Skip to content

Al lo konteni

En Nesans ki nou pa kapab oubliye

En Nesans ki nou pa kapab oubliye

En Nesans ki nou pa kapab oubliye

‘En Sover in ne . . . li menm Kris, li menm li Senyer.’ —Lik 2:11.

APEPRE de mil an pase, en madanm dan lavil Betleenm ti donn nesans en pti garson. Pa bokou dimoun dan sa landrwa ki ti realiz lenportans sa nesans. Me serten berze ki ti pe vey zot troupo dan lannwit ti vwar en larme lanz e zot ti tann sa bann lanz pe sante: “Glwar-a-Dye dan lesyel, e lo later lape parmi bann byenneme.”—Lik 2:8-14.

Apre, sa bann berze ti trouv Mari ek son msye Zozef, dan en park bef zis parey sa bann lanz ti’n dir. Mari ti’n apel sa pti garson Zezi e i ti met li dan en loz dan sa park. (Lik 1:31; 2:12) Ozordi, de mil an depi ki Zezi in ne, anviron en tyer limanite i dir ki zot swiv Zezi Kri. Deplis, bann levennman ki annan pour fer avek son nesans i form parti sa zistwar, ki tre probab in ganny rakonte pli souvan dan listwar imen.

Lespanny, en pei ki atase avek bann tradisyon Katolik e fet byen bann lafet tradisyonnel, in envant en kantite fason pour selebre sa zour ki Zezi ti ne an Betleenm.

Nwel an Lespanny

Depi trezyenm syek, bann lakres ki montre diferan moman an rapor avek nesans Zezi, i enn parmi bann laspe pli popiler dan lafet bann Espanyol. Bokou fanmiy i kontan fer en pti loz pour reprezant sa loz ki Zezi ti ganny mete ladan. Zot servi bann pti stati pour reprezant bann berze, Rwamaz (oubyen “trwa lerwa”), osi byen ki Zozef, Mari, ek Zezi. Souvannfwa pandan letan Nwel bann lavil i enstal bann lakres ki preski menm groser avek realite pour demontre sa levennman. I paret ki Francis sorti Assisi, ti entrodwir sa koutim an Itali pour fer dimoun enterese avek Levanzil ki koz lo nesans Zezi. Plitar, sa ti vin popiler an Lespanny ek bokou lezot pei.

Bann Rwamaz i zwe en rol enportan dan lafet Nwel an Lespanny, zis parey Bonnonm Nwel dan lezot pei. Bann Rwamaz i sipoze anmenn kado pour bann zanfan Espanyol le 6 Zanvye, Dia de Reyes (Zour bann Lerwa). Sa i ganny fer akoz dapre zot bann Rwamaz ti anmenn kado pour Zezi zour i ti ne. Me napa bokou dimoun ki konnen ki Levanzil pa dir ki kantite Rwamaz ki ti vizit Zezi. Sa bann dimoun pa ti bann lerwa, me an realite zot ti bann astrolog. * Anplis ki sa, apre ki bann Rwamaz ti’n vizit Zezi, Erod ki ti vreman anvi touy Zezi, ti fer touy tou pti garson an Betleenm ki annan “2 an e mwens.” Alor, sa i vedir ki zot ti vizit Zezi en pe letan apre ki i ti’n ne.—Matye 2:11, 16.

Depi douzyenm syek, serten lavil an Lespanny in fer bann pyes teat lo nesans Zezi, enkli vizit ki bann berze ti fer e ki bann Rwamaz ti fer plitar. Konmela, tou le 5 Zanvye laplipar lavil an Lespanny i fer en cabalgata, oubyen karnaval kot sa “trwa lerwa” i ganny anmennen dan sant lavil lo en transpor byen dekore, e zot partaz draze avek bann ki pe gete. Bann dekorasyon Nwel ek villancicos (bann sanson Nwel) i met lanbyans pour sa lokazyon.

Laplipar fanmiy an Lespanny i kontan fer en dinen spesyal sa zour swar avan Nwel (le 24 Desanm). Konman manze tradisyonnel i annan turrón (draze ki’n ganny fer avek almann ek dimyel), marzipann, fri sek, roti mouton, ek bann manze lanmer. Bann manm fanmiy, menm bann ki reste vreman lwen, i kapab fer en zefor spesyal pour zwenn ansanm pour sa lokazyon. Pandan en lot repa tradisyonnel ki zot abitye fer le 6 Zanvye, bann fanmiy i manz en roscón de reyes, en gato ron “bann Lerwa,” ki annan en sorpresa (en pti lobze) ki’n ganny mete anndan. Sa koutim i parey dan letan Romen, kot en lesklav ki ti manz sa bout gato avek sa keksoz ki ti’n kasyet ladan, ti pou vin “lerwa” pour en zour.

“Moman pli zwaye e okipe dan Lannen”

Nenport ki kalite koutim ki diferan pei in devlope, ozordi Nwel i sa lafet ki pli ganny selebre dan lemonn. The World Book Encyclopedia i dekrir Nwel konman sa “moman pli zwaye e okipe dan lannen pour plizyer milyon Kretyen ek serten ki pa Kretyen.” Eski sa i en bon keksoz?

I kler ki nesans Zezi ti en levennman istorik. Lefe ki bann lanz ti dir ki sa ti pou anmenn “lape parmi bann byenneme,” i montre klerman son lenportans.

Me en zournalis Espanyol ki apel Juan Arias ti fer resorti ki “bann premye Kretyen pa ti selebre nesans Zezi.” Alor, si sa i leka, kote selebrasyon Nwel i sorti? Ki pli bon fason pour mazin nesans ek lavi Zezi? Dan lartik swivan ou pou trouv larepons sa bann kestyon.

[Not anba lo paz]

^ par. 8 La Sagrada Escritura—Texto y comentario por profesores de la Compañía de Jesús (The Holy Scripture—Text and Commentary by Professors of the Company of Jesus) ti eksplike ki “parmi bann Pers, Med, ek Kaldeen, bann Rwamaz ti en group pret ki ti promot lasyans, astrolozi ek medsin.” Me en serten moman dan listwar, sa bann Rwamaz ki ti al vizit Zezi ti ganny deklare sen e zot ti ganny apele Melchoir, Gaspar ek Balthasar. Dapre dir, zot lezo in ganny garde dan katedral Kolonny, Lalmanny.