A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Tihduhdahna Tuar Chung Pawha Engthâwl

Tihduhdahna Tuar Chung Pawha Engthâwl

Tihduhdahna Tuar Chung Pawha Engthâwl

“Miin keimah avânga an hau che u a, an tihduhdah che u a, dâwta sual tinrênga an hêk hunah che u, in eng a la thâwl ang.”​—⁠MATTHAIA 5:11.

1. Engthâwlna leh tihduhdahna chungchângah Isua’n a hnungzuitute chu eng tiamkamna nge a pêk?

ISUA’N a tirhkohte Lalram chanchin hril tûra a tirh hmasak ber ṭumin, dodâlna an tâwk dâwn tih a hrilh a. Heti hian a hrilh a ni: “Keima hming avângin mi zawng zawng huat in ni ang,” tiin. (Matthaia 10:​5-18, 22) Amaherawhchu, a hmaa Tlâng Chunga a Thusawiah a tirhkohte leh mi dangte chu chutiang dodâlnain an engthâwlna thûk tak a tiderthawng dâwn lo tih a tiam a ni. A nihna takah chuan, Isua chuan Kristian anga tihduhdahna chu engthâwlna nên a thlun zawm zâwk mah a! Engtin nge tihduhdahnain engthâwlna a thlen theih?

Felna Avânga Tuar

2. Isua leh tirhkoh Petera sawi angin, eng ang tuarnain nge engthâwlna thlen?

2 Isua târ lan engthâwl chhan tûr pariatna chu: “Felna avânga tihduhdah tuar hnute chu an êng a thâwl e; vân ram an ta a ni si a,” tih a ni. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Matthaia 5:10) Tawrhna ngawr ngawr chu fak tlâk a ni lo. Tirhkoh Petera chuan: “In sual a, kut thlâk in tuarin chhel takin tuar mah ula, fakna engnge in hlawh ṭhin? Amaherawhchu thil in tih ṭhat a, in tuarin chhel taka in tuar chuan chu chu Pathian lâwmzâwng a ni,” tiin a ziak a. Heti hian a sawi belh a ni: “Nimahsela in zîngah tuman tualthattu a nih avângin emaw, rûkrû a nih avângin emaw, thil tisualtu a nih avângin emaw, mi dangte thiltih rêlsaktu a nih avângin emaw tuar suh se. Amaherawhchu Kristian a nih avângin tuar sela zak suh se,” tiin. (1 Petera 2:20; 4:​15, 16) Isua sawi angin, felna avânga chhel a nihin tuarna chuan engthâwlna a thlen a ni.

3. (a) Felna avânga tihduhdah tuar tih hi eng tihna nge? (b) Tihduhdahnain Kristian hmasate chungah eng nghawng nge a neih?

3 Felna dik tak chu Pathian duhzâwng leh a thupêkte zawmna hmanga teh a ni a. Chuvângin, felna avânga tuar tih awmzia chu Pathian tehna, a nih loh leh a thil phûtte bawhchhe tûra nêksâwrnate do lêt avânga tuar tihna a ni. Tirhkohte chu Isua hminga thu hrilh an bânsan duh loh avângin, Juda hruaitute’n an tiduhdah a ni. (Tirhkohte 4:​18-20; 5:​27-29, 40) Chu chuan an hlimna chu a tinêpin, an thu hrilhna chu a titâwp em? Hnai lo ve! “Rorêltute zîng ata an kal chhuak a, chu hming avâng chuan mualpho tuar tlâka ruat an nih avângin an lâwm hle a. Tin, ni tin Pathian biak inah leh anmahni inahte, ‘Isua chu Krista a ni,’ tiin zirtîr leh hrilh an bâng chuang lo.” (Tirhkohte 5:​41, 42) He tihduhdahna hian hlimna a thlen a, thuhrilhnaa an ṭhahnemngaihna chu a tithar zual a ni. A hnuah chuan, Kristian hmasate chu lal chibai an bûk duh loh avângin Rom mite tihduhdahin an awm a ni.

4. Kristiante tihduhdah an nih chhan ṭhenkhat chu engte nge ni?

4 Tûn laiah, Jehova Thuhretute chuan “he ram chanchin ṭha” hrilh an bânsan loh avângin tihduhdahna an tuar a. (Matthaia 24:14) An Kristian inkhâwmte khapbeh a nih hian, inkhâwm tûra Bible thupêk bânsan ai chuan tihduhdahna tawrh chu an thlang zâwk a ni. (Hebrai 10:​24, 25) An Kristian tualdawihna avâng leh thisen hman dik lohna an hnâwl avângin tihduhdahin an awm a. (Johana 17:​14; Tirhkohte 15:​28, 29) Amaherawhchu, he felna an ṭanna chuan tûn laia Jehova mite chu chhûngrila remna leh engthâwlna nasa tak a pe a ni.​—⁠1 Petera 3:14.

Krista Avânga Hau Hlawh

5. Tûn laia Jehova mite tihduhdah chhan bul ber chu eng nge ni?

5 Isua’n Tlâng Chunga a Thusawia engthâwl chhan a sawi pakuana pawh tihduhdahna nên a inkûngkaih a. Ani chuan: “Miin keimah avânga an hau che u a, an tihduhdah che u a, dâwta sual tinrênga an hêk hunah che u, in eng a la thâwl ang,” a ti. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Matthaia 5:11) Jehova mite tihduhdah an nih chhan bul ber chu he kal hmang suaksual laka mi an nih loh vâng a ni. Isua’n a zirtîrte hnênah: “Nangni khawvêla mi ni ula, khawvêlin amaha mi a hmangaih tûr; khawvêla mi in ni si lo va, khawvêla mi ka thlan chhuah zâwk che u avâng hian khawvêlin a hua che u a ni e,” a ti. (Johana 15:19) Chutiang bawkin, tirhkoh Petera pawhin: “Chûngah chuan anmahni nawmsak bâwl luattuk anga in bâwl ve tâk loh hi mak an ti a, an sawichhe ṭhîn che u a ni,” a ti bawk.​—⁠1 Petera 4:⁠4.

6. (a) Engvângin nge a la bângte leh an ṭhiante chu hauh leh tihduhdah an nih? (b) Chûng hauhnate chuan kan engthâwlna a tikiam em?

6 Kan hriat tawh angin, Kristian hmasate chu Isua hminga thu sawi an bânsan loh avângin tihduhdah an ni a. Krista chuan a hnungzuitute hnênah tihtûr a pe a ni: “Kâwlkil thleng pawhin ka thuhretute in ni ang,” tiin. (Tirhkohte 1:⁠8) Krista unau hriak thih mi rinawm a la bângte chuan, an ṭhian rinawm “mipui tam tak” ṭanpuinain chu thupêk chu ṭhahnemngai takin an thawk a. (Thu Puan 7:⁠9) Chuvângin, Setana chuan “[“hmeichhe” thlah, Pathian inawpna pâwl zînga a vân lam] thlah la awm Pathian thu pêkte zâwma Isua hriattîrna thu pawmte chu” a do a ni. (Thu Puan 12:​9, 17) Jehova Thuhretute kan nih angin, Lalram sawrkâra Lal, Isua Krista thu chu kan hriattîr a; chu Lalram sawrkâr chuan Pathian felna khawvêl thar dangtu mihring sawrkârnate chu a tichhe vek ang. (Daniela 2:44; 2 Petera 3:13) Chu mi avâng chuan, hau leh tihduhdah kan ni a; mahse, Krista hming avânga kan tuar avângin kan eng a thâwl a ni.​—⁠1 Petera 4:14.

7, 8. Dodâltute chuan Kristian hmasate chungchângah eng dâwtthu nge an sawi?

7 Isua’n a hnungzuitute chu amah avânga miin “dâwta sual tinrênga an hêk” pawhin engthâwl niin an inhria ang tih a sawi a. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Matthaia 5:11) Chu chu Kristian hmasate nunah a thleng dik hle a ni. C.E. 59-61 vêla tirhkoh Paula Rom khuaa tântîr a nih khân, chuta Juda hruaitute chuan Kristiante hnênah: “He pâwl hi ram tinah sawichhiat an ni,” an ti a. (Tirhkohte 28:22) Paula leh Sila chu ‘Kaisara thu kalha’ thilti a, “khawvêl chawk buaitute” anga puh an ni.​—⁠Tirhkohte 17:​6, 7.

8 Rom Lalram hun chhûnga Kristiante chungchâng ziakin, thilthleng chanchin ziak mi K. S. Latourette-a chuan: “Puhna dik lo chi hrang hrang a awm a. Kristiante chu milem biakna thiltiha an tel duh loh avângin, Pathian awm ring lo mi anga ngaih an ni. Anni chu vântlâng nun tam tak​—⁠mi lem beho kût nîte, khawtlâng intihhlimnate . . .​—⁠laka an tel loh avângin mihring hawtute anga diriam an ni. . . . Mipa leh hmeichhiate chu zâna inhmukhâwm a . . . inngaih pawlh chiam anga sawi an ni a. . . . [Krista thih Hriatrengna] chu ringtuteho chauhva an hman ṭhin avângin, Kristiante chuan nausên hlâna a sa leh a thisen ei-in ṭhîn anga sawi thuthang a lo awm ṭan a ni,” tiin a sawi. Chu bâkah, Kristian hmasate chu lal chibai an bûk duh loh avângin, Ram hmêlma anga puh an ni bawk.

9. Engtin nge kum zabi khatnaa Kristiante chuan dik lo taka an mahni puhna chu an chhân lêt a, tûn lai dinhmun chu eng nge a an?

9 Chûng dik lo taka puhnate chuan Kristian hmasate chu Ram chanchin ṭha a hrilh lohtîr chuang lo. C.E. 60-61-ah chuan, Paula chuan “chanchin ṭha” chu “khawvêl zawng zawngah rahin a pung zêl” tih leh “vân hnuaia thil siam zawng zawngte zînga tlângaupui a nih” thu a sawi thei a ni. (Kolossa 1:​3-7, 23) Tûn laiah pawh chutiang bawk chu a ni. Jehova Thuhretute chu kum zabi khatnaa Kristiante ang bawka dik lo taka puh an ni a. Mahse, tûn laiah Lalram thuchah puan chhuahna chu a duahin, chu mi hnaa telte chu an engthâwl hle a ni.

Zâwlneite Anga Tihduhdah Huna Engthâwl

10, 11. (a) Engtin nge Isua’n engthâwlna a chi kuana a sawi chu a tihtâwp? (b) Engvângin nge zâwlneite kha tihduhdah an nih? Entîrna pe rawh.

10 Isua chuan engthâwl chhan tûr pakua a sawi chu heti hian a titâwp a ni: “Hlim rawh u; . . . in hmaa zâwlnei awmte pawh an tihduhdah ṭhîn kha,” tiin. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Matthaia 5:12) Mi rinawm lo Israelte vaukhân tûra Jehova tirh zâwlneite chu duhawm lo taka dawnsawn leh tihduhdah an ni ṭhîn. (Jeremia 7:​25, 26) Tirhkoh Paula’n he mi chungchâng hi sawiin, heti hian a ziak: “Engnge ka la sawi cheu vang? . . . Zâwlneiho thu te hril ila, hunin mi daih dâwn si lo va, chûngte chuan rinnain . . . tihnawmnah leh vuakte an tuar a, a ni, chu lo pawh chu, kawlbun leh tân ina khungte an tâwk bawk a,” tiin.​—⁠Hebrai 11:​32-38.

11 Lal sual Ahaba leh a nupui Jezebeli-te lal lai chuan, Jehova zâwlnei tam tak chu khandaiha tihhlum an ni. (1 Lalte 18:​4, 13; 19:10) Zâwlnei Jeremia chu kawl buntîr a ni a, a hnuah chirhdiak ripa paih a ni. (Jeremia 20:​1, 2; 38:⁠6) Zâwlnei Daniela chu sakeibaknei pûka paih a ni bawk. (Daniela 6:​16, 17) Hêng Kristian hun hmaa zâwlnei zawng zawngte chu Jehova biakna thianghlim an humhim avânga tihduhdah tuar an ni a. Zâwlnei tam tak chu Juda sakhaw hruaitute’n an tiduhdah a ni. Isua chuan lehkhaziaktute leh Pharisaite chu “zâwlneiho thattute fa” tiin a ko a ni.​—⁠Matthaia 23:31.

12. Engvângin nge Jehova Thuhretute kan nih angin, hmân lai zâwlneite anga tihduhdah nih chu chawimawina anga kan ruat?

12 Tûn laiah Jehova Thuhretute kan nih anga Lalram chanchin ṭha ṭhahnemngai taka kan hrilh avângin tihduhdah kan ni fo va. Kan hmêlmate chuan “tihluihnaa mite inlehtîr” angin min puh a; mahse, kan hmaa Jehova betu rinawmte pawhin chutiang bawk sawisêlna an tâwk tih kan hria a ni. (Jeremia 11:​21; 20:​8, 11) Hmân lai zâwlnei rinawmte tawrh chhan ang avânga hrehawm tawrh chu chawimawinaah kan ruat a. Zirtîrtu Jakoba chuan: “Unaute u, Lalpa hminga thusawitu zâwlneite chu, tuar dân leh chhel dân kawngah chuan entawn atân hmang rawh u. Ngai teh u, tuartute chu engthâwl kan ti a,” tih a ziak a ni.​—⁠Jakoba 5:​10, 11.

Engthâwl Chhan Ril Takte

13. (a) Engvângin nge tihduhdahna avânga kan lunghnual loh? (b) Engin nge min din nghehtîr thei a, chu chuan eng nge a finfiah?

13 Tihdudahna avânga lunghnual ai mahin, zâwlneite, Kristian hmasate, leh Isua Krista ngei te hniak hnung zui nia kan inhriatna chuan min thlamuan zâwk a. (1 Petera 2:21) Tirhkoh Petera thu: “Duh takte u, in zînga fiahna nasa tak lo awm, nangmahni fiahna tûra in chunga lo thleng hi, thilmak in chunga lo thleng angin mak ti suh u. Krista hming avânga hau in nih chuan in eng a thâwl e; thlarau ropui tak, Pathian thlarau chu in chungah a awm si a,” tih ang chi Bible chângte aṭangin lungawina nasa tak kan dawng a ni. (1 Petera 4:​12, 14) Jehova thlarauvin min awmpui avâng leh min tihchak avâng chauhvin, tihduhdahna hnuaiah kan ding nghet thei tih kan thiltawn aṭangin kan hria a. Thlarau thianghlim ṭanpuina chu Jehova malsâwmna kan dawng tih finfiahna a ni a, chu chuan engthâwlna ropui tak min pe a ni.​—⁠Sâm 5:12; Philippi 1:​27-29.

14. Felna avânga tihduhdah kan nih huna kan hlim chhan tûrte chu engte nge?

14 Felna avânga dodâlna leh tihduhdahnain min tih engthâwl chhan dang leh chu, Kristian dikte angin Pathian ngaihsaka kan nunzia a finfiah vâng a ni. Tirhkoh Paula chuan heti hian a ziak: “Tupawh Krista Isuaa Pathian ngaihsaka awm tum apiang chuan tihduhdahnate an tuar bawk ang,” tiin. (2 Timothea 3:12) Fiahna laka kan rinawm nghehna chuan, Jehova thil siamte’n mahni hmasial avângin Pathian rawng an bâwl tia Setana chona chhân lêtna dang a ni tih kan hriatna avângin kan engthâwl êm êm a. (Joba 1:​9-11; 2:​3, 4) Jehova lalchungnunna fel tak thiam chantîrnaa kan tihtheih chu tlêm tham hle mah se, kan tihtheihte avângin kan hlim a ni.​—⁠Thufingte 27:11.

Lâwmmanah Hlim Rawh

15, 16. (a) Isua’n kan ‘lâwma, nasa taka kan hlim’ chhan tûr eng nge a pêk? (b) Hriak thih Kristiante tân vânah eng lâwmman nge khâwlkhâwm a nih a, engtin nge an ṭhian “berâm dang” pawh lâwmman pêk a nih dâwn?

15 Isua chuan hmân lai zâwlneite anga sawichhiat leh tihduhdah kan nih huna hlimna tûr chhan dang a sawi belh a. Engthâwl chhan tûr pakuana tâwp lamah chuan: “Lâwm ulangin, nasa takin hlim rawh u; vânah in lâwmman a awm hnem si a,” tih a sawi a ni. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Matthaia 5.12) Tirhkoh Paula chuan: “Sual man chu thihna a ni si a; Pathian thilthlâwnpêk erawh chu kan Lalpa Krista Isua zârah chuan chatuana nunna a ni,” tiin a ziak a. (Rom 6:23) A ni, ‘lâwmman ropui’ tak chu nunna a ni a, chu chu kan hlawh theih a ni lo. Thilthlâwnpêk a ni. Jehova hnên aṭanga dawn a nih avângin, Isua chuan chu lâwmman chu ‘vâna’ awm angin a sawi a ni.

16 Hriak thihte chuan “nunna lallukhum” an dawng a, an tân chuan chu chu vâna Krista nêna thi thei lo nun neih a ni. (Jakoba 1:​12, 17) Lei lam beiseina nei “berâm dang” tân chuan, lei paradis-a chatuan nun beiseina neih a ni thung. (Johana 10:16; Thu Puan 21:​3-5) Chu pâwl hnih tân chuan, chu “lâwmman” chu hlawh chhuah a ni lo. Hriak thihte leh “berâm dang” chuan an lâwmman chu Jehova “khawngaihna nasa êm êm” avânga dawng an ni a, chu chuan tirhkoh Paula chu hetianga sawi tûrin a chêttîr a ni: “A thilpêk sawi hleih theih loh avângin Pathian hnênah lâwmthu awm rawh se,” tiin.​—⁠2 Korinth 9:​14, 15.

17. Engvângin nge tihduhdah kan nihin kan engthâwl a, ‘nasa takin kan hlim’ kan tih theih?

17 Tirhkoh Paula chuan, nakin lawka an zînga ṭhenkhatin Lal Nero-a tihduhdahna râwng tak tuar tûr Kristiante hnênah heti hian a ziak a ni: “Kan hrehawmnaah pawh lâwmin i awm ang u, hrehawmna chuan chhelna a siam a, chhelna chuan hriatfiahna a siam a, hriatfiahna chuan beiseina a siam tih kan hre si a; . . . beiseina chuan a timualpho lo va,” tiin. Tin, heti hian a sawi bawk: “Beiseina kawngah chuan lâwm ula; hrehawm tuarna kawngah chuan chhel ula ṭawngṭaina kawngah chuan ṭawngṭai fan fan ula,” tiin. (Rom 5:​3-5; 12:12) Kan beiseina chu vân lam emaw, lei lam emaw pawh ni se, fiahna laka rinawmna avânga kan lâwmman dawn tûr chu kan phu hlawl lo a ni. Kan Lal Isua Krista hnuaia kan Pa hmangaihnaa khat Jehova rawngbâwl leh chawimawi tûra chatuan nun beiseina avânga kan hlimna chuan tiam chin a nei lo. ‘Nasa takin kan hlim’ kan ti thei a ni.

18. Tâwpna a hnaih tawh avângin, hnamte hnên aṭangin eng nge kan beisei a, Jehova’n eng nge a tih ang?

18 Ram ṭhenkhatah, Jehova thuhretute chu tihduhdah an ni tawh a, a la ni mêk bawk a. He kalhmang tâwpna chungchâng a sawi lâwknaah, Isua’n Kristian dikte chu heti hian a vaukhân a ni: “Ka hming avângin hnam zawng zawng huat in ni ang,” tiin. (Matthaia 24:⁠9) Tâwpna kan hnaih tawh avângin, Setana’n hnamte chu Jehova mite an huatna lantîr tûrin a siam ang. (Ezekiela 38:​10-12, 14-16) Hei hian Jehova chêt hun a hril ang. “Ka ropuizia leh ka thianghlimzia ka tilang ang a, tin, hnam tam takte mithmuhah ka intilang ang, tin, kei hi LALPA ka ni tih an hria ang.” (Ezekiela 38:23) Jehova chuan a hming ropui chu a tithianghlim ang a, a mite chu tihduhdahna ata a chhuahtîr ang. Chuvângin, “thlêmna tuar hrâm hrâmtu chu a eng a thâwl” a ni.​—⁠Jakoba 1:12.

19. ‘Jehova ni’ ropui kan nghah rual hian, eng nge kan tih ang?

19 ‘Jehova ni’ ropui a lo thlen ṭêp tawh avângin, Isua hming avânga “mualpho tuar tlâka ruat” kan nihnaah i lâwm ang u. (2 Petera 3:​10-13; Tirhkohte 5:41) Kristian hmasate angin, Jehova felna khawvêl thara kan lâwmman kan nghah rual hian, Krista leh a Lalram sawrkâr chanchin ‘zirtîr leh hrilh i bâng chuang lo’ vang u.​—⁠Tirhkohte 5:42; Jakoba 5:11. (w04 11/1)

Ennawn Dân

• Felna avânga tuar tih hian eng awmzia nge a neih?

• Tihduhdahna chuan Kristian hmasate chungah eng nghawng nge a neih?

• Engvângin nge Jehova Thuhretute chu hmân lai zâwlneite anga tihduhdah an ni kan tih theih?

• Engvângin nge tihduhdah kan nih huna ‘lâwm a, nasa taka kan hlim’ theih?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Milem Hawhtîrtu]

A huhova lungin tâng: Chicago Herald-American