A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Number Bu Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

Number Bu Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

Jehova Thu Chu A Nung

Number Bu Aṭanga Thu Pawimawh Hrilhfiahna

AIGUPTA aṭanga an chhuah hnu chuan, Israelte chu hnam khata din an ni a. Chu mi hnu lawk chuan Ram Tiama lût thei reng an ni a; mahse, lût lovin ‘thlalêr zau tak leh râpthlâk takah’ chuan kum sawmli lai an vâkvai ta zâwk a ni. (Deuteronomy 8:15) Engvâng nge? Bible-a Number bua chhinchhiah thilthleng chuan eng thil nge thleng tih min hrilh a. Chu chuan Pathian Jehova thuâwih leh a aiawhtute zah a ṭûlzia kan rilruah a tuh nghet tûr a ni.

Number bu hi thlalêrah leh Moab Phaizâwla Mosia ziah a ni a, kum 38 leh thla 9 chhûng​—⁠B.C.E. 1512 aṭanga B.C.E. 1473 chhûng​—⁠a huam a ni. (Number 1:1; Deuteronomy 1:⁠3) A bu hming chu kum 38-a inhlat Israel mite chhiarpui pahnih aṭanga lâk a ni. (Bung 1-4, 26) A thu hi ṭhen thuma ṭhen a ni a. Ṭhen khatna chuan Sinai Tlânga thilthlengte a sawi lang a ni. Ṭhen hnihna chuan Israelte thlalêra an vahvaih lai chanchin a sawi a. Ṭhen thumna chuan Moab Phaizâwla thilthlengte a sawi a ni. He chanchin i chhiar hian: ‘Hêng thilthlengte hian eng nge min zirtîr? He lehkhabuah hian tûna ka hlâwkpui theih tûr thu bul a awm em?,’ tiin i inzâwt duh mai thei a ni.

SINAI TLANGAH

(Number 1:​1–10:10)

Sinai Tlâng bula an awm laiin, Israel mite chuan chhiarpui vawi hnih an neih zînga a hmasa zâwk chu an nei a. Levia chite tiam lovin, mipa kum 20 achin chung lam zawng zawng chu an vaiin 603,550 an ni. He chhiarpui hi sipai ṭang tûr atâna neih a nih hmêl hle. Hmeichhiate, naupangte, leh Levia chite tiamin, an vaiin mi maktaduai thum an chuang mai thei a ni.

Chhiarpui neih hnuah chuan, Israelte chuan an kal dân tûr te, Levia chite thiltih tûr leh biak bûka rawngbâwl dân tûr te, khung hranna thupêkte, leh thîkthu nêna inkaihhnawih dânte leh Nazarit mite intiamkamna chungchângte nêna inkaihhnawih thilah kaihhruaina an dawng a ni. Bung 7-naah chuan maichâm hlannaa thlah chi hrang hrang hotute’n thilpêk an hlan dânte a tel a, bung 9-na chuan Kalhlen Kût hman dân a sawi thung a ni. Mipuite koh khâwm dân leh chhuahtîr dân chungchânga kaihhruaina pawh pêk an ni bawk.

Bible Chungchâng Zawhnate Chhânna:

2:​1, 2—⁠Thlalêra Israela thlahte’n an pâwl tih dân anga an puan in bula an târ “chhinchhiahnate” chu eng nge ni? Bible chuan hêng chhinchhiahnate hi eng nge a nih a sawi lo. Mahse, hêngte hi chhinchhiahna thianghlim emaw, sakhuana thil atâna tih emaw a ni lo. Chhinchhiahnate chu, miin mahni puan in awmna a hriat theih nâna hman a ni.

5:​27—⁠Nupui uirê chu “a malpui a lo râwp ang” tih hi eng tihna nge? Heta “malpui” tih hian naupai theihna taksa pêng a kâwk a. (Genesis 45:26) “A lo râwp” tih hi chu taksa pêng chu a chhiat avângin, nau a pai thei tawh dâwn lo tihna a ni.

Kan Zîr Tûrte:

6:​1-7. Nazarit ho chu grêp aṭanga siam thilte leh ruih theih zu rêng rêng lakah an inthiarfihlîm tûr a ni a, chutiang tûr chuan insûm a ngai a ni. An sam pawh an zuah tûr a ni​—⁠chu chu hmeichhiate an pasalte emaw, an pate emaw hnuaia an intulût ang chiaha Jehova hnêna an intukluhzia chhinchhiahna a ni. Nazarit ho chuan an thianghlim reng theih nân an chhûng hnaivaite ruang pawh tiamin mitthi ruang rêng rêng an hnaih tûr a ni lo. Tûn laia hunbi kima rawngbâwltute pawhin insûmna leh Jehova leh a ruahmanna hnuaia intukluhna chungchângah mahni inphatna rilru an lantîr a ni. Rawngbâwlna ṭhenkhat chu ram hla taka awm a ngai thei a, chu chuan chhûngkhat hnaivai an thih pawha vui tûra haw a tiharsa emaw, a theih lohtîr emaw thei a ni.

8:​25, 26. Levia chite rawngbâwlnaah a tlingte chauh ruat a nih theih nân leh kum upate hriatthiamna avângin, kum upate chu loh theih lohva rawngbâwlna aṭanga chawlhtîr an ni a. Amaherawhchu, Levia thlah mi dangte ṭanpui tûrin an inpe thei a ni. Tûn laia Lalram thu puanna chu chawlhsan theih ni lo mah se, he dân thu bul hian zîr tûr hlu tak min pe a ni. Tar avânga Kristianin a mawhphurhna a hlen theih loh chuan, a tihtheih ang tâwk rawngbâwlnaah a tel thei a ni.

THLALER AN FANG KUAL

(Number 10:⁠11–​21:35)

A tâwp a tâwpa biak bûk chunga chhûm a invawrh sân tâkah chuan, Israelte chuan a hnu kum 38 leh thla hnih khat vêla Moab phaizâwl thlentu tûr thlalêra vahvaihna chu an ṭan ta a. Jehova Thuhretute chhuah “See the Good Land,” tih brochure phêk 9-na map-a an kawng zawh chhui chu i ṭangkaipui viau thei a ni.

Kades panna kawnga Paran thlalêrah chuan, a lo berah vawi thum an phunnawi a. Phunnawina hmasa ber chu Jehova’n mi ṭhenkhat meia a kan hlumtîr khân a tâwp a. Phunnawina pahnihna chu Israelte’n sa ei tûr an dîl a, Jehova’n vahmim a pêk khân a ni a. A pathumna chu Miriami leh Aarona’n Mosia chunga an phunnawi avânga rei lo te chûng Miriami a phâr khân a ni.

Kades-a riah hmun an khuar laiin, Mosia chuan Ram Tiam enthla tûrin mi 12 a tîr a. Ni 40 hnuah an lo kîr leh a ni. Chanchin ṭha lo thlentu enthlatu sâwmte thu chu ringin, mite chuan Mosia, Arona, leh enthlatu mi rinawm Josua leh Kaleba chu lunga den an duh a. Jehova chuan mipuite chu hrilênga hrem a tum a, Mosia’n an tân ngenna a siamsak a; tichuan, Pathianin chhiarpuia chhiar telte an thih hma loh zawng, thlalêrah kum 40 an vâkvai dâwn tih a puang ta a ni.

Jehova chuan dân a pêk belhchhah a. Kora leh mi dangte chu Mosia leh Arona lakah an hel a; mahse, hel hmangte chu meiin emaw, leiin emaw a lem a, a tiboral a ni. A tûkah chuan Israela thlahte zawng zawng chu Mosia leh Arona chungah an phunnawi leh a. Chuvângin, mi 14,700 chu Jehova hnên aṭanga hrilêngin a tihlum a ni. Pathian thlan puithiam lal a nihzia hriattîr nân, Pathian chuan Arona tiang chu a chawrtîr a. Tichuan, Jehova chuan Levia chite tih tûr leh mipuite inthenfaina tûr nêna inkûngkaih dânte a pêk belh a. Bâwngla sen vâp hmanna chuan Isua inthawina hmanga inthenna a entîr lâwk a ni.​—⁠Hebrai 9:​13, 14.

Israelte chu Kades-ah an kîr leh a, chutah chuan Miriami chu a thi ta a. Phungkhâwmho chu Mosia leh Arona lakah an phunnawi leh a. Eng nge a chhan? Tui awm loh vâng a ni. Thilmak tihna hmanga tui an pêk khân, Mosia leh Arona chuan Jehova hming an chawimawi loh avângin, Ram Tiama luh theihna chanvo chu an chân ta a ni. Israelte chuan Kades chu an chhuahsan a, Hor Tlângah Arona chu a thi a. Edom an hêl laiin, Israelte chuan an hah avângin Pathian leh Mosia an sawichhia a. Jehova’n anmahni hrem nân rûl chuk na mi a tîr a ni. Mosia’n Pathian a ngensak leh a; tichuan, Pathianin rûl chuk apiangin an en a, an dam theihna tûrin dar rûl siam a, bana khai tûrin a hrilh a. Chu rûl chuan chatuana kan hlâwkpui atâna Isua Krista khenbehna chu a entîr lâwk a ni. (Johana 3:​14, 15) Israelte chuan Amor Lal Sihona leh Oga chu an hneh a, an ramte leh an thilte chu an neihsak a ni.

Bible Chungchâng Zawhnate Chhânna:

12:1—Engvângin nge Miriami leh Arona chu Mosia lakah an phunnawi? An phunnawi chhan tak chu Miriami’n thuneihna nasa zâwk chan a duh vâng a nih hmêl a. Mosia nupui Zipori’n Mosia thlalêra a zawm leh khân, Miriami chuan mite’n hmeichhe hruaitu anga an thlîr tawh loh a hlau a ni thei ang.​—⁠Exodus 18:​1-5.

12:​9-​11—⁠Engvângin nge Miriami chauh phâr hriin a man? Miriami chu phunnawina bultumtu ber leh Arona chu phunnawi tûra thlêm thlutu a nih a rinawm. Arona chuan a thilsual tih puangin rilru put hmang dik a neihzia a lantîr a ni.

21:14, 15—⁠Heta târ lan lehkhabu hi eng nge ni? Pathian Lehkha Thu chuan Bible ziaktute’n lehkhabu chi hrang hrang an râwn thu a sawi a. (Joshua 10:​12, 13; 1 Lalte 11:41; 14:​19, 29) ‘LALPA Indonate Bu’ chu chutiang lehkhabu pakhat chu a ni. Chutah chuan Jehova mite indonaa thilthlengte chhinchhiah a ni.

Kan Zir Tûrte:

11:27-​29. Mosia chuan mi dangte’n Jehova rawngbâwlnaa chanvo ṭha an dawn huna kan chhân lêt dân tûr chungchângah entawn tûr ṭha tak min pe a. Thîk taka mahni inchawimawina tûr zawng lovin, Eldada leh Medada’n zâwlnei anga thu an sawi khân Mosia chu a lâwm a ni.

12:​2, 9, 10; 16:​1-3, 12-​14, 31-​35, 41, 46-​50. Jehova’n amah chibai bûktute chu Pathian pêk thuneihna changtute zah tûrin a beisei a ni.

14:24. Thilsual ti tûra khawvêl nêksâwrna do tlat theih dân chu “rilru dang” put hi a ni. Chu chu khawvêl rilru put hmang ang lo tak a ni tûr a ni.

15:37-​41. Israelte puan hmâwr fêm dang lam bîk tak chu Pathian chibai bûk tûr leh a thupêkte zâwm tûra tihhran an nihzia hriattîr nân a ni. Keini pawh Pathian tehnate mila nungin khawvêl mite lakah kan danglam tûr a ni lâwm ni?

MOAB PHAIZAWLAH

(Number 22:1–​36:13)

Israelte chu Moab thlaler phaizâwla awm hmun an khuar laiin, Moab-hote chu hlauvin an mangang hle a. Chuvângin, Moab Lal Balaka chuan Israelte ânchhia lawhsak tûrin Balaama chu a ruai a ni. Mahse, Jehova’n Balaama chu Israelte mal a sâwmtîr ta zâwk a. Tichuan, Moab leh Midian nulate chu Israel mipate nungchang bawlhhlawhna leh milem biaknaa thlêm tûra hman an ni a. Chuvângin, Jehova chuan thilsualtitu mi 24,000 chu a tiboral a ni. A tâwpah Phinehasa’n Jehova tâna ṭhahnem a ngaihzia thiltiha a lantîr tâkah chuan hremna chu a tâwp ta a ni.

Chhiarpui vawihnihna chuan Josua leh Kaleba-te tiam lovin, chhiarpui hmasaa telte chu tumah an dam tawh lo tih a târ lang a. Josua chu Mosia thlâk tûra tih a ni a. Israelte chuan thil hlan chi hrang hrang leh thutiam chungchânga tih dân tûr kaihhruainate chu an dawng a. Tin, Midian-ho lakah phuba an la bawk. Reubena thlahte, Gada thlahte, leh Manasea thlah a zâtvete chuan Jordan lui chhak lamah chuan awmhmun an khuar a. Israelte chu Jordan lui kâna ram luah tûra hrilh an ni. Ramri chu chipchiar taka sawifiah a ni a. Ram chu ṭhumvâwra sem tûr a ni. Khawpui 48 chu Levia chite tâna pêk a ni a, chûng zînga khaw paruk chu tualtlânna khawpuia hman a ni.

Bible Chungchâng Zawhnate Chhânna:

22:20-​22—⁠Engvângin nge Balaama chungah Jehova thin a alh? Jehova chuan zâwlnei Balaama chu Israelte ânchhia lawh lo tûrin a hrilh tawh a. (Number 22:12) Amaherawhchu, zâwlnei chuan Israelte ânchhia lawh tumin Balaka mite a zui a ni. Balaama chuan Moab lal tihlâwm a, a hnên ata lâwmman dawn chu a duh a ni. (2 Petera 2:​15, 16; Juda 11) Balaama chu Israelte ânchhia lawh aia malsâwm luihtîr a ni chung pawhin, Israel mipate thlêm tûra Baal betu nulate hmang tûra thurâwn pein lal duhsakna chu a zawng a ni. (Number 31:​15, 16) Chuvângin, Balaama chunga Pathian thin a alh chhan chu a duhâmna dik lo tak vâng a ni.

30:​6-8—⁠Kristian mipain a nupui thutiam chu a sût thei em? Thutiam chungchângah chuan, Jehova’n amah betute chu a mi malin a dâwr tawh a. Entîr nân, Jehova hnêna inpumpêk chu mi mal intiamkamna a ni. (Galatia 6:⁠5) Pasal chuan chutiang thutiam chu sût tûrin thuneihna a nei lo. Mahse, nupui chuan Pathian dân kalh emaw, a pasal chunga a thiltih tûr kalhzâwng emawa thu intiam chu a pumpelh tûr a ni.

Kan Zir Tûrte:

25:11. Phinehasa’n Jehova biaknaa ṭhahnemngaihna a lantîr chu kan tân entawn tûr ṭha a va ni êm! Kohhran vawn thianghlim duhna chuan nungchang bawlhhlawhna lam thil kan hriat apiang chu Kristian upate hriattîr tûrin mi chêttîr tûr a ni lâwm ni?

35:​9-29. Tihpalh thil thua tual thattuin a in chhuahsana tualtlânna khawpuia a tlân chhiata, hun engemawti chhûng chuta a awm a ngaihna chuan nunna chu a thianghlim a, kan zah tûr a ni tih min zirtîr a ni.

35:​33. Pawisawi lo thisen tichhuaka lei tihbawlhhlawhna chu a chhuahtu thisen chauhva sil theih a ni. He lei hi paradis-a chantîr a nih hmaa Jehova’n mi suaksualte a tiboral hmasa tûr chu a va inâwm tak êm!​—⁠Thufingte 2:​21, 22; Daniela 2:44.

Pathian Thuin Thil A Tithei

Jehova leh a mite zînga mawhphurhna chelhte chu kan zah tûr a ni a. Number bu hian he thudik hi a tifiah lehzual a ni. Tûn lai kohhrana remna leh inpumkhatna awmtîr tûra zir tûr pawimawh a va ni êm!

Number bua thilthlengte chuan an thlarau lam ngaihthahtute chu phunnawina te, nungchang bawlhhlawhna te, leh milem biakna ang chi thilsual tihnaa awlsam têa an tlûk theih dân a târ lang a ni. He Bible bua entîrna leh zir tûr ṭhenkhatte chu Jehova Thuhretute kohhrana neih Rawngbâwlna Inkhâwma tualchhûng mamawhte atân ṭanchhanah a hman theih a ni. Kan nunah hian “Pathian thu hi a nung a, thil a ti thei” tak zet a ni.​—⁠Hebrai 4:12. (w04 8/1)