Xana Wa Wu Tsakela “Nawu Wa Yehovha”?

“Wa tsaka munhu la [tsakelaka] nawu wa Yehovha.”—PISALEMA 1:1, 2.

1. Ha yini hina malandza ya Yehovha hi tsakile?

YEHOVHA wa hi pfuna a tlhela a hi katekisa hina malandza yakwe lama tshembekaka. Ina, hi langutana ni miringo yo tala. Hambiswiritano, nakambe hi ni ntsako wa xiviri. Leswi a swi hlamarisi hikuva hi tirhela “Xikwembu lexi tsakeke,” naswona moya wa xona lowo kwetsima wu endla leswaku hi tsaka etimbilwini ta hina. (1 Timotiya 1:11; Vagalatiya 5:22) Ntsako wu va kona loko munhu a langutele nchumu wo karhi lowunene kumbe loko a wu kuma. Naswona Tata wa hina wa le tilweni hakunene u hi nyika tinyiko letinene. (Yakobo 1:17) A swi hlamarisi leswi hi tsakeke!

2. I tipisalema tihi leti hi nga ta ti kambisisa?

² Ntsako wu kandziyisiwa swinene ebukwini ya Tipisalema. Hi xikombiso, eka Pisalema 1 na 2 ku vulavuriwa ngopfu ha wona. Valandzeri vo sungula va Yesu Kreste va vule leswaku pisalema ya vumbirhi yi tsariwe hi Hosi Davhida wa le Israyele. (Mintirho 4:25, 26) Muqambhi wa pisalema yo sungula loyi ku nga boxiwangiki vito ra yena, u sungula risimu ra yena leri huhuteriweke hi marito lawa: “Wa tsaka munhu la nga fambangiki hi xitsundzuxo xa lavo homboloka.” (Pisalema 1:1) Exihlokweni lexi ni lexi landzelaka, hi ta vona ndlela leyi Pisalema 1 na 2 ti hi nyikaka xivangelo xo tsaka ha yona.

Xihundla Xa Ntsako

3. Hi ku ya hi Pisalema 1:1, hi swihi swivangelo swin’wana swa ku va munhu la hlayisaka milawu ya Xikwembu a va la tsakeke?

³ Pisalema 1 yi hlamusela xivangelo xa ku va munhu la hlayisaka milawu ya Xikwembu a tsaka. Loko a nyika swivangelo swin’wana swa ntsako wolowo, mupisalema wa yimbelela: “Wa tsaka munhu la nga fambangiki hi xitsundzuxo xa lavo homboloka, la nga yimangiki etindleleni ta vadyohi, naswona a nga tshamangiki exitshan’weni xa vahlekuri.”—Pisalema 1:1.

4. Xana Zakariya na Elizabeta a va hanya hi ndlela yihi leyinene?

⁴ Leswaku hi tsaka hakunene, hi fanele hi fambisana ni swilaveko swo lulama swa Yehovha. Zakariya na Elizabeta, lava veke ni lunghelo leri tsakisaka ra ku va vatswari va Yohane lowo Khuvula, “a va lulamile emahlweni ka Xikwembu hileswi a va famba hi ku pfumala xisandzu hi ku landza swileriso hinkwaswo ni swilaveko swa le nawini swa Yehovha.” (Luka 1:5, 6) Hi nga tsaka na hina loko hi landzela ndlela leyi fanaka naswona hi ala hilaha ku heleleke ku ‘famba hi xitsundzuxo xa lavo homboloka’ kumbe ku kongomisiwa hi switsundzuxo swa vona leswo homboloka.

5. I yini lexi nga hi pfunaka ku papalata ‘ndlela ya vadyohi’?

⁵ Loko hi fularhela mianakanyo ya lavo homboloka, hi ta va hi nga ‘yimanga endleleni ya vadyohi.’ Kahle-kahle, a hi nge kumeki laha va talaka ku kumeka kona—etindhawini ta vuhungasi lebyi thyakeke kumbe etindhawini leti nga ni ndhuma yo biha. Ku vuriwa yini loko hi ringiwa leswaku hi joyina vadyohi eku tikhomeni ka vona loku nga fambisaniki ni Matsalwa? Kutani hi fanele hi khongelela mpfuno wa Xikwembu leswaku hi namarhela marito ya muapostola Pawulo lama nge: “Mi  nga paniwi ni lava va nga riki vapfumeri. Hikuva ku lulama ni ku kala nawu swi ni xinakulobye xihi? Kumbe ku vonakala ni munyama swi hlangana kwihi?” (2 Vakorinto 6:14) Loko hi titshega hi Xikwembu naswona hi ri vo “tenga embilwini,” hi ta fularhela moya ni mahanyelo ya vadyohi naswona hi ta va ni swikongomelo ni ku navela lokunene, swin’we ni “[ripfumelo] leri nga riki na vukanganyisi.”—Matewu 5:8; 1 Timotiya 1:5.

6. Ha yini hi fanele hi tivonela eka vahlekuri?

⁶ Hakunene, leswaku hi tsakisa Yehovha a ‘hi fanelanga hi tshama exitshan’weni xa vahlekuri.’ Van’wana va swi langutela ehansi ku hlayisa nawu wa Xikwembu, kambe “emasikwini [lawa] ya makumu,” khale ka Vakreste lava hundzukeke vagwinehi hakanyingi va kombisa rivengo lerikulu eku hlekuleni ka vona. Muapostola Petro u tsundzuxe vapfumeri-kulobye a ku: “Varhandziwa, . . . xo sungula tivani leswaku, emasikwini ya makumu ku ta va ni vahlekuri lava hlekulaka, va famba hi ku ya hi ku navela ka vona va ku: ‘Byi kwihi vukona byakwe lebyi tshembisiweke? Hikuva, ku sukela siku vatata wa hina va etleleke ha rona eku feni, swilo hinkwaswo swa ha tshame hilaha a swi ri hakona eku sunguleni ka ntumbuluko.’” (2 Petro 3:1-4) Loko hi nga ‘tshami exitshan’weni xa vahlekuri,’ hi ta papalata khombo leri va nga ta ka va nga ri balekeli.—Swivuriso 1:22-27.

7. Ha yini hi fanele hi yingisa marito ya Pisalema 1:1?

⁷ Loko hi nga yingisi marito yo sungula ya Pisalema 1, vumoya bya hina lebyi hi byi kumeke hi ku dyondza Matsalwa byi nga fa. Kahle-kahle, hi nga nyanya ku homboloka. Hi nga ha sungula hi ku yingisa xitsundzuxo xa lavo homboloka. Ivi hi tshama hi ri karhi hi bula na vona. Eku heteleleni, hi nga ha hundzuka vahlekuri lava gwineheke lava pfumalaka ripfumelo. Handle ko kanakana, ku va ni xinghana ni vanhu vo homboloka swi nga hi endla hi va ni moya wa ku nga chavi Xikwembu naswona swi nga herisa vuxaka bya hina na Yehovha Xikwembu. (1 Vakorinto 15:33; Yakobo 4:4) Hi nga pfuki hi swi pfumelerile sweswo leswaku swi hi humelela!

8. I yini lexi nga ta hi pfuna ku dzikisa mianakanyo ya hina eka swilo swa moya?

⁸ Xikhongelo xi ta hi pfuna ku dzikisa mianakanyo ya hina eka swilo swa moya ni ku papalata ku endla xinghana ni lavo homboloka. Pawulo u tsarile: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa swikombelo swa n’wina; kutani ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo ha Kreste Yesu.” Muapostola loyi u hi khutaze ku anakanya hi swilo swa ntiyiso, swa ntikelo lowukulu, swo lulama, swo tenga, leswi rhandzekaka, leswi ku vulavuriwaka kahle ha swona, swa vunene ni leswi dzunekaka. (Vafilipiya 4:6-8) A hi hanyeni hi ku pfumelelana  ni xitsundzuxo xa Pawulo naswona hi nga tlheleli endzhaku hi ya endla swilo leswi endliwaka hi lavo homboloka.

9. Hambileswi hi papalataka swiendlo leswo homboloka, hi ringeta njhani ku pfuna vanhu va tinxaka hinkwato?

⁹ Hambileswi hi fularhelaka swiendlo leswo homboloka, hi nyikela vumbhoni hi vuxiya-xiya eka van’wana, ku fana na muapostola Pawulo la vulavuleke na Ndhuna-nkulu Felikisi wa Murhoma “malunghana ni ku lulama ni ku tikhoma ni vuavanyisi lebyi nga ta ta.” (Mintirho 24:24, 25; Vakolosa 4:6) Hi chumayela mahungu lamanene ya Mfumo eka vanhu va tinxaka hinkwato, naswona hi va khoma hi musa. Ha tiyiseka leswaku lava nga ni “mboyamelo lowunene eka vutomi lebyi nga heriki” va ta va vapfumeri naswona va ta tsakela nawu wa Xikwembu.—Mintirho 13:48.

U Tsakela Nawu Wa Yehovha

10. I yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi nga swi rivali leswi hi swi hlayaka loko hi endla dyondzo ya munhu hi xiyexe?

¹⁰ Mupisalema u ya emahlweni a vula leswi landzelaka malunghana ni munhu la tsakeke: “U tsakela nawu wa Yehovha, naswona nawu wakwe u wu hlaya hi rito ra le hansi vusiku ni nhlikanhi.” (Pisalema 1:2) Tanihi malandza ya Xikwembu, hi “tsakela nawu wa Yehovha.” Loko swi koteka, loko hi endla dyondzo ya munhu hi xiyexe niloko hi anakanyisisa, hi nga ha hlaya “hi rito ra le hansi,” leri twalaka. Loko hi endla leswi loko hi hlaya xiyenge xihi na xihi xa Matsalwa swi ta hi pfuna leswaku hi nga swi rivali swilo sweswo.

11. Ha yini hi fanele hi hlaya Bibele “vusiku ni nhlikanhi”?

¹¹ “Hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha” ri hi khutaza ku hlaya Bibele siku ni siku. (Matewu 24:45) Leswi hi swi navelaka swinene ku ri tiva kahle rungula leri Yehovha a ri tsaleleke vanhu, i swinene leswaku hi hlaya Bibele “vusiku ni nhlikanhi”—ina, niloko byi nga phahi vurhongo hikwalaho ka swivangelo swo karhi. Petro u hi khutazile: “Kukota tincece leta ha ku velekiwaka, hlakulelani ku navela ntswamba wa rito lowu nga pfanganyisiwangiki na nchumu, leswaku ha wona mi kula mi ta ponisiwa.” (1 Petro 2:1, 2) Xana wa swi tsakela ku hlaya Bibele siku ni siku ni ku anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu ni hi swikongomelo swa xona nivusiku? Mupisalema a a swi tsakela.—Pisalema 63:6.

12. I yini leswi hi nga ta swi endla loko hi tsakela nawu wa Yehovha?

¹² Ntsako wa hina lowu nga heriki wu titshege hi ku tsakela ka hina nawu wa Xikwembu. Wu hetisekile wu tlhela wu lulama, naswona loko u wu hlayisa u vuyeriwa swinene. (Pisalema 19:7-11) Mudyondzisiwa Yakobo u tsarile: “Loyi a kambisisaka nawu lowu hetisekeke lowu fambisanaka ni ntshunxeko ni loyi a phikelelaka eka wona, munhu yoloye, leswi a nga vangiki mutwi loyi a rivalaka, kambe a veke muendli wa ntirho, u ta tsaka eku wu endleni kakwe.” (Yakobo 1:25) Loko hi wu tsakela hakunene nawu wa Yehovha, a ku na siku leri nga ta hundza hi nga kambisisanga timhaka ta moya. Hakunene, hi ta susumeteleka ku ‘lavisisa swilo leswi enteke swa Xikwembu’ ni ku rhangisa timhaka ta Mfumo wakwe evuton’wini bya hina.—1 Vakorinto 2:10-13; Matewu 6:33.

U Fana Ni Murhi

13-15. Xana hi nga fana njhani ni murhi lowu byariweke etlhelo ka mati layo tala?

¹³ Loko a ya emahlweni a hlamusela munhu wo lulama, mupisalema u ri: “Kunene u ta fana  ni murhi lowu byariweke etlhelo ka swinambyana swa mati, lowu humesaka mbhandzu wa wona hi nguva ya kona, lowu switluka swa wona swi nga vuniki, hinkwaswo leswi a swi endlaka swi ta humelela.” (Pisalema 1:3) Ku fana ni vanhu lavan’wana hinkwavo lava nga hetisekangiki, hina lava tirhelaka Yehovha hi hlangavetana ni swiphiqo evuton’wini. (Yobo 14:1) Hi nga ha xanisiwa hi tlhela hi weriwa hi miringo yo hambana-hambana leyi khumbaka ripfumelo ra hina. (Matewu 5:10-12) Hambiswiritano, hi ku pfuniwa hi Xikwembu, ha swi kota ku yi tiyisela miringo leyi, tanihi leswi murhi lowu hanyeke kahle wu swi kotaka ku langutana ni swidzedze leswikulu.

¹⁴ Murhi lowu byariweke endhawini leyi tshamaka yi ri ni mati a wu vuni loko ku hisa kumbe loko ku ri ni dyandza. Loko hi ri vanhu lava chavaka Xikwembu, matimba ya hina ma huma eXihlobyeni lexi tshembekaka—Yehovha Xikwembu. Pawulo u lave mpfuno eka Xikwembu naswona u te: “Eka swilo hinkwaswo ndzi ni ntamu hikwalaho ka [Yehovha] loyi a ndzi nyikaka matimba.” (Vafilipiya 4:13) Loko hi kongomisiwa hi tlhela hi tiyisiwa emoyeni hi moya lowo kwetsima wa Yehovha, a hi vuni, hi nga ha tswali mihandzu kumbe hi fa hi tlhelo ra moya. Hi tswala mihandzu entirhweni wa Xikwembu hi tlhela hi kombisa mihandzu ya moya wa xona.—Yeremiya 17:7, 8; Vagalatiya 5:22, 23.

¹⁵ Mupisalema loko a tirhisa rito ra Xiheveru leri hundzuluxeriweke ri va “fana,” a a tirhisa xifananiso. U fanisa swilo swimbirhi leswi nga faniki, hambileswi swi nga ni mfanelo yo karhi leyi fanaka. Vanhu a va fani ni mirhi, kambe ku nyuka ka murhi lowu byariweke etlhelo ka mati yo tala handle ko kanakana swi tsundzuxe mupisalema ndlela leyi lava “tsakela[ka] nawu wa Yehovha” va humelelaka ha yona eka swilo swa moya. Loko hi tsakela nawu wa Xikwembu, masiku ya hina ma nga tala ku fana ni ya murhi. Kahle-kahle, hi nga hanya hilaha ku nga heriki.—Yohane 17:3.

16. Ha yini ‘hinkwaswo leswi hi swi endlaka swi humelela,’ naswona swi humelela hi ndlela yihi?

¹⁶ Loko hi ri karhi hi tikarhatela ku hanya hi ndlela yo lulama, Yehovha wa hi pfuna leswaku hi tiyisela miringo ni swiphiqo. Ntirho wa Xikwembu wu hi nyika ntsako naswona hi va ni vuyelo lebyinene eka wona. (Matewu 13:23; Luka 8:15) ‘Hinkwaswo leswi hi swi endlaka swa humelela’ hikuva xikongomelo xa hina lexikulu i ku endla ku rhandza ka Yehovha. Tanihi leswi swikongomelo swa yena minkarhi hinkwayo swi hetisekaka naswona hi tsakelaka swileriso swakwe, ha humelela hi tlhelo ra moya. (Genesa 39:23; Yoxuwa 1:7, 8; Esaya 55:11) Sweswo swa endleka niloko hi langutane ni maxangu.—Pisalema 112:1-3; 3 Yohane 2.

Lavo Homboloka Va Tikomba Va Humelela

17, 18. (a) Mupisalema u va fanisa na yini vanhu lavo homboloka? (b) Hambiloko lavo homboloka va humelela eka swilo leswi vonakaka, ha yini vuhlayiseki bya vona byi nga ta ka byi nga tlhaveriwi hi dyambu?

¹⁷ Xiyimo xa lavo homboloka xi hambana swinene ni xa lavo lulama. Lavo homboloka va nga ha tikomba va nyuka swa nkarhinyana eka swilo leswi vonakaka, kambe a va humeleli hi tlhelo ra moya. Leswi swi kombisiwa hi mupisalema loko a ya emahlweni a ku: “Lavo homboloka a va tano, kambe va fana ni mungu lowu hahisiwaka hi mheho. Hi yona mhaka leyi lavo homboloka va nga ta ka va nga yimi ehubyeni, hambi ku ri vadyohi entshungwini wa lavo lulama.” (Pisalema 1:4, 5) Xiya leswaku mupisalema u ri, “lavo homboloka a va tano.” U vula leswaku a va fani ni vanhu lava yingisaka Xikwembu, lava ha ku fanisiwaka ni mirhi leyi tswalaka mihandzu, leyi hanyaka nkarhi wo leha.

¹⁸ Hambiloko lavo homboloka vo nyuka eka swilo leswi vonakaka, vuhlayiseki bya vona a byi nge tlhaveriwi hi dyambu. (Pisalema 37:16; 73:3, 12) Va fana ni munhu la fuweke la nga anakanyiki, loyi Yesu a vulavuleke ha yena exifanisweni loko a komberiwe ku endla xiboho emhakeni leyi katsaka ndzhaka. Yesu u byele vanhu lava a va ri kona kwalaho a ku: “Tshamani mi pfule mahlo ya n’wina naswona mi tivonela eka muxaka wun’wana ni wun’wana wa ku navela, hikuva hambiloko munhu a ri ni swo tala, vutomi byakwe a byi humi eka swilo leswi a nga na swona.” Yesu u kombise yinhla leyi hi ku vula leswaku nsimu ya munhu un’wana la fuweke a yi veka ngopfu lerova a ehleketa ku hirimuxa switlati swa yena kutani a aka leswikulunyana laha a a ta veka swilo swa yena hinkwaswo leswinene. Kutani wanuna loyi a a anakanya hi ndlela leyi a nga ta tiphina ha  yona hi ku dya, ku nwa ni ku titlonya hi vutomi. Kambe Xikwembu xi te: “Wena loyi a nga anakanyiki, vusiku byolebyi va lava moya-xiviri wa wena eka wena. Kutani, i mani loyi a nga ta kuma swilo leswi u swi hlayiseke?” Leswaku a kandziyisa yinhla ya yena, Yesu u engeterile: “Swi tano hi munhu loyi a tihlengeletelaka xuma kambe a nga fuwanga eka Xikwembu.”—Luka 12:13-21.

19, 20. (a) Hlamusela ndlela leyi khale a va hula va tlhela va peperha ha yona. (b) Ha yini lavo homboloka va fanisiwa ni mungu?

¹⁹ Lavo homboloka a va “fuwanga eka Xikwembu.” Hikwalaho, vuhlayiseki bya vona ni matimba ya vona swi fana ni mungu. Eminkarhini ya khale, endzhaku ka ntshovelo, leswi swi tshoveriweke a swi yisiwa exivuyeni, ku nga ndhawu leyi hi ntolovelo a yi akeriwa ehenhla exivandleni lexi ringanelaka. Kwalaho swifuwo a swi koka swileyi leswi nga ni meno lama tontsweke ya ribye kumbe ya nsimbi hala hansi ka swona, swi famba ehenhla ka ntshovelo, ivi meno ya kona ma tshovelela tinhlanga ma tlhela ma endla leswaku tindzoho ti hambana ni mungu. Endzhaku, a ku tirhisiwa foxolo yo peperha ha yona leswaku ku rhwariwa ntshovelo wolowo hinkwawo wu lahleriwa ehenhla wu biwa hi moya. (Esaya 30:24) Tindzoho a ti tlhela ti wela exivuyeni, kasi rimoyana a ri ba tinhlanga ti wela etlhelweni ivi mungu wu haha. (Rhuti 3:2) Loko ntshovelo wu ta va wu sefiwile leswaku ku humesiwa swiribyana ni swin’wana, se a wu lunghekele ku ya vekiwa kumbe ku kandziwa. (Luka 22:31) Kambe mungu a wu nga ha ri kona.

²⁰ Tanihi leswi tindzoho ta ntshovelo a ti wela ehansi kutani ti hlayisiwa ivi mungu wu haha, ni lavo lulama va ta sala kasi lavo homboloka va ta lovisiwa. Kambe, entiyisweni ha tsaka hileswi vanhu vo tano lava endlaka leswo homboloka va nga ta loviseriwa makumu ku nga ri khale. Leswi lavo homboloka va nga ta va va lovisiwile, vanhu lava tsakelaka nawu wa Yehovha va ta katekisiwa hi ndlela leyikulu. Hakunene, vanhu lava yingisaka eku heteleleni va ta kuma nyiko ya Xikwembu ya vutomi lebyi nga heriki.—Matewu 25:34-46; Varhoma 6:23.

“Ndlela Ya Lavo Lulama” Leyi Katekisiweke

21. Xana Yehovha u yi ‘tiva njhani ndlela ya lavo lulama’?

²¹ Pisalema yo sungula yi gimeta hi marito lawa: “Yehovha u tiva ndlela ya lavo lulama, kambe ndlela ya lavo homboloka yi ta hela.” (Pisalema 1:6) Xana Xikwembu ‘xi yi tiva njhani ndlela ya lavo lulama’? Loko hi hanya hi ndlela leyinene, hi nga tiyiseka leswaku Tata wa hina wa le tilweni wa  swi xiya leswaku hi yingisa milawu yakwe naswona u hi teka tanihi malandza yakwe lama amukelekaka. Kutani, hi fanele hi lahlela ku vilela ka hina hinkwako ehenhla ka yena, hi ri karhi hi tiyiseka leswaku wa hi khathalela hakunene.—Ezekiyele 34:11; 1 Petro 5:6, 7.

22, 23. Ku ta endleka yini hi lavo homboloka ni lavo lulama?

²² “Ndlela ya lavo lulama” yi ta tshama hilaha ku nga heriki, kambe vanhu lavo homboloka lava nga laviki ku hundzuka va ta lovisiwa loko Yehovha a va avanyisa hi ndlela yo vava. Naswona “ndlela” ya vona, kumbe mahanyelo ya vona ma ta lova na vona. Hi nga tiyiseka leswaku marito ya Davhida ma ta hetiseka: “Hi nkarhinyana, lowo homboloka a nge he vi kona; kunene u ta languta endhawini yakwe, u ta va a nga ri kona. Kambe lavo rhula va ta dya ndzhaka ya misava, hakunene va ta kuma ntsako lowu heleleke eku rhuleni lokukulu. Lavo lulama va ta dya ndzhaka ya misava, va ta tshama eka yona hi masiku.”—Pisalema 37:10, 11, 29.

²³ Hi ta tsaka swonghasi loko hi nyikiwa lunghelo ro hanya emisaveni leyi nga paradeyisi loko vanhu lavo homboloka va nga ha ri kona! Kutani lavo rhula ni lavo lulama va ta va ni ku rhula ka xiviri hikuva minkarhi hinkwayo va ta tsakela “nawu wa Yehovha.” Hambiswiritano, loko nkarhi wolowo wu nga si fika “xileriso xa nawu xa Yehovha” xi fanele xi hetisisiwa. (Pisalema 2:7a) Xihloko lexi landzelaka xi ta hi pfuna ku vona leswaku xileriso xexo xa nawu i yini nileswaku xi ta vula yini eka hina ni le ka vanhu hinkwavo.

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?

• Ha yini munhu la hlayisaka milawu ya Xikwembu a tsakile?

• I yini lexi kombisaka leswaku hi tsakela nawu wa Yehovha?

• Xana munhu a nga fana njhani ni murhi lowu cheletiwaka kahle?

• Xana ndlela ya lavo lulama yi hambana njhani ni ya lavo homboloka?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]

Xikhongelo xi ta hi pfuna ku papalata ku endla xinghana ni vanhu lavo homboloka

[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]

Ha yini munhu wo lulama a fanisiwa ni murhi?