A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Rinawmna Kawng Zawh Rawh

Rinawmna Kawng Zawh Rawh

Rinawmna Kawng Zawh Rawh

“Kei erawh chuan rinawmna kawng ka zawh ang.”​—⁠SAM 26:​11, NW.

1, 2. (a) Engvângin nge Pathian lalchungnunna thu buaiah mihringte rinawmna chu thil pawimawh tak a nih? (b) Engtin nge finna nei thil siamte chuan Pathian lal chungnunna an ṭanzia an lantîr theih?

EDEN huana Setana a hel khân, ani chuan Pathianin A thil siam zawng zawngte chunga rorêl tûra dikna a neih leh neih loh chungchângah lei leh vân huap thu buai a chawk chhuak a. A hnuah, mihringte chuan an hlâwkpui chhûng chauh Pathian rawng an bâwl ang tiin a cho leh a ni. (Joba 1:​9-11; 2:⁠4) Chutichuan, Jehova lalchungnunna thu buaiah mihringte rinawmna chu thil pawimawh tak a lo ni ta a ni.

2 Pathian lalchungnunna chu a thil siamte rinawmnaah a innghat lo nachungin, mihringte leh Pathian thlarau fate chuan an ṭan lam an lantîr thei a ni. Engtin nge? Rinawmna kawng zawh an thlan leh thlan lohna hmangin. Chuvângin, mi tinte rinawmna chu an chungchâng rêl theihna ber a lo ni ta a ni.

3. (a) Joba leh Davidate’n Jehova’n eng nge a enfiah leh a rêlsak chu an duh? (b) Rinawmna chungchângah eng zawhnate nge lo chhuak?

3 Joba chuan inring tawk takin: “[Jehova chuan] bûkna dik takin min teh ang a, Pathian chuan ka rinawmna hi a hria ang,” tiin a sawi a ni. (Joba 31:⁠6, NW) Hmân lai Israel lal Davida pawh: “Ro mi rêlsak ang che, Aw Jehova, rinawmna kawng ka zawh si a, ka nghîn loh nân Jehova chu ka ring a ni,” tiin a ṭawngṭai a ni. (Sâm 26:⁠1, NW) Kan tân pawh rinawmna kawng zawh hi a va pawimawh tak êm! Mahse, eng nge rinawmna chu ni a, rinawmna kawng zawh tih chu eng tihna nge? Rinawmna kawng zawh tlat tûr chuan engin nge min ṭanpui ang?

“Rinawmna Kawng Ka Zawh”

4. Eng nge rinawmna chu?

4 Rinawmna chuan dikna te, dem kai lohna te, felna te, leh sawisêlbona te a keng tel a ni. Amaherawhchu, rinawmna hian thil dik tihna mai aia zau a huam a. Hei hi nungchang ṭhatna emaw, thinlung zawng zawnga Pathian hnêna inpumpêkna emaw a ni. Setana’n Pathian hnênah: “Tûnah i kut thawh la, a ruh leh a tisa ngei khawihsak teh, i hmaichhan ngeiah a sawichhe mai ang che,” tia hrilhin Joba rilru put hmang chu a ringhlel a. (Joba 2:⁠5) Rinawm tûr chuan thiltih ṭha bâkah thinlung chêttîrtu dik a ngai a ni.

5. Rinawmna vawng tûrin kan ṭhat famkim a ngai kher lo tih engin nge lantîr?

5 Amaherawhchu, rinawm tûr chuan mi ṭha famkim kan nih a ngai kher lo. Lal Davida chu ṭha famkim lo a ni a, a dam chhûngin sual râpthlâk tam tak a ti a. Mahse, Bible chuan Davida chu “thinlung rinawm tak pu” tiin a sawi. (1 Lalte 9:⁠4, NW) Engvangin nge? Jehova a hmangaih vâng a ni. A thinlung chu Pathian tân a pe a. A thil tihsual chu a pawm a, zilhna a pawm a, a in siam ṭha a ni. Dik takin, Davida rinawmna chu a Pathian, Jehova hnêna thinlung zawng zawnga a inpêkna leh a hmangaihnaah a lang a ni.​—⁠Deuteronomy 6:​5, 6.

6, 7. Rinawmna kawng zawhnaah hian eng nge tel?

6 Rinawmna chuan sakhaw lama inpêkna ang chi mihringte nun kawng chi khat chauh a huam lo. Kan nun kawng zawng zawng a huam tel zâwk a ni. Davida chuan rinawmna kawng a “zawh” a. The New Interpreter Bible chuan: “Heta thiltih sawina ‘zawh’ tih chu ‘nun kawng’ emaw ‘nun dân phung’ emaw sawina a ni,” a ti. An nun “kawnga mi ṭha famkimte” chungchâng sawiin, fakna hla phuahtu chu: “[Pathian] thuhriattîrte zâwmtute chu an eng a thâwl e, thinlung zawng zawnga zawngtute chu. A ni, anni chuan fel lohna rêng rêng an ti lo va; a kawngahte chuan an kal ṭhîn,” tiin a zai a. (Sâm 119:​1-3) Rinawm tûr chuan Pathian duhzâwng hriat tuma zawn reng leh a kawng zawh reng a ngai a ni.

7 Rinawmna kawng zawh tûr chuan, dinhmun hrehawm hnuaiah pawh Pathian kan hnaih reng a ngai a. Tihduhdahna kan tawrh huna tuar chhuak a, harsatna kan tâwk chung pawha kan ngheh tlat a, a nih loh leh Pathian ngaihsak lohna khawvêl thlêmnate kan do hian, kan rinawmna chu a lo lang ṭhîn a ni. Chutianga kan tih chuan amah sawi chhetu a chhân theih avângin ‘Jehova thinlung kan tilâwm’ a ni. (Thufingte 27:11) Chutichuan, chhan ṭha tak neiin Joba angin: “Ka thih thlengin ka dikna [“rinawmna,” NW] ka dah bo lo vang,” tiin thutlukna kan siam ve thei a. Sâm 26-na chuan rinawmna kawng zawh tûra min ṭanpui thei thilte min kawhhmuh a ni.

“Ka Rilru leh Ka Thinlung Hi Tithianghlim Ang Che”

8. Davida’n Jehova hnêna a rilru leh a thinlung en fiah tûra a ngenna aṭangin eng nge kan zir?

8 Davida chu: “Aw LALPA, mi en fiahin, mi fiah la . . . Ka rilru leh ka thinlung hi tithianghlim ang che,” tiin a ṭawngṭai a ni. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Sâm 26:⁠2) He mi chânga “rilru” tia lehlin Hebrai thu mal hian ngaihtuahna chhûngril ber berte leh thinlunga veinate a kâwk a. Tin, thinlung tih chu chhûng lama mihring nih phung zawng zawng​—⁠amah chêttîrtu, a ngaihtuahna, leh a finnate a ni. Davida’n enfiah tûra Jehova a dîl khân, a ngaihtuahna chûngril ber leh a rilrua awm zawng zawng en chhuak a, endik tûrin a ṭawngṭai a ni.

9. Eng kawngin nge Jehova chuan kan entîr nei rilru leh thinlung a tihthianghlim?

9 Davida chuan a rilru leh a thinlung chu tithianghlim tûrin a ngên a. Engtin nge Jehova’n kan chhûnglam mihring chu a tihthianghlim? “LALPA, rem mi ruatsaktu chu, ka fak ang a: a ni, zânahte hian ka rilruin mi thunun ṭhîn,” tiin Davida chu a zai a ni. (Sâm 16:⁠7) Chu chu eng tihna nge? Pathian zilhna thu chuan Davida thinlung chhungril ber a thleng a, tah chuan awmhmun khuarin, a rilru chhungril ber ngaihtuahnate leh thinlunga thil veite a siam ṭha tihna a ni. Pathian Thu aṭang te, a aiawh mite aṭangte, leh a inawpna pâwl aṭang tea kan dawn zilhnate lâwm taka kan ngaihtuah chuan chutianga siam ṭhatin kan awm ve ang. Min tithianghlim tûra Jehova hnêna kan ṭawngṭai ṭhinna chuan rinawmna kawng zawh tûrin min ṭanpui ang.

“I Ngilneihzia Chu Ka Hmâah A Awm”

10. Engin nge Davida chu Pathian thutak zawh zêl tûra ṭanpui?

10 Davida chuan: “I ngilneihzia chu ka hmâah a awm si a, i thutakah ka awm fo bawk a,” tiin a sawi zawm a. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Sâm 26:⁠3) Davida chuan Pathian ngilneihna hnathawh dânte a hre chiang hle a, ngaisâng takin a ngaihtuah neuh neuh bawk a ni. “Aw ka nunna, LALPA chu fak la, a thiltih ṭhat zawng zawng chu theihnghilh suh,” tiin a zai a. Pathian “thiltih ṭhat” zînga pakhat chu hre rêngin Davida chuan: “LALPA chuan, hnehchhiahna tuar zawng zawngte tân, thil felte tihsakin, rote a rêlsak ṭhîn. A kawngte chu Mosia a hriattîr a, a thiltihte chu Israela thlahte a hriattîr bawk a,” tiin a zai chhunzawm leh a ni. (Sâm 103:​2, 6, 7) Davida chuan Mosia hun laia Aigupa mite’n Israel mite an hnehchhiah dân a ngaihtuah a ni mai thei. Chu mi avânga sawi a nih chuan, Jehova’n a chhanchhuahna kawngte Mosia a hriattirna chuan Davida thinlung a khawihin, Pathian thutak zawh zêl a tumna chu a tichak zual sauh ngei ang.

11. Engin nge rinawmna kawng zawh tûrin min ṭanpui thei?

11 Pathian Thu zir ziahna leh kan thu zirte ngun taka ngaihtuahna chuan rinawmna kawng zawh tûrin min ṭanpui ang. Entîr nân, Potiphara nupuiin mutpuia a sâwm laia Josefa’n a tlân chhiatsan dân kan hriat rengna chuan kan hnathawhna hmunah te, school-ah te, a nih loh leh khawi hmunah pawh chutiang chi thlêmnate tlân chhiatsan tûrin min tichak ngei ang. (Genesis 39:​7-12) A nih leh khawvêl sum leh pai hausakna emaw, hmingthanna leh thiltihtheihna emawin min hîp hunah entîrna ngaihtuah tûr kan nei em? Mosia, Aigupta ropuina hnâwltu entîrna kan nei a ni. (Hebrai 11:​24-26) Joba chhelna rilrua kan vawn rengna chuan natna leh vânduaina engpawh tâwk mah ila, Jehova laka rinawm reng kan tumna tinghet sauh tûrin min ṭanpui ngei ang. (Jakoba 5:11) A nih leh tihduhdahna tuar ta ila engtin nge? Sakeibaknei pûka Daniela thiltawn ngaihtuah lêtna chuan huaisenna min pe ngei ang.​—⁠Daniela 6:​16-22.

“Mi Engmah Lo Mai Maite Hnênah Ka Ṭhu Ngai Lo”

12, 13. Eng ang ṭhian kawm nge kan pumpelh tûr?

12 Davida chuan a rinawmna thuam nghettu thil dang chungchâng sawiin: “Mi engmah lo mai maite hnênah ka ṭhu ngai lo va; vervêkte hnênah pawh ka lût hek lo vang. Thil ṭha lo titute inkhâwmho chu ka hua a, mi suaksualte hnênah ka ṭhu lo vang,” a ti a. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Sâm 26:​4, 5) Davida chu misualte zîngah a ṭhu lo mai a ni lo. Ṭhian sual a hua a ni.

13 Keini hi eng nge kan nih ve le? Television program-te, video-te, cinema-te, Internet site-te, a nih loh leh thil dangte hmanga mi engmah lo mai maite nêna ṭhutho chu kan duh lo vem? Vervêkte, a nih loh leh an nihna thupbote lakah hian kan inthiar fihlîm em? School-ah emaw, kan hnathawhna hmun emawa mi ṭhenkhat chuan tum ṭha lo tak neiin ṭhianah min siam thei a. Chûng Pathian thutaka awm lote nêna inṭhianna nghet neih chhoh chu kan duh tak tak em? Rilrua ti tak zet anga an inchhâlna phênah chuan, kalpêngte chuan Jehova rawng kan bâwlna lak ata min hruai bo chu an tum ru thei a ni. Kristian kohhranah pawh nun kawng chi hniha nung ṭhenkhat lo awm ta sela? Anni pawh chuan an nihna dik tak an thup a ni. Jayson-a, tûna kohhranho rawngbâwltu ni mêk chuan a thleirâwl laiin chutiang ṭhiante a nei a. Anmahni chungchâng chu heti hian a sawi: “Nikhat chu, an zînga pakhat chuan: ‘Khawvêl thar a lo thlen huna thi mai tûr kan nih avângin tûnah engpawh ti ila a pawi lo. Chân kan nei tih kan hre dâwn hleinêm,’ tiin min hrilh a. Chutiang chi ṭawngkam chu ka tân chuan min kaiharhtu a ni. Khawvêl thar a lo thlen hunah thih ka duh lo,” tiin. Jayson-a chuan chutiang mite nêna an inṭhianna chu fing takin a titâwp nghâl hmak a ni. “Bumin awm suh u; ‘Ṭhian sualte chuan nungchang ṭha an tikhawlo ṭhin,’” tiin tirhkoh Paula chuan min vaukhân a ni. (1 Korinth 15:33) Ṭhian sual pumpelh chu a va pawimawh tak êm!

‘I Thilmak Tih Zawng Zawng Thute Ka Hril Ang’

14, 15. Engtin nge ‘[Jehova] maichâm kan kal hual’ theih?

14 “Ka kutte hi sawisêlbonain ka sil ang a, chutiangin, aw LALPA, i maichâm chu ka kal hual ang,” tiin Davida chuan a sawi belh a. Engvângin nge? “Lâwm thu sawina ka tihrîk theiha, i thilmak tih zawng zawng thute chu ka hrilh theih nân,” tiin a chhâng a. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Sâm 26:​6, 7) Jehova be thei tûr leh a inpumpêkna puangchhuak thei tûrin, Davida chuan nungchang thianghlima awm reng a duh a ni.

15 Biak bûk leh a hnua biak ina biakna dik nêna inkungkaih thil engkim mai chu ‘vân thilte lem leh hlim’ a ni a. (Hebrai 8:5; 9:23) Maichâm chuan mihringte tlan nâna Isua Krista inthawina pawmna kawnga Jehova duhzâwng a entîr a ni. (Hebrai 10:​5-10) Chu inthawinaa rinna lantîrna hmangin, kan kutte sawisêlbonain kan sil a, ‘[Jehova] maichâm chu kan kal hual’ a ni.​—⁠Johana 3:​16-18.

16. Engtin nge Pathian thilmak tihte kan puan chhuahna chu kan hlâwkpui?

16 Tlannain kawng a hawn zawng zawng kan ngaihtuah hian, kan thinlung chu Jehova leh a fapa mal neih chhun chunga lawmnain a khat liam a ni lâwm ni? Chuti chu, kan thinlunga lâwmna nên Eden huana mihring siam a nih aṭanga khawvêl thara engkim siam ṭhat a nih leh vek hun chhûnga Pathian thilmak tih ropui takte hi mi dangte i hriattîr ang u. (Genesis 2:7; Tirhkohte 3:21) Tin, Lalram thu hrilh leh zirtîr siam rawngbâwlna hi thlarau lama min humhimtu a va ni êm! (Matthaia 24:14; 28:​19, 20) Chu mia buai rengna chuan kan nakin hun beiseina êng vawng reng tûr te, Pathian thutiam kan rinna tichak tûr te, leh Jehova leh kan mihringpuite kan hmangaihna te tinung reng tûr tein min ṭanpui ang.

“I Awmna In Chu Ka Ngaina”

17, 18. Kristian inkhâwmna kan thlîr dân tûr chu eng nge ni?

17 Biak bûk leh a inthawina maichâm chu Israel rama Jehova biakna hmunpui ber a ni a. Chu lai hmun a ngainatzia sawichhuakin, Davida chu: “LALPA, i awmna in chu ka ngaina a, i ropuina awmna pawh,” tiin a ṭawngṭai a ni.​—⁠Hawrawp kan tihâwn chawp; Sâm 26:⁠8.

18 Jehova chanchin kan zirna hmuna kal khâwm nuam kan ti em? Kingdom Hall tinte leh chuta thlarau lam inzirtîrna kal tluang zêl chu vêngchhûnga biakna dik hmunpui a ni. Chu bâkah, kum tinin inkhâwmpuite, bial inkhâwmpuite, leh special assembly day-te kan nei bawk. Jehova “thuhriattîrte” chu chutiang inkhâwmnaahte chuan sawikhâwm a ni ṭhîn. Chûng chu ‘ngainat êm êm’ dân kan zir chuan, inkhâwm kan châk ang a, inkhâwmnaah pawh ngun takin kan ngaithla ang. (Sâm 119:167) Kan ṭhatna tûr ngaihtuahtute leh rinawmna vawng reng tûra min ṭanpuitu kan rinpuite nêna awmho chu a va nuam êm!​—⁠Hebrai 10:​24, 25.

‘Ka Nunna Hi La Tel Suh’

19. Davida chuan eng sualnate nge tih a duh loh?

19 Pathian thutak pênsanna rah chhuah chu a hriatchian êm avângin, Davida chuan: “Ka nunna hi mi sualte zîngah la tel suh la, ka nun pawh hi thisen chhuah hmangte zîngah la tel hek suh ang che: an kutah chuan ngaihtuahna sual a awm a, an kut ding lam chu thamnain a khat a,” tiin Pathian a ngên a ni. (Hawrawp kan tihâwn chawp; Sâm 26:​9, 10) Davida chuan Pathian ngaihsak lo, ngaihtuahna sual neite emaw, tham chîngtute emaw zînga chhiar tel chu a duh lo.

20, 21. Pathian rawngbâwl lote kawngah engin nge min hruai thei?

20 Tûn lai khawvêl hi nungchang bawlhhlawhnain a chîmpil zo va. Television te, chanchinbute, leh cinema-te chuan ngaihtuahna sual​—⁠ “inngaihna te, bawlhhlawhna te, hurna te”​—⁠a awmtîr a ni. (Galatia 5:19) Ṭhenkhat chu nungchang bawlhhlawhna thlen fotu saruak lemte bawihah an tâng a. Chûng chuan a bik takin ṭhalaite chu a nghawng awl bîk ṭhîn a ni. Ram ṭhenkhatah chuan, nula tlangvâl invahchhuahpui hi tih ṭhin dân a ni a, tleirâwlte chu ngaihzâwng neia invahchhuahpui nei ngei ngei tûrah an inngai a. Tleirâwl tam takte chu nupui pasal nei tûrin la naupang hle mahse, an inngaizâwng ta ṭhîn a ni. An rilru chhûnga mipat hmeichhiatna hman an châkna phuhrûk nân, inngaihna sualah tlu lût khawpin nungchang bawlhhlawhnaah an inhnamhnawih thuai ṭhîn.

21 Thil ṭha lo lakah puitlingte chu an fihlîm bîk lo. Sumdâwnna dik hlel leh mahni hmasialna avânga thu tihtlûkte hi rinawmna kan tlâkchhamzia entîrna a ni. Khawvêl kawng zawhna chuan Jehova lak aṭanga min ṭhen hran bâk eng dangmah a ti lo vang. ‘Sualna chu hua ila, ṭhatna ngainain’ rinawmna kawng i zawh zêl ang u.​—⁠Amosa 5:⁠15.

“Min Tlan La, Mi Khawngaih Ang Che”

22-24. (a) Eng min tichaktu nge Sâm 26-na tâwpnaah kan hmuh? (b) Eng thang nge a dawta thuziakah kan sawiho dâwn?

22 Davida chuan Pathian hnêna a thusawi chu titâwpin: “Nimahsela kei zawng rinawmna kawng ka zawh ang: min tlan la, mi khawngaih ang che. Ka ke hi hmun zâwl takah a ding ang a; inkhâwmnaahte chuan Jehova chu ka fak ang,” tiin a sawi. (Sâm 26:​11, 12, NW) Davida’n rinawmna vawn a tum ruhna hi tlanna atâna a ngenna nên a inzawm hnai hle. Chu chuan min va tichak tak êm! Mi sual kan ni nachungin, rinawmna kawng zawh kan tum tlat chuan Jehova’n min ṭanpui ang.

23 Kan nun dân phung hian kan nun kawng tinrêngah Pathian chungnungber kan zahna leh kan hlutna tilang mawlh rawh se. Kan vai hian Jehova hnênah ṭawngṭaiin, kan ngaihtuahna chûngril ber leh rilrua awm zawng zawngte en fiah tûr leh tithianghlim tûrin kan dîl thei a ni. Pathian Thu ngun taka kan zirna hmangin, a thutak chu kan hmaah kan dah reng thei a. Chutichuan, ṭhian sualte pumpelhin inkhâwmnaahte chuan Jehova chu theih tâwp chhuahin i chawimawi ang u. Khawvêlin Pathian nêna kan inlaichînna hlu tak a tihderthâwn phal lovin, Lalram thu hrilhnaah leh zirtîr siam rawngbâwlnaah ṭhahnemngai takin i tel ang u. Rinawmna kawng zawh tûra theih tâwp kan chhuah chuan, Jehova’n min khawngaih ngei ang tih kan ring nghet thei a ni.

24 Rinawmna hian kan nun kawng engkim a huam avângin, thang hlauhawm tak​—⁠zu hman sualna​—⁠lakah kan fîmkhur a ngai a ni. Chu chu a dawta thuziakah sawiho a ni ang. (w04 12/1)

I Hre Chhuak Em?

• Engvângin nge an rinawmna ṭanchhanin thil siam finna neite chungthu rêl theih a nih?

• Eng nge rinawmna chu ni a, eng nge rinawmna kawng zawhnaah tel?

• Engin nge rinawmna kawng zawh tûrin min ṭanpui ang?

• Rinawmna vawng tûr chuan, eng hlauhawm nge kan hriat ang a, kan pumpelh ang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 22-naa milem]

Jehova ngilneihzia chu i hmaah i dah reng em?

[Phêk 22-naa milem]

I ngaihtuahna chhûngril ber enfiah tûrin Jehova hnênah i dil ṭhîn em?

[Phêk 23-naa milemte]

Tihduhdahna hnuaia rinawmna kan vawnna hian Jehova thinlung a tilâwm

[Phêk 25-naa milemte]

Rinawmna kawng kan zawh nâna min ṭanpuitu tûr Jehova min pêk ruahmanna chu i hlâwkpui em?