‘Icipope Ca Kwa Yehova’ Te Kuti Cifilwe
‘Icipope Ca Kwa Yehova’ Te Kuti Cifilwe
“Leka nondolole ulwa cipope: Yehova atile kuli ine, Ni we mwana wandi umwaume . . . Lomba, na ine ndekupeele nko e cikwatwa cobe.”—AMALUMBO 2:7, 8.
1. Bupusano nshi bwaba pa bufwayo bwa kwa Lesa no bwa nko?
PALIBA ifyo Yehova Lesa afwaya ukucita ku bantunse na kwi sonde. Inko na sho paliba ifyo shifwayo kucita. Lelo ifyo uku kufwaya kwapusana! Tufwile ukwenekele ci, pantu Lesa atila: “Ifyo imyulu yasansamo kucile calo, e fyo imibele yandi yapulamo ukucile mibele yenu, na mapange yandi ukucila amapange yenu.” Ubufwayo bwa kwa Lesa nangu cibe shani bukafishiwapo pantu atwalililo kusosa ati: “Ifyo iloke mfula ne mfula yabuuta ukufuma mu muulu, no kukanabwelelamo, lelo itapililo mushili no kuulengo kutwala no kupuuka, wasuka wapeele mbuto kuli katanda ne cilyo ku ulya, e fyo cikabe cebo candi icifuma mu kanwa kandi: tacakabwelele ibusha kuli ine, kano cacite co natemwa, no kushuka muli ico nacitumina.”—Esaya 55:9-11.
2, 3. Cinshi calondololwa bwino bwino mwi lumbo lyalenga bubili, lelo mepusho nshi yaipushiwa?
2 Icishinka ca kuti ubufwayo bwa kwa Lesa bukafishiwapo calilondololwa bwino bwino mwi lumbo lyalenga bubili. Kalemba wa ili lumbo, Imfumu Davidi iya kwa Israele wa pa kale, alipuutilwemo na Lesa ku kusobela ukuti kukaba inshita ilyo inko shikalulunkana. Bakateeka ba nko bali no kwimina Yehova Lesa no Wasubwa wakwe. Lelo, kemba wa malumbo aimbile no kuti: “Leka nondolole ulwa cipope: Yehova atile kuli ine, Ni we mwana wandi umwaume . . . Lomba, na ine ndekupeele nko e cikwatwa cobe, ne mpela sha pano isonde e camaninwa cobe.”—Amalumbo 2:7, 8.
3 ‘Icipope ca kwa Yehova’ ku nko calola mwi? Cakuma shani abantunse bonse? Na cine, ici cipope cakuma shani bakabelenga be lumbo lyalenga bubili abatiina Lesa?
Inko Shalulunkana
4. Kuti mwasupawila shani ifishinka fikalamba ifisangwa pa Amalumbo 2:1, 2?
4 Ukulanda pa micitile ya nko na bakateeka ba shiko, kemba wa malumbo atendeka ilumbo lyakwe ati: “Cinshi ico inko shalulunkanina, na bantu na bantu baetetwile busha? Imfumu sha pano isonde shaibikako, na bakankaala batekela akabungwe pali Yehova na pa wasubwa wakwe.”—Amalumbo 2:1, 2. *
5, 6. ‘Libusha’ nshi ilyo inko ‘shetetulapo’?
5 Ifye “busha” ifyo inko sha pali leelo ‘shaetetulapo’ finshi? Ukucila ukupokelela Uwasubwa uwa kwa Lesa—Mesia, nelyo Kristu—inko ‘shaetetula,’ nelyo ukutontonkanya pa fya kukonkanyapo fye ukuteeka kwa shiko. Aya mashiwi ya mwi lumbo lyalenga bubili yalifikilishiwe na mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo C.E. ilyo bakateeka ba ciYuda na ba ciRoma babombeele pamo ku kwipaya Imfumu Yasontwa na Lesa, Yesu Kristu. Lelo ukufikilishiwa kukalamba kwatendeke mu 1914 ilyo Yesu abikilwe pa cipuna ca Bufumu mu muulu. Ukutule lyo, takwaba ubuteeko bwa bupolitiki nangu bumo pano isonde ubwapokelela Imfumu ya kwa Lesa iyabikwa pa cipuna.
6 Calolele mwi filya kemba wa malumbo aipwishe ati ‘cinshi ico inko shaetetwile busha’? Bufwayo bwabo e bwaba ibusha; bwa fye kabili tabwakatunguluke. Te kuti balete umutende no mutelelwe kuli lino isonde. Lelo, balabombesha nga nshi ukukaanya imitekele ya kwa Lesa. Na kuba, balyumana akapi ku kukaanya Lesa Mukulu no Wasubwa wakwe. We buwelewele we!
Imfumu Yacimfya iya kwa Yehova
7. Mwi pepo lyabo, abakonshi ba kwa Yesu aba kubalilapo balondolwele shani ukuti uwalandwapo pa Amalumbo 2:1, 2 ni Yesu?
7 Abakonshi ba kwa Yesu balondolwele ukuti amashiwi ya pa Amalumbo 2:1, 2 yalanda pali wene. Ilyo bapakeswe pa mulandu wa citetekelo cabo, bapepele abati: “Mwe Shikulu Mulopwe [Yehova], ni mwe Mwalengele umuulu na pano isonde na bemba na fyonse ifyabamo, kabili ni mwe mwasosele mu mupashi wa mushilo mu kanwa ka cikolwe cesu Davidi, umubomfi wenu, amuti, ‘Mulandu nshi inko shalulunkanine, na bantu abengi baetetwile ifya fye? Imfumu sha pano isonde shaliimine na bakateeka babunganine Yehova no wasubwa wakwe.’ Na cine, muli uno musumba, Herode [Antipa] na Ponti Pilato pamo na bena fyalo na bena Israele abengi balonganine umubomfi wenu wa mushilo Yesu, uo mwasubile.” (Imilimo 4:24-27; Luka 23:1-12) * Ca cine kwali ukuumanina akapi umubomfi wa kwa Lesa uwasubwa Yesu mu mwanda wa myaka uwa kubalilapo. Lelo, ili lumbo lyali no kufikilishiwa imyaka iingi nga nshi ku ntanshi.
8. Ilembo lya Amalumbo 2:3 libomba shani ku nko sha pali leelo?
8 Ilyo Israele wa pa kale aleteekwa ne mfumu sha buntunse, nga Davidi, inko sha cisenshi na bakateeka babunganine Lesa no wasubwa wakwe uwaleteeka. Nga pali leelo? Inko sha pali leelo tashifwaya ukukonka ififwaya Yehova na Mesia. E ico, shaimininwako nge shilesosa ashiti: “Tuputaule ififungilo fyabo, tupoose tufumye pali ifwe ne myando yabo.” (Amalumbo 2:3) Ifipope fyonse ifyo Lesa no Wasubwa wakwe bapeela tafikonkwa kuli bakateeka ne nko. Lelo kwena, ukubombesha konse ukwa kufwaya ukuputaule fifungilo fya musango yo no kupoosa iyo myando takwakatunguluke.
Yehova Abapumya
9, 10. Mulandu nshi Yehova apumishe nko?
9 Ukubombesha konse ukwa bakateeka ba nko ukwa kufwaya ukuteeka tapali ifyo kwingacita kuli Yehova. Ilumbo lyalenga bubili lyatwalilila aliti: “Uwaikala mu muulu aseka, Shikulu abapumya.” (Amalumbo 2:4) Lesa wena akonkanyapo fye ukucita ico alefwaya kwati nalimo aba bakateeka tababanako. Alaseka pa kupama kwabo kabili alabapumya. Lekeni baibililike pa co balefwaya ukucita. Yehova wena akulabaseka fye. Alaseka pa kukaanya kwabo ukwa fye.
10 Mwi lumbo limbi, Davidi alanda pa bantunse ne nko abalwani kabili atila: “Awe imwe, mwe Yehova Lesa wa milalo, mwe Lesa wa kwa Israele, shibukeni ku kupempule nko shonse; bonse abapango kucito bubi mu kufutika, mwibabelelo luse. Babwele cungulo, balang’ang’a nge mbwa, no kushingauko mushi; moneni, bapelema ku tunwa twabo, impanga shili mu milomo yabo; batila, Pantu nani uuleumfwa? Lelo imwe, mwe Yehova, mukabaseka; mukapumye nko shonse.” (Amalumbo 59:5-8) Yehova alaseka pa kuibililika no kufulunganishiwa kwa nko mu buwelewele bwa shiko ubwa kwimina wene.
11. Cikaba shani ilyo inko shikafwaya ukucilima ubufwayo bwa kwa Lesa?
11 Amashiwi ya mu Amalumbo 2 yalakosha icitetekelo cesu ukuti Lesa kuti apwisha ubwafya bonse. Kuti twashininkisha ukuti lyonse alacita ico alefwaya kabili talaba ku babomfi bakwe aba cishinka. (Amalumbo 94:14) E ico, cikaba shani ilyo inko shikafwaya ukucilima ubufwayo bwa kwa Yehova? Ukulingana ne li lumbo, Lesa ‘akasosa kuli bene mu bukali bwakwe,’ kwati ni ku ciunda ca kubuluma kwa mfula. Kabili, “mu cifukushi cakwe,” kwati ni ku kupanta kwa nkuba, ‘akabasakamika.’—Amalumbo 2:5.
Imfumu ya kwa Lesa Yabikwa pa Cipuna
12. Amalumbo 2:6 yalosha ku kubikwa pa cipuna ukwa musango nshi?
12 Ico Yehova nomba asosa ukupitila muli kemba wa malumbo cifwile casakamika inko. Lesa atila: “Ine ninsansabike mfumu yandi pa Sione, ulupili lwandi lwa mushilo.” (Amalumbo 2:6) Ulupili lwa Sione lwabelele mu Yerusalemu, umo Davidi abikilwe pa bufumu ku kuteeka abena Israele. Lelo Mesia Imfumu tayakekale pa cipuna ca bufumu muli ulya musumba nelyo mu musumba onse umbi pano isonde. Na kuba, Yehova kale kale alisansabika Yesu Kristu pa Lupili lwa Sione wa ku muulu ukuti e Mfumu yakwe, Mesia.—Ukusokolola 14:1.
13. Cipingo nshi Yehova apingene no Mwana wakwe?
13 Imfumu Mesia nomba alanda. Atila: “Leka nondolole ulwa cipope [e kutila icipingo ca Bufumu ico Yehova apinga no Mwana wakwe]: Yehova atile kuli ine, Ni we mwana wandi umwaume, ubwa lelo ninkufyala.” (Amalumbo 2:7) Kristu alelanda pa cipingo ca Bufumu ilyo aebele abatumwa bakwe ati: “Ni mwe mwe batwalilila na ine mu fya kunjesha; kabili ndepangana na imwe icipingo, ifyo na Tata apangana na ine icipingo ca bufumu.”—Luka 22:28, 29.
14. Mulandu nshi twingasosela ukuti Yesu alikwata insambu sha kuba imfumu?
14 Nga fintu casobelwe pa Amalumbo 2:7, Yehova alangile ukuti Yesu Mwana wakwe ilyo abatishiwe na lintu amubuushishe ku bafwa. (Marko 1:9-11; Abena Roma 1:4; AbaHebere 1:5; 5:5) Ca cine, Imfumu ya Bufumu bwa ku muulu Mwana wa kwa Lesa uwafyalwa eka. (Yohane 3:16) Apo atuntwike mu bufyashi bwa Mfumu Davidi, Yesu alikwata insambu sha kuba Imfumu. (2 Samwele 7:4-17; Mateo 1:6, 16) Ukulingana ne li lumbo, Lesa atila ku Mwana wakwe: “Lomba, na ine ndekupeele nko e cikwatwa cobe, ne mpela sha pano isonde e camaninwa cobe.”—Amalumbo 2:8.
15. Mulandu nshi Yesu alombela inko ukube cikwatwa cakwe?
15 Iyi Mfumu—Umwana wa kwa Lesa—e wakonkapo kuli Yehova ku maka. Yesu e o Yehova akwata uwaeshiwe no kusangwa uwa bucishinka, kabili uwashintililwapo. Kabili, Yesu alikwata insambu sha kupeelwa icikwatwa apo aba Ibeli lya kwa Lesa. Cine cine, Yesu Kristu “e cipasho ca kwa Lesa uushimoneka, libeli ku cibumbwa conse.” (Abena Kolose 1:15) Ico fye akabila ukucita kulomba kuli Lesa na o ‘e pa kumupeele nko e cikwatwa cakwe, ne mpela sha pano isonde e camaninwa cakwe.’ Icilenga Yesu ukulomba ici cintu ni co ‘alitemwa sana ifikumine abana ba bantu’ kabili ni pa mulandu wa kufwaisha ukufikilisha ukufwaya kwa kwa Wishi wa ku muulu ukwa kwi sonde na ku bantunse.—Amapinda 8:30, 31.
Icipope ca kwa Yehova ku Nko
16, 17. Ukulingana na Amalumbo 2:9, cinshi cikacitikile nko?
16 Apo ilumbo lyalenga bubili lilefikilishiwa pali nomba, mu nshita ya kubapo kwa kwa Yesu Kristu ukushimoneka, cinshi cikacitikila inko? Nomba line Imfumu ikafishapo amashiwi ya kwa Lesa aya kuti: “Ukabafuna [e kutila ukufune nko] ku nkonto ya cela, ukabatobaula nge nongo ya mubumfi.”—Amalumbo 2:9.
17 Inkonto sha mfumu sha pa kale shaleishibisha umuntu ukuti alikwata amaka ya kuteeka. Inkonto shimo shalepangilwa ne cela, pamo nge yalandwapo muli ili lumbo. Ukutobaule nko ku nkonto cilangililo ca kuti Kristu Imfumu tacakamukosele nangu panono ukonaule nko. Ngo muntu aume nkonto ya cela mu nongo ya mubumfi kuti yatobaika umupwilapo.
18, 19. Pa kuti Lesa akasenamine ishamfumu sha pano isonde, cinshi shifwile ukucita?
18 Bushe bakateeka ba nko bafwile fye ukukandwa muli iyo nshila? Iyo, pantu kemba wa malumbo abapaapaata ati: “Nomba, mwe shamfumu, shilimukeni; salapukeni, mwe bapingushi ba pano isonde.” (Amalumbo 2:10) Ishamfumu shaebwa ukwangwako, no kushilimuka. Shifwile ukumona ukuti amapange ya shiko ya fye, nga kuyalinganya ku fyo Ubufumu bwa kwa Lesa bukacitila abantunse.
19 Pa kuti Lesa akasenamine ishamfumu sha pano isonde, shifwile ukwalula incitilo shabo. Shaebwa ‘ukubombela Yehova mu katiina, no kwanga mu kututuma.’ (Amalumbo 2:11) Cinshi cingacitika nga bacite fi? Ukucila ukululunkaniwa, atemwa ukufulunganishiwa mu matontonkanyo, kuti basekelela pa mapaalo ayo Mesia Imfumu engabapeela. Cilakabilwa kuli bakateeka ba pano isonde ukufuule cilumba na mataki ifyo balangisha mu mitekele yabo. Kabili, bafwile ukwaluka ukwabulo kushingashinga no kuba abashilimuka kuli bumulopwe bwa kwa Yehova ubwapulamo na maka yashingacilimwa aya kwa Lesa na Mesia wakwe Imfumu.
‘Fyompeni Umwana’
20, 21. Calola mwi ‘ukufyompa umwana’?
20 Ilumbo lyalenga bubili nomba lyapeela ubwite bwa cikuuku kuli bakateeka ba nko. Ukucila ukuti balebunganina Umwana wa kwa Lesa, bapandwa amano ati: “Mufyompeni mu cishinka, epali [Yehova Lesa] aba no bukali, kabili mwalobela mu nshila; pantu kuti bwapya bwangu ubukali bwakwe.” (Amalumbo 2:12a) Abantu bafwile ukuumfwila ilyo Shikulu Mulopwe Yehova afumye cipope. Ilyo Lesa abikile Umwana wakwe pa cipuna ca bufumu, bakateeka ba pano isonde balekabila ukuleka ‘ukwetetula ibusha.’ Balekabila ukupokelela Imfumu lilya line fye no kumumfwila umupwilapo.
21 Mulandu nshi uwa ‘kufyompela umwana’? Ilyo ili lumbo lyalembelwe, ukufyompa cali cilangililo ca bucibusa kabili kwalebomfiwa pa kusengela abeni mu ng’anda, umo bapokelelwe mu cileela. Na kabili ukufyompa kwali cilangililo ca bucishinka. (1 Samwele 10:1) Muli ci cikomo ce lumbo lyalenga bubili, Lesa ale-eba inko ukufyompa, nelyo ukusengela, Umwana wakwe ukuti ni Mfumu yasubwa.
22. Bakateeka ba nko bafwile ukuumfwila ukusoka nshi?
22 Abalekaana ukupokelela amaka ya kwa Lesa aya Mfumu yasalwa balasaalula Yehova. Bakaana bumulopwe bwa kwa Yehova Lesa ubwa kuteeka na maka yakwe aya kusala Imfumu iilingile sana ukuteeka abantunse. Bakateeka ba nko bakasango kuti icifukushi ca kwa Lesa cikabeshila mu kupumikisha, ilyo bale-eshaesha ukufishapo amapange yabo. ‘Ubukali bwakwe bulapya bwangu,’ nelyo ukubalamuka bwangu ukwabula no kubucilima. Inko shifwile ukuumfwila uku kusoka. Ukucite fyo kukalenga shikabe no mweo.
23. Inshita e ko icili ku bantu umo umo ukucita cinshi?
23 Ili lumbo lya lulumbi lyasondwelela aliti: “Balishuka bonse abooba muli [Yehova].” (Amalumbo 2:12b) Inshita e ko icili ku bantu umo umo ukubutukila ku bucingo. Nangu fye ni bakateeka umo umo abaletungilila inko. Kuti bafulumukila kuli Yehova, uupeele cubo ukupitila mu Bufumu bwakwe. Lelo bafwile ukubombelapo bwangu ilyo Ubufumu bwa kwa Mesia tabulaonaula inko ishilwani.
24. Kuti twaba shani aba nsansa na muli cino calo ca macushi?
24 Nga twapoosa sana amano ku kusambilila Amalembo no kukonka ifyo yaletufunda mu mikalile yesu, kuti twaba aba nsansa na muli ino ine nshita ya macushi. Ukukonka ifyo Amalembo yaletufunda kulenga ukuti tube ne ndupwa sha nsansa no kupokololwa ku masakamika ayengi aya muli cino calo. Ukukonka ubutungulushi bwa mu Baibolo kutulenga ukuumfwa bwino ukuti tuletemuna Kalenga wesu. Tapali umbi kano fye Mulopwe wa mu Kubumbwa konse e wingatupeela “ubumi pali nomba no bukesa” pa numa ya kufumya pe sonde bonse abakaanya icalungama ukupitila mu kukaana imitekele ya Bufumu.—1 Timote 2:8.
25. Apo ‘icipope ca kwa Yehova’ te kuti cifilwe, cinshi twingenekela ukucitika mu nshita yesu?
25 ‘Icipope ca kwa Yehova’ te kuti cifilwe. Apo ni Kalenga wesu, Lesa alishiba icingawamina abantunse kabili akafikilisha ubufwayo bwakwe ubwa kupaala abantunse ba cumfwila pa kubapeela umutende, insansa, no mutelelwe uubelelela mu Bufumu bwa Mwana wakwe uwatemwikwa. Kasesema Daniele alembele ukukuma ku nshita yesu ati: “Mu nshiku sha shamfumu ishi Lesa wa mu muulu akemyo bufumu ubushakonaulwe umuyayaya, . . . Bukashonaula no kupesha aya mabufumu yonse, kabili bukeminina umuyayaya.” (Daniele 2:44) E ico kanshi, ino e nshita ya ‘kufyompa Umwana’ no kubombela Shikulu Mulopwe Yehova!
[Amafutunoti]
^ para. 4 Pa kubalilapo fye, Imfumu Davidi yali e “wasubwa,” e lyo “imfumu sha pano isonde” baali ni bakaateka abaPelishiti abalonganikile Davidi ifita.
^ para. 7 Mu Amalembo ya Bwina Kristu aya ciGriki mwaliba ifikomo na fimbi ifilanda ukuti Yesu e Wasubwa uwa kwa Lesa uwalandwapo mwi lumbo lyalenga bubili. Tusange ci ilyo twalinganya Amalumbo 2:7 ku Imilimo 13:32, 33 na ku AbaHebere 1:5; 5:5. Moneni na Amalumbo 2:9 e lyo mulinganye ku Ukusokolola 2:27.
Kuti Mwayasuka Shani?
• Bushe “ibusha” ilyo inko ‘shetetulapo’ cinshi?
• Mulandu nshi Yehova apumisha inko?
• Cinshi caba icipope ca kwa Lesa ku nko?
• Calola mwi ‘ukufyompa umwana’?
[Amepusho]
[Icikope pe bula 16]
Davidi aimbile pa Mfumu yacimfya Mesia
[Icikope pe bula 17]
Bakateeka na bena Israele baumene akapi ukwipaya Yesu Kristu
[Icikope pe bula 18]
Kristu alibikwa pa cipuna ca Bufumu pa Lupili lwa Sione ulwa ku muulu