A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Chipchiar Taka Thu Hril Tûra Zirtîrte

Chipchiar Taka Thu Hril Tûra Zirtîrte

Chipchiar Taka Thu Hril Tûra Zirtîrte

“Jerusalem khuaah te, Judai leh Samari ram khaw tinah te, kâwlkil thleng pawhin ka thuhretute in ni ang.”​—⁠TIRHKOHTE 1:⁠8.

1, 2. Petera thupêk dawn chu eng nge ni a, tunge a petu chu?

“NAZARET mi Isua chuan . . . Ani chu mitthi leh mi nungte chunga Rorêltua Pathian ruat chu a ni tih mite hnêna hril tûr leh chipchiar taka hriattîr tûrin thu min pe a ni.” (Tirhkohte 10:​38, 42, NW) Chûng thute hmang chuan, tirhkoh Petera chuan chanchin ṭha hriltu ni tûra thupêk a dawn chu Kornelia leh a chhûngte hnênah a hrilh a ni.

2 Isua’n chu thupêk chu engtik khân nge a pêk? Petera chuan tholeh Isua’n vâna a lâwn hma lawka a sawi hi a ngaihtuah ngei a rinawm. Chu mi ṭum chuan, Isua chuan a zirtîr rinawmte hnênah: “Jerusalem khuaah te, Judai leh Samari ram khaw tinah te, kâwlkil thleng pawhin ka thuhretute in ni ang,” a ti. (Tirhkohte 1:⁠8) Amaherawhchu, chu mi hma lawkin, Petera chuan Isua zirtîr a nih anga amah a rinzia mi dangte a hrilh a ngai dâwn tih a lo hre tawh a ni.

Kum Thum Chhûng Zirtîrna

3. Isua’n eng thilmak nge a tih a, Petera leh Andria hnênah eng sâwmna nge a pêk?

3 C.E. 29-a baptisma a chan hnu thla engemaw zâtah, Isua chuan Petera leh a unaupa Andria sangha manna Galili Tuipuiah thu a hril a. Anni chuan zan khuaa lên an dên hnu pawhin an hlawhtling lo a ni. Chutichung chuan, Isua’n an hnênah: ‘Li thûk lam pan ula, sangha man tûrin in lênte dêng rawh u,’ a ti a. Isua sawi anga an tih chuan, “sangha tam tak an khuh a, an lênte chu a chat pheuh pheuh va.” Chu thilmak chu a hmuh chuan, Petera chu hlauhnain a khat a; mahse, Isua chuan: “Hlau suh, tûn hnuah zawng mihring i man tawh ang,” tiin a hnêm a ni.​—⁠Luka 5:​4-10.

4. (a) Engtin nge Isua’n a zirtîrte chu thu hril tûra a buatsaih? (b) Isua leh a zirtîrte rawngbâwlna chu eng anga khaikhin nge a nih?

4 Vawilehkhatah, Petera leh Andria​—⁠Zebedaia fapa Jakoba leh Johana te pawhin​—⁠an lawngte kalsanin Isua an zui nghâl a. Kum thum dâwn lai chu thu hrila Isua zinna an zui a, chanchin ṭha hriltu ni tûrin zirtîrna an dawng a ni. (Matthaia 10:7; Marka 1:​16, 18, 20, 38; Luka 4:43; 10:⁠9) Chu zirtîrna hun a tâwpna Nisan 14, C.E. 33-ah Isua chuan: “Tupawh mi ring chuan thil ka tihte hi ani pawhin a ti ve ang; hêng aia thil ropui pawh hi a la ti ang,” tih a hrilh a ni. (Johana 14:12) Isua zirtîrte chuan ama tih ang bawkin chipchiar takin thu an hril ang a, a aia nasa leh ropui zâwkin an thawk ang. A hnua an hriat nghâl thuai angin, anmahni leh nakina zirtîr lo la ni tûrte pawhin “hnam tina mi” te hnênah , “khawvêl tâwp thleng pawhin” thu an hril tûr a ni.​—⁠Matthaia 28:​19, 20.

5. Eng kawngtein nge Isua’n a hnungzuitute a zirtîr dân chu kan hlâwkpui theih?

5 “Khawvêl tâwpna” hunah kan awm a. (Matthaia 24:⁠3) Zirtîr hmasate ang lo takin, Isua thu hrilhnaah zuiin a thu hrilh dân kan hmuin, kan inzir thei lo va. Chutichung pawhin, Bible-a a thu hrilh dân leh a zirtîrte hnêna kaihhruaina a pêkte chhiarna aṭangin a zirtîrna chu kan hlâwkpui thei a ni. (Luka 10:​1-11) Mahselangin, he thuziakah hian, Isua’n a zirtîrte hnêna a lantîr thil pawimawh tak dang pakhat​—⁠thu hrilh rawngbâwlna chunga rilru put hmang dik​—⁠chu kan sawiho dâwn a ni.

Mite Ngaihsakna

6, 7. Isua mizia eng hian nge a rawngbâwlnaah hlawhtlintîr a, he mi kawngah hian engtin nge kan entawn theih ang?

6 Engvângin nge Isua’n chutiang thu hrilhna hlawhtling tak chu a neih theih? A chhan pakhat chu mite nasa taka a ngaihvenna leh a ngaihsakna vâng a ni. Fakna hla phuahtu chuan Isua’n “mi rethei leh pachhiate chu a khawngaih ang” tih a sawi lâwk a. (Sâm 72:13) He hrilh lâwkna thu hi a tithleng famkim tak zet a ni. Thilthleng pakhat chungchângah Bible chuan: “Mipuite chu a hmuhin vêngtu nei lo berâmte anga hrehawm leh darha an awm avângin a khawngaih ta êm êm a,” a ti. (Matthaia 9:36) Sual nasa tak titute pawhin a ngaihsakna chu an hria a, a lama hîpin an awm a ni.​—⁠Matthaia 9:​9-13; Luka 7:​36-38; 19:​1-10.

7 Chutiang bawk mite ngaihsakna kan lantîr chuan keini pawh kan hlawhtling thei ang. Rawngbâwlnaa i tel hmain, mite hnêna chanchin i thlen chu an mamawh nasatzia engah nge i ngaihtuah loh vang? Lalram chauhvin a sutkian theih tûr buaina an neih mai theihte chu ngaihtuah rawh. I thuchah ken tuin nge dawng duh dâwn tih i hriat loh avângin, mi tinte lakah a ṭha lam hlîr beisei tum tlat ang che. A dawta i mi biak tûr chuan nangmah ang tuemaw lo kala ṭanpui tûrin a lo ṭawngṭai reng pawh a ni thei asin!

Hmangaihnaa Chêttîr

8. Isua entawnin, engin nge a hnungzuitute chu chanchin ṭha hril tûra chêttîr?

8 Isua puan chhuah chanchin ṭha chu Jehova duhzâwng tihpuitlinna, A hming tihthianghlimna, leh A lalchungnunna thiamchantîrna​—⁠mihringte hmachhawn thu buai pawimawh ber​—⁠chungchâng a ni. (Matthaia 6:​9, 10) A Pa a hmangaih avângin, Isua chu chûng thu buaite chhêmdai tûra a tâwp thlenga rinawm tûr leh Lalram chungchâng chipchiar taka hriattîr tûra chêttîrin a awm a ni. (Johana 14:31) Isua hnungzuitute chuan chutiang bawk chêttîrtu an neih avâng chuan, rawngbâwlnaah an taima hle a. Tirhkoh Johana chuan: “Pathian kan hmangaihna chu hei hi a ni, a thupêkte kan zawm hi” a ti a, chu a thupêkte zîngah chuan chanchin ṭha hril tûr leh zirtîr siam tûra a thupêk pawh a tel a ni.​—⁠1 Johana 5:3; Matthaia 28:​19, 20.

9, 10. Pathian hmangaihna bâkah, hmangaihna dang engin nge chipchiar taka thu hril tûra min chêttîr?

9 Isua chuan a zirtîrte hnênah: “Nangnin mi hmangaih chuan ka thupêkte chu in zâwm ang. Tupawh ka thupêkte neia zâwm chu mi hmangaihtu a ni,” a ti a. (Johana 14:​15, 21) Chuvângin, Isua hmangaihna chuan thutak hriattîr tûr leh a thupêk dangte zâwm tûrin min chêttîr tûr a ni. A thawhleh hnua a inlârna pakhatah Isua chuan Petera chu: “Ka berâm note châwm rawh, . . . Ka berâmte enkawl rawh, . . . Ka berâmte châwm rawh,” tiin a fuih a ni. Engin nge Petera chu chutianga ti tûrin chêttîr ang? A chhânna chu Isua’n Petera hnêna: “Mi hmangaih zâwk em? . . . Mi hmangaih em? . . . Nangin mi ngainâ em?” tih a zawhnaah a târ lang a ni. A ni, Petera’n Isua a hmangaihna, a ngainatna chuan chipchiar taka thu hril tûr leh Isua “berâm note” zawng hmuin a hnuah enkawl zui tûrin a chêttîr ang.​—⁠Johana 21:​15-17.

10 Tûn laiah chuan Petera angin Isua nên mi mala inhmêlhriatna kan nei lo. Mahse, Isua’n kan tâna thil min tihsak pawimawhzia chu kan hria a ni. Kan thinlung chu min hmangaihna a nasat êm avânga “thihna chu mi tin a temsakna” chuan a chêttîr a ni. (Hebrai 2:9; Johana 15:13) Paula’n he thu: “Krista hmangaihna chuan mi tîr lui a ni . . . A nungte chu anmahni tân an nun tawh loh va, an thih aia thia tholeha tân chuan an nun tawh zâwkna tûrin a ni, mi zawng zawng thih aiin a thih ni,” tih a ziah laia a rilru put ang bawk chu kan pu a ni. (2 Korinth 5:​14, 15) Isua min hmangaihna chu kan hlut hle tih kan lantîr a, chipchiar taka thu hril tûra a thupêk ṭhahnemngai taka zâwmin kan hmangaihzia kan lantîr ve leh thung a ni. (1 Johana 2:​3-5) Isua tlanna inthâwina ngainêp ang ziazângin thu hrilh rawngbâwlna chu kan ngai pawimawh lo ngai lo vang.​—⁠Hebrai 10:29.

Thil Pawimawh Ata Engmah Inlâkpêntîr Suh

11, 12. Eng atân nge Isua khawvêla a lo kal a, engtin nge chu chu a hna pawimawh ber anga a thlîrzia a târ lan?

11 Isua chuan Pontia Pilata hmaa a din lai khân: “Thutak hriattîr hi ka pian chhan leh khawvêla ka rawn kal chhan a ni,” tiin a sawi a. (Johana 18:37) Thutak a hriattîrna chu thil dang engmahin a khawih buai a phal lo. Chu chu atâna Pathian duhzâwng a ni si a.

12 He mi chungchângah hian Setana chuan Isua chu a fiah tak zet a. Baptisma a chan zawh veleh, khawvêla mi ropui tak a nih theih nân “khawvêl ram zawng zawng leh a ropuina” chu pêk a tum a ni. (Matthaia 4:​8, 9) A hnuah, Judate chuan lala siam an duh a. (Johana 6:15) Ṭhenkhat chuan mihring lal anga thil tam tak a tih theih tûrte ngaihtuahin, Isua’n chûng thilte chu lo pawm ta se mihringte tân a ṭangkai zâwk lâwng maw, tih an ngaihtuah mai thei. Mahse, Isua chuan chutiang ngaihtuahna chu a hnâwl a ni. Thutak hriattîr chu a thil tihtheih pawimawh ber anga a thlîr avângin.

13, 14. (a) Engin nge Isua chu a hna pawimawh ber ata lapêng thei lo? (b) Sum leh pai lamah rethei mah se, eng nge a tihpuitlin?

13 Chu bâkah, Isua chu hausakna ûmnain a tibuai lo bawk. Chuvângin, ani chu mi hausa a ni lo. Mahni in anga sawi tûr tak ngial pawh a nei lo. Ṭumkhat chu: “Sihalten kua an nei a, chunglêng savate pawhin bu an nei a, mihring Fapa erawh hi chuan a lu nghahna a nei lo,” a ti. (Matthaia 8:20) Isua a thih chuan, Bible sawi dânin a thil neih hlu awmchhun chu Rom sipaite’n a changtu tûr hriat nâna ṭhum an vawrhna a kawr hi a ni. (Johana 19:​23, 24) Chuti chu Isua nun hi a hlawhchham tihna a ni em? Teh suh e!

14 Isua chuan mi hausa ber thilphal takin a tihtheih tûr aia thil nasa zâwk a ti a ni. Paula chuan: “Kan Lalpa Isua Krista khawngaihna chu, a retheihna avânga in lo hausak theihna tûrin hausa mah sela nangmahni avâng ngeiin a lo retheih tâk kha in hre si a,” a ti. (2 Korinth 8:9; Philippi 2:​5-8) Sum leh pai lamah rethei mah se, Isua chuan mi inngaitlâwmte’n ṭha famkima chatuana nun an chen theih nân kawngka a hawng a ni. A chungah kan va lâwm tak êm! Tin, Pathian duhzâwng tih a pênsan loh avânga a lâwmman dawn avângin kan va lâwm tak êm!​—⁠Sâm 40:8; Tirhkohte 2:​32, 33, 36.

15. Hausakna aiin eng nge hlu zâwk?

15 Tûn laia Isua entawn tum Kristiante pawhin hausak ûmna lâkpêna awm chu an duh lo. (1 Timothea 6:​9, 10) Anni chuan hausaknain nun a tinuam thei tih chu an hria a; mahse, an chatuan nunna atân engmah a ti thei lo tih an hre bawk a ni. Kristian a thih hian, a hausakna chu atân engmah a ni tawh lo, Isua a thih khân a kawr chu atân engmah a nih tawh loh ang bawkin. (Thuhriltu 2:​10, 11, 17-19; 7:12) Kristian a thih hian, a thilhlu neih awmchhun chu Jehova leh Isua Krista nêna an inlaichînna chauh hi a ni.​—⁠Matthaia 6:​19-21; Luka 16:⁠9.

Dodâlna Avânga Lunghnual Loh

16. Engtin nge Isua’n dodâlna a hmachhawn?

16 Dodâlna chuan Isua chu thutak hriattîrna ata a lapêng lo va. A lei lam nun kawng chu inthawina anga thihnain a tâwp dâwn tih a hriatna pawhin a tilunghnual chuang lo. Isua chungchângah Paula chuan: “Ani chuan a hmaa hlimna awm avâng chuan mualphona chu ngainêpin [nghaisakna ban] chu a tuar a, Pathian lalṭhutphah ding lamah khian a han ṭhu ta a,” a ti. (Hebrai 12:​1, 2) Isua’n ‘mualphona a ngainêp’ tih chhinchhiah ang che. A hmêlmate’n amah an ngaih dân tûrah a buai lo. Pathian duhzâwng tih chu a pênsan ngai lo a ni.

17. Isua chhelna aṭangin eng nge kan zir theih?

17 Isua chhelna chu zir tûra la chhuakin, Paula chuan Kristiante chu: “In thlarau lamah in inthlahdah a, in lo hah loh nân, anmahni chunga ṭha lo tûrin mi sualte chutianga hnialkalhna tuartu chu ngaihtuah teh u khai,” tiin a fuih a. (Hebrai 12:⁠3) Tihduhdahna emaw, nuihsawhna emaw tawrh reng mai chu a hahthlâk ngei ang. Khawvêl hîpnate do reng chu a hahthlâkin, mi ropui tuemaw tak ni tûra min fuihtu chhûngte sawisêlna pawh min tawhtîr thei a ni. Amaherawhchu, Isua ang bawkin kan nuna Lalram dah hmasa tlat tûrin Jehova ṭanpuina kan beisei a ni.​—⁠Matthaia 6:33; Rom 15:13; 1 Korinth 2:⁠4.

18. Petera hnêna Isua thusawi aṭangin eng thil ṭha nge kan zir theih?

18 Isua’n lâkpêna awm a duh lohzia chu a zirtîrte hnêna a thih tûr thu a sawi ṭan khân a lang a. Petera chuan Isua chu ‘Pathianin khawngaih tûrin [“mahni inkhawngaih tûrin,” NW]’ a fuih a, chûng chu i chungah “a thleng tawp lo vang,” tiin a tiam bawk a ni. Isua chuan Jehova duhzâwng tih a tumna tichau thei thil engmah a ngaithla duh lo. Petera chu lehlam hawisanin: “Setan, ka hnungah kal rawh; ka tân tlûkna i ni e; Pathian thilte ngaihtuah lovin mihring thilte i ngaihtuah zâwk a nih hi,” a ti a ni. (Matthaia 16:​21-23) Chutiang bawkin keini pawhin mihring ngaihtuahnate chu i hnâwl ve ang u. Pathian ngaihtuahna i inkaihhruaitîr zâwk ang u.

Hlâwkna Dik Tak A Thlen

19. Thilmak tam tak ti mah se, Isua rawngbâwlna pawimawh ber chu eng nge ni?

19 Isua chuan Messia a nihzia târ langtu thilmak tam tak a ti a. Mitthite pawh a kaitho hial a ni. Chûng a thiltihte chuan mipui a hîp a; mahse, Isua chu khawtlâng rawngbâwlsak tûr ringawtin leiah a lo kal si lo. Thutak hriattîr tûra lo kal a ni. Thilmak tihna hmanga hlâwkna a pêkte chu rei lo te chhûng atân chauh a ni tih a hria a. A kaihthawhlehte ngei pawh hi an la thi leh dâwn a ni. Thutak hriattîrna hmang chauhvin ṭhenkhat chu chatuan nunna chang tûrin a ṭanpui thei ang.​—⁠Luka 18:​28-30.

20, 21. Thil ṭha tih chungchângah Kristian dikte chuan an inbûk tâwkna engtin nge an vawn?

20 Tûn laiah, mi ṭhenkhatte chuan damdawi inte sain emaw, khawvêl mi retheite tân thil ṭha tihsakin emaw Isua thil ṭha tih chu entawn an tum a. A ṭhenah chuan, mahni thil nasa taka chânin an ti a, an fakawm hle; mahse, an ṭanpuina chu rei lo te chhûng atân mai a ni. Lalram chauhvin chhâwk zângkhai hlenna a thlen ang. Chuvângin, Jehova Thuhretute chuan Isua tih angin chu Lalram chungchâng thutak hriattîr chu an tum ngawrh hle a ni.

21 Kristian dikte chuan thil ṭha chu an thawk ngei mai. Paula chuan: “Remchâng hun kan neihzia ang zêlin mi zawng zawng chungah thil ṭha i ti ang u, rinna chhûngte zînga mi chungah i ti deuh ber ang u,” tiin a ziak a ni. (Galatia 6:10) Hun khirh takah emaw, tuemawin ṭanpui a mamawh hunah emaw chuan vêngte tân emaw, kan Kristian unaute tân emawa ‘thil ṭha tih’ chu kan hreh lo. Nimahsela, thutak hriattîr chu Isua thlîr angin, thil pawimawh ber angin kan thlîr a ni.

Isua Entîrna Aṭanga Inzir

22. Engvângin nge Kristiante chuan an vêngte hnênah thu an hrilh?

22 Paula chuan: “Chanchin ṭha hril suh ila, ka chung a pik dâwn si,” tiin a ziak a. (1 Korinth 9:16) Thu hrilhna chu a tân leh ngaihthlatute tân nunna a nih avângin, chanchin ṭha hrilh chu a ngai ho ngai lo. (1 Timothea 4:16) Kan rawngbâwlna chu chutiang bawk chuan kan thlîr a ni. Kan vêngte ṭanpui kan duh a. Jehova kan hmangaihzia lantîr kan duh bawk a. Isua kan hmangaihna leh a mi hmangaihna ropui tak kan ngaihhlutzia lantîr kan duh bawk a ni. Chuvângin, chanchin ṭha chu kan hril a, chutiang chuan “mihring châkna lamahte awm tawh lovin, Pathian duhzâwng lamah” kan awm tawh zâwk a ni.​—⁠1 Petera 4:​1, 2.

23, 24. (a) Sangha man chungchânga thilmak aṭangin eng nge kan zir? (b) Tûn laiah tute’n nge chipchiar taka thu hril?

23 Mi dangte’n min nuihsawh hunah emaw, thinur taka kan thuchah ken an hnâwl hunah emaw chuan Isua angin kan hna pawimawh ber ata kan pêng lo. Petera leh Andria a koh laia Isua thilmak tih aṭangin thil ṭha tak kan zir a. Isua thu kan âwih a, sangha awm lohna anga lang tui hmuna kan lênte kan dên chuan, kan hlawhtling hle thei a ni. Kristian sangha mantu tam takte chuan sangha awm lohna hmun ni âwm taka lang hmuna kum tam tak an lênte an dên hnuah sangha tam tak an man a ni. A dangte chu sangha man tam theihna hmunah an insawn a, ṭhahnem tâwk tak an man a. Engpawh lo ti ta ila, kan lênte den chu kan ṭhulh lo vang. Isua’n thu hrilhna chu khawvêl khawi hmunah mah tihtâwp a nih thu a la puang lo tih kan hre si a.​—⁠Matthaia 24:14.

24 Jehova Thuhretu maktaduai ruk chuangte chu ram 230 aia tamah an phusa a. Kum 2005 Yearbook of Jehovah’s Witnesses chuan rawngbâwl kum 2004 chhûnga khawvêl puma an rawngbâwlna report a târ lang ang. Chu report chuan thu hrilh rawngbâwlna chunga Jehova malsâwmna nasa tak a târ lang ang. He khawvêl tâna hun a la awm chhûng hian, Paula thu rilru la tak: “Thu chu hril rawh; a hunah te, a hun lovah te pawh bei zêl rawh,” tih chu i ngaihsak ang u. (2 Timothea 4:⁠2) Jehova’n hna chu thawh zawh a ni tawh a tih hma loh zawng thu chu chipchiar takin i hril zêl ang u. (w05 1/1)

I Chhâng Thei Em?

• Isua’n a zirtîrte a zirtîrna chu engtin nge kan hlâwkpui theih?

• A thu hrilh ngaithlatute chunga Isua rilru put hmang chu eng nge ni?

• Engin nge chipchiar taka thu hril tûra min chêttîr?

• Eng kawngtein nge Isua tih angin Pathian duhzâwng tih chu kan pênsan loh theih ang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 26-naa milem]

Isua’n mipuite a ngaihsak anga ngaihsakna kan lantîr chuan rawngbâwlnaah kan hlawhtling ang

[Phêk 27-naa milem]

Isua lo kal chhan ber chu thutak hriattîr tûrin a ni