Kappadocië — Waar men in huizen woonde die gevormd waren door wind en water

DE APOSTEL Petrus sprak over Kappadocië. Hij schreef zijn eerste geïnspireerde brief onder anderen aan „de tijdelijke inwoners die verstrooid zijn in . . . Kappadocië” (1 Petrus 1:1). Wat voor land was Kappadocië? Waarom woonden de mensen daar in huizen die uit steen gehouwen waren? Hoe kwamen ze met het christendom in aanraking?

„We merkten opeens dat we beland waren in een stenen woud van kegels en pilaren”, zei de Britse reiziger W. F. Ainsworth, die Kappadocië in de jaren veertig van de negentiende eeuw bezocht. Het unieke landschap doet hedendaagse bezoekers van deze streek in Turkije nog altijd verbaasd staan. In de valleien van Kappadocië staan vreemde stenen ’beelden’ dicht opeengepakt als zwijgende schildwachten. Sommige lijken op gigantische schoorstenen die 30 meter of meer in de lucht steken. Andere lijken op enorme ijshoorntjes, obelisken of paddestoelen.

Wat is het een prachtig gezicht als de zon deze beelden in de loop van de dag in allerlei kleuren hult! Bij zonsopgang zijn ze lichtroze. Tegen de middag krijgen ze een bleke ivoorkleur, en de ondergaande zon geeft ze een okergele gloed. Hoe is dit „stenen woud van kegels en pilaren” gevormd? En waarom maakten de mensen in dat gebied er huizen in?

Gevormd door wind en water

Kappadocië ligt in het hart van het schiereiland Anatolië, dat Azië en Europa met elkaar verbindt. Dit gebied zou een plateau zijn gebleven als het niet twee vulkanen had. Duizenden jaren geleden werd het door enorme vulkaanuitbarstingen met twee soorten gesteente bedekt: hard basalt en zacht tufsteen, een wit gesteente dat uit hard geworden vulkanische as bestaat.

Doordat rivieren, regen en wind het zachte tufsteen begonnen te eroderen, werden er ravijnen gevormd. Na verloop van tijd vielen sommige rotsen aan de rand van deze ravijnen geleidelijk uit elkaar in ontelbare kegelvormige pilaren, wat het land beeldhouwwerken opleverde die nergens anders op aarde worden aangetroffen. Sommige rotskegels gingen op echte honingraten lijken. De plaatselijke bewoners holden kamers uit in het zachte gesteente, en maakten er meer kamers bij naarmate het gezin groter werd. Ze kwamen ook tot de ontdekking dat deze woningen in de zomer koel en in de winter warm waren.

Een kruispunt van beschavingen

De grotbewoners van Kappadocië zouden waarschijnlijk grotendeels aan zichzelf overgelaten zijn als ze niet op een  belangrijk kruispunt van beschavingen hadden gewoond. De beroemde zijderoute, de 6500 kilometer lange handelsroute die het Romeinse Rijk met China verbond, liep door Kappadocië. Behalve de handelaars reisden ook de Perzische, Griekse en Romeinse legers langs deze route. Deze reizigers brachten nieuwe religieuze ideeën mee.

In de tweede eeuw voor onze jaartelling waren er in Kappadocië joodse nederzettingen. En joden uit deze streek waren in het jaar 33 in Jeruzalem aanwezig. Ze waren daar om het pinksterfeest te vieren. Bijgevolg predikte Petrus na de uitstorting van de heilige geest tot Kappadocische joden (Handelingen 2:1-9). Sommige reageerden kennelijk gunstig op zijn boodschap, en ze namen hun nieuwe geloof mee naar huis. Zo kwam het dat Petrus zijn eerste brief onder anderen aan de christenen in Kappadocië schreef.

Maar na verloop van tijd werden de christenen in Kappadocië beïnvloed door heidense filosofieën. Drie voorname Kappadocische kerkleiders uit de vierde eeuw verdedigden zelfs krachtig de onbijbelse leerstelling van de Drie-eenheid. Het waren Gregorius van Nazianze, Basilius de Grote en zijn broer Gregorius van Nyssa.

Basilius de Grote moedigde ook aan tot het leiden van een kloosterleven. De bescheiden Kappadocische uit steen gehouwen woningen waren heel geschikt voor het sobere bestaan dat hij aanbeval. Naarmate de kloostergemeenschap groeide, werden er in sommige grotere rotskegels complete kerken gebouwd. In de dertiende eeuw waren er ongeveer driehonderd kerken in de rotsen uitgehouwen. Vele daarvan zijn tot in deze tijd bewaard gebleven.

Hoewel de kerken en kloosters niet langer in gebruik zijn, is de levensstijl van de plaatselijke bevolking door de eeuwen heen niet veel veranderd. Veel grotten dienen nog steeds als woning. Bijna iedereen die Kappadocië bezoekt, verbaast zich over de manier waarop de vindingrijke inwoners natuurlijke formaties tot praktische huizen hebben verbouwd.

[Kaart op blz. 24, 25]

(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)

KAPPADOCIË

CHINA (Cathay)