Yendani mu Ukongolekwa
Yendani mu Ukongolekwa
“Kweni ine, nkhwenda mu ukongolekwa wane.”—SALMO 26:11.
1, 2. (a) Cifukwa wuli ukongolekwa wa ŵanthu ngwakuzirwa comene pa nkhani ya muwuso wa Ciuta? (b) Kasi vilengiwa vyamahara vingalongora wuli kuti vikukolerana na muwuso wa Yehova?
APO Satana wakagaruka mu munda wa Edeni, wakayambiska nkhani yikuru. Nkhani iyi yikaŵa ya kukayikira usange Ciuta ngwakwenelera nadi kuwusa vilengiwa vyake vyose panji yayi. Nyengo yikati yalutapo, wakayowoya kuti ŵanthu ŵangateŵetera yayi Ciuta usange palije ico ŵasangengepo. (Job 1:9-11; 2:4) Mwantheura, pali kukolerana pakati pa ukongolekwa wa ŵanthu na nkhani ya muwuso wa Ciuta.
2 Nangauli Ciuta ni Fumu ya cilengiwa cose nipera kwali vilengiwa vyake viŵe vikongolekwa panji yayi, kweni ŵanthu na ŵana ŵauzimu ŵa Ciuta ŵangalongora cigaŵa ico ŵali pa nkhani iyi. Mwawuli? Mwa kusankha kwenda mu ukongolekwa panji kukana. Ipo ukongolekwa wa munthu ndiwo ukulongora cigaŵa ico wali.
3. (a) Kasi Yobu na Davide ŵakakhumba kuti Yehova waŵayezge na kuŵeruzga pa vici? (b) Kasi pali mafumbo wuli ghakukhwaskana na ukongolekwa?
3 Yobu wakayowoya na cigomezgo cose kuti: ‘[Yehova] wandiyezgenge na mweso wakuyana makora, kuti wawone kunyoroka [ukongolekwa] kwane!’ (Job 31:6) Davide wakakhumbanga kuti Ciuta wapime kunyoroka panji ukongolekwa wake apo wakaromba kuti: ‘Muŵe nkhoswe yane [muneruzge, NW], A Yehova, cifukwa nkhwenda mu ukongolekwa wane na kumugomezga Yehova kwambura kusunkhunyika.’ (Salmo 26:1) Nchakukhumbikwa comene kuti nase tendenge mu ukongolekwa! Kweni kasi ukongolekwa ni vici, ndipo kwenda mu ukongolekwa cikung’anamuraci? Nchivici citovwirenge kuti tilutilire kwenda mu ukongolekwa?
‘Nenda mu Ukongolekwa Wane’
4. Kasi ukongolekwa ni vici?
4 Ukongolekwa ukung’anamura kuŵa wakunyoloka, wambura kafukwa, murunji, na wambura kabanga. Ndipouli, kuŵa mukongolekwa cikung’anamura kucita waka viwemi yayi. Cikung’anamura kujipeleka kwa Ciuta mwakufumira pasi pa mtima. Satana wakakayikira Yobu apo wakaphalira Ciuta kuti: “Sono nyoroskani woko linu mukhwaske ciwangwa cake na nyama yake ndipo tiwamutukeni pamaso pinu.” (Job 2:5) Padera pa kucita vinthu viwemi, munthu mukongolekwa wakuŵa na cifukwa ciwemi cakucitira vinthu ivyo.
5. Kasi nchivici cikulongora kuti tikwenera kuŵa dankha ŵakufikapo yayi kuti tiŵe ŵakongolekwa?
5 Ndipouli, kuti munthu waŵe mukongolekwa kuti wakukhumbikwira kuti waŵe wakufikapo yayi. Themba Davide wakaŵa wambura kufikapo, wakacita zakwananga zikuru mu umoyo wake. Kweni Baibolo likuti wakenda “mu mtima waunenesko na urunji [ukongolekwa].” (1 Mathemba 9:4) Cifukwa wuli? Cifukwa Davide wakatemwanga Yehova. Mtima wake wose ukaŵa kwa Ciuta. Wakazomera kwananga, wakapokera nchenyo, ndipo wakasintha. Enya, tingamanya kuti Davide wakaŵa nadi mukongolekwa pakuwona umo wakajipelekera na mtima wose kwa Ciuta ndiposo umo wakatemweranga Ciuta wake, Yehova.—Duteronome 6:5, 6.
6, 7. Kasi ni vinthu wuli ivyo vikukhumbikwa kuti munthu wende mu ukongolekwa?
6 Para munthu wakucita makora cinthu cinyake, nga nkhujipeleka comene ku cisopo cake, kuti ndipo ni mukongolekwa yayi. Ukongolekwa ukukhwaska umoyo withu wose. Davide ‘wakenda’ mu ukongolekwa wake. The New Interpreter’s Bible likuyowoya kuti: “Lizgu lakuti ‘kwenda’ likung’anamura ‘umoyo’ panji ‘kakhaliro.’” Pakuyowoya za awo “mbakufikapo mu mendero ghawo,” wamasalmo wakimba kuti: ‘Mbakutumbikika awo ŵakusunga visimikizgo [vya Ciuta], ŵeneawo ŵakumupenjisiska na mtima wose, ŵeneawo mbakuwura kucita ubendezi, awo ŵakwenda nadi mu nthowa zake!’ (Salmo 119:1-3) Kuti munthu waŵe mukongolekwa wakwenera kupenja nthowa izo wangacitira khumbo la Ciuta na kwenda mu nthowa zake.
7 Kuti munthu wende mu ukongolekwa wakwenera kuti wajipelekenge kwa Ciuta nanga wangaŵa mu masuzgo. Tikulongora kuti ndise ŵakongolekwa usange tikuzizipizga viyezgo, kulutilira kuŵa ŵakukhwima para tikusuzgika, ndiposo kukana kucita ivyo caru ca Satana cikutiyezga navyo. ‘Tikukondweska mtima wa Yehova’ cifukwa tikumupa zgoro lakuti wazgore uyo wakumunyoza. (Zintharika 27:11) Ipo tili na cifukwa ciwemi cakuti nase tiyowoyere nga ni Yobu kuti: “Ndingataya cara kunyoroka [ukongolekwa] kwane ndisuke ndifwe.” (Job 27:5) Salmo la Sal. 26 likulongora ivyo vingatovwira kuti tende mu ukongolekwa.
‘Pimani Ziso Zane na Mtima Wane.’
8. Kasi mukusambirapo vici pa lurombo lwa Davide lwakuti Yehova wasande ziso zake na mtima wake?
8 Kuyana na umo vesi ili liliri mu Baibolo la New World Translation of the Holy Scriptures, Davide wakaromba kuti: ‘Mundisande, A Yehova, mundiyezge; tozgani ziso zane na mtima wane.’ (Salmo 26:2) Ziso zili mkati mu thupi la munthu. Ziso zikuyimira maghanoghano gha mkati mwa munthu. Ndipo mtima ukuyimira wunthu wa mkati, ico cikumupangiska kucita vinthu, maghanoghano ghake, na mahara ghake. Apo Davide wakapempha Yehova kuti wamusande, wakang’anamuranga kuti wamuwone maghanoghano ghake na kumupima.
9. Ni mwauli umo Yehova wakutozgera ziso na mtima withu?
9 Davide wakapempha Yehova kuti watozge ziso zake na mtima wake. Kasi Yehova wakutozga wuli wunthu withu wa mkati? Davide wakimba kuti: “Nditinditumbike Yehova uyo wakundipa fundo; enya, na mtima wane [ziso zane, NW] ukundilongozga na usiku.” (Salmo 16:7) Kasi mazgu agha ghakung’anamura vici? Ghakung’anamura kuti ulongozgi wa Ciuta ukanjira mkati mweneco mwa Davide na kukhazikika mwenemumo, kunyolora maghanoghano ghake. Ndimo vingaŵira na kwa ise wuwo usange tikughanaghanirapo comene pa ulongozgi uwo tikupokera mu Mazgu gha Ciuta, awo ŵakumwimira, ndiposo gulu lake, na kuzomerezga kuti ukhazikike mwa ise. Kuromba Yehova nyengo zose kuti watozge mtima withu kuzamutovwira kuti tende mu ukongolekwa.
‘Cisungusungu Cinu Cili Pamaso Pane’
10. Nchivici cikawovwira Davide kuti wende mu unenesko wa Ciuta?
10 Davide wakalutilira kuti: ‘Cisungusungu cinu cili pamaso pane, ndipo nkhwenda mu unenesko winu.’ (Salmo 26:3, NW) Davide wakamanya makora milimo iyo yikulongora kuti Yehova ngwacisungusungu, ndipo wakaghanaghanirangapo. Iye wakimba kuti: “Tumbika Yehova, ‘we mzimu wane, ungaluwanga vyakovwira vyake vyose.” Uku wakukumbuka cimoza mwa “vyakovwira” vya Ciuta, Davide wakalutilira kuti: “Yehova wakucitira ŵakusuzgika wose urunji na weluzgo. Wakavumbulira Mozesi mendero ghake, na macitiro ghake ku Ŵaisrayeli.” (Salmo 103:2, 6, 7) Panji Davide wakaghanaghaniranga umo Ŵaisrayeli ŵakasuzgikira na Ŵaeguputo mu nyengo ya Mozesi. Para ni nthena nadi, ndikuti Davide wakakhwaskika comene pakughanaghanira umo Yehova wakavumbulira nthowa zakuponoskera kwa Mozesi, ndipo wakaŵikapo mtima kuti wende mu unenesko wa Ciuta.
11. Nchivici cingatovwira kuti tende mu ukongolekwa?
11 Kusambira Mazgu gha Ciuta nyengo zose na kughanaghanirapo comene pa ivyo tikuŵazga kutovwirenge kuti tende mu ukongolekwa. Mwaciyelezgero, para tikukumbuka kuti Yosefe wakacimbira apo mwanakazi muzaghali wa Potifara wakakhumbanga kugona nayo tingakhwima kuti ticimbire para nase tikuyezgeka ku nchito, ku sukulu, panji kulikose uko tili. (Genesis 39:7-12) Wuli usange tikuyezgeka na mwaŵi wa kusanga cuma cinandi panji kuŵa wakumanyikwa na wamazaza mu caru? Tili na ciyelezgero ca Mozesi, uyo wakakana maucindami gha mu Eguputo. (Ŵahebere 11:24-26) Mwambura kukayika, para tikukumbuka umo Yobu wakazizipizgira tiŵenge na nkhongono kuti tikhalilire ŵakugomezgeka kwa Yehova para tikulwara panji tili na masuzgo ghanyake. (Yakobe 5:11) Wuli usange tikutambuzgika? Para ndimo viliri, tiŵenge na cikanga usange tikukumbuka ivyo vikacitikira Daniyeli mu cizongwe ca nkharamu!—Daniel 6:16-22.
‘Ndilije Kukhala Pamoza na Ŵanthu Ŵatesi’
12, 13. Kasi ni mendezgano wuli agho tikwenera kugega?
12 Pakuyowoya za cinthu cinyake ico cikamukhozga kuti wende mu ukongolekwa, Davide wakati: ‘Ndilije kukhala pamoza na ŵanthu ŵatesi, nanga mbapusikizgi ntha nkhulongozgana nawo; nkhutinkha wungano wa ŵaheni, nkhukana kwenderana nawo ŵakwananga.’ (Salmo 26:4, 5) Davide wakakhalanga pamoza na ŵanthu ŵaheni yayi. Wakatinkhanga kwenda na ŵaheni.
13 Ise ke? Kasi tikukana kukhala na ŵanthu ŵatesi kwizira mu mapulogiramu gha pa TV, mavidiyo, vithuzithuzi, panji mu nthowa zinyake? Kasi tikugega ŵanthu awo ŵakujibisa umo ŵaliri? Ŵanthu ŵanyake ku sukulu panji uko tikugwira nchito ŵakukorana nase ubwezi na vilato viheni. Kasi tikukhumba kuŵa paubwezi na ŵanthu awo ŵakuleka kwenda mu unenesko wa Ciuta? Ŵakhristu ŵakugaruka nawo ŵakujizgora nga mbawemi mwakuti ŵatinyenge kuti tileke kuteŵetera Yehova. Wuli usange mu mpingo muli ŵanthu ŵanyake awo ŵali na umoyo wa paŵiri? Nawo ŵakubisa nkharo yawo. Jayson, uyo sono ni mteŵeti wakuteŵetera, wakaŵa na ŵabwezi ŵa mtundu uwu apo wakaŵa muwukirano. Pakuyowoya za ŵabwezi aŵa, iyo wakuti: “Zuŵa linyake, mubwezi wane munyake wakaniphalira kuti: ‘Tingafipanga mtima yayi na ivyo tikucita sono cifukwa para caru ciphya ciza, tizamuŵa kuti tafwa. Tizamumanya kalikose yayi.’ Mazgu agha ndigho ghakanibenura kumaso. Nkhukhumba yayi kuti kuzakaŵavye para caru ciphya ciza.” Mwamahara, Jayson wakadumura ubwezi na ŵasepuka aŵa. Paulosi wakacenjezga kuti: “Mungapusikikanga: Kwendezgana na ŵaheni kukwananga makhaliro ghawemi.” (1 Ŵakorinte 15:33) Nchakuzirwa nadi kuti tileke kwendezgana na ŵaheni!
‘Nipharazgenge Milimo Yinu Yose Yakuzizwiska’
14, 15. Kasi ‘tingateŵetera wuli pa jochero la Yehova’?
14 Davide wakulutilira kuti: “Mawoko ghane nkhughasamba ghalije mlandu, ndipo ntheura nkhuteŵetera jochero linu, A Yehova.” Cifukwa wuli? ‘Mwakuti niyimbe na kuthuwuska mazgu ghakuwonga, na kupharazga yose milimo yinu yakuzizwiska.’ (Salmo 26:6, 7) Davide wakakhumbanga kulutilira na utuŵa wake mwakuti wasope Yehova na kulongora kuti wakujipeleka kwa Ciuta.
15 Cilicose cakukhwaskana na kusopa kwaunenesko pa cihema ndipo pamanyuma pake, pa tempele, cikaŵa “cakuwonerapo na muzgezge wa vya kucanya.” (Ŵahebere 8:5; 9:23) Jochero likayimiranga khumbo la Yehova la kupokelera sembe ya Yesu Khristu kuti yiwombore ŵanthu. (Ŵahebere 10:5-10) Para tikuŵa na cipulikano mu sembe iyi ndikuti tikugeza mawoko ghithu kuti ghaŵavye mlandu na ‘kuteŵetera pa jochero [la Yehova].’—Yohane 3:16-18.
16. Kasi tikupindura wuli para tikuphalirako ŵanyithu milimo yakuzizwiska ya Ciuta?
16 Para tikughanaghanira vinthu vyose ivyo tisangenge cifukwa ca sembe yakuwombora, kasi tikumuwonga yayi Yehova na Mwana wake yumoza pera? Peneapo mitima yithu njakuzura na viwongo, ipo tiyeni tiphalireko ŵanji milimo yakuzizwiska ya Ciuta, iyo wali kucita kufumira apo munthu wakalengekera mu munda wa Edeni mupaka apo wazamunozgaso vinthu vyose mu caru ciphya. (Genesis 2:7; Milimo 3:21) Nchito ya kupharazga Ufumu na kupanga ŵasambiri yikutivikilira nadi mwauzimu! (Mateyu 24:14; 28:19, 20) Apo tikutangwanika na nchito iyi, tikukumbuka viwemi ivyo vili munthazi, tikuŵa na cipulikano cankhongono mu ivyo Ciuta walayizga, ndiposo tikutemwa comene Yehova na ŵanyithu.
“Nkhutemwa Kakhaliro ka Nyumba Yinu”
17, 18. Kasi maungano Ghacikhristu tikwenera kughawona wuli?
17 Ku Ŵaisrayeli, cihema na jochero la sembe ilo likaŵamo, ghakaŵa malo ghakuzirwa ghakusoperako Yehova. Pakulongosora umo wakatemweranga malo agha, Davide wakaromba kuti: “A Yehova, nkhutemwa kakhaliro ka nyumba yinu, na malo agho mukukhala ucindami winu.”—Salmo 26:8.
18 Kasi tikutemwa kuwungana pa malo agho tikusambira za Yehova? Nyumba ya Ufumu yiliyose na visambizgo vyauzimu ivyo tikusambiramo nyengo zose, vikupanga malo agha kuŵa cinyina ca kusopa kutuŵa mu cikaya. Kweniso, cilimika cilicose tikuŵa na maungano gha cigaŵa, gha dera, na zuŵa la ungano wapadera. Pa maungano agha tikusambira “visimikizgo” panji vikumbusko vya Yehova. Para ‘tikuvitemwa comene’ vikumbusko ivi, tizamutemwa kufika pa maungano na kutegherezga comene. (Salmo 119:167) Vikunozga comene kuŵa pamoza na ŵasopi ŵanyithu awo ŵakutikhumbira viwemi ndiposo awo ŵakutovwira kuti tilutilire kwenda mu ukongolekwa!—Ŵahebere 10:24, 25.
‘Mungawuskangamo Yayi Umoyo Wane’
19. Ni zakwananga wuli izo Davide wakakhumbanga yayi kusangika nazo?
19 Pakuti Davide wakamanyanga uheni wa kufumamo mu nthowa ya unenesko wa Ciuta, wakaŵeyelera kuti: ‘Mungawuskangamo [yayi] umoyo wane pamoza na ŵaheni, panji umoyo wane pamoza na ŵakuthiska ndopa, ŵanthu awo mu mawoko ghawo muli kwanangiska, mawoko ghawo gha malyero ghazura na vimbundi.’ (Salmo 26:9, 10) Davide wakakhumbanga yayi kuti wasazgike pamoza na ŵanthu ŵambura kopa Ciuta, awo ŵakucita viheni na kupokera vimbundi.
20, 21. Nchivici cingatipangiska kuti tiŵe nga mbanthu awo ŵakuleka kutemwa Ciuta?
20 Mazuŵa ghano, mikhaliro yiheni yatora malo mu caru. ‘Uzaghali, ukazuzi, na ukwakwa’ vyazara cifukwa ca TV, magazini, na mafilimu. (Ŵagalatiya 5:19) Ŵanyake ŵazgoka ŵazga ŵa kuwonelera vithuzithuzi vya ŵanthu ŵambura kuvwara, ivyo kanandi vikupangiska kuti ŵanthu ŵacite uzaghali. Ŵawukirano ndiwo ŵakunangika comene na vinthu ivi. Mu vyaru vinyake, ŵanthu ŵali kuzgoŵera kusongana ndipo ŵawukirano ŵakughanaghana kuti nawo ŵaŵe na cibwezi. Ŵawukirano ŵanandi ŵakuŵa pacibwezi uku msinkhu wawo ngwakuti ŵangatorana yayi. Kuti ŵakhorweske khumbo la kugonana, ilo pa nyengo iyi likuŵa likuru comene, ŵakwamba kukasanakasana kufikira na pa kucita uzaghali wuwo.
21 Ŵanthu ŵalara nawo ŵanganangika na vinthu viheni. Para munthu wakucita uryarya pa malonda na kutemwa kucita vinthu mwambura kughanaghanira ŵanyake nchilongolero cakuti ni mukongolekwa yayi. Kwenda mu nthowa za caru kupangiskenge kuti titalikirane na Yehova. Tiyeni ‘titinkhe viheni, titemwe viwemi’ na kulutilira kwenda mu ukongolekwa.—Amosi 5:15.
“Ndiwomborani, Muŵe Nane na Lusungu”
22-24. (a) Ni mazgu wuli ghakukhozga agho ghali kuumaliro kwa Salmo 26? (b) Kasi mu mutu wakulondezgapo tisambirenge za cipingo wuli?
22 Davide wakamalizga na mazgu ghakuti: “Kweni ine, nkhwenda mu ukongolekwa wane; ndiwomborani, muŵe nane na lusungu. Lundi lane likwimilira pa cidikha; mu wungano ine tinditumbike Yehova.” (Salmo 26:11, 12) Khumbo la Davide lakuti wende mu ukongolekwa likukolerana na pempho lake lakuti Ciuta wamuwombore. Ici nchakukhozga comene! Nangauli tili ŵakwananga, Yehova watovwirenge para tasimikizga mtima kuti tende mu ukongolekwa.
23 Mphanyi kakhaliro kithu kose kalongora kuti tikucindika na kuzirwiska Ciuta wa cilengiwa cose. Waliyose wa ise wangapempha Yehova kuti wasande na kutozga maghanoghano ghake. Para tikulimbikira kuŵazga Mazgu gha Ciuta, tikumbukenge unenesko wake nyengo zose. Ipo tiyeni tileke kwenda na ŵanthu ŵaheni, kweni titumbike Yehova mu maungano. Tiyeni tifwilirepo kupharazga Ufumu na kusambizga, ndipo tileke kuzomerezga kuti caru cinange ubwezi withu na Ciuta, uwo ngwapadera comene. Peneapo tikuyezgayezga kwenda mu ukongolekwa, tingaŵa ŵakusimikizga kuti Yehova waŵenge nase na lusungu.
24 Pakuti ukongolekwa ukukhwaska vigaŵa vyose vya umoyo withu, ipo tikwenera kucenjera na cipingo cinyake, ico nkhumwa comene moŵa. Fundo iyi tidumbiskanenge mu nkhani yakulondezgapo.
Kasi Mukukumbuka?
• Cifukwa wuli mbunenesko kuti ukongolekwa wa vilengiwa vyamahara ndiwo ukulongora cigaŵa ico ŵali?
• Kasi ukongolekwa ni vici, ndipo ni vivici vikukhumbikwa kuti munthu wende mu ukongolekwa?
• Nchivici citovwirenge kuti tende mu ukongolekwa?
• Kuti tilutilire kuŵa ŵakongolekwa, ni vinthu wuli ivyo tikwenera kucenjera navyo na kuvigega?
[Mafumbo]
[Cithuzithuzi pa peji 23]
Kasi nyengo zose mukupempha Yehova kuti wapime maghanoghano ghinu?
[Cithuzithuzi pa peji 23]
Kasi milimo ya cisungusungu ya Yehova mukuyiŵika pamaso pinu?
[Vithuzithuzi pa peji 24]
Yehova wakukondwa para tikukhalilira ŵakongolekwa pa nyengo ya viyezgo
[Vithuzithuzi pa peji 25]
Kasi mukugwiliskira nchito vinthu vyose ivyo Yehova wamupani kuti vimovwirani kwenda mu ukongolekwa?