoreyore sama notimo honni. Ne ok otiyo gi juok kata gik ma ji neno ni gin gik mowal. Ne ane kaka Yesu nochango muofni moko ariyo ma ok onyisore. Muma wacho kama: “Yesu nokechogi, kendo nomulo wengegi mi gikanyono wengegi noyawore, kendo ne giluwe.” (Mathayo 20:29-​34) Kendo onge nyasi moro amora ma Yesu notimo e yor nyisruok. Notimoga honni ayanga, kendo notimogiga ka ji mang’eny neno. Ne ok otimgiga e wi ndiri kata kamoro makende moik maber. Yesu opogore ahinya gi joma wacho ni timoga honni e kindegi, nikech onge gima nyiso ni honni ma jogo timoga gin madier.​—Mariko 5:​24-​29; Luka 7:​11-​15.

Nitie kinde ma Yesu nowacho ni joma ne nigi yie e ma ne nyalo yudo ber kuom honni ma notimo. Kata kamano, bedo ni jomoko ne ok oketo yie kuome, mano ne ok omone timo honni. Kinde moro ka ne en Kapernaum ma ne ni Galili, ne ‘okelne ji mang’eny ma ne nigi jochiende, kendo nogolo jochiendego mana kuom wacho wach kende, mochango jogo duto ma ne chandore.’​—Mathayo 8:​16.

Yesu ne timoga honni mondo okony joma ne chandore to ok notimgiga mondo omor wenge joma ne nigi kiawa kuome. (Mariko 10:46-​52; Luka 23:8) Yesu bende ne ok timga honni mana ni mondo oyud ohala.​—Mathayo 4:​2-4; 10:8.

Be Inyalo Gen Buge mag Injili?

Buge ang’wen mag Injili e ma nyisowaga honni ma Yesu notimo. Be nitie gik ma nyiso ni honnigo notimore adier? Ee, nitie.

Mana kaka waseneno, Yesu ne timoga honni ayanga kendo ji mang’eny ne nyalo neno honnigo. Buge mag Injili ma nokwong ndiki, nondiki ka moko kuom joma noneno honnigo ne pod ngima. Buk miluongo ni The Miracles and the Resurrection wacho kama e wi jondik Injili ma ne gin joratiro: “Temo wacho ni joma ne lando injili nondiko honni ma Yesu notimo mana mondo gipand adiera kendo giland yie margi, ok en kare kata matin. . . . Jogo ne dwaro ndiko weche madier kendo e yo ma ratiro.”

Jo-Yahudi ma ne kwedo Jokristo, ne ok okwedo honni miwuoyoe e buge mag Injilli. Ne gikwedo mana teko ma ne itimogo honnigo. (Mariko 3:​22-​26) Kata jo akwede ma nodak higni ma bang’e, ne ok otamore ni Yesu notimo honni. Bende, e senchari mokwongo kod mar ariyo Bang’ Kristo, ji ne wuoyoga ahinya e wi honni ma Yesu notimo. To kuom adier, nitie gik ma nyiso maler ni weche ma wuoyo e wi honni ma Yesu notimo e buge mag Injili notimore.

Ng’at ma Notimo Honnigo

Ok wanyal bedo gadiera chuth e wi honni ma Yesu notimo ka wawuoyo mana e wi gik ma nyiso ni honnigo notimore adier. Buge mag Injili nyisoga ni Yesu ma notimo honnigo ne en ng’at ma ne kechoga ji ahinya, kendo nodewo dhano wetene.

Par ane kinde ma jadhoho moro nodhi ir Yesu mokwaye niya: “Kidwaro, to mi abed maler.” Yesu “ne okeche, morieyo bade momulego kowachone kama: ‘Ee, adwaro! Bed maler.’ ” Mana gikanyono ng’atno nochango. (Mariko 1:​40-​42) Yesu nokecho ng’atno kendo notiyo gi teko ma Nyasaye nomiye e change.

Ang’o ma notimore chieng’ moro ka Yesu noromo gi joma noa e dala mar Nain ka dhi yiko wuoyi moro? Wuoyi ma nothono ne en wuoyi achiel kende, kendo min-gi ne en chi liel. Yesu ‘nokecho dhakono’ mosudo ire, mowachone niya: “We ywak.” Kae to nochiero wuodeno.​—Luka 7:​11-​15.

Puonj ma wayudo mahoyowa e wi honni ma Yesu notimogo en ni ‘nokecho ji’ kendo mano e gima ne chwalega mondo okony ji. Honni ma Yesu notimogo ok gin mana sigendni ma nono. Jo-Hibrania 13:8 wacho niya: “Yesu Kristo siko kaka en, nyoro kod kawuono, kendo nyaka chieng’.” Sani olocho ka en Ruoth e polo, kendo oikore tiyo gi teko ma Nyasaye omiye e timo honni madongo moloyo ma notimo ka ne en dhano e piny ka. Machiegnini, Yesu biro tiyo gi tekono e chango dhano ma winjo Nyasaye. Joneno mag Jehova diher konyi mondo ing’e weche momedore e wi geno ma jaber mar kinde mabiro.

[Picha]

Honni mag Yesu ne nyiso “teko malich mar Nyasaye”

[Picha]

Yesu nohero dhano wetene gadier