“LALPA Dânah” Lâwmna I Nei Em?
“LALPA Dânah” Lâwmna I Nei Em?
‘A eng a thâwl e . . . LALPA dâna lâwmna nei mi chu.’—SAM 1:1, 2.
1. Engvângin nge Jehova chhiahhlawh kan nih avânga kan hlim êm êm?
JEHOVA chuan a chhiahhlawh rinawmte angin, min ṭanpuiin, malsâwmnain min vur a. Fiahna tam tak erawh kan tâwk ngei mai. Mahse, hlimna dik pawh kan nei bawk a ni. Hei hi thil mak a ni lo, “Pathian hlim” rawng kan bâwl avâng leh a thlarau thianghlimin kan thinlungah hlimna min pêk avângin. (1 Timothea 1:10-11, NW; Galatia 5:22) Lâwmna chu thil ṭha engemaw tak beisei emaw, nghah emaw avânga hlim taka awmna hi a ni. Kan Pa vâna mi chuan thilpêk ṭhate min pe tak zet a. (Jakoba 1:17) Chuvângin kan hlim viau pawh hi a mak lo ve!
2. Fakna hlate zînga eng ber nge kan sawiho dawn?
2 Hlimna chu Sâm lehkhabuah târ lan uar viau a ni a. Entîr nân, Sâm 1 leh 2-ah hian târ lan a ni. Isua Krista hnungzuitu hmasate chuan Sâm pahnihna chu Israel Lal Davida ziak angin an sawi a. (Tirhkohte 4:25, 26) A hming târ lan loh Sâm pakhatna phuahtu chuan a thâwk khum hla chu hêng thute hian a ṭan a ni: “Mi suaksualte remruat anga awm ngai lo va . . . chu, a eng a thâwl e,” tiin. (Sâm 1:1) He thuziakah leh a dawta thuziakah hian, Sâm 1 leh 2-nain hlimna chhan tûr min pêk dân i lo en ang u.
Hlimna Thurûk
3. Sâm 1:1-in a târ lan angin, Pathian ngaihsaktu a hlim chhan ṭhenkhat chu engte nge ni?
3 Sâm 1-na chuan Pathian ngaihsaktu a hlim chhan a târ lang a. Chutianga hlim chhan tûr ṭhenkhat pein, fakna hla phuahtu chu: “Mi suaksualte remruat anga awm ngai lo va, mi suaksualte kawng pawha ding ngai lo va, hmusittute ṭhutphah pawha ṭhu ngai lo mi chu a eng a thâwl e,” tiin a zai a ni.—Sâm 1:1.
4. Zakaria leh Elizabeti’n eng nun kawng entawn tlâk tak nge an zawh?
4 Hlim tak tak tûr chuan, Jehova thil phût felte kan zawm a ngai a ni. Baptistu Johana nu leh pa nihna chanvo hlu tak neitu, Zakaria leh Elizabeti-te chu, “Pathian mithmuhin fel takin an awm a, sawisêlbovin Lalpa thupêk leh a dân zawng zawng zâwmin an awm ṭhîn,” a ni. (Luka 1:5, 6) Keini pawhin chutiang kawng kan zawh a, ‘mi suaksualte remruatna anga [kan] awm ngai loh’ emaw, an thurâwn suaksual takte kan inkaihhruaitîr ngai loh emaw chuan hlimna kan nei thei ang.
5. Engin nge “mi sualte kawng” pumpelh tûrin min ṭanpui ang?
5 Mi suaksualte ngaihtuahna kan hnâwl chuan, ‘mi sualte kawngah kan ding’ lo vang. Dik tak chuan, chutiang mite awmna ṭhin—nungchang bawlhhlawhna lama intihhlimna emaw, hmingchhiatna nei emaw hmunahte kan kal dâwn lo rêng rêng a ni. A nih leh Pathian thu nêna inkalh an thiltihte ti ve duh ta ila engtin nge ni ang? Chutiang kan nih chuan, tirhkoh Paula thuziak: “Ring lo mite nên rual lo taka nghâwngkawl bât dûnin awm suh u; suahsualna leh felnain eng nge inṭâwmna an neih? A nih loh leh thim leh êngin engnge inpâwlna an neih?” tih mila nung tûrin Pathian ṭanpuina i dîl ang u. (2 Korinth 6:14) Pathian kan rinchhan a, kan ‘thinlung a thianghlim’ chuan, mi suaksualte rilru put hmang leh nunphung chu kan hnâwl ang a, “rinna dik tak” nên rilru put hmang leh duhzâwng thianghlim tak kan nei ang.—Matthaia 5:8; 1 Timothea 1:5.
6. Engvângin nge hmusittute lakah kan invên reng ang?
6 Jehova tilâwm tûr chuan, ‘hmusittute ṭhutphaha pawha kan ṭhut’ ngai loh a ṭûl a. Ṭhenkhat chuan Pathian ngaihsakna hrim hrim pawh an nuihzat a; mahse, he “ni hnuhnûngahte” hian Kristian lo ni tawh ṭhîn kalpêngte chuan an nuihzatbûrna chu an tizualkai sauh a ni. Tirhkoh Petera chuan a rinpuite chu: “Duh takte u, . . . hei hi hre hmasa ula, ni hnuhnûngahte chuan nuihsantute chu anmahni châkna anga awmin nuihsan chungin an lo kal ang a, ‘A lo kal lehna thutiam chu khawiah nge? Siam tirh aṭangin engkim a awm pângngai angin chi thlahtute muthilh nî ata tawh kha a la awm zêl alâwm,’ an la ti ang,” tiin a vaukhân a ni. (2 Petera 3:1-4) ‘Hmusittute ṭhutphaha kan ṭhut’ ngai loh chuan, an chunga lo thleng ngei ngei tûr chhiatna chu kan pumpelh ang.—Thufingte 1:22-27.
7. Engvângin nge Sâm 1:1 thu hi kan zawm ang?
7 Sâm 1 châng bul inṭanna thu kan zawm loh chuan, Pathian Lehkha Thu zirna aṭanga thlarau lam thil kan neihte hi kan chân thei a. Dinhmun chhe berah pawh kan ding hial thei a ni. Mi suaksualte remruatna zui chu kan thlarau lam tlâkhniam ṭanna a ni thei a. Chutah chûng mi suaksualte chu kan kâwm ziah ta pawh a ni thei. A tâwpah chuan, rinna nei lo hmusittu kalpêngte zînga mi kan lo ni hial thei a ni. Chiang takin, mi suaksualte nêna inkawmna chuan Pathian ngaihsak lohna rilru put hmang min neihtîrin, Pathian Jehova nêna kan inlaichînna pawh a tichhe thei a ni. (1 Korinth 15:33; Jakoba 4:4) Chutiang thil kan chunga a thlen chu i phal ngai suh ang u!
8. Engin nge thlarau lam thilte ngaihtuah tûrin min ṭanpui ang?
8 Ṭawngṭaina chuan thlarau lam thilte ngaihtuah tlat tûr leh mi suaksualte kâwm lo tûrin min ṭanpui ang. Tirhkoh Paula chuan: “Engah mah mangang suh u; engkimah ṭawngṭai leh dîlin, lâwmthu hril tel zêlin, in duhnate chu Pathian hnênah hriattîrin awm zâwk rawh se. Tichuan Pathian thlamuanna, rilru rêng rênga hriat sên loh khân, in thinlung leh in ngaihtuahnate chu Krista Isuaah chuan a vênsak ang che u,” tiin a ziak a. Tirhkoh chuan a dik te, a zahawm te, a fel te, a thianghlim te, a duhawm te, a thangmawi te, ṭhatna leh fakna awm te ngaihtuah tûrin fuihna thu a sawi a ni. (Philippi 4:6-8) Paula fuihna thu nêna inmila nungin, mi suaksualte tluk lekin i intihniam ngai lo vang u.
9. Mi suaksual thiltihte hnâwl mah ila, engtin nge mi tinte ṭanpui kan tum?
9 Mi suaksualte thiltih hnâwl mah ila, mi dang hnênah fing thiam takin thu kan hril a ni; tirhkoh Paula pawhin Rom Ram Awptu Felika hnêna “felna thu te, insûm thute, rorêlna lo la awm tûr thute” a hrilh ang khân. (Tirhkohte 24:24, 25; Kolossa 4:6) Lalram chanchin ṭha chu mi chi tinte hnênah kan hril a, anni chu ngilnei takin kan cheibâwl a ni. “Chatuana nun duhna rilru dik tak nei” mite chu ringtute an lo niin, Pathian dânah lâwmna an rawn nei ngei ang tih kan ring tlat a ni.—Tirhkohte 13:48, NW.
LALPA Dânah A Lâwm
10. Mi mala inzirna kan neih laiin kan rilru leh kan thinlunga châm tlat tûrin engin nge min ṭanpui ang?
10 Mi engthâwl chungchângah fakna hla phuahtu chuan heti hian a sawi zawm a: “A lâwmna chu LALPA dânah a ni . . . a dân thu chu achhûn azânin a ngaihtuah [“a chhiar neuh neuh,” NW] ṭhîn,” tiin. (Sâm 1:2) Pathian chhiahhlawh kan nih angin, kan ‘lâwmna chu Jehova dânah a ni.’ A theih chuan, mi mala inzirna leh chhûtna kan neih laiin, a riin kan “chhiar neuh neuh” thei a ni. Pathian Lehkha Thu engpawh kan chhiara chutianga tih zêlna chuan kan rilru leh thinlunga châm reng tûrin min ṭanpui ang.
11. Engvângin nge Bible chu “achhûn azânin” kan chhiar ang?
11 “Bawi rinawm, fing tak” chuan nî tina Bible chhiar tûrin min fuih a. (Matthaia 24:45) Mihringte tâna Jehova thuchah hriat chian lehzual kan châk avângin ‘achhûn azâna’ Bible chhiar chu a finthlâk a ni—ni e, engemaw avânga kan muthilh theih loh hunah pawh. Petera chuan: “Nausên piang tharte angin thlarau lam hnutê, engmah pawlh loh chu châk rawh u, chu miah chuan chhandamna tling khawpa in ṭhan len theih nân,” tiin min fuih a ni. (1 Petera 2:1, 2) Nî tina Bible chhiar leh zâna Pathian Lehkha Thu leh a thiltumte chhûtnaah chuan lawmna i nei em? Fakna hla phuahtu chuan a nei a ni.—Sâm 63:6.
12. Jehova dâna lâwmna kan neih chuan eng nge kan tih ang?
12 Kan chatuan hlimna chu Pathian dâna lâwmna kan neih leh neih lovah a innghat a ni. Chu dân chu a famkimin a fel a, chu mi zawmnaah chuan lâwmman ropui tak a awm a ni. (Sâm 19:7-11) Zirtîr Jakoba chuan: “Tupawh dân famkim, zalênna dân hi bih a, chutianga awm reng a, ngaithla a, theihnghilh leh mai ṭhîntu ni lo va, zâwma hna thawk fo ṭhîntu ni zâwk chu, chu mi chu a thil tihah malsâwmin a awm ang,” tiin a ziak a ni. (Jakoba 1:25) Jehova dâna lâwmna kan neih tak tak chuan, thlarau lam thilte ngaihtuah lovin ni khat pawh kan liamtîr lo vang a. ‘Pathian thu ril chhui chhuak’ tûr leh nuna Lalram chungchâng dah hmasa tûra chêttîr kan ni ang.—1 Korinth 2:10-13; Matthaia 6:33.
Thing Ang A Lo Ni
13-15. Eng kawngin nge a hna kang ngai lo tuiluang kianga thing phun ang kan nih theih?
13 Mi dik chungchâng sawi belhin, fakna hla phuahtu chuan: “Ani chu tuiluang kianga thing phun, a huntêa rah ṭhîn, a hnah pawh uai ngai lo ang hi a ni a; a thiltih apiang chu a hmuingîl zêl ang,” a ti a. (Sâm 1:3) Mihring ṭha famkim lote ang bawkin, keini Jehova rawngbâwltute pawh hian harsatnate kan tâwk ve a. (Joba 14:1) Kan rinna avângin tihduhdahna leh fiahna dang chi hrang hrang pawh kan tâwk mai thei a ni. (Matthaia 5:10-12) Mahse, thing hrisêl tak chuan thlipui na tak pawh a do theih ang bawkin, Pathian ṭanpuina nên chuan hêng fiahnate hi hlawhtling takin kan tuar chhuak thei a ni.
14 A hna kang ngai lo tuiluang reng kianga thing phun chu khaw lumah emaw, khawkhêngah emaw pawh a ro ngai lo va. Pathian ṭih mi kan nih chuan, kan chakna chu chatuana kang ngai lo Hnâr—Pathian Jehova hnên—aṭanga lo kal a ni. Paula chuan Pathian ṭanpuina a beisei a, heti hian a sawi thei a ni: “Mi tichaktu [Jehova]-ah chuan engkim ka ti thei a ni,” tiin. (Philippi 4:13) Jehova thlarau thianghlim hmanga kaihhruai leh thlarau lama chhawmdâwl kan nih hian kan vuai ngai lo va, rah chhuah lo emaw, thlarau lama thi emawin kan awm ngai lo. Pathian rawngbâwlnaah rah kan chhuahin, a thlarau rah kan lantîr zâwk ṭhîn a ni.—Jeremia 17:7, 8; Galatia 5:22, 23.
15 Hebrai thu mal “ang” tiha lehlin hi hmangin, fakna hla phuahtu chuan tehkhin thu a hmang a. Thil hrang daih pahnih; mahse, nihna engemaw tak inṭâwm si chu a khaikhin a ni. Mihringte leh thingte chu an inang lo va; mahse, tui tam tak luanna kianga thing phun ṭhan duanzia chuan fakna hla phuahtu chu ‘Jehova dâna lâwm’ mite thlarau lama an ṭhan duanzia a hriat chhuahtîr a nih hmêl hle a ni. Pathian dâna lâwmna kan neih phawt chuan, kan dam chhûng nîte chu chûng thing ang mai chu a ni ang. Dik takin, chatuanin kan nung thei a ni.—Johana 17:3.
16. Eng kawngin nge ‘kan thiltih apianga kan hmuingîl’ a, engvâng nge?
16 Nun kawng dik kan ûm hian, Jehova chuan fiahna leh harsatna tuar thei tûrin min ṭanpui ṭhîn a. Pathian rawngbâwlnaah kan hlimin, rah kan chhuah a ni. (Matthaia 13:23; Luka 8:15) Jehova duhzâwng tih chu kan tum ber a nih avângin, ‘kan thiltih apiangah kan hmuingîl’ a ni. A thiltumte chu a hlawhtlin zêl avâng leh a thupêkahte lâwmna kan neih avângin thlarau lamah kan hausa a ni. (Genesis 39:23; Josua 1:7, 8; Isaia 55:11) Chu chu harsatnate kan tawh hunah pawh a dik a ni.—Sâm 112:1-3; 3 Johana 2.
Mi Suaksualte Hmuingîl Niin An Lang
17, 18. (a) Fakna hla phuahtu chuan mi suaksualte chu eng nên nge a tehkhin?(b) Mi suaksualte chu sum leh pai lamah hmuingîl hle mah se, engvângin nge himna tluan tling an neih loh?
17 Mi suaksualte leh mi felte dinhmun chu a va inang lo tak êm! Mi suaksualte chu engemawti chhûng sum leh pai lama hmuingîl niin an lang mai thei; mahse, thlarau lamah an hmuingîl lo. Chu chu fakna hla phuahtu thusawi zawm: “Mi suaksualte erawh chu chutiang an ni lo va; buh sî thliin a len bo ang hi an ni zâwk. Chuvângin mi suaksualte chu rorêlna hmâah chuan an ding thei lo vang a, mi sualte pawh mi felte inkhâwmnaah chuan an ding thei hek lo vang,” tihah hian a lang chiang a ni. (Sâm 1:4, 5) Fakna hla phuahtuin, “mi suaksualte erawh chu chutiang an ni lo va,” a tih hi chhinchhiah teh. A awmzia chu mi suaksualte chu thing rah duh tak, dam rei tak nêna a khaikhin, Pathian ngaihsak mite ang an ni lo a tihna a ni.
18 Mi suaksualte chu sum leh pai lama an hmuingîl a nih pawhin, himna tluan tling an nei lo. (Sâm 37:16; 73:3, 12) Anni chu ro chungchâng thu rêlsak tûra tih a nih ṭuma Isua tehkhin thua mi hausa â ang mai an ni. Chuta awmte hnênah Isua chuan: “Fîmkhur ula, awhna rêng rêng lakah chuan invêng rawh u; sum ngah hi mihring dam chhan a ni lo ve,” tiin a hrilh a. Isua chuan chu thu chu mi hausa tuemaw, a lo hlâwk êm êm avânga a buh leh sum zawng zawngte dawng thei tûr khawp buh in lian zâwk sak tum chungchâng sawiin a tehkhin a. Chutah, chu pa chuan eia barin, hlim taka awm a rilrûk a ni. Mahse, Pathianin a hnênah: “Mi â, zâninah hian i [nunna] an lâksak dâwn che a ni; i thil dehchhuahte kha tu ta nge ni ta ang le?,” a ti a. A sawi tum chu uarin, Isua chuan: “Mahni tâna sum khâwla Pathian lama ngah si lo chu, chuti chu a ni ṭhîn,” tiin a sawi belh a ni.—Luka 12:13-21.
19, 20. (a) Hmân laia buh chîl dân leh thlit fai dân hrilhfiah rawh. (b) Engvângin nge mi suaksualte chu buh sî nêna tehkhin an nih?
19 Mi suaksualte chu ‘Pathian lamah an hausa’ lo va. Chuvângin, an himna leh ngelnghehna neih chu buh si ang leka tlo lo a ni. Hmân lai Israel ramah chuan, buh an lâk hnuah, hmun sânga neih ṭhin hrui zâwlah chuan an chhêk khâwm ṭhîn a. Chutah chuan buh chîlna hmanrua, a hnuai lama lung hriam emaw, thîr hriam emaw vuah chu buh kuangte tihsawm nân leh a buh a lo chhuah theih nân ranin a chungah an hnûk kual a. Chutah thli tleh laiin suahdûr hmangin boruakah an vawrh ta ṭhîn a ni. (Isaia 30:24) A buh zawng zawng chu hrui zâwlah a tla a, a buh kuangte leh buh sî zawng zawng erawh chu thlîin a len bo a ni. (Ruthi 3:2) Lungtê leh thil dang dangte paihchhuah nâna sisêpa ṭhâp fai a nih hnu chuan, buh zêma khung emaw, herhsawm emaw tûra peih fel a ni ta a. (Luka 22:31) Mahse, buh sî chu a bo vek tawh a ni.
20 Buh sî chu thliin a len bo vek laia buh tak chu hrui zâwla a tlâk a, dahṭhat a nih angin, mi felte chu an awm reng ang a, mi suaksualte erawh chu tihboral an ni ang. Mahse, rei lo tê achinah chûng thilsual titute chu chatuana tihboral an nih dâwn avângin kan lâwm tak zet a ni. Anni chu tihboral an nih laiin, Jehova dâna lâwmna neitute chu nasa taka malsâwm an ni ang. Ni e, a tâwp a tâwpah chuan, thuawih mihringte chuan Pathian thilpêk chatuan nunna chu an dawng ang.—Matthaia 25:34-46; Rom 6:23.
Malsâwmna Thlentu “Mi Felte Kawng” Chu
21. Engtin nge Jehova chuan ‘mi felte kawng chu a hriat ṭhin’?
21 Sâm pakhatna chu hêng thute hian titâwp a ni: “LALPA chuan mi felte kawng chu a hre si ṭhîn a: mi suaksualte kawng erawh chu a boral ang.” (Sâm 1:6) Engtin nge Pathian chuan ‘mi felte kawng chu a hriat ṭhin’? Aw le, nun kawng ṭha kan ûm chuan kan Pa vâna mi chuan kan Pathian ngaihsaka nun chu a hria a, a chhiahhlawh pawm tlâkte angin min thlîr tih kan hre chiang thei a ni. Tichuan, keini pawhin min ngaihsak tak zet tih ring tlat chungin kan manganna zawng zawng a chungah kan nghat vek thei a, kan nghat vek tûr a ni bawk.—Ezekiela 34:11; 1 Petera 5:6, 7.
22, 23. Mi suaksualte leh mi felte chungah eng nge lo thleng ang.
22 “Mi felte kawng” chu a awm kumkhua ang a; mahse, insiamṭha duh lo mi suak sualte chu Jehova rorêlna râpthlâk tak avângin an boral ang. Tin, an “kawng,” a nih loh leh an nun dân pawh anmahni rualin a tâwp bawk ang. Davida thu: “Rei lo tê achinah mi suaksual chu a awm tawh dawn si lo: a ni, a awmna hmun chu en en mah la, a awm tawh lo vang. Thuhnuairawlhte erawh chuan ram hi an luah ang a: remna chênin an hmuingîl ang. Mi felte chuan ram hi an luah ang a, a chhûngah hian kumkhuain an awm ang,” tih hi a thleng famkim ngei dâwn tih kan ring tlat thei a ni.—Sâm 37:10, 11, 29.
23 Chutianga mi suaksualte awm tawh loh huna lei paradis-a nun theihna chanvo pêk kan nih chuan kan va hlim dâwn êm! Thuhnuairawlhte leh mi felte chuan “LALPA dânah” lâwmna an neih reng dâwn avângin, himna tak tak chu an chên ang. Mahse, chu mi hma chuan, “LALPA thuruat” chu hlen chhuah phawt tûr a ni. (Sâm 2:7) A dawta thuziak chuan chu thuruat chu eng nge a nih tih leh kan tân leh mihring zawng zawng tân eng awmzia nge a neih tih hre tûrin min ṭanpui ang. (w04 7/15)
Engtin Nge I Chhân Ang?
• Engvângin nge Pathian ngaihsak mi chu a hlim?
• Engin nge Jehova dânah lâwmna kan nei tih târ lang?
• Engtin nge mi chu tuiluang kianga thing ang a nih theih?
• Engtin nge mi fel kawng chu mi suaksual kawng laka a danglam?
[Zirlai Atâna Zawhnate]
[Phêk 9-naa milem]
Ṭawngṭaina chuan mi suaksualte kâwm lo tûrin min ṭanpui ang
[Phêk 10-naa milem]
Engvângin nge mi fel chu thing ang a nih?