An mga Linalang na Hayop Nagbabantog kan Kadakulaan ni Jehova

AN KADAKULAAN ni Jehova risang-risa sa mga hayop. Inaataman nin Dios an mga hayop, kun paanong inaataman nia an katawohan. (Salmo 145:16) Bako nanggad tama na hanapan nin sala an Kaglalang kan mga hayop asin tawo! Minsan ngani an tawong si Job tanos, ipinahayag nia an “saiyang sadiring kalag na matanos imbes na an Dios.” Kaya may mga leksion na dapat manodan si Job!​—Job 32:2; 33:8-12; 34:5.

An mga halimbawa na kinua sa mga linalang na hayop nagpaheling ki Job na an mga tawo mayo sa kamugtakan na kuestionon an mga paagi nin Dios. Nagigin malinaw nanggad iyan kun eestudyaran niato an mga tataramon ni Jehova sa saiyang lingkod na si Job!

Dai Ninda Kaipuhan an Tabang nin Tawo

Dai masimbag ni Job an mga hapot nin Dios manongod sa mga hayop. (Job 38:39-41) Malinaw nanggad, sinususteniran ni Jehova an mga leon asin uwak na daing tabang hale sa mga tawo. Minsan ngani an mga uwak minalayog tanganing maghanap nin kakanon, an saindang pagkakan talagang hale sa Dios.​—Lucas 12:24.

Dai nakasimbag si Job kan hinapot sia nin Dios manongod sa layas na mga hayop. (Job 39:1-8) Mayo nin siisay man na tawo na makakaprotehir sa  mga kanding na bukidnon asin sa mga babaeng usa. Tara, depisil ngani na makarani sa mga kanding na bukidnon! (Salmo 104:18) An itinao nin Dios na naturalesa an nagpapahiro sa sarong babaeng usa na sumuhay asin magduman sa kadlagan kun sia maogbon na. Inaataman nia nin tama an saiyang ogbon, alagad kun an mga iyan ‘mabaskog’ na, an mga iyan “minalakaw sa harayo asin dai na minabalik.” Dangan an mga iyan nabubuhay na sa sadiri ninda.

An mga sebra talingkas na naglalagawlagaw, asin an desiertong kaplanodohan an istaran kan layas na asno. Dai puedeng gamiton ni Job an layas na asno bilang hayop na pantrabaho. Hinahanap kaiyan an “gabos na klase nin berdeng tinanom,” na sinisiyasat an mga bulod bilang sabsaban. Dai iriribay kan hayop na ini an katalingkasan kaiyan para sa mas pasil makuang kakanon sa mga banwaan. “An mga ribok nin paradakop dai kaiyan nadadangog,” huli ta an layas na asno marikas na minadalagan parayo kun may maglaog na tawo sa istaran kaiyan.

Sunod na nasambitan nin Dios an layas na toro. (Job 39:9-12) May labot dian, an Ingles na arkeologong si Austen Layard nagsurat: “An layas na toro, sa parateng pagkarepresentar kaiyan sa mga eskultura, minalataw na haros kapareho kamakatatakot asin kanakakagulat kan leon. An hade parateng naheheling na nakikipaglaban dian, asin an mga parapakilaban linalapag iyan na nakasakay sa kabayo sagkod nagdadalagan.” (Nineveh and Its Remains, 1849, Tomo 2, pahina 326) Pero, mayo nin madonong na tawo na maprobar na gayakan an dai kayang kontrolon na layas na toro.​—Salmo 22:21.

An mga Linalang na Gamgam Nagbabantog kan Kadakulaan ni Jehova

Sunod hinapot nin Dios si Job manongod sa mga linalang na gamgam. (Job 39:13-18) An kagang naglalayog nin halangkaw paagi sa mapuersang mga pakpak kaiyan. (Jeremias 8:7) Dawa ngani ipagakpak kan avestruz an mga pakpak kaiyan, dai iyan nakakalayog. Bakong arog kan kagang, dai ilinalaag kan avestruz an mga sogok nia sa tataghan na nasa poon nin kahoy. (Salmo 104:17) Nagkakalot sia sa baybay asin dian nagsosogok. Alagad dai binabayaan kan gamgam na ini an mga sogok. Mantang natatambonan nin baybay, an mga sogok may tama sanang temperatura mientras na binabantayan an mga iyan kan lalong sagkod gunang avestruz.

Tibaad garo baga ‘nalilingawan kan avestruz an kadonongan’ kun makarisa iyan nin peligro huli sa sarong naninibang hayop asin garo baga iyan minadulag. Minsan siring, an An Encyclopedia of Bible Animals nagsasabi: “Ini estratehiya tanganing irayo an atension: gigibohon kan [mga avestruz] na marisa sinda asin ipapagakpak an saindang mga pakpak tanganing makua an atension kan arin man na hayop o tawo na nagtatao nin peligro, asin sa siring irarayo sinda sa mga sogok.”

Paanong “pinagngingisihan [kan avestruz] an kabayo asin an nakasakay dian”? An The World Book Encyclopedia nagsasabi: “An avestruz dai nakakalayog, alagad midbid iyan sa rikas kaiyan sa daga. An haralabang tabay kaiyan kaya an 4.6 metros na lakad sa rikas na sagkod sa 64 kilometros por ora.”

 Tinatawan nin Dios an Kabayo nin Kakosogan

Sunod hinapot nin Dios si Job manongod sa kabayo. (Job 39:19-25) Kan suanoy na mga panahon, an mga guerrero nangangabayo mantang nakikipaglaban, asin binubutong kan mga kabayo an mga karuwahe na sakay an nagpapadalagan kaini asin tibaad may kaibang duwang soldados. Nalalangkag na para sa ralaban, an kabayong panguerra naghihirihiri asin nagpapadagpadag sa daga. Dai iyan nasisindak asin dai minasibog huli sa espada. Sa tanog kan amodyong, an reaksion kan kabayong panguerra garo baga nagsasabing, “Aha!” Minadagsang iyan, na ‘hinahalon an daga.’ Pero, an kabayong panguerra nagkukuyog sa nakasakay dian.

Sa sarong kaagid na deskripsion, an arkeologong si Layard nagsurat: “Minsan ngani maboot siring sa sarong kordero, asin nangangaipo sana nin renda, kun madangog kan babaeng kabayo nin Arabia an kurahaw sa guerra kan tribo, asin maheling an nagtatakig na budyak kan nakasakay sa saiya, an saiyang mga mata minakilyab na garo nagkakalayo, an saiyang namumulang dungo minabuka, an saiyang liog kahangahanga an pagkaarko, asin an saiyang ikog saka bunday ilinalayog kan doros.”​—Discoveries Among the Ruins of Nineveh and Babylon, 1853, pahina 330.

Estudyare an Kulago Asin an Agila

Ibinaling ni Jehova an saiyang atension sa nagkapirang ibang gamgam. (Job 39:26-30) An mga kulago ‘minalayog asin binibiklad an saindang mga pakpak sa doros.’ Nasasambitan an kulagong peregrine bilang an pinakamarikas maglayog na gamgam, an The Guinness Book of Records nagsasabi na “nagigibo [kaiyan] an pinakamarikas na paglupad kun minabugsok hale sa halangkawon na linayogan kun iyan nagpapasikat sa saiyang teritoryo, o kun nagsasaklot sa itaas.” An gamgam na ini nakakaabot sa rikas na 349 kilometros por ora sa pabugsok na anggulong 45 degree!

An mga agila naglalayog sa rikas na labing 130 kilometros por ora. Ikinomparar ni Job an marikas na pag-agi nin buhay sa rikas nin sarong agila na naghahanap nin masasaklot. (Job 9:​25, 26) Tinatawan kita nin Dios nin kosog tanganing makatagal, na garo baga kita nasa dai napapagal na mga pakpak kan naglalayog na agila. (Isaias 40:31) Kun naglalayog, inaaprobetsaran nin agila an mga linya nin nag-iitaas na mainit na aire na inaapod na mga termal. An gamgam minaitok sa laog kan termal, na nagdadara kaiyan paitaas. Kun an agila makaabot sa igong langkaw, minalupad iyan sa sunod na termal asin nakakapagdanay na nasa aire sa laog nin dakol na oras na kadikit sanang kosog an ginagamit.

“Ibinubugtak [kan agila] an tataghan kaiyan sa halangkaw na lugar” sa masakit maabot na kalangkawan, na irinarayo an mga siyo kaiyan sa peligro. Ginibo ni Jehova an mga agila na igwa kan naturalesang ini. Asin paagi sa tao nin Dios na pakaheling, “sagkod sa harayo an mga mata [kan agila] nagheheling.” An kakayahan na marikas na bagohon an pokus kan mata kaiyan nagpapangyari sa sarong agila na maheling kaiyan an sasakloton o bangkay durante nin halawig na pagbugsok kaiyan. Puedeng kakanon nin agila an mga bangkay nin hayop, kaya “yaon iyan kun saen may mga nagadan.” Sinasaklot kan gamgam na ini an saradit na hayop asin dinadara an mga iyan sa saiyang mga siyo.

An Pagdisiplina ni Jehova ki Job

Bago magtao nin dugang pang mga hapot manongod sa mga hayop, dinisiplina nin Dios si Job. Ano an nagin reaksion ni Job? Sia nagpakumbaba asin gikan sa boot na nag-ako nin dugang pang hatol.​—Job 40:1-14.

Sa puntong ini kan ipinasabong na rekord kan mga eksperyensia ni Job,  manonodan niato an mahalagang marhay na leksion. Ini iyo an: Mayo nin tawo an may katanosan na hanapan nin sala an Makakamhan sa Gabos. Maninigo na magtaram asin gumawe kita sa paagi na nakakapaogma sa satong langitnon na Ama. Dugang pa, maninigo na an pangenot sa sato iyo an pagsantipikar kan banal na ngaran ni Jehova asin pagbindikar kan saiyang soberaniya.

Pinapamuraway kan Behemot an Dios

Ibinabaling giraray an saiyang atension sa mga linalang na hayop, hinapot nin Dios si Job manongod sa Behemot, na sinasabi kan dakol na iyo an hipopotamo. (Job 40:15-24) An husto na sa edad na hipopotamo puedeng poon sa 4 sagkod 5 metros an laba asin puedeng tumimbang nin 3,600 na kilogramo. An “puersa [kan Behemot] nasa piad kaiyan”​—an kalamnan sa likod kaiyan. An mahibog na anit sa tulak kaiyan may dakulang pakinabang mantang an Behemot na may haralipot na tabay ginugudgod an hawak kaiyan sa mga gapo sa irarom kan salog. Daing duwa-duwa na an tawo daing laban sa Behemot, huli sa dakula asin masarig na hawak kaiyan, dakulang bunganga, asin mapuersang mga panga.

An Behemot minahawas sa salog tanganing magsabsab nin “berdeng doot.” Tara, an berdeng mga tinanom sa sarong enterong bukid garo baga kaipuhan tanganing may makakan iyan! Mga 90 sagkod 180 kilogramo nin tinanom an kinakakan kaiyan aroaldaw. Kun basog na iyan, an Behemot minaluko sa sirong kan mga poon nin lotus o poon nin alamo. Kun an salog na iniistaran kaiyan maglipwas, kaya kan hipopotamo na papagdanayon an payo kaiyan sa ibabaw kan tubig asin maglangoy pasabat sa sulog. Kun mapaatubang sa dakulaon na bunganga asin makatatakot na mga tingo kan Behemot, dai mangangahas si Job na banwiton iyan sa dungo.

Nagtatao nin Pag-omaw sa Dios an Leviatan

Sunod na nadangog ni Job an manongod sa Leviatan. (Job 41:1-34) An Hebreong termino nangangahulogan “mapileges na hayop”​—na minalataw na buaya. Puede daw na gibohon ni Job na kawatan nin mga aki an Leviatan? Dai nanggad! An pakanupar sa linalang na ini paorootrong napatunayan na peligroso. Sa katunayan, kun makikipaglaban an sarong tawo sa Leviatan, an pakipagtusayan posibleng marhay na magigin grabe kaya dai na nia noarin man gigibohon giraray iyan!

Mantang iniibabaw kan Leviatan an payo kaiyan sa tubig sa pagsirang nin saldang, an mga mata kaiyan minasilyab na “garo mga banaag nin kaagahon.” An mga kiskis kan Leviatan biyong serado, asin nakatadom sa anit kaiyan an dakol na mahimpis na tolang na masakit lagbason nin mga bala, lalo na nin mga espada asin budyak. An mapanas na mga kiskis sa tulak nin buaya nagwawalat nin mga marka nin “instrumentong pangginik” sa laboy na mga pangpang. An kabangisan kaiyan sa tubig nagpapabulakbugak na garo nagsasabong panlahid. Asin huli sa kadakulaan, pangalasag, asin mga armas kaiyan​—an makatatakot na bunganga asin mapuersang ikog​—​an Leviatan mayo nin takot.

Binawi ni Job an mga Sinabi Nia

Inadmitir ni Job na sia ‘nagtaram alagad dai nia nasasabotan an mga bagay na makangangalas na marhay para sa saiya.’ (Job 42:1-3) Inako nia an pagtatanos nin Dios, binawi an mga sinabi nia, asin nagsolsol. Sinaway an mga kaibaiba nia, alagad sia abundang binendisyonan.​—Job 42:4-17.

Madonong nanggad na girumdomon an eksperyensia ni Job! Puedeng dai niato kayang simbagon an gabos na ihinapot nin Dios sa saiya. Minsan siring, puede asin maninigo niatong ipaheling an pag-apresyar sa dakol asin sarisaring makangangalas na linalang na nagbabantog kan kadakulaan ni Jehova.

[Ritrato sa pahina 13]

Kanding na bukidnon

[Ritrato sa pahina 13]

Uwak

[Ritrato sa pahina 13]

Babaeng leon

[Ritrato sa pahina 14]

Sebra

[Ritrato sa pahina 14]

An avestruz minarayo sa mga sogok nia, alagad dai nia binabayaan an mga iyan

[Ritrato sa pahina 14]

Mga sogok nin avestruz

[Ritrato sa pahina 14, 15]

Kulagong “peregrine”

[Credit Line]

Kulago: © Joe McDonald/Visuals Unlimited

[Ritrato sa pahina 15]

Babaeng kabayo nin Arabia

[Ritrato sa pahina 15]

Agilang bulaw

[Ritrato sa pahina 16]

Sinasabi kan dakol na an Behemot iyo an hipopotamo

[Ritrato sa pahina 16]

Sinasabi na an Leviatan iyo an mapuersang buaya