Tivekele Tipakani Ta Moya Leswaku U Dzunisa Muvumbi Wa Wena

“LOKO mutluti a nga ri tivi hlaluko leri a yaka eka rona, a nga na mhaka ni leswaku moya wu hungela kwihi.” Marito lawa, lawa ku vuriwaka leswaku ma vuriwe hi mutivi wa filosofi wa Murhoma, wa lembe-xidzana ro sungula, ma tiyisekisa ntiyiso wa leswaku loko vutomi byi ta va ni xikongomelo, munhu u fanele a tivekela tipakani.

Bibele yi ni swikombiso swa vanhu lava a va xalamukela ku tivekela tipakani. Nowa u hete malembe ya kwalomu ka 50 a ri karhi a tirha hi matimba “a aka ngalava leswaku ku ponisiwa ndyangu wakwe.” Muprofeta Muxe “a a languta swinene-nene eku nyikiweni ka hakelo.” (Vaheveru 11:7, 26) Yoxuwa mutlhandlami wa Muxe, u amukele pakani leyi a yi nyikiweke hi Xikwembu ya leswaku a teka tiko ra Kanana.—Deteronoma 3:21, 22, 28; Yoxuwa 12:7-24.

Hi lembe-xidzana ro sungula C.E., muapostola Pawulo u fanele a tivekele tipakani ta moya hi ku khutaziwa hi marito ya Yesu ya leswaku “mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke.” (Matewu 24:14) Hi ku khutaziwa hi marito lawa a ma tweke hi yexe ni swivono leswi a swi voneke, swo huma eka Hosi Yesu, ku katsa ni xiavelo xo “yisa vito ra [Yesu] eka matiko,” Pawulo u hoxe xandla swinene eku simekeni ka mavandlha yo tala ya Vukreste eAsia Minor ni le Yuropa.—Mintirho 9:15; Vakolosa 1:23.

Ina, malandza ya Yehovha ku sukela khale a ma tivekela tipakani ta nkoka naswona ma ti fikelerile, kutani ku dzuneka ku ya eka Xikwembu. Xana hina namuntlha hi nga tivekela njhani tipakani ta moya? Hi tihi tipakani leti hi nga tivekelaka tona, naswona hi wahi magoza lawa hi nga ma tekaka leswaku hi ti fikelela?

Ku Laveka Nsusumeto Lowunene

Tipakani ti nga vekiwa eka nchumu wun’wana ni wun’wana evuton’wini, naswona misava leyi yi na vona vanhu lava va xalamukelaka ku tivekela tipakani. Kambe, tipakani ta moya ti hambanile ni tipakani ta misava. Emisaveni, nsusumeto lowukulu wa ku tivekela ka vanhu tipakani i ku navela ku va ni rifuwo ni torha leri va tshamaka va ri na rona ro kuma xikhundlha ni vulawuri. Loko munhu o hlongorisa vulawuri ni ndhuma u ta va a endla xihoxo lexikulu hakunene! Tipakani leti kwetsimisaka Yehovha Xikwembu hi leti ti fambisanaka ni vugandzeri bya yena ni swilaveko swa Mfumo wakwe. (Matewu 6:33) Tipakani to tano ti va kona loko munhu a rhandza Xikwembu ni munhu-kulobye naswona a hanyela ku endla ku rhandza ka Xikwembu.—Matewu 22:37-39; 1 Timotiya 4:7.

Onge nsusumeto wa hina wu nga va lowunene loko hi ri karhi hi tivekela tipakani ta moya ni loko hi ringeta ku ti fikelela, ti nga ha va ta ku kuma malunghelo lama engetelekeke kumbe ku endla nhluvuko hi tlhelo ra moya. Kambe, hambi ku ri tipakani leti vekiweke hi nsusumeto lowunene minkarhi yin’wana a ti fikeleleki. Xana hi nga swi kotisa ku yini ku veka tipakani hi tlhela hi lwela ku ti fikelela?

Ku Tiyimisela I Swa Nkoka

Xiya leswaku Yehovha u swi kote njhani ku heta ku endla vuako. Hi marito lama nge, “hiloko ku va madyambu, ku va mixo,” Yehovha u funghe minkarhi ya ku tumbuluxa hi ku tlhandlamana ka yona. (Genesa 1:5, 8, 13, 19, 23, 31) Eku sunguleni ka nguva yin’wana ni yin’wana ya ku tumbuluxa, a a swi tiva leswi a lavaka ku swi endla hi siku rero. Kutani Xikwembu xi hetisise xikongomelo xa xona xo tumbuluxa swilo. (Nhlavutelo 4:11) Kokwa wa hina Yobo u te: “Moya-xiviri wa [Yehovha] wa navela, [u] ta swi endla.” (Yobo 23:13) Handle ko kanakana Yehovha a a tsakile loko a vona “hinkwaswo leswi [a] swi endleke” kutani a vula leswaku i “swinene ngopfu”!—Genesa 1:31.

Leswaku hi kota ku fikelela tipakani ta hina, na hina hi fanele hi swi navela swinene ku ti fikelela. I yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi va ni ku  tiyimisela ko tano? Hambiloko misava yi nga si va na xivumbeko naswona yi nga ri na nchumu, Yehovha u swi kotile ku vona leswi yi nga ta hetelela yi ri xiswona—ndzalama yo xonga evuakweni, leyi n’wi kwetsimisaka ni ku n’wi dzunisa. Hilaha ku fanaka, ku navela ka hina ku hetisisa leswi hi lavaka ku swi endla ku nga hlakuleriwa hi ku anakanyisisa hi vuyelo bya ku fikelela pakani ya kona. Leswi hi leswi Tony wa malembe ya 19 hi vukhale a swi voneke. A nga yi rivalanga ndlela leyi a titweke ha yona ro sungula loko a endzele rhavi ra Timbhoni ta Yehovha le Yuropa Vupela-dyambu. Ku sukela hi nkarhi wolowo, Tony a a tshama a ri karhi a tivutisa a ku, ‘Xana swi nga va njhani ku tshama ni ku tirha endhawini yo fana ni leyi?’ Tony a nga tshikanga ku ehleketa hi mhaka leyi, naswona u ye emahlweni a endla matshalatshala ya leswaku a fanelekela ku ya tirha kona. A a tsakile swinene loko endzhaku ka malembe yo hlayanyana, xikombelo xakwe xa ku ya tirha erhavini xi amukeriwa!

Ku tolovelana ni vanhu lava se va yi fikeleleke pakani ya vona swi nga endla leswaku na hina hi navela ku yi fikelela. Jayson, la nga ni malembe ya 30 hi vukhale, a a nga swi rhandzi ku ya ensin’wini loko a ha ri emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi. Kambe endzhaku ko heta xikolo, u nghenele ntirho wa vuphayona, kutani a va muhuweleri wa Mfumo wa nkarhi hinkwawo. I yini lexi endleke leswaku Jayson a rhandza vuphayona? Loko a hlamula u ri: “Leswi swi ndzi khutazeke swinene i ku vulavula ni vanhu lava va nga tshama va phayona ni ku tirha na vona ensin’wini.”

Ku Tsala Tipakani Ta Hina eHansi Swi Nga Pfuna

Nchumu lowu rharhanganeke wa olova loko wu hlamuseriwa hi marito lamanene. Solomoni u xiye leswaku marito lamanene ma nga va ni matimba yo fana ni ya tinsungunu eku kongomiseni ka vutomi. (Eklesiasta 12:11) Loko marito ya kona ma tsariwe ehansi, ma tshama emianakanyweni ni le mbilwini. Phela leswi hi swona swi endleke leswaku Yehovha a lerisa tihosi ta Israyele leswaku ti titsalela kopi ya Nawu. (Deteronoma 17:18) Hikwalaho, swi nga va swinene leswaku tipakani ta hina ni ndlela leyi hi nga ta ti fikelela ha yona, hi swi tsala ehansi, hi xaxameta ni swihinga leswi nga vaka kona swin’we ni tindlela to langutana na swona. Nakambe swi nga va swinene ku xiya timhaka leti hi faneleke hi ti tiva kahle, vutshila lebyi hi faneleke hi byi dyondza ni vanhu lava va nga hi pfunaka.

Geoffrey, phayona ro hlawuleka leri nga ni nkarhi wo leha ri tirha nsimu leyi nga aviwangiki etikweni rin’wana ra le Asia, u pfuniwe hi ku tivekela tipakani ta moya. Timhaka ti sungule ku biha loko nsati wakwe a fa swi nga rindzeriwanga. Endzhaku ko hlakarhela eka xiyimo lexi, Geoffrey u endle xiboho xa ku nghenela ntirho wa vuphayona, a tivekela tipakani. Endzhaku ko tsala makungu yakwe ehansi, u endle matshalatshala ya leswaku loko n’hweti yi hela a va a sungule tidyondzo tinharhu ta Bibele. Siku ni siku a a kambela ntirho lowu a wu endleke naswona endzhaku ka masiku man’wana ni man’wana ya khume, a a kambisisa nhluvuko lowu a wu endleke. Xana u yi fikelerile pakani yakwe? Ina, u yi fikelerile hi ku vika tidyondzo letintshwa ta Bibele ta mune!

Tivekele Tipakani Ta Xinkarhana Leswaku U Ta Vona Nhluvuko Lowu U Wu Endlaka

Tipakani tin’wana ti nga vonaka ti ri ntshava loko wa ha sungula. Eka Tony, loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni, ku tirha erhavini ra Timbhoni ta Yehovha a swi vonaka swi nga ta koteka. Sweswo a swi vangiwa hileswi a a tihanyela vutomi byakwe naswona a a nga si tinyiketela eka Xikwembu. Kambe Tony u endle xiboho xa ku hanya  hi ku pfumelelana ni tindlela ta Yehovha, a tivekela pakani yo fanelekela ku khuvuriwa. Endzhaku ko fikelela pakani yoleyo u nghenele vuphayona bya nkarhinyana ni bya nkarhi hinkwawo, a fungha masiku lawa a sunguleke ha wona eka khalendara yakwe. Loko se a ri ni nkarhinyana a phayona, u sungule ku vona leswaku pakani ya ku tirha erhavini yi nga fikeleleka.

Na hina swi nga ha lava leswaku tipakani ta hina leti nga ta teka nkarhi wo leha hi ti pandzelela ti va tipakani to hlayanyana leswaku hi ti fikelela hakatsongo-tsongo. Tipakani leti hatlaka ti fikeleleka ti nga ku pfuna ku fikelela pakani leyi nga ta teka nkarhi wo leha. Loko hi hamba hi languta nhluvuko wa hina hi ku landza tipakani leti hi ti fikeleleke, sweswo swi nga hi pfuna leswaku hi tshama hi ri karhi hi langutele ku fikelela pakani leyi landzelaka. Ku tshama hi ri karhi hi khongela eka Yehovha hi n’wi byela makungu ya hina na swona swi ta hi pfuna leswaku hi tshama hi anakanya hi pakani ya hina. Muapostola Pawulo u tsundzuxile a ku: “Khongelani minkarhi hinkwayo.”—1 Vatesalonika 5:17.

Ku Laveka Ku Tiyimisela Ni Ku Phikelela

Hambiloko hi hleleke kahle naswona hi swi navela swinene ku fikelela tipakani ta hina, minkarhi yin’wana a ti fikeleleki. Handle ko kanakana mudyondzisiwa Yohane Marka a a karhatekile swinene loko muapostola Pawulo a arile ku famba na yena eka riendzo rakwe ra vumbirhi ra vurhumiwa! (Mintirho 15:37-40) Marka u boheke ku dyondza eka leswi n’wi humeleleke kutani a cinca tipakani ta yena leswaku a ta endla ntirho lowu engetelekeke. Swi le rivaleni leswaku u endle tano. Endzhakunyana, Pawulo u vulavule kahle hi Marka naswona u tirhisane swinene na muapostola Petro le Babilona. (2 Timotiya 4:11; 1 Petro 5:13) Kumbexana lunghelo lerikulu swinene leri a ri kumeke a ri ri ra ku tsala rungula leri huhuteriweke leri vulavulaka hi vutomi ni vutirheli bya Yesu.

Na hina hi nga hlangana ni swihinga loko hi ri karhi hi lwela ku fikelela tipakani ta moya. Ematshan’weni yo hela matimba hi lan’wa, i swinene ku anakanyisisa hi nhluvuko lowu hi wu endleke eku fikeleleni ka pakani yo karhi, hi tivutisa loko swa ha fanerile ku lwela ku yi fikelela kutani hi endla ndzulamiso. Loko ku va ni swihinga, hi fanele hi koka hi ya emahlweni, hi ku tiyimisela ni ku phikelela. Hosi Solomoni wo tlhariha wa hi tiyisekisa: “Andlala mintirho ya wena eka Yehovha, kutani makungu ya wena ma ta simekiwa ma tiya.”—Swivuriso 16:3.

Kambe, minkarhi yin’wana swiyimo swi hi sivela ku fikelela tipakani to karhi. Hi xikombiso, mavabyi kumbe vutihlamuleri bya ndyangu swi nga endla leswaku hi nga swi koti ku fikelela tipakani to karhi. Hi nga tshuki hi rivala leswaku hakelo ya hina leyikulu i vutomi lebyi nga heriki—etilweni kumbe eParadeyisini emisaveni. (Luka 23:43; Vafilipiya 3:13, 14) Xana yi kumiwa njhani? Muapostola Yohane u tsarile: “Loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu u tshama hi masiku.” (1 Yohane 2:17) Hambiloko xiyimo xa hina xo ka xi nga hi pfumeleli leswaku hi fikelela pakani yo karhi, hi nga ha ya emahlweni hi “chava Xikwembu xa ntiyiso [hi] hlayisa swileriso swa xona.” (Eklesiasta 12:13) Tipakani ta moya ti hi pfuna leswaku hi tshama hi xalamukele ku endla ku rhandza ka Xikwembu. Xisweswo, a hi ti tirhiseleni ku dzunisa Muvumbi wa hina.

[Bokisi leri nga eka tluka 22]

Tipakani Ta Moya Leti Hi Nga Tivekelaka Tona

○ Ku hlaya Bibele siku ni siku

○ Ku hlaya nkandziyiso wun’wana ni wun’wana wa Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka!

○ Ku antswisa swikhongelo swa hina

○ Ku kombisa mihandzu ya moya

○ Ku lwela ku fanelekela ku va ni vutihlamuleri lebyi engetelekeke

○ Ku va ni vutshila lebyi engetelekeke entirhweni wo chumayela ni wa ku dyondzisa

○ Ku titoloveta ku chumayela hi riqingho, ku nyikela vumbhoni hi xitshuketa ni ku chumayela etindhawini ta mabindzu