Te Au Temeio a Iesu​—Eaa Taau ka Kite?

PENEI ka poitirere koe i te kite e kare roa te au papaanga Pipiria no to Iesu oraanga i runga i te enua nei i taangaanga ana i te tuatua o te reo mua no te “temeio.” Ko te tuatua Ereni (dyʹna·mis) kua uriia i tetai au taime e “temeio” ko te aite anga tikai e “mana.” (Luka 8:46) Penei kua uri katoaia te reira “i tei tau” me kare e “au akairo.” (Mataio 11:20; 25:15) Kia tau ki tetai tangata apii, ko teia tuatua Ereni “te akataka maira i te angaanga maata tei raveia, e ko, tera tikai, te mana tei akaoti i te reira. Kua akatakaia mai te tupuanga i roto i te au tuatua i te angaanga anga te mana o te Atua.”

Ko tetai tuatua Ereni (teʹras) tei matauia i te tuatuaia ko te “mea umere” me kare te “piri ra.” (Ioane 4:48; Angaanga 2:19) Te akakite maira teia tuatua i te tupu anga ki runga i te aronga akarakara. E putuputu te taime, kua umere e kua vavaria te  urupu tangata e te au pipi i te au angaanga mana a Iesu.​—Mareko 2:12; 4:41; 6:51; Luka 9:43.

Te toru o te tuatua Ereni (se·meiʹon) te taiku ra ki te au temeio a Iesu te akataka maira i tetai “akairo.” Te “akara ra te reira ki runga i te aite anga oonu roa atu o te temeio,” i karanga ai te tangata apii ra ko Robert Deffinbaugh. Kua tuatua aia e: “E temeio tetai akairo te akakite maira i te tuatua mou no runga i to tatou Atu ko Iesu.”

E Manako ua me Kare e Mana Orongaia Mai e te Atua?

Kare te Pipiria i akataka mai ana i te au temeio a Iesu e ei au tiriki me kare ei au manako ua tei akapapaia ei tamataora i te tangata. E au akakiteanga te reira i “te mana maata o te Atua,” mei te turanga rai o tetai tamaiti i to Iesu tuaru anga i tetai temoni. (Luka 9:37-43) Ka ngata ainei i te Atua Mana Katoatoa taua au angaanga mana ra​—ko Tei akatakaia mai e te rauka ra tetai “ririnui, e te mana maata”? (Isaia 40:26) Kare rava!

Te taiku maira te au papaanga Evangeria ki etai 35 temeio a Iesu. Inara ko te katoaanga o te numero o tana au temeio kare i akakiteaia mai ana. Ei akatauanga, te akakite maira a Mataio 14:14 e: “Akara atura aia [Iesu] i te pouou tangata maata, tangi atura aia ia ratou, akaora iora i to ratou aronga maki.” Kare i akakiteaia mai ana kia tatou e eia aronga maki tana i akaora ana i taua atianga.

E puapinga maata taua au angaanga mana ki ta Iesu tuatua e e Tamaiti aia na te Atua, te Mesia taputouia ra. Kua akaari tikai mai oki te au Tuatua Tapu e na taua mana tei orongaia mai e te Atua ra i rauka ai ia Iesu i te rave i te au temeio. Kua taiku te apotetoro ko Petero ia Iesu e e “tangata no ko mai i te Atua i akakiteia mai kia kotou nei i te au angaanga mana, e te mea umere, e te au akairo, ta te Atua i rave iaia i rotopu ia kotou nei, kua kite katoa oki kotou uaorai.” (Angaanga 2:22) I tetai atianga, kua tou atura a Petero e ‘ko [Iesu] tei akatainuia mai e te Atua ki te vaerua tapu e te mana ra: ko tei takinga-meitaki aere ra, e te akaora anga i te aronga ravarai i teiaa i te rave kino a te diabolo; tei iaia oki te Atua.’​—Angaanga 10:37, 38.

 Te au temeio a Iesu kua kapipitiia ki tana karere. Kua akakite a Mareko 1:21-27 i te manako o te urupu tangata ki ta Iesu apii anga e ki tetai o tana au temeio. Te karanga ra a Mareko 1:22 e kua “va ua atura [te urupu tangata] i te tu o tana tuatua,” e te tou maira te irava 27 e kua “umere anake iora” te tangata i te tuaru anga aia i tetai temoni. Kua oronga mai te nga angaanga mana a Iesu e tana karere i te akapapu anga e koia te Mesia tei taputouia mai.

Kare a Iesu i akakite ua mai e koia te Mesia; kapiti ki tana au tuatua e tetai atu au angaanga, na te mana tei orongaia mai e te Atua tei akaariia mai i roto i tana au temeio i oronga mai i te akapapu anga no tona taoonga Mesia. Te tupu anga mai te au manako ekoko no runga i tona taoonga e no te akauenga, kua pau mataku kore atu a Iesu e: “Akatika maata ua ra taku i ta Ioane [Papetito]: ko te angaanga tini oki a te Metua i o mai naku e rave ra, ko taua angaanga tini taku e rave nei, ko te akatika mai iaku nei e, na te Metua au i tono mai.”​—Ioane 5:36.

Au Akairo no te Tu Tika Tikai

Eaa i papu ei ia tatou e e tika tikai te au temeio a Iesu? E akamanako ana i etai o te au akairo no te tu tika tikai.

I te rave anga i tana au angaanga mana, kare roa a Iesu i taki atu ana i te manako kiaia uaorai. Kua akapapu mai aia e ko te tupu anga no tetai ua atu temeio ra e kia rauka mai i te Atua te akameitaki anga e te kaka. Ei akatauanga, i mua ake i te rapakau anga i tetai tangata matapo, kua akakite a Iesu e ka raveia te rapakau anga “no te mea ra, kia kitea te angaanga a te Atua iaia nei.”​—Ioane 9:1-3; 11:1-4.

Kare mei te aronga manako ua, te aronga manamana, e te aronga rapakau akarongo, kare roa a Iesu i taangaanga ana i te ravenga tamoe, te tiriki, te au akaari anga umere, te au manamana, me kare i te au peu manako ngakau ra. Kare aia i taangaanga ana i te mataku tau kore me kare te taangaanga anga i te au itoro. E akara ana i te mataara akaaka i te akaora anga a Iesu i nga tangata matapo e rua. “Aroa aturā Iesu ia raua,” i na te papaanga ai e, “akatukia atura i to raua mata; puera akera to raua mata i reira ra, e kua aru maira raua iaia.” (Mataio 20:29-34) Kare te peu, te akonoanga, me kare te akaariari ua i o mai ana. Kua rave a Iesu i tana au angaanga temeio i te ngai atea, e putuputu te taime i mua i te au kite mata e manganui. Kare aia i taangaanga ana i te au mori takake, te paata, me kare i te au apinga. Ei tuke anga, te akaao putuputu ra te au temeio o teia tuatau i te tataanga.​—Mareko 5:24-29; Luka 7:11-15.

I tetai au taime e akakite ana a Iesu i te akarongo o te aronga tei puapingaia mei tana au temeio. Inara kare te ngere anga o te akarongo o tetai tangata ra i arai ana ia Iesu i te rave i tetai temeio. Iaia i Kaperenauma i Galilea, “kua apai maira ratou i te aronga i uruia e te demoni e manganui iaia ra; peke ke atura iaia taua au vaerua ra i te reo ua; e akaora atura i te aronga katoa i mate i te maki.”​—Mataio 8:16.

Te au temeio a Iesu kua raveia kia akamerengo i te au anoano i te pae kopapa tikai o te au tangata, kare e kia akamerengo i te manako tarotokaka o tetai tangata ra. (Mareko 10:46-52; Luka 23:8) E kare roa a Iesu i rave ana i te au temeio kia akapuapingaia aia i roto i tetai ua atu mataara.​—Mataio 4:2-4; 10:8.

Akapeea ra te Au Papaanga Evangeria?

Te au tika anga no runga i ta Iesu au temeio kua akakiteia mai kia tatou na roto i te au kapi o te au Evangeria e a. E au tumu anga ainei tetai kia irinaki atu ki runga i teia au papaanga ia tatou e akara matatio ra i te tika tikai o te au temeio te taikuia ra kia Iesu? Ae, te vai ra.

Mei tei akakite takereia mai, kua raveia ta Iesu au temeio i te ngai tangata, i mua i te au kite mata e manganui. Kua tataia te au Evangeria mua i te tuatau te ora ra rai te maata anga o taua au kite mata ra. No runga i te tiratiratu o te aronga tata Evangeria, te akakite maira te puka The Miracles and the Resurrection e: “E akaapa ai i te aronga tutu evangeria no te akatomo akavaavaa kore anga i te tika anga tuatua enua i roto i tetai tua o te temeio manako uaia ra ei akakoroanga no te apii tauta anga akaariuke ka akariroia ei tu tika kore tikai. . . . Kua akakoroia ratou ei aronga tata tiratiratu.”

Kare roa te aronga patoi ngati Iuda o te Akonoanga Kerititiano i akaao ana i te au angaanga mana tei akatakaia i roto i te au Evangeria.  Kua manako ekoko ua ratou i te mana i raveia ai teia. (Mareko 3:22-26) Kare katoa te aronga akaapa i autu ana i muri mai i te akaapa i te au temeio a Iesu. Ei tukeanga, i te tai e te rua anere mataiti T.N., te vai ra te au tataanga ki te au angaanga temeio ta Iesu i rave ana. Te taka meitaki ra e, e tumu anga katoa to tatou kia akamanako i te au papaanga Evangeria o tana au temeio e e tika tikai ia.

Te Tangata i Muri i te Au Temeio

Ko tetai akara matatio anga i te au temeio a Iesu kare e oti meitaki me kua kotinga uaia te reira ki te au taumaro anga tau no runga i to te reira tu tika tikai. I te akataka anga mai i te au angaanga mana a Iesu, te akakite maira te au Evangeria i tetai tangata ma te au manako ngakau oonu e te tangi aroa kare e rauka i te akaaiteia, ma tetai inangaro tikai i te tu oraanga o te au taeake tangata.

E akamanako ana i te turanga o tetai tangata repera tei aravei atu ia Iesu ma te patianga akatenga: “Kia tika ia koe, e mā au ia koe.” “Aroa akerā,” kua itae atura a Iesu e kua akatukia atura i te tangata repera, na ko atura: “Kua tika ïa iaku; kia mā koe.” Kua akaora vivikiia te tangata. (Mareko 1:40-42) Kua akaari i reira a Iesu i te tu tangi tei akakeu iaia kia taangaanga i tona mana tei orongaia mai e te Atua kia rave i te au temeio.

Eaa tei tupu i te aravei anga atu a Iesu i tetai rave anga tanumanga e aere maira ki vao i te oire o Naina? E tamaiti anau tai teia tangata mapu na tetai takaua. Kua “aroa atura” no taua vaine ra, kua akavaitata atu a Iesu kiaia e kua karanga atura: “Auraka e aue.” E oti akera kua akatu maira aia i tana tamaiti ki te ora.​—Luka 7:11-15.

Ko tetai apiianga akapumaana anga te ka raveia mai mei te au temeio a Iesu koia oki kua “aroa atura” aia e kua rave i te au mea i te tauturu i te au tangata. Inara kare taua au temeio ei tuatua enua ua. “Okotai rai o Iesu Mesia tu, i nanai, i teianei rā, e tuatau ua atu,” i karanga ai a Ebera 13:8. Te tutara ra aia i teianei ei Ariki i te rangi, kua papa e kua rauka i te taangaanga i tona au mana temeio tei orongaia mai e te Atua i roto i tetai tu maata roa atu i tana i rave ana i runga i te enua ei tangata ra. Kare e roa atu ana, ka taangaanga a Iesu i te reira kia akaora i te au tangata akarongo. Ka rekareka te Au Kite o Iehova i te tauturu ia koe kia maata te kite no runga i teia manakonako anga marama no te tuatau ki mua.

[Au Tutu i te kapi 4, 5]

Te au temeio a Iesu e akakiteanga ia i “te mana maata o te Atua”

[Tutu i te kapi 7]

E tangata ma te au manako ngakau oonu tikai a Iesu