Lutani apo pali nkhani

Lutani apo pali mitu ya nkhani

Kasi Tikusambirako Vichi ku Minthondwe Iyo Yesu Wakachita?

Kasi Tikusambirako Vichi ku Minthondwe Iyo Yesu Wakachita?

Kasi Tikusambirako Vichi ku Minthondwe Iyo Yesu Wakachita?

PANJI mungazizwa kumanya kuti mu chiyowoyero icho Baibolo likalembekera, mulije mazgu ghakuti “munthondwe” para likulongosora za umoyo wa Yesu apo wakaŵa pa charu chapasi. Mazgu Ghachigiriki ghakuti (dyʹna·mis) agho mu malo ghanyake ŵali kung’anamura kuti “munthondwe” ghakung’anamura “nkhongono.” (Luka 8:46) Mazgu agha ghangang’anamuraso “luso” panji “milimo yankhongono.” (Mateyu 11:20; 25:15) Nkhwantha yinyake yikayowoya kuti mazgu Ghachigiriki agha “chomene ghakuyowoya vya milimo yankhongono iyo yachitika, kweniso nkhongono iyo yachitiska. Ndipo mazgu agha ghakulongosora kuti nkhongono ya Chiuta ndiyo yikuchitiska.”

Mazgu ghanyake Ghachigiriki ghakuti (teʹras) kanandi ghakung’anamura “vimanyikwiro” panji “vyakuzizwiska.” (Yohane 4:48; Milimo 2:19) Mazgu agha ghakulongosora umo ghakakhwaskiranga ŵanthu mu nyengo ya Yesu. Ŵanthu kweniso ŵasambiri ŵa Yesu ŵakazizwanga na kuzukuma chomene na milimo yankhongono iyo Yesu wakachitanga.—Mariko 2:12; 4:41; 6:51; Luka 9:43.

Mazgu gha chitatu Ghachigiriki ghakuti (se·meiʹon) agho ghakuyowoya minthondwe iyo Yesu wakachitanga ghakung’anamura “vimanyikwiro.” Nkhwantha yinyake zina lake Robert Deffinbaugh yikati mazgu agha “ghakung’anamura minthondwe yikuruyikuru iyo Yesu wakachitanga,” yikayowoyaso kuti: “Vimanyikwiro ni minthondwe iyo yikutovwira kumanya unenesko wakukhwaskana na Fumu yithu Yesu.”

Kasi Wakapusikanga Waka Ŵanthu Panji Zikaŵa Nkhongono Zakufuma kwa Chiuta?

Baibolo likuyowoyapo yayi kuti Yesu wakachitanga minthondwe kuti wakope waka ŵanthu panji kuŵakondweska waka. Minthondwe iyi yikaŵa chimanyikwiro cha “nkhongono zikuru za Chiuta,” ndipo zikawonekera apo wakachizga musepuka uyo wakaŵa na viŵanda. (Luka 9:37-43) Kasi Chiuta Wankhongonozose, kweniso uyo wali na “nkhongono zinandi zakuluska” wangatondeka kuchita milimo yakuzizwiska”? (Yesaya 40:26) Wangatondeka yayi!

Mabuku gha Makani ghawemi ghakuyowoya minthondwe pafupifupi 35 iyo Yesu wakachita. Kweni unandi wa minthondwe iyo Yesu wakachita ukumanyikwa yayi. Mwachiyelezgero, pa Mateyu 14:14 pakuti: “[Yesu] wakawona mzinda ukuru. Wakawulengera chitima na kuchizga ŵalwari ŵawo.” Tikumanya yayi unandi wa ŵanthu awo wakaŵachizga pa nyengo iyi.

Minthondwe yankhongono iyo Yesu wakachita yikulongora kuti iyo wakaŵa nadi mwana wa Chiuta, Mesiya wakulayizgika. Malemba ghakulongora kuti Yesu wakachitanga minthondwe chifukwa cha nkhongono iyo Chiuta wakamupa. Mpositole Petrosi wakayowoya kuti, Yesu ni “munthu uyo Chiuta wakamulongorani pakweru kwizira mu milimo yankhongono na yakuzizwiska na vimanyikwiro ivyo Chiuta wakachita kwizira mwa iyo pakati pinu, nga umo imwe mukumanyira.” (Milimo 2:22) Petrosi wakayowoyaso kuti “Chiuta wakamuphakazga [Yesu] na mzimu utuŵa na nkhongono, ndipo wakendendeka mu charu kuchita uwemi na kuchizga wose awo ŵakayuzgikanga na Dyabulosi, chifukwa Chiuta wakaŵa nayo.”—Milimo 10:37, 38.

Minthondwe iyo Yesu wakachitanga yikakolerananga na ivyo wakasambizganga. Lemba la Mariko 1:21-27 likulongora umo ŵanthu ŵakakhwaskikiranga na ivyo Yesu wakasambizganga kweniso minthondwe iyo wakachitanga. Pa Mariko 1:22 pakuti mzinda ‘ukazizikika na kasambizgiro kake,’ ndipo Mr 1 vesi 27 likuti ŵanthu “ŵakazizikika” wati wafumiska chiŵanda. Milimo yankhongono iyo Yesu wakachitanga kweniso ivyo wakasambizganga mbukaboni wakuti wakaŵa nadi Mesiya wakulayizgika.

Yesu wakayowoyanga waka pa mulomo yayi kuti ni Mesiya; kweni mazgu ghake na ivyo wakachitanga, kweniso nkhongono ya Chiuta iyo wakamupa pakuchita minthondwe yinandi ndivyo vikalongora kuti wakaŵa nadi Mesiya. Para ŵanthu ŵakumufumba za udindo uwo wakaŵa nawo na ntchito iyo wakachitanga, Yesu wakazgoranga mwachikanga kuti: “Ine nili na ukaboni ukuru kuluska wa Yohane, chifukwa milimo iyo Adada ŵakanituma kufiska, milimo iyo nkhuchita yikunichitira ukaboni kuti Adada ŵakanituma.”—Yohane 5:36.

Maukaboni Agho Ghakulongora Kuti Minthondwe Yake Yikaŵa Yanadi

Chifukwa wuli tikwenera kugomezga kuti minthondwe iyo Yesu wakachitanga yikaŵa yanadi? Wonani maukaboni ghakulondezgapo agha.

Yesu wakachitanga milimo yankhongono, kuti wakajipenjere waka ntchindi panji kutchuka yayi. Iyo wakawoneseskanga kuti para wachita munthondwe, Chiuta ndiyo walumbike na kupokera ntchindi. Mwachiyelezgero, pambere wandachizge munthu wachibulumutira Yesu wakayowoya kuti “mwakuti milimo ya Chiuta yiwoneke mwa iyo.”—Yohane 9:1-3; 11:1-4.

Mwakupambana na awo ŵakachitanga masalamusi kweniso kuchizga ŵanthu mwakuchita kuŵapemphelera, Yesu wakagwiliskira ntchito masalamusi yayi pakuchita minthondwe panji na chilato chakuti wazukumiske waka ŵanthu. Wakagwiliskira ntchito nkhongono za viŵanda yayi panji vinthu vinyake vyakupatulika. Wonani umo Yesu wakachizgira ŵanalume ŵaŵiri ŵachibulumutira. Baibolo likuti “Yesu wakachita chitima, wakakhwaska maso ghawo ndipo nyengo yeneyiyo ŵakambaso kuwona, ndipo ŵakamulondezga.” (Mateyu 20:29-34) Yesu wakanozga phwando yayi, panji kujiwoneska kuti wachita munthondwe. Yesu wakachitanga minthondwe pakweru kweniso pamaso pa ŵanthu ŵanandi. Pakuchita munthondwe, Yesu wakagwiliskira ntchito ungweru wapadera yayi, malo ghapachanya panji chinthu chinyake. Kweni minthondwe yinandi iyo ŵanthu ŵakuchita mazuŵa ghano yilije ukaboni wakuti yikuchitika nadi.—Mariko 5:24-29; Luka 7:11-15.

Yesu wakamanyanga kuti nyengo zinyake ŵanthu ŵakachiranga chifukwa chakuti ŵakaŵa na chipulikano. Ndipouli awo ŵakaŵavya chipulikano nawo wakaŵachizganga. Apo wakaŵa ku kaperenaumu mu Galileya, “ŵanthu ŵakamwizira na ŵanthu ŵanandi ŵakukoleka na viŵanda, ndipo wakafumiska mizimu na mazgu pera. Wakachizga wose awo ŵakaŵa ŵalwari.”—Mateyu 8:16.

Yesu wakachitanga munthondwe kuti wakondweske waka ŵanthu yayi, kweni kuti wawovwire awo ŵakakhumbikwiranga nadi wovwiri. (Mariko 10:46-52; Luka 23:8) Iyo wakachitanga munthondwe kuti wasangirepo waka phindu yayi.—Mateyu 4:2-4; 10:8.

Kasi Ivyo Ghakuyowoya Mabuku gha Makani Ghawemi Ni Vyakugomezgeka?

Minthondwe iyo Yesu wakachitanga apo wakaŵa pa charu, yili kulembeka mu mabuku ghanayi gha Makani Ghawemi. Kasi pali vifukwa vyakupulikikwa vyakugomezgera kuti minthondwe iyo Yesu wakachitanga iyo yili mu mabuku agha yikachitika nadi? Enya, vilipo.

Nga umo tawonera kale, Yesu wakachitanga minthondwe pagulu, ndipo ŵanthu ŵanandi ŵakawonanga. Mabuku ghakwambilira gha Makani Ghawemi ghakalembeka apo ŵanthu ŵanandi awo ŵakawonanga ŵakaŵa kuti ŵachali ŵamoyo. Pakuyowoya vya kugomezgeka kwa awo ŵakalemba Makani Ghawemi, buku la The Miracles and the Resurrection likuti: “Kungaŵa kwananga kuyowoya kuti awo ŵakalemba Makani Ghawemi ŵakalembera dala minthondwe yinandi iyo Yesu wakachitanga na chilato chakuti ŵathandazge ivyo iwo ŵakagomezganga. . . . Vyose ivyo ŵakalemba vikachitika nadi.”

Ŵayuda awo ŵakaŵa Ŵakhristu yayi, ŵakasuskapo yayi kuti minthondwe iyo yili kulembeka mu mabuku gha Makani Ghawemi yikaŵa yautesi. Iwo ŵakakayikiranga waka nkhongono izo Yesu wakachitiranga minthondwe iyi. (Mariko 3:22-26) Nanga ni awo ŵakasuskanga chomene Chikhristu, palije uyo wakakana kuti Yesu wakachitanga nadi minthondwe. Mu nyengo ya Ŵakhristu ŵakwambilira, pakaŵa mipukutu yinyake iyo yikalongoranga minthondwe iyo Yesu wakachita. Pali vifukwa vinandi vyakugomezgera kuti minthondwe iyo yili kulembeka mu mabuku gha Makani Ghawemi yikachitika nadi.

Kasi Uyo Wakachitanga Minthondwe Iyi Wakaŵa Munthu Wuli?

Pali vinandi ivyo tingamanya vyakukhwaskana na Yesu padera pakumanya waka usange minthondwe yikachitika nadi panji yayi. Padera pakulongosora milimo yankhongono iyo Yesu wakachitanga, awo ŵakalemba Makani Ghawemi ŵakayowoyaso kuti Yesu wakachitiranga chitima ŵanthu kweniso wakakhumbisiskanga kuŵawovwira.

Mwachiyelezgero, wonani ivyo Yesu wakachita apo munthu wavyoni wakamupempha kuti: “Usange mukukhumba, munganitozga.” Yesu “chitima chikamukora,” ntheura wakanyoloska woko lake na kumukhwaska ndipo wakati: “Nkhukhumba! Tozgeka.” Nyengo yeneyiyo wakachira. (Mariko 1:40-42) Lusungu ndilo likawovwira Yesu kuti wagwiliskire ntchito nkhongono izo Chiuta wakamupa kuti wachite munthondwe.

Kasi Yesu wakachita wuli wati wakumana na ŵanthu awo ŵakanyamura chitanda apo ŵakafumanga mu msumba wa Nayini? Munyamata uyu wakaŵa mwana yumoza pera wa chokoro. Yesu “chitima chikamukora,” wakasendelera pafupi na chokoro ichi ndipo wakachiphalira kuti: “Leka kulira.” Ndipo wakamuwuska mwana wake.—Luka 7:11-15.

Pa minthondwe iyo Yesu wakachita tikusambirapo kuti ‘chitima chikati chamukora’ wakachitapo kanthu na kovwira ŵanthu. Minthondwe iyi yikachitika nadi. Lemba la Ŵahebere 13:8 likuti: “Yesu Khristu njumoza pera, mayiro, muhanya uno na muyirayira.” Pasono wakuwusa nga ni Themba kuchanya, ndipo wangunozgeka kugwiliskira ntchito nkhongono izo Yehova wakumupa pakuchita minthondwe yankhongono kuluska iyo wakachita apo wakaŵa pa charu chapasi. Sonosono apa wazamuchizga ŵanthu ŵakupulikira. Ŵakaboni ŵa Yehova mbakunozgeka kumovwirani kumanya vinandi ivyo vichitikenge munthazi.

[Vithuzi]

Minthondwe iyo Yesu wakachita yikaŵa chilongolera cha “nkhongono zikuru za Chiuta.”

[Chithuzithuzi]

Yesu wakaŵa munthu walusungu chomene