Ximosentlali tijchiuas tlamantli tlen ika tijueyichiuas Jehová

SE FILÓSOFO tlen Roma katli itstoya ipan achtoui siglo, kiijtok tlaj amo timosentlaliaj ipan se tlamantli, uajka amo tleno tijchiuasej. Tlaj tijneki tipakis ipan monemilis, moneki timosentlalis tijchiuas se keski tlamantli.

Ipan Biblia kiijtoua inintoka se keskij maseualmej katli mosentlalijkej kichiuasej se tlamantli. Noé tekitik se cincuenta xiuitl uan kichijki se ueyi akali “para ipan momanauiskiaj ya uan ichampoyouaj”. Tlajtolpanextijketl Moisés kejuak “kiitayaya nopa tlaxtlauili tlen toTeko teipa kimakaskia” (Hebreos 11:7, 26). ToTeotsij kitekimakak Josué, katli kitekipatlak Moisés, ma moaxkati tlali Canaán (Deuteronomio 3:21, 22, 28; Josué 12:7-24).

Jesús kiijtok: “Ni kuali tlamachtili tlen kejatsa eltos kema toTeko tlanauati[s], [...] kiuikasej hasta kampa ueli techaj ipan nochi tlaltinij”. Ni tlajtoli kipaleuik apóstol Pablo ma mosentlali tlajtolmoyauas ipan achtoui siglo (Mateo 24:14). Jesús kiyolchikajki Pablo kema monextik iixpa uan kema kiiljuik ma kinmatilti sekinok ajkia eli ya. Yeka, Pablo tlapaleuik ma mochiua miak tlanechikoli ipan Asia Menor uan Europa (Hechos 9:15; Colosenses 1:23).

Ipan miak xiuitl tlen panotok, miakej toTeotsij itekipanojkauaj mosentlalijkej kichiuasej se keski tlamantli uan kena kichijkej pampa kinekiyayaj kiueyichiuasej Jehová. ¿Kenijkatsa uelis timosentlalisej tijchiuasej se tlamantli ipan ni tonali? ¿Tlake uelis timosentlalisej tijchiuasej, uan tlake techpaleuis kiampa ma tijchiuakaj?

Moneki tijchiuas tlen timosentlalijtok pampa nelia tijneki titlapaleuis

Ipan tonemilis uelis timosentlalisej tijchiuasej miak tlamantli, uan ipan ni tonali miakej maseualmej ya nopa kichiuaj. Katli tijtekipanouaj Jehová amo timosentlaliaj tijchiuasej sanse tlamantli kej sekinok maseualmej. Inijuantij mosentlaliaj tlatominpiasej, kuali itstosej uan kinnauatisej sekinok. Tlauel amo kuali tlaj nojkia kej nopa tijnekiskiaj tijchiuasej. Tlaj tijnekij tijueyichiuasej Jehová, moneki timosentlalisej tijchiuasej se keski tlamantli tlen ika tijpaleuisej iTlanauatijkayo (Mateo 6:33). Nochi tlen timosentlaliaj tijchiuasej eli pampa tikikneliaj toTeotsij uan nojkia maseualmej, uan pampa tijnekij san Jehová tijueyichiuasej (Mateo 22:37-39; 1 Timoteo 4:⁠7).

Tlaj timosentlalijtokej tijpiasej sekinok tekitl ipan toTeotsij itlanechikol o tijnekij nojua kuali titlaneltokasej, moneki tijchiuasej ika kuali toyolo. Maske kuali tlen timosentlalijtokej, kemantika uelis amo tijchiuasej. ¿Tlake techpaleuis ma timosentlalikaj tijchiuasej se keski tlamantli uan kenijkatsa uelis tijchiuasej?

Tlauel mitspaleuis tlaj nelia tijnekis tijchiuas

Ma timoiljuikaj kenijkatsa Jehová kichijchijki Tlaltipaktli uan iluikaktli. Ya kiijtok tlake kichijchijtiaskia ika ni tlajtoli: “Uan onkak tiotlak uan onkak ijnalok” (Génesis 1:5, 8, 13, 19, 23, 31). Kema pejki tlachijchiua, kuali kimatiyaya tlake kichiuaskia. Uan kitlamiltik tlen mosentlalijtoya kichiuas (Apocalipsis 4:11). Job kiijtok: “Nochi tlen yajaya [Jehová] kineki, ya nopa kichiua” (Job 23:13). Jehová tlauel yolpajki kema “kitlachilik nochi tlen kichijtoya” uan kiijtok “eltoya kuali” (Génesis 1:31).

Tlaj nelia tijnekij tijchiuasej tlen timosentlalijtokej, moneki tlauel tijnekisej tijchiuasej. ¿Tlake techpaleuis tijnekisej tijchiuasej? Kema toTeotsij ayamo kikualchijchiuayaya ni Tlaltipaktli, ipa moiljuijtoya kenijkatsa mokauaskia: eliskia se yejyektsi Tlaltipaktli tlen kiueyichiuaskia. Tlauel techpaleuis ma tijnekikaj tijchiuasej tlen timosentlalijtokej tlaj timoiljuisej tlake panos kema ya tijchijtosej tlen timosentlalijkej uan kenijkatsa tiitstosej. Kiampa kipanok Tony, katli kipia 19 xiuitl. Kema paxoloto kali Betel tlen Europa occidental, tlauel kipaktik kema kiitak kenijkatsa tlatekipanouayayaj nopaya. Teipa pejki moiljuia kenijkatsa eliskia tlaj itstoskia uan tlatekipanoskia nopaya. Nochipa moiljuiyaya nopa uan mosentlalik tlatekipanos nopaya. Ximoiljui kenijkatsa kiyolmatki kema teipa kiiljuijkej kena ueliskia tlatekipanos ipan kali Betel.

Tlaj timouampojchiuasej ininuaya katli kichijkej tlen mosentlalijtoyaj, techpaleuis nojkia kiampa ma tijchiuakaj. Jayson, katli kipia 30 xiuitl, amo kipaktiyaya tlajtolmoyauas kema eliyaya telpokatl, uan kema tlanki momachtia secundaria, pejki tlatekipanoua kej precursor regular ika miak pakilistli uan nochipa tlajtolmoyauayaya. ¿Tlake kipaleuik mosentlalis tlatekipanos kej precursor? Ya kiijtoua: “Tlauel nechpaleuik nimokamanaljuis uan nitlajtolmoyauas ininuaya toikniuaj katli tlatekipanouayayaj kej precursores”.

Tlauel mitspaleuis tlaj tikijkuilos tlen tijneki tijchiuas

Kema tikijkuilos tlen timosentlalijtok tijchiuas, mitspaleuis xijmajto tlake tijchiuas. Salomón kiijtok se keski tlajtoli uelis techpaleuis ma tijmatikaj tlake tijchiuasej ipan tonemilis (Eclesiastés 12:11). Kema tikijkuilouaj tlen timoiljuiaj, amo nima tikilkauaj uan mokaua ipan toyolo. Yeka, Jehová kiniljuik katli tlanauatiyayaj ipan Israel monekiyaya kiixkopinasej nopa Tlanauatili tlen toTeotsij kimakatoya Moisés (Deuteronomio 17:18). Tojuantij nojkia kualtiaskia tikijkuilosej tlen timosentlalijtokej tijchiuasej uan kenijkatsa timoiljuiaj tijchiuasej. Nojkia techpaleuis tlaj tikijkuilosej tlake tlaouijkayotl ueliskia tijpiasej uan kenijkatsa tijsenkauasej. Kualtiaskia tikitasej tlake moneki timomachtisej, tlake uelis tijchiuasej uan ajkia uelis techpaleuis.

Toikni Geoffrey, katli tlatekipanouayaya kej precursor especial kampa monekiyayaj tlajtolmoyauanij ipan Asia, tlauel kipaleuik pampa mosentlalik kichiuas sekinok tlamantli ipan toTeotsij itlanechikol. Toikni tlauel mokuesok kema isiua miktiuetski. Kema panok se keski tonali, Geoffrey mosentlalik kichiuas se keski tlamantli kema tlajtolmoyauayaya. Toikni kiijkuilok tlen mosentlalijtoya kichiuas, kitlajtlanik Jehová ma kipaleui uan ipan nopa metstli mosentlalik peuas kinmachtis eyij maseualmej. Mojmostla kiitayaya tlake monekiyaya kichiuas uan kema panoyaya matlaktli tonali, kiitayaya tlake kichijtoya. ¿Kiaxitik tlen mosentlalijtoya kichiuas? Ika pakilistli kiijtoua kena uelki, uan amo san eyij, ¡ya pejki kinmachtia nauij maseualmej!

Tlen nima uelis tijchiuas mitspaleuis tikitas tlen mitspoloua

Se keski tlamantli uelis timoiljuis amo kema uelis tijchiuas. Tony, katli achtouia tikijtojkej, moiljuiyaya tlauel ouij tlatekipanoskia ipan se kali Betel pampa amo kuali monejnemiltijtoya uan ayamo motemaktilijtoya ika Jehová. Uan teipa pejki monejnemiltia kej Jehová kipaktia uan mosentlalik kichiuas tlen kipaleuiskia ma moatsonpoliuilti. Kema ya moatsonpoliuiltijtoya, mosentlalik elis precursor auxiliar uan teipa precursor regular, uan kiijkuilok kema peuaskia kiampa tlatekipanos. Kema ya tlatekipanojtoya kej precursor regular, kiitak kena ueliskia tlatekipanos ipan kali Betel.

Tlaj timosentlalijtokej tijchiuasej se tlamantli, tlauel techpaleuis tlaj achtoui timosentlalisej tijchiuasej se keski tlamantli tlen nima uelis tijchiuasej. Kiampa uelis tikitstiasej tlake tlamantli ya tijchijkej. Tlaj ajachika kiampa tijchiuasej, techpaleuis ma tikitakaj tlake tlamantli nojua techpoloua uan kiampa uelis tijchiuasej tlen timosentlalijtokej. Uan tlaj nochipa tikiljuisej Jehová tlen tijnekij tijchiuasej, ya techpaleuis ma tijtlamiltikaj. Apóstol Pablo kiijtok: “Ximomaijtojtinemikaj ika toTeko ajachika” (1 Tesalonicenses 5:17).

Moneki xijchiua tlen timosentlalijtok

Maske kuali timoiljuis kenijkatsa tijchiuas tlen timosentlalijtok uan tijnekis tijtlamiltis, kemantika amo uelis tijchiuas se keski tlamantli. Uelis Juan Marcos tlauel moyolkokok kema apóstol Pablo amo kinejki kiuikas iuaya kema ika ompa yajki tlajtolmoyauato (Hechos 15:37-40). Maske Marcos kiyolkokok tlen kipanok, monejki kipatlas tlen mosentlalijtoya kichiuas, kiampa nojua ueliskia kuali kitekipanos Jehová. Uan nesi kena kiampa kichijki. Teipa, Pablo kuali kamanaltik tlen Marcos, uan ya tlauel yolpajki pampa uelki tlatekipanoua iuaya apóstol Pedro ipan Babilonia (2 Timoteo 4:11; 1 Pedro 5:13). Uan kiselik se ueyi tlateochiualistli kema toTeotsij itonal kipaleuik ma kiijkuilo inemilis Jesús uan kej tlajtolmoyajki.

Kemantika tojuantij nojkia amo uelis tikaxitisej tlen timosentlalijtoyaj tijchiuasej ipan toTeotsij itlanechikol. Tlaj kiampa techpanos, amo ma timoyolkokokaj, ma tikitakaj tlen kena uelki tijchiuaj uan tlake nojua uelis tijchiuasej o tijpatlasej. Kema techpanos se tlaouijkayotl, moneki timosentlalisej nojua tijchiuasej tlen timoiljuijtokej uan amo tijkauasej. Tlanauatijketl Salomón kiijtok: “Nochi tlen ta timoiljuia para tijchiuas xijkauili imako [Jehová] para mitsyakanas, uan yajaya mitspaleuis para kisas kuali tlen timoiljuijtok” (Proverbios 16:⁠3).

Kemantika se keski tlamantli tlen mitspano uelis kichiuas amo xijchiua tlen timosentlalijtok. Uelis kiampa kinpano katli mokokouaj o katli kinpiaj ininchampoyouaj. Maske kiampa techpanos, amo kema ma tikilkauakaj teipa tijselisej nemilistli tlen amo kema tlamis ipan iluikaktli o ipan xochimili (Lucas 23:43; Filipenses 3:13, 14). ¿Tlake moneki tijchiuasej? Apóstol Juan kiijtok: “Ajkeya kichiua tlen toTeko kineki, itstos para nochipa” (1 Juan 2:17). Maske tlen techpano ipan tonemilis kichiuas amo ma tijchiuakaj tlen timosentlalijtoyaj, nojua moneki tijtekipanosej toTeko uan tijchiuasej “tlen kiijtoua itlanauatiljuaj” (Eclesiastés 12:13). Tlen timosentlalijtokej tijchiuasej techpaleuia nojua kuali ma tijtekipanokaj toTeotsij. Yeka, ma timosentlalikaj tijchiuasej tlamantli tlen ika tijueyichiuasej Jehová uan nelia ma tijchiuakaj.

[Recuadro]

Tlen uelis timosentlalisej tijchiuasej

○ Mojmostla tijpouasej Biblia

○ Tijpouasej nochi pilamochtsitsij Tlen Tematiltia uan ¡Xitlachixtokaj!

○ Tijchiuasej kampeka nojua kuali timomaijtosej

○ Tijnextisej kuajkuali tlamantli

○ Nojua tlauel titlajtolmoyauasej

○ Nojua kuali titlajtolmoyauasej uan titlamachtisej

○ Timomachtisej kuali titlajtolmoyauasej ika teléfono, kampa miakej nemij uan kampa tlanamakaj