Baka Lukanu ya Kusala Mingi na Kisalu ya Ngangi na Nge Sambu na Kukumisa Yandi

“KANA nge ke zaba ve kisika yina nge ke kwenda, ata kima mosi ve ta sadisa nge na kukuma kisika yango.” Bo ke tubaka nde muntu mosi ya filozofi ya Roma ya ntangu ya ntama muntu tubaka mambu yai. Yandi bendaka dikebi na diambu yai ya kieleka nde, sambu na kuzaba kisika yina nge ke kwenda na luzingu, yo kele mfunu nde nge vanda ti balukanu.

Biblia ke tubilaka bambandu ya bantu yina bakaka balukanu mpi salaka yonso sambu na kulungisa yo. Mu mbandu, Noa salaka bamvula kiteso ya 50 sambu na ‘kutunga maswa sambu na kugulusa bantu ya nzo na yandi.’ Profete Moize “tulaka meso na yandi kaka na matabisi.” (Baebreo 11:7, 26) Yozue, yina bakaka kisika ya Moize, vandaka ti lukanu ya kusala mambu yai ya Nzambi songaka yandi: Kubotula ntoto ya Kanana.—Kulonga 3:21, 22, 28; Yozue 12:7-24.

Na bilumbu ya bantumwa, ntumwa Polo mpi kuditudilaka lukanu ya kusala mingi na kisalu ya Nzambi sambu mambu yai ya Yezu tubaka simbaka kibeni ntima na yandi: “Bo ta samuna nsangu yai ya mbote ya Kimfumu na ntoto ya mvimba.” (Matayo 24:14) Yezu songaka Polo na kulonga bantu ya makanda mambu ya kieleka sambu na yandi Yezu. Nkutu Polo lungisaka mukumba mosi ya mfunu mingi: Yandi kangulaka mabundu na bisika mingi na Asie Mineure mpi na Europe.—Bisalu 9:15; Bakolosai 1:23.

Ya kieleka, banda ntama bansadi ya Yehowa ke kuditudilaka balukanu ya mbote mpi bo ke lungisaka yo sambu na nkembo ya Nzambi. Ebuna nki balukanu beto lenda kuditudila bubu yai na kisalu ya Nzambi? Inki balukanu beto lenda sala bikesa ya kulungisa yo mpi nki mambu ya mfunu beto fwete sala sambu na kulungisa yo?

Bikuma ya Mbote Kele Mfunu

Beto lenda kuditudila balukanu na mambu yonso ya luzingu na beto. Nkutu yai kima yina bantu mingi ya nsi-ntoto ke salaka bubu yai. Kansi balukanu yina bansadi ya Yehowa ke kuditudilaka kele ve kiteso mosi ti yina bantu ya nsi-ntoto yai ke kuditudilaka. Kima yina ke pusaka bantu mingi ya nsi-ntoto na kuditudila balukanu kele nzala ya ngolo yina bo ke vandaka ti yo ya kukuma bamvwama, ya kuvanda ti kiyeka mpi ya kuzabana mingi. Yo ta vanda mpenza kifu kana beto ke kuditudila lukanu ya kusosa kuvanda ti kiyeka to lukumu! Beto ta pesa Yehowa Nzambi kiese kana beto ke baka balukanu yina ta sadisa beto na kusadila yandi mpi na kutula mambote ya Kimfumu na yandi na kisika ya ntete. (Matayo 6:33) Beto ke kuditudilaka balukanu yai sambu beto ke zolaka Nzambi mpi bantu ya nkaka mpi balukanu yango ke sadisaka beto na kukangama na Nzambi.—Matayo 22:37-39; 1 Timoteo 4:7.

Beto lenda kuditudila lukanu ya kusadila Yehowa mingi to ya kuyidika bikalulu yina beto fwete vanda ti yo mutindu beto kele Bakristu. Kansi yo vanda beto me kuditudila nki lukanu, beto fwete sala yo sambu beto ke zolaka Yehowa mpi bantu ya nkaka. Kansi bantangu ya nkaka, yo lenda vanda mpasi sambu beto lungisa balukanu yai. Inki ta sadisa beto na kulungisa balukanu na beto?

Beto Fwete Vanda ti Nzala ya Kulungisa Balukanu Yina Beto Ke Baka

Yindula mutindu Yehowa salaka bima yonso ya kele na zulu mpi na ntoto. Bangogo “nkokila bwaka mpi ntongo tanaka,” ke monisa nde Yehowa tulaka ntangu yina yandi vandaka kusala bima ya mutindu na mutindu. (Kuyantika 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Yo kele pwelele nde na ntwala ya kusala konso kima yina, yandi vandaka kuzaba lukanu na yandi to mambu yina yandi vandaka kuzola kusala na kilumbu yango. Sambu Nzambi salaka mutindu yina, yandi lungisaka lukanu yina yandi bakaka ya kusala bima. (Kusonga 4:11) Yobi, mfumu ya dibuta, tubaka nde, “kana [Yehowa] ke zola kusala kima mosi buna, yandi ke salaka yo. (Yobi 23:13) Ya kieleka, Yehowa waka kiese mingi ntangu yandi monaka “bima yonso ya yandi salaka” yo yina yandi tubaka nde yo kele “mbote kibeni”!—Kuyantika 1:31.

Sambu beto lungisa balukanu yina beto ke baka, beto mpi beto fwete vanda ntete ti nzala ya ngolo ya kulungisa yo. Inki ta sadisa beto na kuvanda ti nzala yina ya ngolo? Nkutu ata ntangu ntoto vandaka kisaka-saka mpi ya kukonda kima, Yehowa zabaka dezia na ntwala mutindu yo ta vanda: Kisika mosi ya kitoko mingi yina ta pesaka yandi lukumu mpi nkembo. Mutindu mosi mpi, beto ta kuma ti nzala ya ngolo ya kusala mambu ya beto ke zola, kana beto ke yindula mingi na ntwala mutindu yo ta vanda mpi mambote yina beto ta baka kana beto me lungisa lukanu yango. Yai mambu Tony, leke mosi ya bamvula 19 salaka. Yandi vilaka ve mambu yina yandi monaka ntangu yandi kwendaka kutala Betele mosi ya Bambangi ya Yehowa na Europe ya westi (Europe occidentale). Banda pana, Tony kumaka kudiyula ngiufula yai: ‘Luzingu na mono ta kuma nki mutindu kana mono me baka lukanu ya kuzinga mpi ya kusala na kisika ya mutindu yai?’ Tony vandaka kaka kuyindula mambote yina yo ta natila yandi mpi yandi vandaka kusala bikesa sambu na kulungisa lukanu yango. Bamvula mingi na nima, yandi waka kiese mingi ntangu bo ndimaka formilere na yandi ya kusala na Betele!

Kana beto ke kangama ti bantu yina me lungisaka dezia lukanu mosi buna, beto ta kuma mpi ti nzala ya ngolo ya kusala bonso bo. Jayson kele ti bamvula 30. Ntangu yandi vandaka leke, yandi vandaka ve kuzola kulonga nsangu ya mbote. Kansi na nima yandi kumaka kusepela kulonga nsangu ya mbote, mpi ntangu yandi manisaka klase yandi kumaka mupasudi-nzila ya ntangu yonso. Inki sadisaka mpangi Jayson na kukuma ti nzala ya ngolo ya kusala kisalu yai? Yandi ke tuba nde: “Mono kumaka ti nzala ya ngolo mpenza ya kusala kisalu yai sambu mono vandaka kusolula ti bampangi ya nkaka yina vandaka bapasudi-nzila mpi sambu mono vandaka kulonga nsangu ya mbote ti bo.”

Beto Fwete Sonika Balukanu na Beto Sambu na Kulungisa Yo

Beto ke bakisaka mbote ngindu mosi ya kele ve klere kana beto me zwa bangogo ya mbote ya kutuba yo. Salomo bakisaka nde bangogo ya mbote kele bonso nsongi ya nti yina ke songaka beto nzila yina beto fwete kwenda. (Longi 12:11) Kana beto me sonika bangogo yango, yo ta bikala mpi na mabanza mpi na ntima na beto. Yo yina, Yehowa vandaka kulomba mpi bantotila yonso ya Izraele na kusonika kopi mosi ya Nsiku. (Kulonga 17:18) Beto fwete sonika balukanu ya beto me baka mpi mutindu beto ke kana kulungisa yo. Beto lenda sonika mpi bampasi yina beto ta kutana ti yo na ntwala ya kulungisa balukanu yango, mpi mambu ya beto lenda sala sambu na kununga bampasi yango yina. Diaka, kana beto ke sala bansosa sambu na mambu yina beto ke zola kulonguka mpi beto ke lomba lusadisu na bantu ya nkaka, beto ta lungisa kukonda mpasi lukanu yina beto kuditudilaka.

Kuditudila balukanu ya kusala mingi na kisalu ya Nzambi sadisaka mpangi Geoffrey mingi mpenza. Yandi salaka bamvula mingi na kisalu ya kimupasudi-nzila ya nene na teritware mosi ya ntama ya insi mosi ya Asie. Mambu ya mpasi bwilaka yandi ntangu nkento na yandi fwaka na mbala mosi. Na nima, mpangi Geoffrey bakaka ntangu ya kuditudila diaka balukanu ya nkaka. Yandi kuditudilaka lukanu ya kudipesa diaka mingi na kisalu na yandi ya ntangu yonso. Yandi sonikaka balukanu yango mpi na nima, yandi sambaka Yehowa sambu yandi sadisa yandi na kubanda kulonguka Biblia ti bantu tatu na ntwala ya nsuka ya ngonda. Konso kilumbu, yandi vandaka kutadila mambu ya yandi me sala sambu na kulungisa lukanu yango mpi konso mbala na nima ya bilumbu kumi, yandi vandaka kuzikisa kana mambu ya ke kwenda mbote. Keti yandi lungisaka lukanu yai ya yandi bakaka? Ee. Yandi vandaka na kiese mingi ya kuyantika kulonguka Biblia ti bantu iya!

Kuditudila Ntete Balukanu ya Fioti-Fioti

Na luyantiku, nge lenda mona nde balukanu ya nkaka kele mpasi na kulungisa. Tony, yina beto me katuka kutubila, vandaka ti lukanu ya kusala na Betele mosi ya Bambangi ya Yehowa. Kansi yandi vandaka kuyindula nde yandi ta kuka ve ata fioti kulungisa yo. Yandi vandaka kuyindula nde yandi ta kuka ve ata fioti kulungisa lukanu yina, sambu yandi vandaka ti mambu mingi ya kuyambula na luzingu na yandi mpi sambu na ntangu yina, yandi bakaka ntete ve lukanu ya kupesa luzingu na yandi na Nzambi. Kansi yandi bakaka lukanu ya kusala mambu yina Yehowa ke zolaka mpi ya kubaka mbotika. Ntangu yandi bakaka mbotika, yandi bakaka lukanu ya kukuma mupasudi-nzila nsadisi mpi na nima mupasudi-nzila ya ntangu yonso. Yandi sonikaka na kamukanda (agenda) mosi badati yina yandi tulaka sambu na kuyantika. Yandi salaka kisalu kimupasudi-nzila mwa ntangu mpi na nima, yandi monaka nde yandi ta kuka kulungisa lukanu na yandi ya kusadila Yehowa na Betele.

Beto mpi, beto lenda lungisa balukanu ya nene yina beto me kuditudilaka kana beto ke kuditudila ntete balukanu ya fioti-fioti. Kana beto me lungisa balukanu ya fioti-fioti ya beto kuditudilaka, yo ta sadisa beto na kumona mambu yina beto me sala mpi, yo ta pesa beto kikesa ya kulanda kusala ngolo sambu na kulungisa balukanu ya nene. Yo yina, kana beto ke samba Yehowa mbala na mbala mpi ke songa yandi mambu yina beto ke kana kusala, yandi ta sadisa beto kusala yo. Yo yina, ntumwa Polo ke songa beto nde: “Beno samba ntangu yonso.”—1 Batesalonika 5:17.

Kuyambula Ve mpi Kubwisa Ve Maboko

Beto lenda yidika mambu mbote mpi kuvanda ti nzala ya kulungisa balukanu na beto. Kansi bantangu ya nkaka, beto lenda kuka ve kulungisa balukanu ya nkaka. Beto lenda baka dilongi na mbandu ya longoki Marko. Yandi zolaka kukwenda ti ntumwa Polo na vwayaze na yandi ya zole ya kimisionere. Kansi Polo buyaka kukwenda ti yandi, mpi ntembe kele ve nde diambu yai yangisaka Marko (Bisalu 15:37-40) Yo vandaka kulomba nde Marko kubaka dilongi na diambu yai mpi yandi baka balukanu ya nkaka sambu na kusadila Nzambi mingi. Yo ke monana nde yandi bakila yo dilongi sambu ntangu fioti na nima, Polo tubaka mambu ya mbote sambu na yandi mpi Marko vandaka na kiese ya kusala ti ntumwa Piere na Babilone. (2 Timoteo 4:11; 1 Piere 5:13) Marko zwaka dibaku mosi ya kuluta nene. Yehowa sadilaka yandi sambu na kusonika disolo ya luzingu mpi kisalu ya Yezu.

Ntangu beto ke sosa kulungisa balukanu ya beto me bakaka, beto lenda kutana mpi ti mambu yina lenda sala nde beto kuka ve kulungisa yo. Kana beto ke kutana ti bampasi, beto fwete yambula ve. Kansi beto fwete tadila diaka mbote balukanu yina beto kuditudilaka mpi kusala bansoba ya me fwana kana mpila kele. Kana bampasi ya nkaka me basika, beto fwete kwenda kaka na ntwala mpi kulanda kuvanda ti lukanu ya kusala bikesa sambu na kulungisa balukanu na beto. Salomo, ntotila mosi ya mayele, ke tuba mambu yai ya ke pesa kikesa: “Pesa mambu yonso ya nge ke sala na Yehowa, ebuna balukanu na nge ta nunga.”—Bingana 16:3.

Ata mpidina, bantangu ya nkaka mambu ya beto ke kutana ti yo lenda sala nde beto kuka ve ntangu yonso kulungisa balukanu ya beto ke kuditudilaka. Mu mbandu, beto lenda bela to yo lenda lomba nde beto sadisa dibuta na beto. Beto fwete vila nde lukanu na beto ya kuluta mfunu kele ya kuzinga mvula na mvula na zulu to na Paladisu awa na ntoto. (Luka 23:43; Bafilipi 3:13, 14) Inki beto fwete sala sambu na kuzinga mvula na mvula? Ntumwa Yoane sonikaka nde: “Muntu yina ke salaka luzolo ya Nzambi ke [zingaka mvula na mvula].” (1 Yoane 2:17) Yo yina, ata mambu ya beto ke kutana ti yo ke pesa beto ve nzila ya kulungisa lukanu mosi buna, beto fwete landa ‘kuwa Nzambi ya kieleka boma mpi kuzitisa bansiku na yandi.’ (Longi 12:13) Kubaka balukanu ya kusala mingi na kisalu ya Nzambi ke sadisaka beto na kulanda kutula dikebi ya mingi na kusala luzolo na yandi. Yo yina bika beto yonso, beto baka balukanu yai sambu na kukumisa Muntu Yina Me Salaka beto.

[Lupangu]

Balukanu Yina Nge Lenda Baka

○ Kutanga Biblia konso kilumbu

○ Kutanga konso nimero ya Nzozulu ya Nkengi mpi ya Telama!

○ Kusala bisambu ya mbote kibeni

○ Kumonisa mbuma ya mpeve santu

○ Kusosa kusadila Nzambi mingi

○ Kukuma longi ya mbote ya nsangu ya mbote mpi kuyidika mutindu na nge ya kulonga

○ Kukuma kulonga mbote nsangu ya mbote na telefone, na dibaku ya mbote mpi na bisika ya mumbongo