Mga Katood nin Dios sa “Makikatood na mga Isla”

Kan 1932 sarong naglalayag na sakayan an nagdara nin mahalagang marhay na mga banhi sa Tonga. Itinao kan kapitan kan baroto an sarong pulyeto na “Where Are the Dead?” ki Charles Vete. Kombensido si Charles na nanompongan na nia an katotoohan. Paghaloyhaloy, inaprobaran kan opisina prinsipal kan Mga Saksi ni Jehova an kahagadan ni Charles na itradusir an pulyeto sa sadiri niang tataramon. Kan matapos an trabahong iyan, nakaresibi sia nin 1,000 inimprentang pulyeto asin nagpoon na idistribwir an mga iyan. Sa arog kaiyan na paagi nagpoon na ipalakop an mga banhi kan katotoohan manongod sa Kahadean ni Jehova sa kahadean nin Tonga.

SA MAPA kan Timog Pasipiko, makukua nindo an Tonga sa timog sana kan international date line, na minatagbo sa Tropic of Capricorn. An pinakadakulang isla kaiyan, an Tongatapu, nasa mga 2,000 kilometros sa amihanan-sirangan kan Auckland, Nueva Zelandia. An Tonga kompuesto nin 171 isla, na an 45 kaiyan may nag-iistar. An bantog na Britanong eksplorador kan ika-18 siglo na si James Cook nginaranan an napapasuway na mga islang ini na Makikatood na mga Isla.

May populasyon na mga 106,000, an Tonga kompuesto nin tolong grupong isla​—an pangenot sa mga islang ini iyo an Tongatapu, Ha’apai, asin Vava’u. Sa limang lokal na kongregasyon kan Mga Saksi ni Jehova, tolo an yaon sa pinakamatawong grupo nin Tongatapu, an saro yaon sa Ha’apai, asin an saro pa yaon sa Vava’u. Tanganing matabangan an mga tawo na magin mga katood nin Dios, an Mga Saksi ni Jehova igwa nin erokan nin mga misyonero asin opisina sa pagtradusir harani sa Nuku’alofa, an kabisera.​—Isaias 41:8.

Poon kan mga taon nin 1930, si Charles Vete namidbid nin dakol bilang saro sa Mga Saksi ni Jehova, minsan ngani nabautismohan sana sia kan 1964. An iba nakiayon sa saiya sa paghuhulit, asin kan 1966 itinogdok an sarong Kingdom Hall na makakaakomodar nin 30 katawo. Sarong kongregasyon na may 20 parahayag kan Kahadean an nabilog sa Nuku’alofa kan 1970.

Poon kaidto, an kaotoban kan mga tataramon kan propetang si Isaias malinaw na maheheling sa  mga isla nin Tonga: “Iatribwir ninda ki Jehova an kamurawayan, asin sa mga isla magtaram sinda pati kan saiyang kaomawan.” (Isaias 42:12) An gibong pan-Kahadean padagos na nag-ooswag, na nagtatabang sa dakol na magkaigwa nin relasyon ki Jehova. Sa pandistritong kombension sa Nuku’alofa kan 2003, igwa nin pinakahalangkaw na kabilangan nin mga nag-atender na 407, na may 5 nabautismohan. Nag-iindikar nin posibilidad nin pag-oswag, 621 katawo an nag-atender sa Memorial kan 2004.

Namumuhay nin Simple

Minsan siring, risang-risa pa man giraray an pangangaipo para sa mga parabalangibog kan Kahadean sa mga lugar na harayo sa kabisera. Halimbawa, kaipuhan na orog pang makadangog manongod sa katotoohan sa Biblia an 8,500 katawo na nakaistar sa 16 na isla sa grupo nin Ha’apai. An Ha’apai prinsipalmenteng kompuesto nin mga isla na nasa kababan asin natatanoman nin mga palma na may halawig, maputing mga baybayon. Pambihira kalinaw an tubig kan dagat, na sa parate naheheling an nasa rarom na lampas pa sa 30 metros. Ekstraordinaryong eksperyensia an maglangoy sa tahaw kan mga ragit na korales asin labing sanggatos na klase nin makolor na mga sira sa tropiko. An mga baryo sa pankagabsan saradit. An mga harong, maski simple, itinogdok tanganing makaya an mga buwawi sa tropiko.

An mga poon nin rimas (breadfruit) asin mangga nagtatao nin limpoy asin kakanon. Dakol na panahon an nagagamit sa pan-aroaldaw na buhay sa pagtipon asin pag-andam nin kakanon. Apuera sa karneng orig, nakakakua man an mga taga isla nin dakol na produkto hale sa kadagatan. An mga hardin kan pamilya nagtatao nin mga duma asin gulay. Nagtatalubo na sana an mga poon nin sitrus; abunda an mga poon nin niyog asin batag. An lokal na kaaraman sa pambolong na mga masitas, dahon, ubak, asin gamot ipinapamana sa sunod-sunod na henerasyon.

Siempre, an pinakanakakaogmang kayamanan kan Ha’apai iyo an makikatood na mga tawo kaiyan, na angay sa trangkilong palibot kaiyan. Simple an pamumuhay digdi. An kadaklan na babae naggigibo nin mga produkto na gibo nin kamot​—paggibo nin mga basket, telang tapa, asin banig. Mantang nagtatrabaho, an mga babaeng taga Tonga nakaturukaw, nag-eerestoryahan, nagkakaranta, asin nagngingirisihan sa irarom nin malimpoy na kahoy, na sa parate kaiba an mga aki asin omboy na nagkakawat o nagtotorog sa harani. Asin sa pankagabsan mga babae an naghahanap kun ati sa mga ragit nin mga kasag asin pasayan patin iba pang nakakakan na mga linalang sa dagat, siring man nin maragmong lato na ginigibong masiram na ensalada.

Ginagamit kan kadaklan na lalaki an saindang oras sa paghardin, paninira, pag-ukit, paggibo nin baroto, asin pagsursi nin mga hikot. An mga lalaki, babae, asin aki nagbibiahe sa pag-oltanan nin mga isla sa saradit, may atop na mga barotong panira tanganing bisitahon an mga paryente, magpabolong, asin makiribay o magpabakal nin mga produkto.

An Maogmang Bareta Nakakaabot Dawa sa Hararayong Lugar

Sa trangkilong kamugtakan na ini nag-abot an duwang misyonero asin duwang ministrong payunir durante kan panahon nin Memorial kan 2002. May ginibo nang nagkapirang paminsanminsan na kontak kan nakaagi, asin nag-ako na an mga tawo sa Ha’apai nin mga babasahon na ipinublikar kan Mga Saksi ni Jehova, na may nakipag-adal pa ngani nin Biblia sa mga Saksi.

An apat na nagdadalaw na paratokdo sa Biblia igwa nin tolong obheto: magpasakamot nin mga babasahon sa Biblia, makapoon nin mga pag-adal sa Biblia, asin mag-imbitar nin mga interesado sa  selebrasyon kan Pamanggihan nin Kagurangnan. Nagibo gabos an tolong obheto. Nobenta y siete katawo an naghimate sa imbitasyon na mag-atender sa Memorial kan kagadanan ni Jesus. An nagkapira sa sainda nagbiahe sakay nin mga baroto na mayong atop sa ibong kan makosog na oran asin makosog na doros. Huli sa maraot na panahon, dakol an nagdanay kan banggi sa lugar kun saen isinelebrar an Memorial asin nagpuruli sa saindang harong kan sumunod na aldaw.

Dakulang paghihingoa man an ginibo kan ispiker sa Memorial. “Dai ko na isasaysay saindo kun gurano kasakit an magtao nin duwang diskurso sa Memorial sa ibang lenguahe sa iyo man sanang banggi,” an paggirumdom kan misyonero na iyo an ispiker. “Imahinara na sana an paghadit ko. Dakulang tabang nanggad an pamibi! Basta ko na sanang nagirumdoman an mga termino asin pagkaareglar kan sentence na dai ko naririsang aram ko.”

Bilang resulta kan pagkultibar sa interes na nanonompongan kan mga paraebanghelyo sa mga isla nin Ha’apai, duwang mag-agom sa lugar na iyan an nabautismohan. Sa sarong pangyayari, an agom na lalaki nagkainteres sa mga babasahon kan mga Saksi mantang sia nagsasanay na magin sarong ministro sa lokal na iglesia.

Maski dukha sa materyal, an lalaking ini asin an saiyang agom dati nang nagtatao nin darudakulang kontribusyon na kuarta kun iinaanunsiar an saindang ngaran sa simbahan durante nin taonan na seremonya sa paghagad nin pondo. Inagda kan sarong Saksi na nakadalaw na kan nakaagi an agom na lalaki na bukasan an saiyang Biblia asin basahon an 1 Timoteo 5:8. Isinurat ni apostol Pablo: “Kun an siisay man dai nagsusustento sa mga sadiri nia, asin orog na sa kasararo nia sa harong, sia nagpainda kan pagtubod asin orog pa karaot sa tawong dai nin pagtubod.” An prinsipyong ini sa Biblia nakapahiro sa puso kan agom na lalaki. Narealisar nia na paagi sa pag-oyon sa sobrang kahagadan kan iglesia, dai na nia ikinakatao an pangenot na mga pangangaipo kan saiyang pamilya. Kan suminunod na taonan na seremonya nin pagkolekta, maski igwa sia nin kuarta sa saiyang bulsa, dai nia malingawan an 1 Timoteo 5:8. Kan apodon an saiyang ngaran, mapuso niang inimpormaran an padi na kaipuhan niang enoton an pangangaipo kan saiyang pamilya. Bilang resulta, an mag-agom minenos asin inanggotan nin hayagan kan kamagurangan sa iglesia.

Pagkatapos na makipag-adal nin Biblia sa mga Saksi ni Jehova, an lalaki asin an saiyang agom nagin mga parahayag kan maogmang bareta. An sabi kan agom na lalaki: “Binago ako kan katotoohan sa Biblia. Bako na akong maisog asin maringis sa sakong pamilya. Dai na ako nag-iinom nin sobra. Naheheling kan mga tawo sa sakong baryo an kalaenan na ginibo kan katotoohan sa sakong buhay. Naglalaom ako na mamomotan man ninda an katotoohan arog ko.”

An Quest na Ginamit sa Paghanap

Pira sanang bulan pagkatapos kan Memorial kan 2002, saro pang naglalayag na sakayan an nagdara nin kargamento na daing kaagid sa halaga sa harayong Ha’apai. An 18 metros na yate na Quest hale sa Nueva Zelandia naglayag pasiring sa mga isla nin Tonga. Nakasakay dian si Gary asin Hetty, kaiba an saindang aking babae na si Katie. Siyam na tugang na lalaki asin babae na taga Tonga saka duwang misyonero an nag-iba sa sainda sa duwang pagbiahe. Nagtabang an lokal na mga Saksi sa ekspertong pagnabigar kan baroto, kun beses sa mga ragit na dai pa midbid. Bako ining mga paglayag tanganing magpasiramsiram. An mga nakasakay yaon dian tanganing itokdo an mga katotoohan sa Biblia. Nalakopan ninda an dakulang kahiwasan nin kadagatan sa pagdalaw sa 14 isla. An maogmang bareta kan Kahadean dai pa ikinahulit kasuarin man sa nagkapira sa mga islang idto.

Ano an reaksion kan mga tawo? Sa pankagabsan, an naglalayag na mga parahulit inako na medyo may pag-usyoso, may init, asin tradisyonal nang pag-istimar sa isla.  Oras na masabotan kan mga taga isla an katuyohan kan pagdalaw, ipinapahayag ninda an saindang hararom na pag-apresyar. Malinaw sa nagdadalaw na mga Saksi na iginagalang kan mga tawo sa isla an Tataramon nin Dios asin nakakamate kan saindang espirituwal na pangangaipo.​—Mateo 5:3.

Dakol na beses, an mga nagdadalaw minatukaw sa irarom kan mga kahoy sa tropiko na napapalibotan nin mga tawo na kadakol nin hapot sa Kasuratan. Pagkabanggi, nagpapadagos an mga pag-orolay sa Biblia sa mga harong. An mga tawo sa sarong isla nagsabi sa mahale nang mga Saksi: “Dai kamo maghale! Siisay an masimbag sa samong mga hapot paghale nindo?” Nagkomento an sarong Saksi: “Pirme nanggad na depisil bayaan an kadakol na arog-karnerong mga tawo na nagugutom sa katotoohan. Dakol na banhi nin katotoohan an ikinatanom.” Kan mag-abot an Quest sa sarong isla, nanompongan kan mga Saksi na an gabos nakasulot nin gubing sa pagmondo. Nagadan pa sana an agom na babae kan opisyal sa banwaan. Personal ining nagpasalamat sa mga tugang sa pagdara kan mensahe nin pagranga hale sa Biblia.

An nagkapirang isla bakong pasil na maabot. Si Hetty nagpapaliwanag: “An sarong isla mayo nin kombenyenteng maduduongan na daga, mga kantil sana na nagkapirang piye an langkaw na yaon mismo sa dagat. Puede sanang makarani an samong sadit na gomang baroto. Enot, kaipuhan ming iapon an samong mga bag sa dakol na andam na kamot sa gilid nin baybayon. Dangan, mantang an samong gomang baroto minalangkaw sa gati kan kantil, kaipuhan ming lumukso bago iyan bumaba giraray sa pag-alon kan dagat.”

Minsan siring, bakong gabos na nakasakay makosog an boot na mga paralayag. Pakalihis nin duwang semanang paglayag, an kapitan kan baroto nagsurat mapadapit sa pagbuelta sa mayor na isla nin Tongatapu: “Malayag kami nin 18 oras. Dai mi iyan magigibo nin derederetso huli kan mga nalulula sa biahe. Naoogma kaming magpuli alagad namomondo man kaming marhay na bayaan an kadakol na nakadangog na ngonyan kan mensahe kan Kahadean. Babayaan mi sinda sa pangangataman ni Jehova, na an saiyang banal na espiritu asin mga anghel an matabang tanganing tumalubo sinda sa espirituwal.”

Mga Isla na May Maogmang Paglaom

Mga anom na bulan pakahale kan Quest, idinestino an duwang espesyal payunir na paraebanghelyo, si Stephen asin Malaki, tanganing maghulit sa grupo nin isla sa Ha’apai. Nakiiba sinda duman sa duwang mag-agom na bago pa sanang mabautismohan sa pagtotokdo nin Biblia. Nagkakaigwa nin buhay na mga pag-orolay manongod sa mga bagay na may labot sa doktrina, asin ginagamit na marhay kan mga parahayag an Biblia.

Kan Disyembre 1, 2003, nabilog an sarong kongregasyon sa Haʹapai, an ikalima sa Tonga. Kabilang sa mga nag-aatender an dakol na aki. Nakanood na sindang mag-atento. Toninong sindang minatukaw asin gustong-gusto nindang makikabtang sa mga parte na may partisipasyon an mga nagdadangog. An paraataman sa sirkito nagkokomento na “an saindang kaaraman sa My Book of Bible Stories nagpapaheling na isinasaboot kan mga magurang an saindang paninimbagan na itadom sa saindang mga aki an katotoohan sa Biblia.” Malinaw nanggad, an mga islang iyan pano nin paglaom para sa dugang na pag-ani nin mas dakol pang katood ni Jehova.

Labing 70 taon na an nakaagi, kan itradusir ni Charles Vete an pulyetong Where Are the Dead? sa sadiri niang tataramon, an Tongan, dai nia lamang naisip kun sagkod saen magkakagamot an banhi nin Kahadean sa puso kan saiyang mga kahimanwa. Hale sa sadit na kapinonan na iyan, padagos na binendisyonan ni Jehova an lalo pang naghihiwas na pagbalangibog kan maogmang bareta sa harayo na parteng iyan kan satong globo. Ngonyan, talagang masasabi na an Tonga kaiba sa harayong mga isla sa dagat na minadolok ki Jehova, sabi ngani. (Salmo 97:1; Isaias 51:5) An “Makikatood na mga Isla” istaran na ngonyan nin dakol na katood ni Jehova.

[Ritrato sa pahina 8]

Si Charles Vete, 1983

[Ritrato sa pahina 9]

Paggibo nin telang “tapa”

[Ritrato sa pahina 10]

Ginamit an “Quest” sa pagpalakop kan maogmang bareta sa Tonga

[Ritrato sa pahina 11]

Grupo nin mga paratradusir, Nukuʹalofa

[Picture Credit Lines sa pahina 9]

Paggibo nin telang tapa: © Jack Fields/CORBIS; nasa likod na retrato kan pahina 8 asin 9, asin paninira: © Fred J. Eckert