A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Isua Thilmak Tihte Aṭangin Eng Nge I Zir Theih?

Isua Thilmak Tihte Aṭangin Eng Nge I Zir Theih?

ISUA THILMAK TIHTE AṬANGIN ENG NGE I ZIR THEIH?

BIBLE-a Isua nun kawng chanchin ziahnaahte chuan a tîra hman Grik ṭawnga “thilmak” tih thu mal hman a ni lo tih i hriat chuan mak i ti mai thei a. Grik thu mal (dyʹna·mis) hi a châng chuan “thilmak” tia lehlin a ni ṭhîn a, a ngial a ngana sawi chuan “thiltihtheihna,” tihna a ni. (Luka 8:46) “Tih theih tâwk,” a nih loh leh “thiltih ropuite,” sawi nâna hman a ni thei bawk. (Matthaia 11:20; 25:15, Baptist Mid-Missions’ Translation) Bible lama mi thiam pakhat sawi dân chuan, he Grik thu mal hi “thil ropui tak tihna; a bîk takin, chûng thilte hlenchhuahtîr theitu chakna sawi uar nâna hman a ni a. Chûng thilthlengte chu Pathian thiltihtheihna sawi nâna hman a ni.”

Grik thu mal dang (teʹras) hi “chhinchhiahna,” a nih loh leh “thilmak” tih sawi nâna hman a ni tlângpui a. (Johana 4:48; Tirhkohte 2:19) He ṭawngkam hian a hmutute a nghawng dân a târ lang a ni. Mipuite leh a zirtîrte chuan Isua thiltihtheihna ropui takte chu mak an ti ṭhîn hle tih chu rinhlelh rual a ni loi.—Marka 2:12; 4:41; 6:51; Luka 9:43.

Grik thu mal dang pathumna (se·meiʹon) hian Isua thilmak tih “chhinchhiahnate” a kâwk a. Chu thu mal chuan “thilmak awmze thûk lehzual a thlûr bing a ni,” tiin Bible lama mi thiam pakhat Robert Deffinbaugh-a chuan a sawi. “Chhinchhiahnate chu thilmak tak a ni a, chu chuan kan Lal Isua chungchâng thutak a târ lang,” tiin a sawi belh bawk.

Inbumna Nge, Pathian Pêk Thiltihtheihna?

Bible chuan Isua thilmak tihte chu mite tihhlim nâna hman mit dawivaih emaw, inbumna thiltih emaw angin a sawi lo. Mipa naupang kawchhûng aṭanga ramhuai hnawh chhuahna ang chi Isua thilmak tihte chuan “Pathian ropuizia” a târ lang a ni. (Luka 9:37-43) Chûng thil ropui takte chu ‘chakna nasa tak’ neitu Pathian Engkimtithei tân thil theih loh a ni ang em? (Isaia 40:26) Ni lo ve!

Chanchin Ṭha Ziakte chuan Isua thilmak tih 35 vêl a târ lang a. Mahse, a thilmak tih zât chiah erawh a târ lan lo. Entîr nân, Matthaia 14:14-na chuan: “Ani chu vaukama a chhuah chuan mipui tam tak a hmu a, a khawngaih êm êm a, an dam lote a tidam a,” tiin a târ lang a. Chumi ṭum chuan mi eng zat chiah nge a tihdam tih erawh a sawi lo.

Chutiang a thiltih ropui takte chuan Isua’n Pathian Fapa a ni tih leh thutiam Messia a ni tih a sawite chu a nemnghet a ni. Bible chuan Pathian pêk thiltihtheihna avângin Isua’n thilmakte a tithei tih a târ lang a. Tirhkoh Petera chuan Isua chungchângah, “Pathianin amah hmangin in zîngah thil ropui te, thilmak tak te, chhinchhiahnate a tih khânin a hriat chiantîr che u kha; nangni ngeiin chûng chu in hre si a,” tiin a sawi a ni. (Tirhkohte 2:22) Ṭum dang lehah chuan, Petera’n “Pathianin ani [Isua] chu Thlarau Thianghlim leh thiltihtheihnaa a vûrzia kha; ani chuan mi chunga tiṭha leh diabola tihduhdah zawng zawng tidamin a fang vêl ṭhîn a, Pathian a hnênah awm avângin,” tiin a sawi ni.—Tirhkohte 10:37, 38.

Isua thilmak tihte chu a zirtîrnate nên inzawmna a nei a. Marka 1:21-27-na chuan mipuite’n Isua zirtîrnate leh a thilmak tihte an chhân lêt dân a târ lang a ni. Marka 1:22-na chuan mipuite’n ‘a thu zirtîr chu mak an tih’ thu leh châng 27-naah chuan ramhuai a hnawh chhuah avânga mite’n “mak” an tih thu a târ lang a. Isua thiltih ropui takte leh a zirtîrnate chuan ani chu thutiam Messia a nihzia a nemnghet a ni.

Isua chuan Messia a nih thu sawi satlaih mai lovin, a thusawite leh Pathian pêk thilthitheihna hmanga a thiltihte chuan Messia a nihzia a finfiah a ni. A chanvo leh a thuneihna chungchâng zawh a nih khân, ani chuan huaisen takin: “Hriattîrna ka neih hi Johana hriattîrna thu ai khân a ropui zâwk a ni; Pain thiltih zawh tûra mi pêk, ka thiltih ngei hian Pain mi tîr tih ka chanchin a hriattîr a ni,” tiin a chhâng a ni.—Johana 5:36.

A Tak Ngei A Ni Tih Nemnghehna

Isua thilmak tihte chu a takin, a dik ngei a ni tih engvângin nge kan chian theih? A tak ngei a ni tih nemnghehna ṭhenkhat i lo enho vang u.

Isua’n thimakte a tih khân amah ngaihventîr nâna ti a ni ngai lo. Ani chuan a thilmak tihte avânga chawimawina zawn zawng chu Pathian hnênah a hlân a. Entîr nân, mitdel pakhat a tihdam hmain, Isua chuan chu tihdamna chu ‘Pathian hnathawh a chunga a lanna tûr a ni zâwk,’ tiin a sawi a ni.—Johana 9:1-3; 11:1-4.

Mitdawivaih te, dawithiam te, leh tihdam rawngbâwlna neitute nêna inang lo takin, Isua chuan indawi mutna te, inbumna thil te, dawi hla chhamte chu a hman ngai loh bâkah, puithu takin a ti ngai hek lo. Ani chuan puithuna emaw, thil thianghlim anga an ngaih thilte emaw chu a hmang lo va. Inngaihtlâwm taka mitdel pahnih a tihdam dân kha chhinchhiah ang che. Thuziak chuan “Isuan a khawngaih êm êm a, an mit a dek a; tichuan, an hmu thei ta nghâl a, amah chu an zui ta a,” tiin a sawi. (Matthaia 20:29-34) Puithuna te, hun serh te, a nih loh leh mi hriata mawi tûra pawngpaw chhamte a telh lo va. Ani chuan thuhretu tam tak mithmuhah lang sâr takin thilmak a tih ṭhîn a ni. Chu bâkah, a bîk taka siam êng te, dawhsân te, a nih loh leh, ennawm chhuahna bungruate chu a hmang lo bawk. Chumi nêna inkalh takin, tûn laia thilmak ti ṭhinte chuan ziaka chhinchhiahna an nei lo.—Marka 5:24-29; Luka 7:11-15.

A châng chuan, Isua chuan a thilmak tih hlâwkpuitute rinna chu a hriatpui a. Mahse, mi pakhat rinna neih lohnain Isua thilmak tihna a dâl lo. Galili rama Kapernaum khuaa a awm laiin “a hnênah ramhuai mante tam tak an rawn hruai a; tin, thuin ramhuaite chu a hnawt chhuak a, dam lo zawng zawngte chu a tidam bawk.”—Matthaia 8:16.

Isua thilmak tihte chu thil chinchâng hre duh tak tuemaw tihlungâwi nân ni lovin, mite tisa lam mamawh phuhhrûksak nâna tih a ni a. (Marka 10:46-52; Luka 23:8) Chu bâkah, ani chuan mi mal hlâwkna tûrin thilmak a ti ngai lo a ni.—Matthaia 4:2-4; 10:8.

Chanchin Ṭha Ziakte Chu A Rin Tlâk em?

Isua thilmak tihte chungchâng chu Chanchin Ṭha Ziak pali aṭangin kan hre thei a. Isua’n thilmakte a ti ngei tih finfiah nân chûng chanchin ziakte chu a rinchhan tlâk em? Rinchhan tlâk e.

Kan hriat tawh angin, Isua thilmak tih tam tak chu mi tam takin mit ngeia an hmuh theihna, vântlâng hmaa tih a ni a. Chanchin Ṭha ziak hmasa lam ziah a nih lai khân chûng mit ngeia hmutute chu an la dam a ni. Chanchin Ṭha ziaktute rinawmna chungchângah The Miracles and the Resurrection tih lehkhabu chuan: “Sakhaw thurin thehdarh tumna avânga thilmakte tia hriat thilthleng tam tak zînga thilthleng dik takte thup bo nia chanchin ṭha ziaktute puh chu a dik lo hulhual a ni. . . . Anni chuan ziaktu rinawm tak nih duhna an nei a ni,” tiin a ziak a.

Kristianna dodâltu Judate chuan Chanchin Ṭha Ziaka târ lan chûng thiltih ropuite chu an ringhlelh ngai lo va. Mahse, chutianga thiltihtheihna chauh chu an ringhlelh a ni. (Marka 3:22-26) A hnuah, sawisêltute pawhin Isua thilmak tihte chu an pha lo. Chu aimahin, C.E. kum zabi pakhatna leh pahnihna chhûng khân, Isua thilmak tihte târ lanna a awm a. Chuvângin, Chanchin Ṭha Ziaka Isua thilmak tihte chu thilthleng dik tak nia thlîr tûrin chhan ṭha tak kan nei a ni.

Thilmakte Titu

Isua thilmak tihte kan bih chian chuan a dik ngei tih leh inhnialna chungchâng ngun taka en fiah maina chu a tâwk lo va. Isua thilmak tihte târ lannaah Chanchin Ṭha ziakte chuan thinlung chhûngril takin khawngaihna nei tak leh an mihringpuite hamṭhatna tûr ngaihsak tak mi pakhat a nih dânte a târ lang a ni.

Isua hnênah phâr pakhatin rawn panin: “I duh chuan mi tithianghlim thei e,” tia a khawngaihna a ngen laia a dinhmun kha han ngaihtuah teh. Isua chuan “a lo khawngaih êm êm a,” a va ban a, phâr chu dek a, a hnênah: “Ka duh e, lo thianghlim tawh ang che,” a ti a. Chu pa chu a dam ta nghâl a. (Marka 1:40-42) Chuvângin, Isua khawngaihna chuan thilmak tih nân Pathian pêk thiltihtheihna hmang tûrin a chêttîr tih a târ lang a ni.

Isua’n Nain khaw pâwna mitthi vuiliam tûra lo kal a tawh khân eng thil nge thleng? Chu ṭhalai thi ta chu hmeithai pakhat fapa neih chhun a ni a. Chu hmeithai chu “a khawngaih êm êm a,” a va hnaih a: “Ṭap suh,” a ti a. Tichuan, a fapa chu a kaihthawhsak ta a ni.—Luka 7:11-15.

Isua thilmak tih aṭanga thlamuanna kan nei theih chu ani chuan ‘khawngaihna a nei êm êm a,’ mite ṭanpui nâna a thiltihte hi a ni. Mahse, chûng thilmakte chu thawnthu mai a ni lo. Hebrai 13:8-na chuan: “Isua Krista chu niminah nên, vawiinah nên, kumkhua pawhin a pângngaiin a awm fo vang,” tiin a sawi a ni. Tûnah, ani chuan vânah ro a rêl tawh a, mihring anga he leia a awm laia Pathian pêk a thiltihtheihna chu nasa zâwka hmang tûrin a inpeih reng a ni. Nakin lawkah, Isua chuan chu a thiltihtheihna chu thuâwih mihringte tihdam nân a hmang tawh ang. Jehova Thuhretute chuan he nakin hun êng tak chungchâng tam lehzuala hre tûra ṭanpui che chu an duh hle a ni.

[Thu lâk chhuate]

Isua thilmak tihte chu “Pathian ropuizia ” târ lanna a ni

[Thu lâk chhuate]

Isua chu lainatna thûk tak nei a ni