Sigui pa e contenido

Sigui pa e index

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Deuteronomio

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Deuteronomio

E Palabra di Yehova Ta Bibo

Puntonan Sobresaliente di e Buki di Deuteronomio

TAWATA aña 1473 prome cu nos era. Cuarenta aña a pasa desde e tempo cu Yehova a libera e yiunan di Israel for di sclabitud na Egipto. Door cu e Israelitanan a pasa tur e añanan ei den desierto, keto bai nan tawata un nacion sin tera. Pero porfin nan tawata para cla pa drenta e Tera Priminti. Kico lo a sosode cu nan segun cu nan a podera di dje? Ki problema nan lo haya nan cu ne, y con nan lo mester a trata cu nan?

Prome cu e Israelitanan a crusa Riu Yordan pa bai Canan, Moises a prepara nan pa e trabou grandi cu tawatin nan dilanti. Con el a haci esei? Door di duna un serie di discurso den cua el a anima y urgi nan, instrui y spierta nan. El a recorda e Israelitanan cu Yehova Dios ta merece debocion exclusivo y cu nan no mester a imita e nacionnan rond di nan. Un gran parti di e buki biblico di Deuteronomio ta consisti di e discursonan aki. Y e conseho cu tin den nan ta net loke nos tin mester awe, ya cu nos tambe ta biba den un mundo den cua no ta facil pa rindi debocion exclusivo na Yehova.—Hebreonan 4:12.

E buki di Deuteronomio, skirbi pa Moises cu excepcion di e ultimo capitulo, ta abarca un periodo di un tiki mas cu dos luna. * (Deuteronomio 1:3; Hosue 4:19) Laga nos ban wak con e conseho cu tin den dje por yuda nos stima Yehova Dios cu henter nos curason y sirbie fielmente.

“NO LUBIDA E COSNAN CU BO WOWO A MIRA”

(Deuteronomio 1:1–4:49)

Den e prome discurso, Moises ta relata detayadamente algun experencia cu nan tawatin den desierto, principalmente esnan cu lo tawata util pa e Israelitanan segun cu nan tawata prepara pa podera di e Tera Priminti. E relato tocante nombramento di huesnan lo mester a recorda nan cu Yehova ta organisa su pueblo di tal manera cu no tin ningun duda cu nan lo a ricibi cuido amoroso. Tambe Moises a relata cu debi na e mal informe di e dies spionnan, e generacion anterior no por a drenta e tera priminti. Pensa riba e impacto cu e ehempel spiertador aki lo mester a causa riba e oyentenan di Moises mientras cu nan tawata mira e tera priminti cu nan propio wowo.

Un recordatorio di e victorianan cu Yehova a duna e Israelitanan prome cu nan a crusa Yordan, mester a yena nan cu curashi awor cu nan tawata cla pa cuminsa cu e conkista na e otro banda di e riu. E tera cu nan tawata a punto di ocupa tawata pesta cu idolatria. E spiertamento serio cu Moises a duna nan tawata net na ora!

Contesta Riba Pregunta Biblico:

2:4-6, 9, 19, 24, 31-35; 3:1-6—Dicon e Israelitanan a destrui cierto pueblo cu tawata biba oost di Yordan, y otronan no? Yehova a manda e Israelitanan pa no bringa contra e yiunan di Esau. Dicon no? Door cu nan tawata desendiente di e ruman di Yacob. E Israelitanan no tawatin mag di molestia of bringa contra e Moabitanan ni e Amonitanan, pasobra nan tawata desendiente di Lot, subrino di Abraham. Sinembargo, e reinan Amoreo Sehon y Og si no tawatin e lasonan ei cu nan. Pesei nan no tawatin derecho riba e tera cu nan tawatin den nan poder. Pues, ora Sehon a nenga di laga e Israelitanan pasa door di su tera y Og a bringa contra nan den bataya, Yehova a ordena e Israelitanan pa destrui nan stadnan, y no laga ningun sobreviviente.

4:15-20, 23, 24—E prohibicion pa no traha imagennan graba ta nifica cu ta robes pa traha obhetonan pa uza como decoracion? No. E prohibicion tawata pa no traha imagen pa adoracion, esta, pa no “hinca rudia adora nan.” (Deuteronomio 4:19, BPK) E Scritura no ta prohibi hende pa traha escultura ni pintura of obhetonan pa uza como decoracion.—1 Reinan 7:18, 25.

Les pa Nos:

1:2, 19. E yiunan di Israel a dual den desierto pa mas o menos 38 aña, maske Kades-barnea tawata keda solamente ‘diesun dia for di Horeb, [e area montañoso rond di Sero Sinai caminda nan a haya e Dies Mandamento] si nan a sigui e caminda di Sero Seir.’ Esta un prijs halto nan mester a paga pa e echo cu nan a desobedece Yehova Dios!—Numbernan 14:26-34.

1:16, 17. Awendia Dios su normanan di husgamento ta mescos. Esnan cu ser confia cu e responsabilidad pa sirbi den un comite hudicial no mester laga faboritismo ni miedo di hende stroba nan di mustra sano huicio.

4:9. Pa e Israelitanan por tawatin exito, tawata esencial ‘pa nan no lubida e cosnan cu nan wowo a mira.’ Segun cu e mundo nobo priminti ta acerca, ta vital pa nos tambe keda enfoca riba Yehova su obranan maraviyoso door di studia su Palabra diligentemente.

STIMA YEHOVA, Y OBEDECE SU MANDAMENTONAN

(Deuteronomio 5:1–26:19)

Den su segundo discurso, Moises ta relata con el a haya e Lei na Sero Sinai y e ta bolbe ripiti e Dies Mandamento. Tambe e ta menciona spesificamente cu shete nacion tin cu wordo destrui completamente. Ademas e ta recorda e yiunan di Israel un les importante cu nan a siña den desierto: “Cu hende no ta biba di pan so, ma cu hende ta biba di tur loke ta sali for di boca di SEÑOR.” Den nan circunstancia nobo, nan mester a “warda tur mandamento.”—Deuteronomio 8:3; 11:8.

Segun cu e Israelitanan a establece nan mes den e tera priminti, nan lo tawatin mester di lei no solamente relaciona cu adoracion sino tambe tocante husgamento, gobierno, guera, bida social y priva. Moises ta repasa e leinan aki y ta enfatisa cu ta importante pa stima Yehova y obedece su mandamentonan.

Contesta Riba Pregunta Biblico:

8:3, 4—Den ki sentido e pañanan di e Israelitanan no a gasta y nan pia no a hincha durante e tempo cu nan a pasa den desierto? Esaki tawata un provision milagroso, mescos cu den e caso di e suministro regular di mana. E Israelitanan a uza e mesun paña y sandalia cu nan tawatin prome cu nan a cuminsa dual den desierto, probablemente pasando esakinan di un hende pa otro segun cu nan yiunan tawata crece y hende grandi tawata fayece. E resultado di e dos censonan, uno na principio y e otro na final di e periodo cu nan tawata den desierto, a revela cu e cantidad di Israelitanan no a aumenta. Pesei, e cantidad di paña y sandalia cu nan tawatin originalmente lo mester tawata suficiente.—Numbernan 2:32; 26:51.

14:21—Dicon e Israelitanan tawatin mag di duna un “residente stranhero” [NW] un bestia morto cu no a sangra of bende esaki cu un stranhero, siendo cu nan mes lo no a com’e? Den Bijbel, e termino “residente stranhero” por a referi na un hende cu no tawata Israelita pero cu a bira un proselito of na un persona cu a establece su mes den e pais y cu ta mantene su mes na e leinan basico di e pais, pero cu no a bira un adorado di Yehova. Un stranhero y un residente stranhero cu no a bira proselito, no tawata bou di Lei y por a uza bestia morto cu no a sangra den varios manera. E Israelitanan tawatin mag di duna of bende nan e bestianan ei. Di otro banda, un proselito si tawata mara na e pacto di Lei. Manera Levitico 17:10 ta indica, un hende asina no tawatin mag di come e sanger di un bestia.

24:6—Dicon tumamento di “un molina di man of e piedra di molina di mas ariba como garantia” a ser compara cu tumamento di “un bida”? Un molina di man y su piedra di molina di mas ariba tawata representa un hende su “bida” of su necesidadnan basico pa e keda na bida. Door di tuma cualkier un di e dos cosnan aki como garantia, henter e famia lo a wordo priva di nan pan di cada dia.

25:9—Ora un homber a nenga di casa cu esposa di su ruman homber defunto y nan a kita su sandalia y a scupie den su cara, kico esei a indica? Segun “e custumber prome aya na Israel encuanto redencion . . . un homber tawata kita su sandalia y duna esaki na e otro.” (Rut 4:7) Pesei, door di kita sandalia di un homber cu a nenga di casa cu esposa di su ruman homber defunto, a keda confirma cu el a renuncia su posicion y derecho pa produci un heredero pa su ruman homber defunto. Esaki tawata algo bergonsoso. (Deuteronomio 25:10) E scupimento den su cara tawata un acto di humiliacion.—Numbernan 12:14.

Les pa Nos:

6:6-9. Mescos cu e Israelitanan a haya e mandato pa siña conoce e Lei, nos tambe mester sa Dios su mandamentonan y corda riba nan tur ora bai, y siña nan cu tur diligencia na nos yiunan. Nos mester ‘mara nan como un señal na nos man’ den e sentido cu nos accionnan, representa door di nos mannan, mester demostra cu nos ta obediente na Yehova. Y manera ‘un banchi na nos frenta’, nos obediencia mester ta bisto pa tur hende.

6:16. Laga nos nunca pone Yehova na prueba manera e Israelitanan infiel a haci na Masa, caminda nan a murmura p’e echo cu nan no tawatin awa.—Exodo 17:1-7.

8:11-18. Materialismo por pone nos lubida Yehova.

9:4-6. Nos mester tene cuidou pa no bira husto den nos mes bista.

13:6. Nos no mester laga ningun hende kita nos for di adoracion di Yehova.

14:1. Cortamento di bo mes curpa ta mustra falta di respet pa e curpa humano, podise e ta estrechamente liga cu religion falso, y ta algo cu hende mester evita. (1 Reinan 18:25-28) Debi na nos speransa den resureccion, no ta apropiado pa nos expresa nos tristesa pa un defunto na un manera asina extremo.

20:5-7; 24:5. Mester mustra consideracion na esnan cu tin circunstancia special, asta ora e asignacion cu bo tin cu cumpli cu ne ta importante.

22:23-27. Un di e miho cosnan cu un hende mohe por haci ora e ta core peliger di ser viola sexualmente ta grita.

“SCOHE BIDA”

(Deuteronomio 27:1–34:12)

Den su di tres discurso, Moises ta declara cu despues di crusa Yordan, e Israelitanan mester skirbi e Lei riba piedranan grandi y tambe pronuncia maldicion pa desobediencia y bendicion pa obediencia. E di cuater discurso ta habri cu e renobacion di e pacto entre Yehova y Israel. Un biaha mas Moises ta duna spiertamento contra desobediencia y ta anima e pueblo pa “scohe bida.”—Deuteronomio 30:19.

Ademas di e cuater discursonan, Moises ta papia tambe riba cambio di liderato y ta siña e Israelitanan un bunita cantica cu ta alaba Yehova y ta spierta nan di e consecuencianan tristo di infieldad. Ora e caba di bendiciona e tribunan, Moises ta muri na edad di 120 aña y nan ta der’e. E periodo di luto ta dura 30 dia, esei ta casi mitar di e tempo cu e buki di Deuteronomio ta cubri.

Contesta Riba Pregunta Biblico:

32:13, 14—Siendo cu e Israelitanan no tawatin mag di come ningun vet, ta kico kiermen anto cu nan a come “vet di lamchi”? Aki a uza e palabra vet den e sentido figurativo y a referi na e miho bestia di e tou. Por mira cu ta trata aki di idioma poetico pasobra e mesun versiculo ta papia di “sanger di wendruif.”

33:1-29—Dicon no a menciona Simeon spesificamente den e bendicion ora Moises a bendiciona e yiunan di Israel? Esaki tawata pa motibo cu tanto Simeon como Levi a actua di un manera “feros” y nan rabia tawata “cruel.” (Genesis 34:13-31; 49:5-7) Nan herencia no tawata exactamente mescos cu e otro tribunan. Levi a ricibi 48 stad, y Simeon su porcion tawata den e teritorio di Huda. (Hosue 19:9; 21:41, 42) Pesei Moises no a bendiciona Simeon spesificamente. Sinembargo, a inclui Simeon su bendicion den e bendicion general di Israel.

Les pa Nos:

31:12. Hobennan mester sinta hunto cu adultonan na reunionnan di congregacion y haci esfuerso pa scucha y siña.

32:4. Tur Yehova su obranan ta perfecto den e sentido cu e ta expresa su atributonan di husticia, sabiduria, amor y poder den balansa perfecto.

Di Gran Balor pa Nos

Deuteronomio ta presenta Yehova como ‘un SEÑOR.’ (Deuteronomio 6:4) E ta un buki tocante un pueblo cu tawatin un relacion unico cu Dios. Tambe e buki di Deuteronomio ta duna spiertamento contra idolatria y ta enfatisa e necesidad pa duna e Dios berdadero debocion exclusivo.

No cabe duda, Deuteronomio ta di gran balor pa nos! Maske nos no ta bou di e Lei di Moises, nos por siña hopi cos for di dje cu lo yuda nos pa ‘stima SEÑOR nos Dios cu henter nos curason, cu henter nos alma y cu tur nos forsa.’—Deuteronomio 6:5.

[Nota]

^ par. 3 Kisas sea Hosue of e Sumo Sacerdote Eleazar a agrega e ultimo capitulo cu ta papia di e morto di Moises.

[Mapa na pagina 24]

(Pa e texto den su formato completo , wak e publicacion)

SEIR

Kades- barnea

Sero Sinai (Horeb)

Lama Cora

[Reconocemento]

Basa riba mapanan reproduci cu permit di Pictorial Archive (Near Eastern History) Est. and Survey of Israel

[Plachi na pagina 24]

Un gran parti di e buki di Deuteronomio ta consisti di Moises su discursonan

[Plachi na pagina 26]

Ki les nos ta siña for di Yehova su provision di mana?

[Plachi na pagina 26]

Tumamento di un molina di man of e piedra di molina di mas ariba como garantia a ser compara cu tumamento di “un bida”