“Hi Fanele Ku Yingisa Xikwembu Tanihi Mufumi Ku Tlula Vanhu”

‘Yah Wa Ndzi Ponisa’

VANHU va Yehovha a va fanele va hlawula. Xana a va ta yingisa mufumi wo homboloka wa le Egipta wa khale? Kumbe, xana a va ta yingisa Yehovha Xikwembu, va huma endhawini yoleyo ya vuhlonga kutani va ya tshama eTikweni leri Tshembisiweke?

Leswi Faro wa le Egipta la nga ni nsele a aleke ku ntshunxa vanhu va Yehovha, Xikwembu xi tise Makhombo ya Khume etikweni rero. Leswi swi kombise matimba ya xona hakunene! Swikwembu swa le Egipta a swi nga ta swi kota ku sivela makhombo wolawo.

Loko Faro a byeriwe leswaku a ntshunxa vanhu va Xikwembu, u vungunye a ku: “I mani Yehovha leswaku ndzi yingisa rito rakwe ndzi tshika Israyele a famba? A ndzi n’wi tivi Yehovha nikatsongo, kasi ku tlula kwalaho a ndzi nge n’wi tshiki Israyele a famba.” (Eksoda 5:2) Hikwalaho, tiko ra Egipta ri weriwe hi makhombo lawa: (1) mati ma hundzuke ngati, (2) machela, (3) tinyonyorhi, (4) mabawa, (5) ntungu lowu dlayeke swifuwo, (6) marhumba evanhwini ni le ka swifuwo, (7) xihangu, (8) tinjiya, (9) munyama ni (10) ku fa ka mativula ya le Egipta, ku katsa ni n’wana wa Faro. Eku heteleleni, Faro u tshike Vaheveru va famba. U lo va kombela kunene leswaku va famba!—Eksoda 12:31, 32.

Vanhu va kwalomu ka timiliyoni tinharhu—vavanuna, vavasati ni vana va Vaisrayele swin’we ni ntlawa wun’wana lowukulu wa vanhu van’wana—a va ha yima-yimanga. (Eksoda 12:37, 38) Hambiswiritano, ku nga ri kungani Faro u va sale ndzhaku ni vuthu ra yena lerikulu. Vaisrayele a va tikomba va phasekile exikarhi ka Lwandle ro Tshwuka, mananga yo chavisa ni mavuthu ya Faro. Kambe Muxe u byele vanhu a ku: “Mi nga chavi. Yimani mi tiya mi vona ku ponisa ka Yehovha.”—Eksoda 14:8-14.

Hi singita, Yehovha u hambanise mati ya Lwandle ro Tshwuka leswaku Vaisrayele va tsemakanya. Kambe loko Vaegipta va va landzela, Xikwembu xi vuyise mati. “Makalichi ya Faro ni mavandla yakwe ya nyimpi [Yehovha] u swi hoxe elwandle.” (Eksoda 14:26-28; 15:4) Ku ala ku fundzha Yehovha swi vangele Faro la tikurisaka leswaku a fa hi ndlela yoleyo yo vava.

Yehovha u tikombise a ri “nhenha ya nyimpi” eLwandle ro Tshwuka. (Eksoda 15:3) Rungula leri huhuteriweke ri ri: “Israyele a vona ni voko lerikulu leri Yehovha a ri tirhiseke ku lwa ni Vaegipta; vanhu va sungula ku chava Yehovha ni ku kombisa ripfumelo eka Yehovha.” (Eksoda 14:31; Pisalema 136:10-15) Va kombise ku nkhensa ka vona loku humaka embilwini eka Xikwembu loko vavanuna va yimbelela swin’we na Muxe risimu ro hlula kasi Meriyamu makwavo wa xisati a rhangela vavasati eku cineni. *

Yehovha Wa Ha Ri Mukutsuri

Malandza ya Yehovha ya manguva lawa ma nga dyondza tidyondzo leti tiyisaka ripfumelo eka xiendlo xexo lexi hlamarisaka xa ku kutsuriwa hi matimba ya Xikwembu. Dyondzo yin’wana leyi nga dyondziwaka hileswaku Yehovha u ni matimba lama nga pimiwangiki naswona a nga va seketela hi ku hetiseka vanhu va yena. Eka risimu ra vona ro hlula, Muxe ni Vaisrayele va yimbelele hi ntsako va ku: “Wena Yehovha, voko ra wena ra xinene ri tikomba ri ri ni vuswikoti lebyikulu, Wena Yehovha, voko ra wena ra xinene ri nga faya nala.”—Eksoda 15:6.

Dyondzo yin’wana leyi hi nga yi dyondzaka hileswaku Lowa Matimba Hinkwawo u swi navela swinene ku sirhelela vanhu va yena. Vaisrayele va yimbelele va ku: “Ntamu wa mina ni matimba ya mina i Yah, hikuva wa ndzi ponisa. Lexi i Xikwembu xanga, ndzi ta xi dzunisa.” Kasi swin’wana leswi hi nga swi dyondzaka hileswaku a nga kona loyi a nga swi kotaka ku lwisana ni ku rhandza ka Yehovha Xikwembu. Eka risimu ra vona ro hlula,  vanhu va Xikwembu lava kutsuriweke va yimbelele va ku: “Oho Yehovha, i mani exikarhi ka swikwembu la fanaka na wena? I mani la fanaka na wena, u tikomba u ri ni matimba evukwetsimini? La faneriwaka hi ku chaviwa hi tinsimu ta ku dzunisa, La endlaka swihlamariso.”—Eksoda 15:2, 11.

Ku fana na Faro wa le Egipta wa khale, vafumi va misava va namuntlha va xanisa vanhu va Yehovha. Varhangeri lava tikurisaka va nga ha “vula marito yo lwa ni La nge Henhla-henhla, [naswona va] tshamela ku karhata vakwetsimi va Loyi a Tlakukeke.” (Daniyele 7:25; 11:36) Kambe Yehovha wa va tiyisekisa vanhu va yena: “Tlhari rihi ni rihi leri nga ta endleriwa ku ku hlasela a ri nge humeleli, ni ririmi rihi ni rihi leri nga ta kanetana na wena ehubyeni u ta ri gweva. Leyi i ndzhaka ya malandza ya Yehovha.”—Esaya 54:17.

Lava kanetaka Xikwembu va ta tsandzeka, tanihi leswi Faro ni vuthu ra yena va tsandzekeke. Swiendlo swa Yehovha swo kutsula vanhu, swo tanihi swa ku Huma ka Vaisrayele aEgipta, swi tiyisekisa leswaku i swinene ku landzela nsinya wa nawu lowu vuriweke hi vaapostola va Yesu, lava nga te: “Hi fanele ku yingisa Xikwembu tanihi mufumi ku tlula vanhu.”—Mintirho 5:29.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Bokisi/Xifaniso lexi nga eka tluka 9]

XANA A WU SWI TIVA?

• Yehovha u endle leswaku ku hunga moya wa matimba vusiku hinkwabyo leswaku Vaisrayele va kota ku tsemakanya endhawini leyi omeke eLwandle ro Tshwuka.—Eksoda 14:21, 22.

• A ku laveka muhocho lowu ringanaka 1,5 wa tikhilomitara kumbe ku tlula, hi ku anama leswaku timiliyoni ta Vaisrayele ti tsemakanya eLwandle ro Tshwuka hi nkarhi wo koma.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 9]

Swikwembu swa mavunwa swa le Egipta swi tsandzekile ku sivela Makhombo ya Khume lama humaka eka Yehovha

[Xihlovo Xa Kona]

All three figurines: Photograph taken by courtesy of the British Museum