„Wstań, obejdź tę ziemię”
„Wstań, obejdź tę ziemię”
„Wstań, obejdź tę ziemię wzdłuż i wszerz” (RODZAJU 13:17).
1. Jakie ciekawe polecenie otrzymał od Boga Abraham?
CZY lubisz wycieczki za miasto, na przykład wyjazd samochodem na weekend? Niektórzy wolą pojeździć rowerem, aby się nieco rozruszać i dłużej podziwiać widoki. Inni wybierają piesze wędrówki, by jeszcze bardziej rozkoszować się otoczeniem. Takie wycieczki zazwyczaj trwają krótko. Wyobraź sobie jednak, jak się czuł Abraham (Abram), gdy Bóg mu powiedział: „Wstań, obejdź tę ziemię wzdłuż i wszerz, gdyż daję ją tobie” (Rodzaju 13:17).
2. Gdzie udał się Abraham po opuszczeniu Egiptu?
2 Przyjrzyjmy się kontekstowi tych słów. Abraham z żoną i domownikami przebywali tymczasowo w Egipcie. Z rozdziału 13 Księgi Rodzaju dowiadujemy się, że opuścili Egipt i przenieśli się ze swymi trzodami do Negebu. Następnie Abraham „szedł od obozowiska do obozowiska, z Negebu aż do Betel”. Kiedy między jego pasterzami a ludźmi jego bratanka Lota wynikł spór i stało się oczywiste, że będą musieli znaleźć sobie dwa oddzielne pastwiska, Abraham wspaniałomyślnie dał bratankowi pierwszeństwo wyboru miejsca. Lotowi spodobał się „Okręg Jordanu”, porośnięta bujną roślinnością dolina przypominająca „ogród Jehowy”. Z czasem osiadł w Sodomie. Do Abrahama Bóg powiedział: „Proszę cię, podnieś oczy i spójrz z miejsca, gdzie jesteś, na północ i na południe, i na wschód, i na zachód”. Najprawdopodobniej z jakiegoś wzniesienia w Betel Abraham mógł się rozejrzeć po okolicy. Ale to nie wszystko. Bóg polecił mu, by ‛obszedł tę ziemię’ i dobrze się z nią zapoznał.
3. Dlaczego wyobrażenie sobie miejsc, które odwiedził Abraham, może nastręczać trudności?
3 Niezależnie od tego, ile Abraham zobaczył, zanim dotarł do Hebronu, z pewnością wiedział o Ziemi Obiecanej więcej niż my. Pomyśl o miejscach wspomnianych w tym sprawozdaniu — o Negebie, Betel, Okręgu Jordanu, Sodomie i Hebronie. Czy potrafisz je sobie wyobrazić? Niejednemu z nas może to sprawiać trudność, gdyż niewielu sług Jehowy ma możliwość zwiedzenia okolic, o których czytamy w Biblii. Ale prawdziwi chrześcijanie bardzo się interesują miejscami biblijnymi. Dlaczego?
4, 5. (a) Jak wypowiedź z Przysłów 18:15 wiąże się ze znajomością i zrozumieniem faktów dotyczących miejsc geograficznych wspomnianych w Biblii? (b) Co uzmysławia nam 2 rozdział Księgi Sofoniasza?
4 Słowo Boże oznajmia: „Serce tego, kto się odznacza zrozumieniem, nabywa wiedzy, a ucho mądrych stara się znaleźć wiedzę” (Przysłów 18:15). Człowiek może zdobyć wiedzę w wielu dziedzinach, lecz najważniejsze jest dokładne poznawanie Jehowy Boga i Jego poczynań. Oczywiście wymaga to przyswajania sobie treści Biblii (2 Tymoteusza 3:16). Zauważmy jednak, że istotne jest również zrozumienie. Chodzi o zdolność głębszego wniknięcia w sprawę, dostrzeżenia związku między poszczególnymi elementami a całością. To samo można powiedzieć o zrozumieniu faktów dotyczących miejsc wspomnianych w Biblii. Na przykład większość z nas wie, gdzie jest Egipt, ale co właściwie mówi nam informacja, że Abraham poszedł z Egiptu do Negebu, a potem udał się do Betel i do Hebronu? Czy wiemy, jak te miejsca są względem siebie położone?
5 Być może w ramach programu czytania Biblii zapoznałeś się z 2 rozdziałem Księgi Sofoniasza. Wymieniono tam różne miasta, ludy i krainy. Gaza, Aszkelon, Aszdod, Ekron, Sodoma i Niniwa, a także Kanaan, Moab, Ammon i Asyria — o wszystkim tym wspomina ten jeden rozdział. Czy oczami wyobraźni ujrzałeś te miejsca, w których przecież mieszkali żywi ludzie i które miały związek ze spełnianiem się proroctw Bożych?
6. Dlaczego wielu czytelników Biblii bardzo ceni sobie mapy? (Zobacz ramkę).
6 Wiele osób badających Słowo Boże bardzo sobie ceni mapki krain biblijnych. Zaglądają do nich nie z powodu fascynacji kartografią, ale ponieważ zdają sobie sprawę, że w ten sposób mogą poszerzyć swą wiedzę o Biblii. Mapy sprzyjają także pogłębieniu zrozumienia, bo ułatwiają powiązanie znanych faktów z innymi informacjami. Rozważenie kilku przykładów wzbudzi w nas jeszcze większą wdzięczność dla Jehowy oraz pomoże wniknąć w wydarzenia opisane w Jego Słowie (zobacz ramkę na stronie 14).
Warto orientować się w odległościach
7, 8. (a) Jakiego niezwykłego czynu dokonał w Gazie Samson? (b) Jakie dodatkowe informacje pozwalają nam dostrzec niezwykłość wyczynu Samsona? (c) Co nam daje lepsza znajomość i zrozumienie tej historii?
7 W Księdze Sędziów 16:2 czytamy, że Samson przebywał w Gazie. Nazwa ta często pojawia się dziś w serwisach informacyjnych, więc być może orientujemy się z grubsza, gdzie było usytuowane to filistyńskie miasto — na wybrzeżu Morza Śródziemnego [11]. Przeczytajmy teraz Księgę Sędziów 16:3: „Samson leżał do północy, a o północy wstał i chwycił wrota bramy miejskiej oraz dwa boczne słupy, i wyrwał je razem z zasuwą, i włożywszy je sobie na ramiona, zaniósł je na szczyt góry, która jest naprzeciw Hebronu”.
8 Można sobie wyobrazić, że w twierdzy takiej jak Gaza wrota i boczne słupy były solidne i ciężkie. Pomyśl tylko, że to ty miałbyś je dźwigać! Ale dokąd i którędy Samson je zaniósł? Wiemy już, że Gaza leży na wybrzeżu, mniej więcej na poziomie morza [15]. Hebron natomiast jest położony na wschód od niej, na wysokości około 900 metrów. Niezła wspinaczka! Co prawda nie wiadomo, o jaki konkretnie szczyt ‛naprzeciw Hebronu’ chodziło, ale sam Hebron dzieli od Gazy 60 kilometrów, a droga prowadzi cały czas pod górę! Czy znajomość tych faktów nie pomaga nam lepiej docenić wyczyn Samsona? Przypomnij sobie też, dzięki czemu Samson potrafił czegoś takiego dokonać — „zaczął na niego oddziaływać duch Jehowy” (Sędziów 14:6, 19; 15:14). Dzisiejsi chrześcijanie nie oczekują, że duch Boży obdarzy ich nadludzką siłą fizyczną. Może on jednak pomóc nam lepiej pojmować głębokie sprawy duchowe i wzmocnić ‛człowieka, jakim jesteśmy wewnątrz’ (1 Koryntian 2:10-16; 13:8; Efezjan 3:16; Kolosan 1:9, 10). Jak widać, zrozumienie relacji o Samsonie upewnia nas, że możemy korzystać ze wsparcia ducha Bożego.
9, 10. (a) Jakich działań wymagało odniesienie przez Gedeona zwycięstwa nad Midianitami? (b) Jak znajomość geografii pomaga nam lepiej zrozumieć tę relację?
9 Również opis zwycięstwa Gedeona nad Midianitami pokazuje, jak pożyteczne jest orientowanie się w odległościach. Większość czytelników Biblii wie, że Gedeon i jego 300 żołnierzy pokonali sprzymierzone armie liczące 135 000 Midianitów, Amalekitów i innych wojowników, którzy rozłożyli się obozem na nizinie Jizreel, nieopodal wzgórza More [18]. Ludzie Gedeona zadęli w rogi, rozbili dzbany, z których wyciągnęli pochodnie, i zaczęli krzyczeć: „Miecz Jehowy i Gedeona!” W nieprzyjacielskich szeregach powstał zamęt, tak iż najeźdźcy zwrócili się przeciwko sobie (Sędziów 6:33; 7:1-22). Czy to było już wszystko — krótka potyczka w ciemnościach nocy? Przeczytaj do końca 7 i 8 rozdział Księgi Sędziów, a przekonasz się, że Gedeon kontynuował walkę. Wymieniono tam wiele miejsc, ale niektórych nie da się dzisiaj zidentyfikować, więc nie pojawiają się one na mapach biblijnych. Niemniej można odnaleźć wystarczająco dużo miejsc, by prześledzić działania tego wojownika.
10 Gedeon ścigał niedobitki wrogów aż do Bet-Szitta i dalej na południe do Abel-Mechola nad Jordanem (Sędziów 7:22-25). W sprawozdaniu biblijnym czytamy: „Gedeon przybył nad Jordan i przeprawił się z trzystu mężami, którzy z nim byli — zmęczonymi, lecz nie przerywającymi pościgu”. Przeprawiwszy się przez rzekę, Izraelici ścigali przeciwników na południe do Sukkot i Penuelu nad potokiem Jabbok, a potem w górę do Jogbohy (blisko Ammanu w dzisiejszej Jordanii). Gedeon walczył z wrogami i ścigał ich jakieś 80 kilometrów. Schwytał i zabił dwóch midianickich królów, po czym wrócił do swego miasta, Ofry, które leżało niedaleko miejsca, gdzie zaczęła się walka (Sędziów 8:4-12, 21-27). A zatem zwycięstwo Gedeona nie sprowadzało się tylko do kilku minut dęcia w rogi, wymachiwania pochodniami i wznoszenia okrzyków. Widać więc teraz, jak głęboka treść kryje się w słowach dotyczących mężów wiary: „Czasu by mi zabrakło, gdybym zaczął opowiadać o Gedeonie [i innych, którzy] (...) w słabości nabrali mocy, stali się dzielni na wojnie” (Hebrajczyków 11:32-34). Chrześcijanie też mogą się zmęczyć fizycznie, ale nie znaczy to, że mieliby przestać spełniać wolę Bożą (2 Koryntian 4:1, 16; Galatów 6:9).
Jak ludzie myślą i reagują?
11. Jaką podróż odbyli Izraelici przed dotarciem do Kadesz i po dojściu w to miejsce?
11 Niejeden czytelnik korzysta z map biblijnych, by odszukiwać różne miejsca, ale czy wiesz, że mapy pozwalają też zorientować się w sposobie myślenia ludzi? Rozważmy to na przykładzie Izraelitów, którzy wyruszyli spod góry Synaj w kierunku Ziemi Obiecanej. Po kilku postojach dotarli w końcu do Kadesz (lub Kadesz-Barnea) [9]. Według Księgi Powtórzonego Prawa 1:2 pokonanie dystansu 270 kilometrów zajęło im 11 dni. Z tego miejsca Mojżesz posyła do Ziemi Obiecanej 12 zwiadowców (Liczb 10:12, 33; 11:34, 35; 12:16; 13:1-3, 25, 26). Szpiedzy udali się na północ przez Negeb i prawdopodobnie przez Beer-Szebę oraz Hebron dotarli do północnych granic Ziemi Obiecanej (Liczb 13:21-24). Ponieważ Izraelici przejęli się niepomyślnym sprawozdaniem 10 zwiadowców, musieli błąkać się po pustkowiu przez 40 lat (Liczb 14:1-34). Co te wydarzenia mówią o ich wierze oraz gotowości do ufania Jehowie? (Powtórzonego Prawa 1:19-33; Psalm 78:22, 32-43; Judy 5).
12. Jaki wniosek możemy wysnuć co do wiary Izraelitów i dlaczego powinniśmy to przemyśleć?
12 Zastanówmy się nad tym z geograficznego punktu widzenia. Czy gdyby Izraelici okazali wiarę i usłuchali Jozuego i Kaleba, musieliby jeszcze długo iść do Ziemi Obiecanej? Kadesz leżało około 15 kilometrów od Beer-Lachaj-Roj, w którym mieszkali kiedyś Izaak z Rebeką [7]. Miejscowość ta znajdowała się jakieś 95 kilometrów od Beer-Szeby, uznawanej za południowy kraniec Ziemi Obiecanej (Rodzaju 24:62; 25:11; 2 Samuela 3:10). Po wędrówce z Egiptu do góry Synaj i przebyciu 270 kilometrów do Kadesz Izraelici właściwie znajdowali się już u wrót Ziemi Obiecanej. My zaś jesteśmy u wejścia do obiecanego ziemskiego raju. Jaką naukę powinniśmy więc z tego wyciągnąć? Apostoł Paweł nawiązał do sytuacji Izraelitów, gdy radził: „Róbmy więc wszystko, co możemy, by wejść do tego odpoczynku, żeby czasem ktoś nie wpadł w taki sam wzór nieposłuszeństwa” (Hebrajczyków 3:16 do 4:11).
13, 14. (a) W jakiej sytuacji Gibeonici podjęli stanowcze działania? (b) O czym świadczyła postawa Gibeonitów i jaką naukę możemy z tego wyciągnąć?
13 Inna postawa — ufność, że Bóg spełni swą wolę — widoczna jest w biblijnym opisie Gibeonitów. Gdy Jozue przeprowadził Izraelitów przez Jordan do ziemi, którą Bóg obiecał potomkom Abrahama, nadszedł czas na usunięcie stamtąd Kananejczyków (Powtórzonego Prawa 7:1-3). Dotyczyło to także Gibeonitów. Izraelici zburzyli Jerycho i Aj, po czym rozłożyli się obozem pod Gilgal. Gibeonici nie chcieli podzielić losu skazanych na zagładę Kananejczyków, wysłali więc do Jozuego do Gilgal swych przedstawicieli. Chcąc zawrzeć przymierze z Hebrajczykami, udali, że przybywają spoza Kanaanu.
14 Wysłannicy powiedzieli: „Twoi słudzy przyszli z bardzo dalekiej ziemi ze względu na imię Jehowy, twojego Boga” (Jozuego 9:3-9). Ich ubrania i żywność zdawały się potwierdzać te słowa, ale w rzeczywistości Gibeon położony był zaledwie 30 kilometrów od Gilgal [19]. Jozue i jego naczelnicy dali się jednak przekonać i zawarli przymierze z Gibeonem i sąsiednimi miastami. Czy Gibeonici użyli fortelu wyłącznie dla ratowania życia? Nic podobnego — szczerze pragnęli zaskarbić sobie łaskę w oczach Boga Izraela. Jehowa pozwolił, by zostali wyznaczeni „do zbierania drewna i czerpania wody dla zgromadzenia i dla ołtarza Jehowy” (Jozuego 9:11-27). Gibeonici ochoczo wykonywali te podrzędne zadania w służbie dla Jehowy. Prawdopodobnie niektórzy z nich znaleźli się wśród netynejczyków, którzy powrócili z Babilonu i usługiwali w odbudowanej świątyni (Ezdrasza 2:1, 2, 43-54; 8:20). Możemy ich naśladować, usilnie zabiegając o utrzymywanie pokojowych stosunków z Bogiem oraz chętnie wykonując dla Niego nawet pośledniejsze zadania.
Róbmy wszystko, co w naszej mocy
15. Dlaczego znajomość geografii przydaje się podczas czytania Chrześcijańskich Pism Greckich?
15 Znajomość geografii krain biblijnych przydaje się także podczas czytania Chrześcijańskich Pism Greckich, na przykład relacji z podróży i służby Jezusa czy też apostoła Pawła (Marka 1:38; 7:24, 31; 10:1; Łukasza 8:1; 13:22; 2 Koryntian 11:25, 26). Spróbuj sobie wyobrazić, jak wyglądały omówione dalej wyprawy.
16. Jak chrześcijanie z Berei pokazali, że cenią Pawła?
16 W trakcie drugiej podróży misjonarskiej (fioletowa linia na mapce) Paweł dotarł do miasta Filippi, znajdującego się dziś na terytorium Grecji [33]. Głosił tam, został uwięziony, a potem zwolniony, po czym powędrował do Tesaloniki (Dzieje 16:6 do 17:1). Kiedy Żydzi wywołali zamieszki, bracia z tego miasta nakłonili Pawła, by udał się do Berei, odległej o jakieś 65 kilometrów. Tam skutecznie pełnił służbę, ale zjawili się Żydzi i podburzyli miejscową ludność. Dlatego „bracia natychmiast odesłali Pawła, aby poszedł aż nad morze”, a ci, „którzy odprowadzali Pawła, przywiedli go aż do Aten” (Dzieje 17:5-15). Wygląda na to, że niektórzy nowo nawróceni byli gotowi iść pieszo 40 kilometrów do Morza Egejskiego, opłacić podróż statkiem i popłynąć około 500 kilometrów. Taka wyprawa mogła być niebezpieczna, ale bracia wzięli na siebie ryzyko, dzięki czemu mogli spędzić więcej czasu z tym podróżującym przedstawicielem Boga.
17. Co jeszcze lepiej rozumiemy, wiedząc, jaka odległość dzieliła Efez od Miletu?
17 Podczas swej trzeciej podróży (na mapce linia zielona) Paweł przybył do portu w Milecie. Stamtąd posłał po starszych ze zboru w Efezie, mieście oddalonym o jakieś 50 kilometrów. Czy oczyma wyobraźni widzisz, jak tamtejsi starsi porzucają swe zajęcia i idą zobaczyć się z Pawłem? W czasie wędrówki zapewne z przejęciem o tym rozmawiają. A gdy po spotkaniu usłyszeli jego modlitwę, „wszyscy (...) wybuchnęli wielkim płaczem, rzucali się Pawłowi na szyję i czule go całowali”. Potem „odprowadzili go na statek” płynący do Jerozolimy (Dzieje 20:14-38). W drodze powrotnej do Efezu niewątpliwie mieli mnóstwo rzeczy do przemyślenia i przedyskutowania. Czy nie chwyta cię za serce ich miłość i szacunek? Wyruszyli tak daleko, by się spotkać z podróżującym sługą Bożym, który mógł im udzielić wielu pouczeń i zachęt. Czy dostrzegasz tu coś, co mógłbyś naśladować w swoim życiu i sposobie myślenia?
Nabywaj wiedzy o „tej ziemi” i o przyszłym raju
18. Co możemy sobie postanowić, jeśli chodzi o znajomość geografii krain biblijnych?
18 Omówione przykłady ukazują, że naprawdę warto poznawać ziemię, którą Bóg dał Izraelitom i która jest często opisywana w relacjach biblijnych. A poznawanie sąsiednich krain wymienionych w Biblii poszerza nasze horyzonty. Im lepiej znamy i rozumiemy sprawy związane z Ziemią Obiecaną, tym łatwiej nam pamiętać o podstawowym warunku, jaki musieli spełnić Izraelici, by wejść do „ziemi mlekiem i miodem płynącej” — mieli bać się Jehowy i przestrzegać Jego przykazań (Powtórzonego Prawa 6:1, 2; 27:3).
19. Jakie dwa rodzaje raju zasługują na naszą uwagę?
19 Również obecnie powinniśmy bać się Jehowy i trzymać się Jego dróg. W ten sposób będziemy się przyczyniać do poszerzania i upiększania raju duchowego, który istnieje obecnie w ogólnoświatowej społeczności Jego czcicieli. Będziemy coraz więcej wiedzieć o tym raju i o zaznawanych w nim dobrodziejstwach. Ale to jeszcze nie wszystko. Jozue w końcu wprowadził Izraelitów przez Jordan do żyznej, pięknej ziemi. My dzisiaj mamy wszelkie powody do ufnego wyczekiwania literalnego raju, „tej dobrej ziemi”, którą dla nas przygotował Bóg.
Czy sobie przypominasz?
• Dlaczego powinniśmy chętnie pogłębiać swą wiedzę i zrozumienie zagadnień dotyczących krain biblijnych?
• Jakie informacje geograficzne podane w tym artykule szczególnie cię zainteresowały?
• Co dało ci poznanie dodatkowych informacji geograficznych związanych z jakimś wydarzeniem biblijnym?
[Pytania do studium]
[Ramka i ilustracja na stronie 14]
‛Zobacz tę dobrą ziemię’
Na zgromadzeniach okręgowych w roku 2003 i 2004 radość Świadkom Jehowy sprawiło wydanie broszury ‛Zobacz tę dobrą ziemię’. Ta nowa publikacja, dostępna mniej więcej w 80 językach, jest zbiorem kolorowych map i wykresów, które ukazują świat Biblii, zwłaszcza Ziemię Obiecaną, w różnych epokach historycznych.
Powyższy artykuł zawiera odnośniki do określonych map — strony w broszurze podano grubym drukiem, na przykład [15]. Jeśli masz tę nową broszurę, poświęć trochę czasu, by się zaznajomić z jej układem, co pomoże ci poszerzyć wiedzę i zrozumienie Słowa Bożego.
1) Wiele map zawiera legendę, czyli objaśnienie występujących na nich oznaczeń [18]. 2) Większość map ma skalę w milach i kilometrach, co pozwala uzmysłowić sobie rozmiary lub odległości [26]. 3) Dla orientacji na większości z nich zaznaczono strzałką kierunek północny [19]. 4) Na wielu mapach różnymi kolorami zaznaczono ukształtowanie terenu [12]. 5) Na krawędziach map umieszczono litery i cyfry, ułatwiające zlokalizowanie jakiegoś miasta lub innego miejsca [23]. 6) W dwustronicowym skorowidzu nazw geograficznych [34, 35] podano tłustym drukiem numer strony oraz współrzędne kwadratu, w którym można je znaleźć na mapie, na przykład E2. Po kilkukrotnym skorzystaniu z tych ułatwień przekonasz się, jak bardzo pomagają poszerzać wiedzę i pogłębiać zrozumienie Biblii.
[Ramka i mapa na stronach 16, 17]
REGIONY GEOGRAFICZNE
[Patrz publikacja]
A. Wybrzeże Morza Wielkiego
B. Równiny na zachód od Jordanu
1. Równina Aszera
2. Pobrzeże Dor
3. Pastwiska Szaronu
4. Równina Filistyńska
5. Centralna dolina wschód-zachód
a. Równina Megiddo
b. Nizina Jizreel
C. Góry na zachód od Jordanu
1. Wzgórza Galilei
2. Karmel
3. Wzgórza Samarii
4. Szefela (niskie wzgórza)
5. Wyżyna Judzka
6. Pustkowie Judzkie
7. Negeb
8. Pustkowie Paran
D. Araba (Rów Jordanu)
1. Kotlina Chule
2. Morze Galilejskie
3. Dolina Jordanu
4. Morze Słone (Martwe)
5. Araba (na południe od Morza Słonego)
E. Góry i płaskowyże na wschód od Jordanu
1. Baszan
2. Gilead
3. Ammon i Moab
4. Płaskowyż Edomu
F. Góry Libanu
[Mapa]
Hermon
More
Abel-Mechola
Sukkot
Jogboha
Betel
Gilgal
Gibeon
Jerozolima
Hebron
Gaza
Beer-Szeba
Sodoma (?)
Kadesz
[Mapa i ilustracja na stronie 15]
[Patrz publikacja]
KANAAN
Megiddo
GILEAD
Dotan
Szechem
Betel (Luz)
Aj
Jerozolima (Salem)
Betlejem (Efrat)
Mamre
Hebron (Machpela)
Gerar
Beer-Szeba
Sodoma (?)
NEGEB
Rechobot (?)
[Góry]
Moria
[Zbiorniki wodne]
Morze Słone
[Rzeki]
Jordan
[Ilustracja]
Abraham obszedł tę ziemię
[Mapa na stronie 18]
[Patrz publikacja]
Troada
SAMOTRAKA
Neapolis
Filippi
Amfipolis
Tesalonika
Berea
Ateny
Korynt
Efez
Milet
RODOS