Kẽn-y ne burkĩndi
Kẽn-y ne burkĩndi
“La maam, mam kẽnda m sõmblem pʋgẽ.”—YƖƖL SÕAMYÃ 26:11.
1, 2. a) Bõe yĩng tɩ ninsaal burkĩndã yaa Wẽnnaam naam sẽn ka to wã gomd nen-kãseng a yembre? b) Wãn to la malɛgsã la ninsaalbã tõe n wilg b sã n teenda a Zeova naam sẽn ka to wã?
A SƲƖTÃAN sẽn kɩɩs Wẽnnaam noorã Edɛn zẽedẽ wã, a waa ne gomd sẽn pak ãndũniyã fãa. Gom-kãng yaa Wẽnnaam naamã a bõn-naandsã zut sã n zemsame bɩ a pa zemse. Kaoosg poore, a yeelame tɩ ninsaalbã maanda Wẽnnaam daabã, sã n mik tɩ rẽ nafd-b lame bala. (Zoob 1:9-11; 2:4) Woto, ninsaal burkĩndã lebga gomd ning sẽn tɩ loe ne a Zeova naam sẽn ka to wã ãndũniyã gill zugã nen-kãseng a yembre.
2 Baa ne Wẽnnaam bõn-naandsã burkĩnd sẽn pa maand a naam sẽn ka to wã bũmbã, ninsaalbã ne malɛgsã tõe n wilga b sẽn teend a soab gom-kãngã pʋgẽ. Wãn to? Yaa b sẽn na n yãk yam n tall burkĩndi, bɩ n pa talle. Rẽnd b sɩd tõe n gesa ned burkĩnd n kao a bʋʋdo.
3. a) A Zoob ne a Davɩɩd ra ratame t’a Zeova fees la a bʋ bõe? b) Sogs-bʋs n be burkĩndã wɛɛngẽ?
3 A Zoob yeela woto ne kɩs-sɩda: “Bɩ [a Zeova] mak maam sõama n gese, b na mik tɩ mam yaa pʋ-peelem soaba.” (Zoob 31:6) Pĩnd wẽndẽ Israɛllã rĩm a Davɩɩd kosa a Zeova t’a fees-a n ges a sã n tara burkĩndi, a sẽn wa n pʋʋs tɩ: “Zusoaba, bɩ y kõ maam bʋʋm [bɩ y bʋ maam, NW ]; tɩ bõe, mam kẽnda sõmblem [burkĩnd] pʋgẽ, la mam dellda Zusoabã n ka na n salg ye.” (Yɩɩl Sõamyã 26:1) Ad sɩd tara yõod wʋsg tɩ tõnd me kẽn ne burkĩndi. La burkĩnd yaa bõe, la kẽn ne burkĩnd rat n yeelame tɩ bõe? Yaa bõe n na n sõng tõnd tɩ d ket n kẽnd ne burkĩndi?
‘M kẽna m burkĩndã pʋgẽ’
4. Burkĩnd yaa bõe?
4 Yɩ burkĩn dat n yeelame tɩ f yɩ tɩrga, ra tall taale. La burkĩnd pa sẽn yaa tɩrg maaneg bal ye. A leb n tɩ loee ne vɩɩm manesem sẽn yaa sõma la sũur sẽn sakd Wẽnnaam zãng-zãnga. A Sʋɩtãan dɩka yam-wẽns n dogl a Zoob a sẽn wa n yeel Wẽnnaam tɩ: “Masã, bɩ y tẽeg y nug n sɩɩs [a Zoob] kõaba ne a nemda n ges a kõn tʋʋs yãmb y nifẽ.” (Zoob 2:5) Yel-manesem sẽn zemsã toor sẽn ka be, burkĩnd baoodame tɩ f tall sũ-sõngo.
5. Bõe n wilgd tɩ burkĩnd tallg pa baood tɩ d zems zãnga?
5 Pa tɩlae tɩ ned zems zãng n yaool n tõog n tall burkĩnd ye. Rĩm a Davɩɩd ra pa zems zãnga, sẽn paase a beega beeg-kãsemse. Ne rẽ fãa, Biiblã yetame t’a yɩɩ ned sẽn kẽn ne “pʋ-peelem.” (1 Rĩm dãmba 9:4) Bõe yĩnga? Yaa a Davɩɩd sẽn da nong a Zeova wã yĩnga. A ra sakda Wẽnnaam ne a sũurã fãa. A sak n deega a kongrã, n sak kiblgã la a rems a menga. Sɩda, a Davɩɩd burkĩndã ra yaa vẽenega, a sẽn da nong Wẽnnaam a Zeova la a sakd-a ne a sũur fãa to-to wã pʋgẽ.—Tõodo 6:5, 6.
6, 7. Kẽn ne burkĩnd baooda bõe maanego?
6 Burkĩndã pa tek ninsaal vɩɩmã neng a yembr bala, wala yẽesem tallg tũudum pʋgẽ ye. A paka tõnd vɩɩmã tõre. A Davɩɩd ‘kẽna’ ne burkĩndi. Sã n yaa ne sebr a yembre (The New Interpreter’s Bible), “gom-biig ning sẽn yaa ‘kẽnã’ rat n yeelame tɩ ‘vɩɩm manesem.’ ” Yɩɩl gʋlsdã yɩɩla woto neb nins sẽn “kẽnd ne pʋ-peelma” wɛɛngẽ: “Bark bee neb nins sẽn tũud [Wẽnnaam noyã] zutu, bãmb baooda Wẽnnaam ne b sũyã fãa. Bãmb ka maand yel-wẽn ye. Bãmb maanda wa Wẽnnaam sẽn yeelã.” (Yɩɩl Sõamyã 119:1-3) Burkĩnd baoodame tɩ d modg n maan Wẽnnaam daabã wakat fãa la d kẽn a soayã pʋsẽ.
7 Kẽn ne burkĩnd baoodame tɩ f sak Wẽnnaam wakat fãa, baa yaa toog sasa. Tõnd sã n maand sũ-mar tood pʋsẽ, n yalsd kãn-kãe baa ne toogã, bɩ d yalsd kãn-kãe wẽn-kɩɩsdbã dũni sẽn wat ne kʋɩɩbgã taoore, d burkĩndã lebgda vẽenega. Woto d ‘kõta a Zeova sũ-noogo,’ d sẽn kɩt t’a tõe n leok ned ning sẽn paoogd-a wã yĩnga. (Yelbũna 27:11) Rẽnd d bee bʋʋm n na n dɩk sard ning a Zoob sẽn da rɩkã. A yeelame tɩ: “Hal n wa tãag m kũum, m na kell n tall m pʋ-peelem.” (Zoob 27:5, Sebr Sõngo) Yɩɩl Sõamyã 26 soabã wilgda bũmb ning sẽn na n sõng tõnd tɩ d kẽn ne burkĩndã.
“Mak-y mam yama ne m sũurã”
8. A Davɩɩd sẽn kos a Zeova t’a fees a yamã la a sũurã zãmsda yãmb bõe?
8 A Davɩɩd pʋʋsame: “Zusoaba, fees-y maam, la y mak maam. Mak-y mam yama ne m sũurã.” (Yɩɩl Sõamyã 26:2) Hebre gom-biig ning b sẽn lebg tɩ ‘yam’ verse kãngã pʋgẽ wã makda nedã tagsa sẽn solgã. Sũurã makda nedã sẽn sɩd yaa a soabã, bũmb nins sẽn tusd-a t’a maand yɛlã, sẽn be a sũurẽ wã la a yamẽ wã. A Davɩɩd sẽn kos t’a Zeova fees-a wã, a ra pʋʋsdame t’a vaees a tagsa wã la a tʋlsmã sẽn solgã n gese.
9. Wãn to la a Zeova manegd tõnd yamã la d sũurã?
9 A Davɩɩd bõosame tɩ b maneg a yamã la a sũurã. Wãn to la a Zeova manegd tõnd zʋgã sẽn solgã? A Davɩɩd yɩɩlame: “Mam na n pʋʋsa Zusoaba sẽn sagend-a maamã barka. N-ye, la ne yʋng me mam sũur zãmsda maam.” (Yɩɩl Sõamyã 16:7) Rẽ rat n yeelame tɩ bõe? Rat n yeelame tɩ Wẽnnaam saglsã kẽe a Davɩɩd sũurã wʋsgo, hali n dems a yamã la a sũurã. Tõe n yɩɩ woto ne tõndo, d sã n tũ sagls nins d sẽn paamd ne Wẽnnaam Gomdã, a siglgã, la a siglgã sẽn tʋmd neb ninsã maasmã, la d bas tɩ kẽ d sũurã sõma. D sã n pʋʋsd a Zeova wakat fãa t’a maneg-d woto, na n sõng-d lame tɩ d kẽn ne burkĩndi.
‘Mam yãta yãmb nonglem’
10. Bõe n sõng a Davɩɩd t’a kẽn Wẽnnaam sɩdã pʋgẽ?
10 A Davɩɩd paasa woto: “Mam nin yãta yãmb nonglem, la mam kẽnda yãmb sɩda pʋgẽ.” (Yɩɩl Sõamyã 26:3) A Davɩɩd ra mii tʋʋm nins Wẽnnaam sẽn da tʋm ne nonglmã, la a ra bʋgsda rẽ zug ne mi-beoogo. A yɩɩla woto: “Mam sũuri, bɩ f kõ Zusoaba waoogre n da yĩm bõn-neeb nins fãa bãmb sẽn maana ye.” A Davɩɩd tẽega Wẽnnaam tʋʋmd a yembr yelle, n paas woto: “Zusoaba maanda tɩrlem tʋʋma n kaood bʋʋd namsdba fãa yĩnga, bãmb wilga a Moiiz b soɛya la b wilga Israɛll yagensa b pãng tʋʋma.” (Yɩɩl Sõamyã 103:2, 6, 7) Tõe t’a Davɩɩd ra tagsda Israɛll buudã Ezipt nebã sẽn da namsd a Moiiz wakatã yelle. Sã n yaa woto, rẽnd a Davɩɩd sẽn da tagsd a Zeova sẽn wilg a Moiiz a sẽn na n fãag-b to-to wã yellã, ra segd n kẽe a sũurã sõma, la paas sard ning a sẽn dɩk n na n kell n kẽn Wẽnnaam sɩdã pʋgẽ wã pãnga.
11. Bõe n tõe n sõng tõnd tɩ d kẽn ne burkĩndi?
11 Wẽnnaam Gomdã zãmsg wakat fãa la a zug bʋgsg na n sõnga tõnd me tɩ d kẽn ne burkĩndi. Wala makre, d sã n tẽeg t’a Zozɛf zoea a Potifaar pagã sẽn da wa n dat t’a yo ne-a wã, kɩtdame tɩ tõnd me zoe yɛl a woto buud d tʋʋmã zĩigẽ, lekollẽ wã la zĩis a taaba. (Sɩngre 39:7-12) La sã n yaa makr la d segda, sor sẽn wat n pak tɩ d tõe n paam arzɛk bɩ naam dũniyã pʋgẽ? Wala makre, a Moiiz zãgsa Ezipt ziirã. (Hebre dãmba 11:24-26) D sã n tẽeg a Zoob sẽn maan sũ-mar toog pʋgẽ, sãmbg sẽn ka be, na n sõnga tõnd tɩ d rɩk sard kãn-kãe n sak a Zeova, baa ne bãasã la zu-loeesã. (Zak 5:11) La b sã n namsd tõnd d tẽebã yĩnga? D sã n tẽeg a Daniɛll b sẽn lob bõn-yẽesã bokẽ wã yelle, na n kõ-d-la raoodo.—Daniɛll 6:17-23.
“Mam ka zĩnded ne” pʋ-lik rãmba ye
12, 13. Tũud-n-ta-bʋs buud la d segd n lak d mens ne?
12 A Davɩɩd goma bũmb a to sẽn paas a burkĩndã pãng yell n yeele: “Mam ka zĩnded ne [pʋ-lik rãmba] ye, la mam ka tũud ne zãmb dãmba me ye. Mam kisgda tʋʋm wẽns maandba tigungu. La mam ka na n zĩnd ne nin-wẽns ye.” (Yɩɩl 26:4, 5) A Davɩɩd ra pa sak n na n zĩnd ne nin-wẽnsã ye. A ra kisa b tũud-n-taare.
13 Yaa wãn to yẽ ne tõndo? Tõnd zãgsdame n pa na n zĩnd ne neb sẽn pa togsd sɩda, ne televiziõ wã, video wã, filim dãmbã la ne ẽntɛrnetã maasem bɩ ne manesem a taab bɩ? Tõnd zãagda d mens ne neb nins sẽn solgd b sẽn sɩd yaa b rãmbã bɩ? Lekollã bɩ tʋʋmã zĩisẽ, kẽer tõe n maana wa b yaa tõnd zo-rãmba, sẽn na yɩl n wa kʋɩɩb-do. Tõnd sɩd ratame n tall zood ne neb sẽn pa kẽnd Wẽnnaam sɩdã pʋgẽ bɩ? Sɩdã kɩɩsdb tõe n maana wa b yaa pʋ-peelem dãmb n yaool n solg b tʋlsmã sẽn yaa kɩt tɩ tõnd bas a Zeova balengã. La yaa wãn to kiris-neb tigingã pʋgẽ, neb kẽer sã n solgd n maand yel-wẽna? Bãmb me solgda b sẽn sɩd yaa b rãmbã. A Jayson sẽn yaa kãsemb sõngd masã wã ra tara zo-rãmb woto a bi-bɩɩlem wakate. Ad a sẽn gom b yell to-to: “Daar a yembre, bãmb ned a yembr yeela maam: ‘Baa tõnd sẽn maand bũmb ning fãa masã koɛɛg kae ye, bala dũni paalgã sã n wa, rẽ tɩ d zoe n kiime. D pa na n bãng tɩ d konga bũmb ye.’ Gom-kãngã kɩtame tɩ mam nek tẽebã wɛɛngẽ. M pa rat tɩ dũni paalgã sã n wa, bɩ mik tɩ m kiime ye.” A Jayson bãnga yam n bas kom-bɩ-kãensã tũud-n-taare. Tʋm-tʋmd a Poll keooga woto: “Da belg-y y mens ye, tũud-n-ta-wẽns sãamda nin-sõamyã.” (1 Korẽnt dãmba 15:33) Ad sɩd yaa yam bũmb tɩ d lak d mens ne tũud-n-ta-wẽnse!
‘Mam na n togsa f bõn-bãna fãa’
14, 15. Wãn to la d tõe n ‘kẽn n gilg a Zeova maoongã zĩiga’?
14 “Zusoaba, mam nudgda m nus ne bʋʋm n gilgd yãmb maoongã zĩiga.” Bõe yĩnga? “Mam pãrgda m koɛɛg ne bark pʋʋsgo tɩ mam tõe n togs yãmb bõn-bãna fãa.” (Yɩɩl Sõamyã 26:6, 7) A Davɩɩd da rat n paa yɩlemd vɩɩm manesmã wɛɛngẽ, sẽn na yɩl n tõog n balem a Zeova la a wilg nebã t’a yaa wẽn-sakda.
15 Bũmb ning fãa sẽn tɩ loe ne baleng hakɩkã sɛk-roogẽ wã la kaoosg zugẽ wẽn-doogã pʋgẽ wã ra “yaa [saasẽ] bũmb mamsgo la a maasem.” (Hebre dãmba 8:5; 9:23) Tẽn-kugrã ra makda a Zeova raabã, a sẽn sak a Zezi Kirist maoongã ãdem-biisã fãagr yĩngã. (Hebre dãmba 10:5-10) D sẽn pekd d nusã wilgdame tɩ d pa tar yelle, la d sẽn ‘gilgd a Zeova maoongã zĩigã’ yaa d sẽn wilgd tɩ d tẽeda a Zezi maoongã.—Zã 3:16-18.
16. D sã n moond neb a taabã Wẽnnaam tʋʋm-kãsemsã, wãn to la rẽ nafd tõndo?
16 Tõnd sã n tags bũmb nins fãa rondã sẽn kɩt tɩ tõe n yɩ wã yelle, pa kɩtd tɩ d tall mi-beoog wʋsg ne a Zeova la ne a Biribl yendã a sẽn naanã sɩda? Tõnd sã n tar mi-beoog d sũurã pʋgẽ, bɩ d kɩt tɩ neb a taabã bãng Wẽnnaam tʋʋm-kãsemsã, sẽn sɩng ne ninsaal naanegã Edɛn zẽedẽ wã n tɩ ta bũmbã fãa manegr wakat Wẽnnaam dũni paalgã pʋgẽ. (Sɩngre 2:7; Tʋʋma 3:21) Ad Rĩungã mooneg la karen-biisã maaneg tʋʋmd sɩd kogenda tõnd tẽebã! (Matɩe 24:14; 28:19, 20) D sã n tʋmd tʋʋm kãngã, kɩtdame tɩ tõnd saagrã ne beoog-daar sẽn be yamleoog wʋsgã la tõnd tẽebã ne Wẽnnaam kãabsã kell n yɩ kãn-kãe, la a paas nonglem ning tõnd sẽn tar ne a Zeova la ne d taabã.
“Mam nong n kaoosa yãmb doogẽ”
17, 18. Tõnd manesem ne kiris-neb tigissã segd n yɩɩ wãn to?
17 Sɛk-roogã ne a maoongã zĩig ra yaa a Zeova balengã nif Israɛlle. A Davɩɩd pʋʋsa woto n wilg a sũ-noog ne zĩ-kãnga: “Zusoaba, mam nong n kaoosa yãmb doogẽ, zĩig ninga yãmb ziir sẽn be wã.” —Yɩɩl Sõamyã 26:8.
18 Tõnd nong n tigimda zĩis nins d sẽn zãmsd yɛl a Zeova wɛɛngẽ wã bɩ? Rĩung Roog fãa b sẽn siglẽ tẽeb zãmsg sẽn pa vaand yaa baleng hakɩkã nif sakã pʋgẽ. Sẽn paase, tõnd tara d yʋʋmd-yʋʋmd tigis-kãsemsã, d tigims gĩnd tigis-kãsemsã la d daar a yembr tigis-kãsemsã. B tẽegda tõnd a Zeova noyã tigis-kãens sasa. D sã n zãms n ‘nong-b wʋsgo,’ d na n data ne d sũur fãa n kẽng tigissã la d kelg neere, d sã n wa ta be. (Yɩɩl Sõamyã 119:167) Ad sɩd yaa bũmb sẽn kengd tẽebo, d sã n zĩnd ne d tẽed-n-taasã sẽn dat tõnd neerã, la sẽn sõngd tõnd tɩ d ket n kẽnd ne burkĩndã.—Hebre dãmba 10:24, 25.
‘Ra yãk-y m yõorã ye’
19. A Davɩɩd da rat n zãaga a meng ne yel-wẽn-bʋse?
19 A Davɩɩd sẽn da mi Wẽnnaam sɩdã basg sẽn wat ne yel-beed ninsã yĩnga, a pʋʋsa woto: “Da lagem maam ne koangdba ye, la y ra lagem mam vɩɩm ne neb sẽn daagd zɩɩma ye. Yaa neb nus sẽn maand wẽnga, la b nug rɩtg pita ne kũuni.” (Yɩɩl Sõamyã 26:9, 10) A Davɩɩd ra pa rat tɩ b sõd-a n naag wẽn-kɩɩsdbã la yoaadbã bɩ sẽn sakd-b zãmb kũunã ye.
20, 21. Bõe n tõe n wa kɩt tɩ tõnd maan wa wẽn-kɩɩsdbã?
20 Rũndã-rũndã, dũniyã pida ne yoob la tʋʋm-dẽgd buud toor-toore. Televiziõ wã, zʋrno rãmbã la filim dãmbã tusda nebã tɩ b tar manesem sẽn tõe n wa baas ne tʋʋm-yoodo, wala makre, “yoobo la nin-yoolem la raglem.” (Galat dãmba 5:19) Kẽer lebga yoobã yɛl b sẽn wilgdã gesg yembse, tɩ rẽ nong n baasd ne yoobo. Sẽn yɩɩd fãa, bõn-kãens tõe n tõoga kom-bɩɩsã nana-nana. Tẽns kẽer pʋsẽ, rolemd manesmã yaa minungu, tɩ b tusd kom-bɩɩsã tɩ b tagsdẽ tɩ b segd n maana woto. Kom-bɩɩs wʋsg sɩngda rolemd manesem tallgo, baa ne b sẽn yaa yãas wʋsg ne kãadem kõomã. Sẽn na yɩl n pids b pag ne rao lageng tʋlsmã sẽn tar paasg b yĩnsã pʋsẽ wã, b sɩngda manesem dẽgd tallg tɩ wa baas ne yoob menga-menga.
21 Kãsembã me pa põsd bõn-wẽns kãens-wẽnsã ye. Pʋ-likã afɛɛr dãmbẽ wã la yam-yãkr sẽn tik rat-m-yembr zugã wilgda burkĩnd kaalem. Tõnd sã n maand wa dũniyã neba, na n zãaga tõnd ne a Zeova. Bɩ d kisg ‘wẽng la d maan neere,’ la d ket n kẽnd ne burkĩndi.—Amos 5:15.
“Bɩ y fãag maam n zoe mam nimbãanega”
22-24. a) Sagl-bʋg la b taasd tõnd Yɩɩl Sõamyã 26 soabã pʋgẽ? b) Yaa bẽd-bʋg yell la d na n gom sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ?
22 A Davɩɩd baasa a pʋʋsgã a sẽn taas Wẽnnaamã n yeele: “La maam, mam kẽnda m sõmblem pʋgẽ. Bɩ y fãag maam n zoe mam nimbãanega. Mam nao yalsda tɩrlem pʋgẽ. Mam na n pẽga Zusoaba neb tiging pʋgẽ.” (Yɩɩl Sõamyã 26:11, 12) A Davɩɩd sẽn da rɩk sard sẽn pa vigsd n na n tall a burkĩndã tara loees wʋsg ne a sẽn pʋʋs n bõos tɩ b fãag-a wã. Ad woto sɩd kengda raoodo! Baa ne tõnd sẽn yaa yel-wẽn-maandbã, a Zeova na n sõnga tõndo, d sã n dɩk sard kãn-kãe n na n kẽn ne burkĩndi.
23 Bɩ tõnd vɩɩm manesmã wilg tɩ d waoogda Wẽnnaam naam sẽn ka to wã la tɩ d geta rẽ wa bũmb sẽn tar yõod wʋsg d vɩɩmã nens fãa pʋsẽ. Tõnd ned kam fãa tõe n pʋʋsame n kos a Zeova t’a fees-a la a maneg a yamã la a sũurã. D tõe n tagsda Wẽnnaam sɩdã yell wakat fãa, d sã n zãmsd a Gomdã neere. Bɩ d maan d sẽn tõe n fãa n lak d mens ne tũud-n-ta-wẽnse, la d pẽg a Zeova kʋʋng sẽn tigim sʋka. Bɩ d moon Rĩungã la d tʋm karen-biisã maaneg tʋʋmd ne yẽesem, n da tol n bas tɩ dũniyã sãam zems-n-taar ning sẽn tar yõod wʋsg d sẽn tar ne Wẽnnaamã ye. D sẽn maand d sẽn tõe fãa sẽn na yɩl n kẽn ne burkĩndã sasa, d tõe n kɩsa sɩd t’a Zeova na n ning-d-la barka.
24 Sẽn mik tɩ d segd n talla burkĩnd d vɩɩmã nens fãa pʋsẽ wã yĩnga, d segd n gũusa ne bẽd-kʋʋdg a ye, sẽn yaa rãamã yũ tɩ loogã. D na n goma rẽ yell sõsg ning sẽn pʋgdã pʋgẽ.
Y tẽrame bɩ?
• Bõe yĩng tɩ zems tɩ b ges nebã burkĩnd n kao b bʋʋdo?
• Burkĩnd yaa bõe, la kẽn ne burkĩndã baoodame tɩ d maan bõe?
• Bõe n na n sõng tõnd tɩ d kẽn ne burkĩndi?
• Sẽn na yɩl n kell n tall burkĩndi, yel-bʋs la d segd n lak d mens ne?
[Zãmsgã sogsgã]
[Foto, seb-neng 23]
Yãmb tẽegda a Zeova nonglmã tʋʋm yell wakat fãa bɩ?
[Foto, seb-neng 23]
Yãmb kota a Zeova wakat fãa t’a fees y yamã bɩ?
[Foto rãmba, seb-neng 24]
Tõnd sã n kell n tall d burkĩndã makr pʋgẽ, noogda a Zeova sũuri
[Foto rãmba, seb-neng 25]
Yãmb rɩta segls nins a Zeova sẽn dɩk sẽn na yɩl n sõng-y tɩ y kẽn ne burkĩndã nafa bɩ?