Famba Hi Ndlela Ya Vutshembeki

“Loko ku ri mina, ndzi ta famba hi vutshembeki bya mina.”—PISALEMA 26:11.

1, 2. (a) Ha yini vutshembeki bya vanhu byi ri xiphemu xa nkoka eka mphikamakaneta ya vuhosi bya Xikwembu? (b) Swivumbiwa leswi tlhariheke swi nga swi kombisa njhani leswaku swi yima na Yehovha eka mphikamakaneta ya vuhosi bya yena?

LOKO Sathana a xandzukile entangeni wa Edeni, u pfuxe mphikamakaneta ya vuako hinkwabyo malunghana ni loko Xikwembu xi ri ni mfanelo ya ku fuma swivumbiwa swa xona hinkwaswo. Endzhaku, u vule leswaku vanhu va nga tirhela Xikwembu ntsena loko va kuma swo karhi eka xona. (Yobo 1:9-11; 2:4) Hikwalaho, ku tshembeka ka vanhu ku ve xiphemu xa nkoka xa mphikamakaneta ya vuhosi bya Yehovha evuakweni hinkwabyo.

² Hambileswi vuhosi bya Xikwembu byi nga titshegangiki hi vutshembeki bya swivumbiwa swa xona, vana va Xikwembu va nyama ni va moya va nga kombisa lomu vona va yimeke kona eka mphikamakaneta leyi. Njhani? Hi ku tihlawulela ku famba hi ndlela ya vutshembeki kumbe ku yi papalata. Hikwalaho, vutshembeki bya munhu i xisekelo lexi tiyeke xa ndlela leyi a nga avanyisiwaka ha yona.

3. (a) I yini leswi Yobo na Davhida a va lava leswaku Yehovha a swi kambela eka vona ivi a va avanyisa? (b) Hi swihi swivutiso leswi tlakukaka malunghana ni vutshembeki?

³ Hi ku tiyiseka, Yobo u te: “[Yehovha u] ta ndzi kala eswikalweni leswi pakanisaka kutani Xikwembu xi ta tiva ku tshembeka ka mina.” (Yobo 31:6) Vutshembeki i nchumu lowu Hosi Davhida wa tiko ra khale ra Israyele a kombeleke Yehovha leswaku a wu kambela eka yena loko a khongela a ku: “Oho Yehovha, ndzi avanyise, hikuva mina ndzi fambe hi vutshembeki byanga, naswona ndzi tshembe Yehovha, leswaku ndzi nga tsekatseki.” (Pisalema 26:1) I swa nkoka hakunene leswaku na hina hi famba hi ndlela ya vutshembeki! Kambe, xana vutshembeki i yini, naswona swi vula yini ku famba hi ndlela ya byona? I yini lexi nga ta hi pfuna leswaku hi tshama hi tshembekile?

“Ndzi Fambe Hi Vutshembeki Byanga”

4. Vutshembeki i yini?

⁴ Ku tshembeka swi vula ku va munhu lonene, la nga riki na xisandzu, la lulameke ni la pfumalaka xisolo. Kambe ku tshembeka a swi vuli ku endla leswi lulameke ntsena. Nakambe swi vula ku va ni mahanyelo lamanene kumbe ku tinyiketela eka Xikwembu hi mbilu hinkwayo. Sathana a a anakanya swo biha hi minsusumeto ya Yobo loko a byela Xikwembu a ku: “Ndzi kombela leswaku u cinca u tshambuluta voko ra wena, u khumba marhambu [ya Yobo] ni nyama yakwe kutani u vona loko a nga ta ka a nga ku rhukani exikandzeni.” (Yobo 2:5) Ku tshembeka swi lava ku teka goza leri faneleke hi nsusumeto lowunene wa mbilu.

5. I yini lexi kombisaka leswaku ku hlayisa vutshembeki a swi kali swi lava leswaku hi va lava hetisekeke?

⁵ Kambe ku hlayisa vutshembeki a swi kali swi lava leswaku munhu a va la hetisekeke. Hosi Davhida a a nga hetisekanga naswona u endle swihoxo swo hlayanyana leswikulu evuton’wini bya yena. Kambe Bibele yi n’wi vula munhu la fambeke “hi mbilu leyi tshembekeke.” (1 Tihosi 9:4) Ha yini? Hikuva Davhida a a rhandza Yehovha. Mbilu yakwe a yi tinyiketele eka Xikwembu. U pfumele swidyoho swakwe hi mbilu hinkwayo, a amukela ndzayo kutani a lulamisa tindlela ta yena. Kunene, vutshembeki bya Davhida byi kombisiwa hi ku tinyiketela ka yena hi mbilu hinkwayo eka Yehovha Xikwembu xakwe, kun’we ni ndlela a a n’wi rhandza ha yona.—Deteronoma 6:5, 6.

6, 7. Xana ku famba hi vutshembeki swi katsa yini?

⁶ Vutshembeki a byi tirhi emhakeni yin’we ntsena evuton’wini bya vanhu, tanihi le ku tinyiketeleni ka vona evukhongerini. Byi tirha etimhakeni hinkwato ta vutomi. Davhida u ‘fambe’ hi vutshembeki bya yena. The New Interpreter’s Bible  yi ri: “Riendli leri nge ‘famba’ ri vula ‘ndlela ya vutomi’ kumbe ‘mahanyelo.’” Mupisalema u yimbelele marito lama landzelaka loko a vulavula hi lava va “pfumalaka xihoxo endleleni ya vona”: “Va tsaka lava hlayisaka switsundzuxo [swa Xikwembu]; va hambeta va [xi] lavisisa hi mbilu hinkwayo. Kunene a va hanyanga hi leswi nga lulamangiki. Va fambe etindleleni [ta xona].” (Pisalema 119:1-3) Vutshembeki byi koxa leswaku hi hambeta hi lava ku endla ku rhandza ka Xikwembu ni ku famba endleleni ya xona.

⁷ Ku famba hi vutshembeki swi koxa leswaku hi namarhela Xikwembu hi ku helela, hambi hi langutane ni swiyimo swo tika. Loko hi tiyisela maxangu, kumbe loko hi lwisana ni miringo ya misava leyi yo homboloka, sweswo swi endla leswaku vutshembeki bya hina byi vonaka. Hi ‘tsakisa mbilu ya Yehovha’ hikuva u kota ku hlamula loyi a n’wi tlhontlhaka. (Swivuriso 27:11) Kutani hi xivangelo lexinene, hi nga tiyimisela ku fana na Yobo loko a ku: “Ndzi nga ka ndzi nga tshiki vutshembeki bya mina kukondza ndzi timeka!” (Yobo 27:5) Pisalema ya vu-26 yi kombisa leswi swi nga ta hi pfuna leswaku hi famba hi vutshembeki.

“Tengisa Tinso Ta Mina Ni Mbilu Ya Mina”

8. U dyondza yini eka xikombelo xa Davhida xa leswaku Yehovha a kambela tinso ta yena ni mbilu ya yena?

⁸ Davhida u khongerile a ku: “Oho Yehovha, ndzi kambele, u ndzi ringa; tengisa tinso ta mina ni mbilu ya mina.” (Pisalema 26:2) Tinso ti le ndzeni-ndzeni ka miri wa munhu. Hikwalaho, tinso ti fanekisela miehleketo ni mintlhaveko ya munhu leyi dzikeke. Naswona mbilu yo fanekisela i munhu wa le ndzeni hi ku helela—minsusumeto ni vutivi byakwe. Loko Davhida a kombela Yehovha leswaku a n’wi kambela, kahle-kahle a a khongelela leswaku ku kambisisiwa miehleketo ni mintlhaveko yakwe leyi dzikeke.

9. Yehovha u tengisa tinso ni mbilu ya hina yo fanekisela hi ndlela yihi?

⁹ Davhida u kombele leswaku tinso ta yena ni mbilu ya yena swi tengisiwa. Xana Yehovha u byi tengisa njhani vumunhu bya hina bya le ndzeni? Davhida u yimbelerile a ku: “Ndzi ta nkhensa Yehovha, la ndzi nyikeke xitsundzuxo. Kunene, nivusiku tinso ta mina ti ndzi lulamisile.” (Pisalema 16:7) Xana sweswo swi vula yini? Swi vula leswaku xitsundzuxo xa Xikwembu xi nghene xi twelela eka Davhida, xi lulamisa miehleketo ni mintlhaveko yakwe leyi dzikeke. Swi nga va tano ni le ka hina loko hi anakanyisisa hi ndzayo leyi hi yi kumaka eRitweni ra Xikwembu, eka vayimeri va xona ni le ka nhlengeletano ya xona, kutani hi yi pfumelela leswaku yi nghena yi dzika eka hina. Ku khongela eka Yehovha nkarhi na nkarhi leswaku a hi endla lava tengeke hi ndlela yoleyo swi ta hi pfuna leswaku hi famba hi vutshembeki.

‘Musa Wa Wena Wa Rirhandzu Wu Le Mahlweni Ka Mina’

10. I yini lexi nga pfuna Davhida leswaku a famba entiyisweni wa Xikwembu?

¹⁰ Davhida u ye emahlweni a ku: “Musa wa wena wa rirhandzu wu le mahlweni ka mahlo ya  mina, naswona ndzi fambe entiyisweni wa wena.” (Pisalema 26:3) Davhida a a swi tiva kahle swiendlo swa Xikwembu leswi kombisaka musa wa rirhandzu, naswona u anakanyisise ha swona hi ndlela yo tlangela. U yimbelerile a ku: “Dzunisa Yehovha, wena moya-xiviri wa mina, u nga swi rivali swiendlo swakwe hinkwaswo.” Hi ku tsundzuka xin’wana xa “swiendlo” swa Xikwembu, Davhida u ye emahlweni a ku: “Yehovha u endla swiendlo swa ku lulama ni swiboho swa vuavanyisi eka hinkwavo lava dyeleriwaka. U tivise tindlela takwe eka Muxe, ntirhisano wakwe eka vana va Israyele.” (Pisalema 103:2, 6, 7) Kumbexana Davhida a a anakanya hi ku dyeleriwa ka Vaisrayele hi Vaegipta enkarhini wa Muxe. Loko swi ri tano, ku anakanyisisa hi mukhuva lowu Yehovha a tiviseke Muxe ha wona tindlela takwe ta ku ponisa, swi fanele swi khumbe mbilu ya Davhida swi tlhela swi n’wi khutaza swinene leswaku a hambeta a famba entiyisweni wa Xikwembu.

11. I yini leswi nga hi pfunaka leswaku hi famba hi ndlela ya vutshembeki?

¹¹ Ku dyondza Rito ra Xikwembu nkarhi na nkarhi ni ku anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzeke eka rona swi ta hi pfuna na hina leswaku hi famba hi ndlela ya vutshembeki. Hi xikombiso, ku tsundzuka leswaku Yosefa u balekile loko nsati wa Potifaro a n’wi kucetela leswaku va tikhoma ku biha, entiyisweni swi ta hi khutaza leswaku hi balekela miringo leyi fanaka entirhweni, exikolweni ni kun’wana. (Genesa 39:7-12) Ku vuriwa yini loko hi langutana ni miringo ya ku vungelela swilo leswi vonakaka kumbe ya ku kuma swikhundlha ni vulawuri entirhweni wa ku tihanyisa? Hi ni xikombiso xa Muxe, loyi a fularheleke ku dzuneka ka Egipta. (Vaheveru 11:24-26) Handle ko kanakana, ku tsundzuka ku tiyisela ka Yobo swi ta hi pfuna leswaku hi tiyimisela swinene ku tshama hi tshembekile eka Yehovha hambiloko hi hlaseriwa hi mavabyi ni makhombo man’wana. (Yakobo 5:11) Ku vuriwa yini loko hi xanisiwa? Ku tsundzuka leswi Daniyele a langutaneke na swona loko a ri ekheleni ra tinghala swi ta hi nyika xivindzi!—Daniyele 6:16-22.

“A Ndzi Tshamanga Ni Vanhu Lava Nga Riki Na Ntiyiso”

12, 13. I vanghana va muxaka muni lava hi faneleke hi va papalata?

¹² Loko a vulavula hi nchumu wun’wana lowu n’wi pfuneke leswaku a hambeta a tshembeka, Davhida u te: “A ndzi tshamanga ni vanhu lava nga riki na ntiyiso; naswona a ndzi ngheni ni vanhu lava va fihlaka leswi va nga swona. Ndzi venga nhlengeletano ya vaendli va leswo biha, naswona a ndzi tshami ni lavo homboloka.” (Pisalema 26:4, 5) Davhida a a nga swi rhandzi ku tshama ni lavo homboloka. A a venga vanghana lavo biha.

¹³ Ku vuriwa yini hi hina? Xana hi papalata ku dzumba ni vanhu lava nga riki na ntiyiso lava nga eka minongonoko ya thelevhixini, tivhidiyo,  tibayiskopo, Internet kumbe kun’wana? Xana hi fambela ekule ni lava va fihlaka leswi va nga xiswona? Van’wana exikolweni kumbe entirhweni va nga tiendla vanghana va hina leswaku va ta hi dya swirhendze. Xana ha swi rhandza hakunene ku va ni vuxaka lebyikulu ni vanhu lava va nga fambiki entiyisweni wa Xikwembu? Hi ku tiendla van’wavunene, vagwinehi va nga pfala-pfala xikongomelo xa vona xa ku hi hambukisa eku tirheleni Yehovha. Ku vuriwa yini loko ku ri ni van’wana evandlheni ra Vukreste lava hanyaka vutomi bya mikoka yimbirhi? Na vona va fihla leswi va nga swona hakunene. Jayson, loyi sweswi a nga nandza wa vutirheli, a a ri ni vanghana vo tano loko a ha ri muntshwa. Malunghana na vona u ri: “Siku rin’wana, un’wana wa vona u ndzi byele a ku: ‘A swi na mhaka leswi hi nga swi endlaka sweswi, hikuva loko xiyimiso lexintshwa xi fika, hi ta ya endzhongweni. A hi nge swi tivi leswi hi swi kayeleke.’ Mavulavulelo wolawo ma ndzi phaphamisile. Mina a ndzi lavi ku fa loko ku fika mafambiselo lamantshwa.” Jayson u tirhise vutlhari a dlaya vuxaka bya yena ni vanhu vo tano. Muapostola Pawulo wa hi lemukisa a ku: “Mi nga xisiwi. Vunakulobye byo biha byi onha mikhuva leyi pfunaka.” (1 Vakorinto 15:33) I swa nkoka hakunene leswaku hi papalata vanghana vo biha!

‘Ndzi Ta Vula Mintirho Ya Wena Hinkwayo Leyi Hlamarisaka’

14, 15. Hi nga “rhendzeleka ealitarini ya [Yehovha]” hi ndlela yihi?

¹⁴ Davhida u ye emahlweni a ku: “Ndzi ta hlamba mavoko ya mina hi ku pfumala nandzu, ndzi ta rhendzeleka ealitarini ya wena, Wena Yehovha.” Ha yini? “Leswaku ku nkhensa ku twala swinene, ni ku vula mintirho ya wena hinkwayo leyi hlamarisaka.” (Pisalema 26:6, 7) Davhida a a lava ku tshama a tengile emahanyelweni leswaku a gandzela Yehovha ni ku twarisa ku tinyiketela ka yena eka Xikwembu.

¹⁵ Nchumu wun’wana ni wun’wana lowu fambisanaka ni vugandzeri bya ntiyiso bya le tabernakeleni leyi endzhakunyana yi siviweke hi tempele a wu ri “xifanekiselo ni ndzhuti wa swilo swa le tilweni.” (Vaheveru 8:5; 9:23) Alitari a yi fanekisela ku tiyimisela ka Yehovha ku amukela gandzelo ra Yesu Kreste ra ku kutsula vanhu. (Vaheveru 10:5-10) Hi hlamba mavoko ya hina hi ku pfumala nandzu kutani hi “rhendzeleka ealitarini ya [Yehovha]” hi ku kombisa ripfumelo eka gandzelo rero.—Yohane 3:16-18.

16. Ku tivisa van’wana mintirho leyi hlamarisaka ya Xikwembu swi hi pfuna njhani?

¹⁶ Loko hi anakanya hi swilo hinkwaswo leswi nkutsulo wu endlaka leswaku swi koteka, xana timbilu ta hina a ti tali ku tlangela eka Yehovha ni le ka N’wana wakwe la nga swakwe? Hikwalaho ka timbilu ta hina leti nga ni ku tlangela, a hi tiviseni van’wana hi mintirho leyi hlamarisaka ya Xikwembu—ku sukela eku vumbiweni ka munhu entangeni wa Edeni ku ya fika eku vuyeteriweni loku heleleke ka swilo hinkwaswo emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. (Genesa 2:7; Mintirho 3:21) Naswona ntirho wo chumayela timhaka ta Mfumo ni wa ku endla vadyondzisiwa wa hi sirhelela hakunene hi tlhelo ra moya! (Matewu 24:14; 28:19, 20) Ku tshama hi khomekile eka wona swi endla leswaku hi tshama hi ri ni ntshembo hi vumundzuku lebyinene, swi endla leswaku ripfumelo ra hina eswitshembisweni swa Xikwembu ri tshama ri tiyile, swi tlhela swi endla leswaku rirhandzu ra hina eka Yehovha ni le ka vanhu-kulorhi ri tshama ri ri karhi ri hanya.

“Ndzi Swi Rhandzile Ku Tshama eNdlwini Ya Wena”

17, 18. Hi fanele hi yi teka njhani minhlangano ya Vukreste?

¹⁷ Tabernakela ni alitari ya yona ya magandzelo a yi ri xitiko xa vugandzeri bya Yehovha le Israyele. Loko Davhida a hlamusela ndlela leyi a a tsakela ndhawu yoleyo ha yona, u khongerile a ku: “Yehovha, ndzi swi rhandzile ku tshama endlwini ya wena ni ndhawu leyi ku vangama ka wena ku tshamaka eka yona.”—Pisalema 26:8.

¹⁸ Xana ha swi rhandza ku hlengeletana etindhawini leti hi dyondzaka ha Yehovha eka tona? Holo ya Mfumo yin’wana ni yin’wana i xitiko xa vugandzeri bya ntiyiso endhawini leyi yi kumekaka eka yona, hikwalaho ka nongonoko lowu hambetaka wa vuleteri bya timhaka ta moya. Tlhandlakambirhi, lembe na lembe hi va ni ntsombano, nhlengeletano ya xifundzha ni nhlengeletano yo hlawuleka ya siku rin’we. “Switsundzuxo” swa Yehovha swa hlamuseriwa eminhlanganweni yo tano. Loko hi ringeta ku “swi rhandza swinene,” hi ta hisekela  ku ya eminhlanganweni hi tlhela hi fika hi rhiya ndleve. (Pisalema 119:167) Swa phyuphyisa swinene ku va ni vapfumeri-kulorhi lava khathalaka hi vuhlayiseki bya hina ni lava va hi pfunaka ku hambeta hi famba hi ndlela ya vutshembeki!—Vaheveru 10:24, 25.

‘U Nga Susi Vutomi Bya Mina’

19. I swidyoho swihi leswi Davhida a a nga lavi ku kumiwa a ri ni nandzu wa swona?

¹⁹ Tanihi leswi a a byi lemuka kahle vuyelo bya ku hambuka endleleni ya ntiyiso ya Xikwembu, Davhida u komberile a ku: “U nga susi moya-xiviri wa mina swin’we ni vadyohi, hambi ku ri vutomi bya mina ni bya vanhu lava va nga ni nandzu wa ngati. Lava ku nga ni ku tikhoma ko biha emavokweni ya vona, lava ku nga ni ku fumbarherisa evokweni ra vona ra xinene.” (Pisalema 26:9, 10) Davhida a a nga rhandzi ku hlayiwa exikarhi ka vanhu vo homboloka lava nga ni nandzu wa ku tikhoma ko biha kumbe wa ku fumbarherisiwa.

20, 21. I yini leswi nga hi yisaka endleleni ya vanhu lava nga rhandziki Xikwembu?

²⁰ Misava namuntlha yi mphimpheriwe hi swiendlo swa vudlakuta. Thelevhixini, timagazini ni tifilimi swi khutaza manyala—“vumbhisa, thyaka, ku tikhoma ko biha.” (Vagalatiya 5:19) Van’wana va hundzuke mahlonga ya swilo swo navetisa rimbewu, leswi hi ntolovelo swi yisaka eku tikhomeni loko biha. Vantshwa hi vona va talaka ku hluriwa hi minkucetelo yo tano. Ematikweni man’wana, swi tolovelekile ku va ni xinghana ni munhu wa rimbewu leri hambaneke, naswona vantshwa va sindzisiwa leswaku va teka vuxaka byo tano byi ri lebyi lavekaka. Vantshwa vo tala va sungula swa rigangugangu, hambiloko malembe ya vona ma nga si va pfumelela leswaku va nghenela vukati. Leswaku va enerisa ku navela ka rimbewu loku va vaka na kona, va sungula ku endla swilo leswi nga xiximekiki ku fikela laha va endlaka vumbhisa.

²¹ Minkucetelo yo biha yi khumba ni vatswatsi. Swiendlo leswi nga kombisiki ku tshembeka emabindzwini kun’we ni mboyamelo wa ku endla swiboho swa vutianakanyi i swikombiso swa ku pfumala vutshembeki. Ku famba etindleleni ta misava swi ta hi kendlukisela ekule na Yehovha. A hi “[vengeni] leswo biha, [hi] rhandza leswinene,” kutani hi hambeta hi famba endleleni ya vutshembeki.—Amosi 5:15.

 “Ndzi Kutsule, U Ndzi Tsakela”

22-24. (a) Hi xihi xikhutazo lexi u xi kumaka emaritweni yo hetelela ya Pisalema 26? (b) Hi wihi ntlhamu lowu nga ta hlamuseriwa eka xihloko lexi landzelaka?

²² Davhida u gimete marito yakwe eka Xikwembu, a ku: “Loko ku ri mina, ndzi ta famba hi vutshembeki bya mina. Ndzi kutsule, u ndzi tsakela. Kunene nenge wa mina wu ta yima exivandleni lexi nga rivala; ndzi ta dzunisa Yehovha emintshungwini leyi hlengeletaneke.” (Pisalema 26:11, 12) Ku tiyimisela ka Davhida ku hambeta a va la tshembekaka ku fambisana ni xikombelo xa yena xa ku kutsuriwa. Sweswo swa khutaza swinene! Hambileswi hi nga ni vudyoho, Yehovha u ta hi pfuna loko hi tiyimisele ku famba hi ndlela ya vutshembeki.

²³ Onge mahanyelo ya hina ma nga kombisa leswaku hi xixima vuhosi bya Xikwembu naswona ha byi tlangela eka hinkwaswo leswi hi swi endlaka evuton’wini bya hina. Un’wana ni un’wana wa hina a nga kombela Yehovha hi xikhongelo leswaku a kambela miehleketo ni mintlhaveko ya yena leyi dzikeke ivi a yi tengisa. Minkarhi hinkwayo hi nga tsundzuka ntiyiso wa yena hi ku tikarhatela ku dyondza Rito ra yena. Hikwalaho ke, a hi ringeteni hi matimba ku papalata vanghana vo biha, ivi hi dzunisa Yehovha exikarhi ma mintshungu leyi hlengeletaneke. Onge hi nga hlanganyela hi ku hiseka entirhweni wo chumayela timhaka ta Mfumo ni wa ku endla vadyondzisiwa, hi nga pfumeleli misava yi onha vuxaka bya risima lebyi hi nga na byona na Xikwembu. Loko hi ri karhi hi endla leswi hi nga swi kotaka leswaku hi famba endleleni ya vutshembeki, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta hi tsakela.

²⁴ Tanihi leswi vutshembeki byi khumbaka swilo hinkwaswo leswi hi swi endlaka evuton’wini, hi fanele hi tivonela entlhan’wini lowu nga ni khombo—ku nwa ku tlula mpimo. Sweswo swi ta hlamuseriwa eka xihloko lexi landzelaka.

Wa Tsundzuka Xana?

• Ha yini swi fanerile leswaku swivumbiwa leswi tlhariheke swi avanyisiwa hi ku ya hi vutshembeki bya swona?

• Vutshembeki i yini, naswona ku famba hi ndlela ya byona swi katsa yini?

• I yini leswi nga ta hi pfuna ku famba hi ndlela ya vutshembeki?

• Leswaku hi tshama hi tshembekile, hi wahi makhombo lawa hi faneleke hi tivonela eka wona kutani hi ma papalata?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]

Xana u kombela Yehovha nkarhi na nkarhi leswaku a kambela miehleketo ya wena leyi dzikeke?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]

Xana u tshama u ri karhi u tsundzuka swiendlo swa Yehovha leswi kombisaka musa wakwe wa rirhandzu?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]

Ku tshama hi tshembekile loko hi ringiwa swi tsakisa mbilu ya Yehovha

[Swifaniso leswi nga eka tluka 17]

Xana u tirhisa malunghiselelo ya Yehovha ya ku ku pfuna leswaku u famba hi ndlela ya vutshembeki?