A ummi cazin ah kal

A ummi cazin ah kal

Sertu Thangṭhat Awkah Thlaraulei Hmuitinh Hna Kha Hmang

Sertu Thangṭhat Awkah Thlaraulei Hmuitinh Hna Kha Hmang

Sertu Thangṭhat Awkah Thlaraulei Hmuitinh Hna Kha Hmang

“MI PAKHAT nih zei tilawng dinhnaklei ah dah ka panh ti kha a hngalh lo ahcun thli hran ning cu a caah san a tlai lai lo.” Kumzabu pakhatnak i Rom mifim pakhat nih a chim tiah an ruahmi mah bia nih kan nunnak ah hmuitinh ngeih a herh timi biatak kha a langhter.

Baibal ah hmuitinh a ngeimi hna kong kha a langhter. Noah nih ‘amah le a innchungkhar him tein an um’ khawh nakhnga kum 50 chung hrawng thazaang chuah in lawng pakhat a rak sak. Profet Moses zong nih “hmailei hmuh laimi laksawng kha a rak i ruahchih.” (Hebru 11:7, 26) Moses rian a changtu Joshua nih Kanaan ram tei ding timi Pathian pekmi hmuitinh kha a rak i chiah.​—Deuteronomi 3:​21, 22, 28; Joshua 12:​7-​24.

“Vancung Pennak kong Thawngṭha hi khuazakip ah chim a si lai” timi Jesuh bia cu AD kumzabu pakhatnak ah lamkaltu Paul i thlaraulei hmuitinh cungah huham a ngei tuk ti cu a fiang. (Matthai 24:14) ‘Jentail mi hna sinah [Jesuh] min hngalhter awkah’ rian pek a si lengah Bawipa Jesuh bia kha a theih i langhnak a hmuh caah Paul nih Asia Minor le Europe ah Khrihfabu pawl a rak dirh khawh.​—Lamkaltu 9:​15; Kolose 1:​23.

Kum tampi chungah Jehovah salle nih Pathian sunparnak langhter awkah hmuitinh hna an chiah i mah ningin an rak tuah. Tuchan ah tah zei bantuk thlaraulei hmuitinh hna dah kan chiah khawh? Zei bantuk hmuitinh hna dah phanh dingin kan i zuam khawh? Hmuitinh phanh awkah zei lam hna dah a um?

Aa Tlakmi Hmuitinh Ngeih A Biapi

Kan nunnak kip ah hmuitinh chiah khawh a si i hi vawlei ah hmuitinh a ngeimi tampi an um. Asinain Pathian lei hmuitinh cu vawlei lei hmuitinh he aa lo lo. Vawlei lei hmuitinh hna i a hrampi tinhnak cu rum duhnak, nawlngeihnak le a sangmi dirhmun hmuh duhnak hna a si. Nawlngeihnak le minthan duhnak ruangah hmuitinh phanh dingin i zuam cu a palh. Jehovah Pathian thang a ṭhattermi hmuitinh hna cu amah kan biaknak le Pennak rian bawmhnak he direct in aa pehtlaimi a si. (Matthai 6:​33) Cu bantuk hmuitinh hna cu Pathian le kan minunghawi kan dawtnak cungah hram aa bunhmi a si i mah i aa tinhnak cu Pathian lunglawm tein biak kha a si.​—Matthai 22:37-​39; 1 Timote 4:7.

Pathian rian kauhternak asiloah thlaraulei ṭhancho dingin hmuitinh hna chiahnak le mah kha phanh dingin kan i zuam tikah a hmaanmi tinhnak he a si awk a si. A hmaanmi tinhnak he a si hmanhah a caan ah mah hmuitinh kha kan phan kho tawn lo. Zeitindah hmuitinh hna kan chiah khawh i mah hmuitinh hna phanh awkah zeitindah kan i zuam khawh?

Lungthawhnak Ngei

Jehovah nih van le vawlei sernak zeitindah a liim ti kha ruat. Jehovah nih mah sernak caan kong kha “zanlei cu a hung dih i zinglei kha a hung um” timi bia in a langhter. (Genesis 1:​5, 8, 13, 19, 23, 31) Sernak ni nikhat aa thawk tik paohah mah ni caah hmuitinh asiloah aa tinhnak kha ṭha tein a hngalh. Cun Pathian nih thil vialte a sernak ah aa tinhnak kha tlamtling tein a rak liim. (Biathlam 4:​11) Jehovah nih “a duhmi cu a tuah ko” tiah pupa Job nih a ti. (Job 23:13) Jehovah nih “a sermi thil vialte cu a zoh tikah a lung a si ngaingai.”​—Genesis 1:​31.

Kannih zong kan hmuitinh kan phan lai timi lungthawhnak kan ngeih a hau. Cu bantuk lungthawhnak ngeih awkah zeinihdah a kan bawmh khawh? Vawlei cu muisam zeihmanh a ngeih hlanin Jehovah nih amah thang a ṭhatter hngami, aa dawh tukmi lungvar bantuk a si lai ti kha a hmuh chung khawh. Cu bantukin kan hmuitinh kan phanh tikah zeidah a cang lai, zei ṭhatnak dah kan hmuh lai timi kong ruahnak nih kan hmuitinh phak duhnak lungput ngeih awkah a kan bawmh lai. Kum 19 a simi Tony nih cutin a rak tuah. Nitlaklei Europe ah a ummi Jehovah Tehte Hna i zung ṭengnge pakhat a len lioah a lung a sumi kong kha a philh bal lo. Mah caan thawkin Tony lungthin ah mah biahalnak hi a hung um: ‘Hi bantuk hmun ah um in Pathian rian ka ṭuan ahcun zeidah a lawh hnga?’ Tony nih a si khomi a hmuitinh kha a ruah peng i phanh awkah aa zuam. Kum tampi a rauh hnuah zung ṭengnge ah rian ṭuan dingin form a phihmi kha an cohlanpiak caah aa lawm tuk.

An hmuitinh a phanmi hna he i hawikomhnak zong nih hmuitinh phanh duhnak lungput ngeih awkah a kan bawmh khawh. Kum 30 a simi Jayson cu kumhra fai a si lioah lohmun phungchimnak ah i tel kha a rak duh lo. Asinain siangsangruun a dih tikah hmaikal rian ah lungtho tein a hung i tel i caantling in Pennak kong chimtu pakhat a hung si. Jayson kha hmaikal rian ṭuan awkah zeinihdah a rak forh? Hitin a ti: “Hmaikal rian a ṭuanmi hna he bia i ruah in anmah he phungchimnak ah kaa telmi nih thazaang a ka ngeihter tuk.”

Kan Hmuitinh Kong Ṭialnak Nih A Kan Bawmh Khawh

A fiang tuk lomi ruahnak pakhat kha biafang in langhternak nih a fiangmi a hung siter. Solomon nih aa tlakmi bia hna cu fungzum bantukin kan nunnak kha lam a hruai khawh tiah a ti. (Phungchimtu 12:11) Mah bia hna kha ca in ṭial tikah lungthin chungah thukpi in a caam. Cucaah Jehovah nih Israel siangpahrang pawl kha Baibal tlen dingin a fial hnanak a si. (Deuteronomi 17:18) Kannih zong kan hmuitinh, mah hmuitinh a kan phakter khomi lam hna, a chuak khomi khenkhamnak hna le mah kha tei khawh ning kong hna kan i ṭial khawh. Kan cawn dingmi fimthiamnak, kan thiam a herhmi rian hna le a kan bawm khotu ding hna kha hngalh ah a ṭha.

Asia ram pakhat i hmunking ah a ummi sang pakhat ah kum tampi chung special hmaikal a ṭuanmi unaupa Geoffrey nih thlaraulei hmuitinh hna a chiah caah lungdaihnak a hmu. Ruahlopi in a nupi nih a thihtak caah a ngaih a chia tuk. Mah tikah thlennak tlawmpal a tuah hnuah hmuitinh hna a chiah, cun hmaikal rian ah tling tein lungthin pek awkah bia a khiah. Aa tinhnak hna kha catlap cungah a ṭial i thla a dih tikah Baibal cawnpiaknak thar pathum thawk khawh awkah thla a cam i hmuitinh a chiah. Nifatin a rianṭuan ning kha a tuaktan i nihra a tlin tik paohah a ṭhanchonak kha aa dothlat. A hmuitinh a phan maw? Baibal cawnpiaknak thar pali a tuah khawh caah lunglawm tein ka hmuitinh ka phan kho tiah a rak ti.

Kawltung Caah Caantawi Hmuitinh Hna Kha Chia

Hmuitinh cheukhat cu a hramthawk ah a har tukmi an lo men lai. A hmasa ah langhtermi Tony caah Jehovah Tehte Hna i zung ṭengnge ah rian ṭuan ding cu a si kho lomi a rak lo. A ruang cu amah duh ningin khua a sami a si i Pathian sin zongah a pum aa pe rih lo. Asinain Tony nih Jehovah phunglam ningin nun awkah bia a khiah i tipil in khawh awkah a herhmi sining pawl tlinh dingin hmuitinh a rak chiah. Mah hmuitinh a phanh hnuah manhcaan hmaikal le hmaanhmaan hmaikal ṭuan dingin hmuitinh a chiah ṭhan i a thawk lai ni kha calendar ah chingchiahnak a rak tuah. Caansau nawn hmaikal a ṭuan hnuah zung ṭengnge ah rian ṭuan ding kha a si kho lomi hmuitinh in a hmu ti lo.

Kannih zong caansau hmuitinh hna kha caantawi hmuitinh hna in kan ṭhen awk a si. Caantawi hmuitinh hna cu caansau hmuitinh pakhat phanh dingin kalnak lam ah phanh khawhmi kawltung hna an si. Mah kawltung hna he aa tlaiin kan ṭhanchonak kha hmaan tein kan i dothlat ahcun hmuitinh cungah lungthin pek dingin a kan bawmh khawh. Kan tuah dingmi kong he aa tlaiin Jehovah sinah atu le atu thla kan cammi nih mah lam cungah um peng dingin a kan bawmh khawh. Lamkaltu Paul nih “a zungzal in thlacam u” tiah a kan forh.​—1 Thesalon 5:​17.

Biakhiahnak Tuah In I Zuam Zungzal A Hau

Ṭha tein i timhtuah hnuah mah ningin tuah duhnak lungput ngeih hmanhah hmuitinh cheukhat cu phanh khawh a si lo. Lamkaltu Paul nih a voihnihnak missionary khualtlawnnak ah zultu Johan Marka kha kalpi a duh lo caah a lung a rawk tuk men lai. (Lamkaltu 15:37-​40) Marka nih mah thil sining in a cawn lai i a rian kauh chap awkah a hmuitinh kha a rak thlen men lai. Cutin thlennak a rak tuah ti cu a fiang. A hnuah Paul nih a rak thangṭhat i Babilon ah lamkaltu Peter he zong naihniam tein an rak i kom. (2 Timote 4:​11; 1 Peter 5:​13) A tuahsernak vialte lakah a sunglawi bikmi cu Jesuh nunning le a phungchimnak rian kong ṭialnak tinvo sung a hmuhmi kha a si.

Thlaraulei hmuitinh phanh dingin kan i zuam lioah kan lung a donghtermi thil pawl kan tong men lai. Mah tikah hnabei dongh loin ṭha tein kan tuaktan awk, kan i dothlat awk le kan i thlen awk tu a si. Dawnkhantu thil hna kan ton tikah kan biakhiahnak ningin fakpi in kan i zuam a hau. “Na tuahmi vialte cu BAWIPA sinah pe law na khuakhannak cu a tling kho lai” tiah mifim Siangpahrang Solomon nih a ti.​—Phungthlukbia 16:3.

Asinain a caan ah thil sining cheukhat ruangah kan hmuitinh kan phan kho men lai lo. Tahchunhnak ah, damlonak asiloah chungkhar rian ruangah hmuitinh cheukhat kha kan phan kho men lai lo. Asinain a donghnak ah kan hmuh dingmi laksawng cu vancung asiloah vawlei paradis ah zungzal nunnak a si ti kha kan philh awk a si lo. (Luka 23:43; Filipi 3:​13, 14) Mah cu zeitindah kan hmuh khawh? Lamkaltu Johan nih “Pathian duhnak a tuahmi cu zungzal in an nung” tiah a ti. (1 Johan 2:​17) Kan sining ruangah hmuitinh pakhat kha kan phan men lai lo, asinain ‘Pathian kha ṭih in a nawlbia kan zulh’ khawh. (Phungchimtu 12:13) Thlaraulei hmuitinh chiahnak nih Pathian duhnak tuahnak ah lungthin pek dingin a kan bawmh khawh. Cucaah sertu thangṭhatnak caah thlaraulei hmuitinh hna kha hmang hna u sih.

[Cahmai 22nak i rinli kulh]

Ruah Dingmi Thlaraulei Hmuitinh Hna

○ Nifatin Baibal relnak

Vennak Innsang le I Hlau! capar vialte relnak

○ Kan thlacam ning ṭhanchoternak

○ Thlarau theitlai tlainak

○ Pathian rian kauh chapnak

○ Hmualngei deuh in phungchimnak le cawnpiaknak

○ Telephone, tonsaphak le chawlehnak sang ah phungchim ning ṭhanchoternak