Diyo Ikkan iti Lugar ti Diablo
Diyo Ikkan iti Lugar ti Diablo
“Diyo ikkan ti Diablo iti gundawayna.”—EFESO 4:27, Naimbag a Damag Biblia.
1. Apay nga adu ti agduadua nga adda ti Diablo?
NABAYAGEN nga adu ti mamati a ti Diablo ket maysa a parsua nga adda sarana, nagpisi ti kuko ti sakana, nakakawes iti nalabaga, ken agusar iti tinidor a mangitapuak kadagiti dakes a tattao iti umap-apuy nga impierno. Saan a suportaran ti Biblia dayta a kapanunotan. Ngem dagiti kasta a di umiso a kapanunotan ti nabatad a makagapu no apay a ti minilion a tattao pagduaduaanda ti kaadda ti Diablo wenno panunotenda nga agaplikar laeng dayta a termino iti prinsipio ti kinadakes.
2. Ania ti sumagmamano nga impormasion nga ipaay ti Kasuratan maipapan iti Diablo?
2 Mangipaay ti Biblia iti nalawag a testimonia ken pammaneknek manipud kadagiti mismo a nakakita nga adda a talaga ti Diablo. Isu ket nakita ni Jesu-Kristo idiay langit ken nakasaritana ditoy daga. (Job 1:6; Mateo 4:4-11) Nupay saan nga ibaga ti Kasuratan no ania ti orihinal a nagan daytoy nga espiritu, awaganna daytoy a parsua kas Diablo (kaipapananna “Manangpardaya”) gapu ta pinardayana ti Dios. Naawagan met a Satanas (kaipapananna “Bumusbusor”) gapu ta binusorna ni Jehova. Ni Satanas a Diablo ket natukoy kas “ti kadaanan a serpiente,” nalabit gapu ta inusarna ti maysa a serpiente a nangallilaw ken ni Eva. (Apocalipsis 12:9; 1 Timoteo 2:14) Isu ket pagaammo met kas “daydiay nadangkes.”—Mateo 6:13. a
3. Ania a saludsod ti usigentayo?
3 Kas ad-adipen ni Jehova, ditay pulos kayat a tuladen ni Satanas, ti kangrunaan a kabusor ti maymaysa a pudno a Dios. Gapuna, masapul nga ipangagtayo ti balakad ni apostol Pablo: “Diyo ikkan ti Diablo iti gundawayna.” (Efeso 4:27, Naimbag a Damag Biblia) Ania ngarud ti sumagmamano a kababalin ni Satanas a nasken a ditay tuladen?
Diyo Tuladen ti Kangrunaan a Manangpardaya
4. Kasano a “daydiay nadangkes” pinardayana ti Dios?
4 “Daydiay nadangkes” rumbeng laeng a maawagan a Diablo yantangay isu ket manangpardaya. Ti pardaya ket maysa nga ulbod, ginagara, ken mangpadakes a sasao maibusor iti maysa. Ti Dios imbilinna ken ni Adan: “No maipapan iti kayo ti pannakaammo iti naimbag ken dakes dika mangan manipud iti dayta, ta iti aldaw a manganka manipud iti dayta mataykanto a di bumurong.” (Genesis 2:17) Ammo dayta ni Eva, ngem babaen ti maysa a serpiente, kinuna kenkuana ti Diablo: “Sigurado a saankayto a matay. Ta ammo ti Dios nga iti mismo nga aldaw a pannanganyo manipud iti dayta sigurado a maluktan dagiti matayo ket sigurado nga agbalinkayo a kas iti Dios, a makaammo iti naimbag ken dakes.” (Genesis 3:4, 5) Maysa dayta a pammardaya ken ni Jehova a Dios!
5. Apay a manungsungbat ni Diotrefes iti pammardaya?
5 Naibilin kadagiti Israelita: “Dika aglikmulikmut kadagiti kailiam maigapu iti panangpardaya.” (Levitico 19:16) Kinuna ni apostol Juan maipapan kadagiti manangpardaya idi kaaldawanna: “Adda insuratko iti kongregasion, ngem ni Diotrefes, a kayatna nga ikutan ti umuna a saad iti tengngada, saanna a siraraem nga awaten ti aniaman manipud kadakami. Dayta ti makagapu a, no umayak, lagipekto dagiti aramidna nga itultuloyna nga aramiden, nga agsalsalawasaw maipapan kadakami babaen iti dakes a sasao.” (3 Juan 9, 10) Ni Diotrefes pinardayana ni Juan isu nga adda sungsungbatanna iti dayta. Asino koma a nasungdo a Kristiano ti mayat nga agbalin a kas ken ni Diotrefes ken tumulad ken ni Satanas, ti kangrunaan a manangpardaya?
6, 7. Apay a nasken a liklikantayo ti mangpardaya iti asinoman?
6 Dagiti adipen ni Jehova masansan a maipasangoda kadagiti pammardaya ken ulbod a pammabasol. “Ti panguluen a papadi ken dagiti eskriba nagtalinaedda a sitatakder ken sipipinget a mangak-akusar [ken ni Jesus].” (Lucas 23:10) Ni Pablo ket siuulbod nga inakusaran ti Nangato a Padi a ni Ananias ken dagiti dadduma. (Aramid 24:1-8) Ti Biblia tukoyenna met ni Satanas kas “ti manangakusar kadagiti kakabsattayo, daydiay mangak-akusar kadakuada iti aldaw ken rabii iti sanguanan ti Diostayo.” (Apocalipsis 12:10) Dagidiay siuulbod a maak-akusar a kakabsat isuda dagiti napulotan a Kristiano ditoy daga kadagitoy maudi nga al-aldaw.
7 Awan ti Kristiano a mayat a mangpardaya iti asinoman wenno mangaramid kadagiti parbo a pammabasol. Ngem mabalin a maaramidtayo dayta no agtestigotayo maibusor iti maysa a tao a ditay pay ammo ti amin a detalye. Iti sidong ti Mosaiko a Linteg, ti maysa ket mabalin a madusa iti ipapatay no sipapakinakem a mangipaay iti ulbod a panangsaksi. (Exodo 20:16; Deuteronomio 19:15-19) Maysa pay, karaman kadagiti karimon ni Jehova ti “ulbod a saksi nga agyesngaw kadagiti kinaulbod.” (Proverbio 6:16-19) No kasta, sigurado a ditay kayat a tuladen ti kangrunaan a manangpardaya ken ulbod a manangakusar.
Liklikanyo ti Dana ti Orihinal a Mammapatay
8. Iti ania a pamay-an a ti Diablo “ket mammapatay idi a nangrugi”?
8 Ti Diablo ket maysa a mammapatay. Kinuna ni Jesus: “Dayta ket mammapatay idi a nangrugi.” (Juan 8:44) Sipud idi pinagtallikudna da Adan ken Eva manipud iti Dios, nagbalin ni Satanas a maysa a mammapatay. Inyegna ti ipapatay iti umuna nga agassawa ken iti kaputotanda. (Roma 5:12) Imutektekanyo ta maysa a persona ti mabalin laeng a mangaramid iti dayta, banag a di maaramidan ti maysa a prinsipio ti kinadakes.
9. Kas ipamatmat ti 1 Juan 3:15, kasano nga agbalintayo a mammapatay?
9 “Dika mamapatay,” kuna ti maysa kadagiti Sangapulo a Bilin a naited iti Israel. (Deuteronomio 5:17) Kinuna ni apostol Pedro kadagiti Kristiano: “Awan koma kadakayo ti agsagaba a kas manangpapatay.” (1 Pedro 4:15) Kas ad-adipen ni Jehova, saantayo a pumatay. Kaskasdi, makabasoltayo iti Dios no guraentayo ken tarigagayantayo a matay ti padatayo a Kristiano. “Tunggal maysa a manggura iti kabsatna mananggudas [wenno, “mammapatay”],” insurat ni apostol Juan, “ket ammoyo nga awan ti mananggudas nga agtalinaed kenkuana ti biag nga agnanayon.” (1 Juan 3:15; Naimbag a Damag Biblia) Naibilin kadagiti Israelita: “Dika guraen ti kabsatmo ita pusom.” (Levitico 19:17) Risutentayo koma a dagus ti aniaman a parikut a tumaud iti nagbaetantayo ken iti maysa a kapammatian tapno ti mammapatay a ni Satanas dina madadael ti Nakristianuan a panagkaykaysatayo.―Lucas 17:3, 4.
Sititibker a Sarangtenyo ti Kangrunaan a Managulbod
10, 11. Ania ti nasken nga aramidentayo tapno sititibker a masarangettayo ti kangrunaan a managulbod a ni Satanas?
10 Managulbod ti Diablo. “No sawenna ti ulbod,” kinuna ni Jesus, “agsao a maitunos iti bukodna a pagannayasan, agsipud ta isu maysa a managulbod ken ti ama ti kinaulbod.” (Juan 8:44) Ni Satanas nagulbod ken ni Eva, idinto a ni Jesus immay ditoy lubong tapno saksianna ti kinapudno. (Juan 18:37) Tapno sititibker a masarangettayo ti Diablo kas paspasurot ni Kristo, rumbeng a liklikantayo ti agulbod ken mangallilaw. Nasken nga ‘agsaotayo a sipupudno.’ (Zacarias 8:16; Efeso 4:25) Ni “Jehova a Dios ti kinapudno” bendisionanna laeng dagidiay napudno a Saksina. Dagiti nadangkes awan ti karbenganda a mangibagi kenkuana.―Salmo 31:5; 50:16; Isaias 43:10.
11 No pudno nga ipategtayo ti naespirituan a pannakawayawayatayo manipud kadagiti sataniko a kinaulbod, nasken a salimetmetantayo ti Kinakristiano, “ti dalan ti kinapudno.” (2 Pedro 2:2; Juan 8:32) Ti amin a Nakristianuan a sursuro buklenda “ti kinapudno ti naimbag a damag.” (Galacia 2:5, 14) Ti mismo a pannakaisalakantayo ket agpannuray iti ‘pannagnatayo iti kinapudno’—a salimetmetantayo dayta bayat a sititibker a sarangtentayo “ti ama ti kinaulbod.”―3 Juan 3, 4, 8.
Sarangtenyo ti Kangrunaan nga Apostata
12, 13. Kasano ti rumbeng a panangtratotayo kadagiti apostata?
12 Ti espiritu a parsua a nagbalin a Diablo ket sigud nga adda iti dasig ti kinapudno. Ngem “saan a nagtakder a di maisin iti kinapudno,” kinuna ni Jesus, “agsipud ta awan kenkuana ti kinapudno.” (Juan 8:44) Daytoy a kangrunaan nga apostata intultuloyna a binusor “ti Dios ti kinapudno.” Dadduma a Kristiano idi umuna a siglo natnagda “iti silo ti Diablo,” ket nagbalinda a biktimana gapu ta nagpaallilawda ken simiasida iti kinapudno. Gapuna, indagadag ni Pablo iti katrabahuanna a ni Timoteo a bagbagaanna ida buyogen ti kinaalumamay tapno umimbagda manen iti naespirituan ken makalapsutda manipud iti silo ni Satanas. (2 Timoteo 2:23-26) Siempre, nasaysayaat latta ti kumpet a sititibker iti kinapudno ket di pulos agpaallilaw kadagiti kapanunotan dagiti apostata.
13 Gapu ta impangagda ti Diablo ken dida linaksid dagiti kinaulbodna, nagapostata ti umuna a pagassawaan. Gapuna, rumbeng kadi nga umimdengtayo kadagiti apostata, basaen dagiti literaturada, wenno sukimaten dagiti Web site-da iti Internet? Saantayo nga aramiden dayta no ay-ayatentayo ti Dios ken ti kinapudno. Nasken a ditay ipalubos a makastrek dagiti apostata kadagiti pagtaengantayo wenno kablaawan man la ida, ta no aramidentayo dayta ‘makiramramantayo iti nadangkes nga ar-aramidna.’ (2 Juan 9-11) Ditay koma pulos agpaallilaw iti Diablo ta kayatna a panawantayo ti Nakristianuan a “dalan ti kinapudno” ket sumurottayo kadagiti ulbod a mannursuro a ‘mangiserserrek kadagiti makadadael pannursuro’ ken mangikagkagumaan a manggundaway kadatayo babaen ti “panangipakaammoda kadagiti parbo a sarsarita.”―2 Pedro 2:1-3, Naimbag a Damag Biblia.
14, 15. Ania ti impakdaar ni Pablo kadagiti panglakayen idiay Efeso ken iti katrabahuanna a ni Timoteo?
14 Ni Pablo binagaanna dagiti Kristiano a panglakayen idiay Efeso: “Asikasuenyo ti bagbagiyo ken ti isuamin nga arban, a kadakuada dinutokannakayo ti nasantuan nga espiritu kas manangaywan, tapno ipastoranyo ti kongregasion ti Dios, a ginatangna babaen ti dara ti bukodna nga Anak. Ammok a kalpasan ti ipapanawko sumrekto iti nagtetengngaanyo dagiti manangirurumen a lobo ket saandanto a tratuen a sidudungngo ti arban, ket manipud kadakayo tumakderto dagiti tattao ket agsaodanto iti tiritir a bambanag tapno iyadayoda a pasuroten kadakuada dagiti adalan.” (Aramid 20:28-30) Idi agangay, timmaud dagiti kasta nga apostata ket ‘nagsaoda iti tiritir a bambanag.’
15 Idi agarup 65 K.P., ti apostol indagadagna ken ni Timoteo nga ‘aramatenna a siuumiso ti sao ti kinapudno.’ “Ngem,” insurat ni Pablo, “adaywam dagiti ubbaw a panagsasao a sumalungasing iti nasantuan; ta rumang-aydanto iti ad-adda pay a di kinanadiosan, ket ti saoda agsaknapto a kas gangrena. Da Himeneo ken Fileto mairamanda kadakuada. Dagitoy met laeng a lallaki simiasida iti kinapudno, a kunkunada a napasamaken ti panagungar; ket iluluodda ti pammati ti sumagmamano.” Nangrugi idin ti apostata! “Nupay kasta,” innayon ni Pablo, “ti natibker a pamuon ti Dios agtalinaed a sitatakder.”—2 Timoteo 2:15-19.
16. Iti laksid dagiti panangallilaw ti kangrunaan nga apostata, apay a nakapagtalinaedtayo a nasungdo iti Dios ken iti Saona?
16 Ni Satanas masansan nga usarenna dagiti apostata kas paset ti panagreggetna a mangdadael iti pudno a panagdayaw, ngem saan a nagballigi. Idi agarup 1868, rinugian ni Charles Taze Russell ti naannad a panangsukimatna kadagiti nabayagen a naakseptar a doktrina dagiti relihion ti Kakristianuan ket natakuatanna dagiti saan nga umiso ti pannakaipakaawatda a linaon ti Kasuratan. Ni Russell ken ti sumagmamano nga agsapsapul iti kinapudno nangbukelda iti maysa a grupo a mangadal iti Biblia idiay Pittsburgh, Pennsylvania, U.S.A. Iti dandani 140 a tawen sipud idi, dagiti adipen ni Jehova ket nagtultuloy a rimmang-ay no maipapan iti pannakaammo ken panagayatda iti Dios ken iti Saona. Iti laksid dagiti panangallilaw ti kangrunaan nga apostata, dagitoy a pudno a Kristiano nakapagtalinaedda a nasungdo ken ni Jehova ken iti Saona gapu iti tulong ti naespirituan a kinasalukag ti klase matalek ken masirib nga adipen.―Mateo 24:45.
Dikay Pulos Agpaimpluensia iti Daydiay Agturturay iti Lubong
17-19. Ania ti lubong nga adda iti pannakabalin ti Diablo, ken apay a masapul a ditay ayaten dayta?
17 Ti sabali pay a pamay-an ni Satanas a mangsilo kadatayo ket babaen ti panangimpluensiana kadatayo tapno ayatentayo ti lubong―ti nakillo a kagimongan dagiti tattao a nayadayo iti Dios. Ni Jesus inawaganna ti Diablo kas “ti agturay iti lubong” ket kinunana: “Awan pannakabalinna kaniak.” (Juan 14:30) Ditay koma pulos agpapaimpluensia ken ni Satanas! Siempre, ammotayo a “ti intero a lubong adda iti pannakabalin [dayta] a nadangkes.” (1 Juan 5:19) Dayta ti makagapu a ti Diablo intukonna ken ni Jesus “dagiti amin a pagarian ti lubong” kasukat ti maysa nga inaapostata a panagdayaw―banag a naan-anay nga inlaksid ti Anak ti Dios. (Mateo 4:8-10) Ti lubong nga iturturayan ni Satanas kagurana dagiti pasurot ni Kristo. (Juan 15:18-21) Di pakasdaawan a ni apostol Juan pinakdaarannatayo a ditay ayaten ti lubong!
18 Insurat ni Juan: “Dikay ayaten ti lubong wenno uray ti bambanag nga adda iti lubong. No ti asinoman ayatenna ti lubong, ti ayat ti Ama awan kenkuana; agsipud ta amin a banag iti lubong—ti derrep ti lasag ken ti derrep dagiti mata ken ti panangiparammag iti sanikua a pagbiag ti maysa—saan nga agtaud iti Ama, no di ket agtaud iti lubong. Kanayonanna pay, ti lubong aglabas ken kasta met ti tarigagayna, ngem ti agaramid iti pagayatan ti Dios agtalinaed iti agnanayon.” (1 Juan 2:15-17) Masapul a ditay ayaten ti lubong, yantangay ti nailubongan a wagas ti panagbiag ket makaay-ayo iti managbasol a lasag ken naan-anay a maisalungasing kadagiti pagalagadan ni Jehova a Dios.
19 Kasano no mariknatayo a mangrugi nga ayatentayo daytoy a lubong? No kasta, ikararagtayo a tulongannatayo ti Dios a mangpaksiat iti dayta nga ayat ken kadagiti nainlasagan a tarigagay a nainaig iti dayta. (Galacia 5:16-21) Sigurado a pagreggetantayo a pagtalinaeden ti bagitayo nga “awanan mulit manipud iti lubong” no silalagiptayo a ‘dagiti nadangkes nga espiritu a puersa’ isuda ti di makita nga ‘agtuturay iti lubong’ dagiti nakillo a kagimongan dagiti tattao.―Santiago 1:27; Efeso 6:11, 12; 2 Corinto 4:4.
20. Apay a makuna a saantayo a “paset ti lubong”?
20 No maipapan kadagiti adalanna, kinuna ni Jesus: “Saanda a paset ti lubong, a kas kaniak a saan a paset ti lubong.” (Juan 17:16) Dagiti napulotan a Kristiano ken dagiti dedikado a kakaduada ikagkagumaanda ti agtalinaed a nadalus iti moral ken iti naespirituan, a naisinada iti daytoy a lubong. (Juan 15:19; 17:14; Santiago 4:4) Kaguranatayo daytoy dakes a lubong gapu ta agtultuloytayo a naisina kenkuana ken ‘ikaskasabatayo ti kinalinteg.’ (2 Pedro 2:5) Pudno, agbibiagtayo iti tengnga ti natauan a kagimongan, a pakairamanan dagiti mannakiabig, mannakikamalala, manangkikil, managrukbab iti idolo, mannanakaw, managulbod, ken mammartek. (1 Corinto 5:9-11; 6:9-11; Apocalipsis 21:8) Ngem ditay ang-angsen “ti espiritu ti lubong,” gapu ta ditay agpapaimpluensia iti daytoy a puersa a mangisungsong iti panagbasol.―1 Corinto 2:12.
Diyo Ikkan iti Lugar ti Diablo
21, 22. Kasanoyo a mayaplikar ti balakad ni Pablo a nailanad iti Efeso 4:26, 27?
21 Imbes nga agpaimpluensiatayo ‘iti espiritu ti lubong,’ agpapaiwanwantayo iti espiritu ti Dios, ta dayta ti mangpatanor kadatayo kadagiti galad a kas iti ayat ken panagteppel. (Galacia 5:22, 23) Dagitoy ti tumulong kadatayo a mangsaranget iti Diablo no rautenna ti pammatitayo. Kayatna nga ‘agpudottayo tapno dakes laeng ti maaramidantayo,’ ngem ti espiritu ti Dios tulongannatayo a ‘mangbaybay-a iti unget ken mangpanaw iti pungtot.’ (Salmo 37:8) Pudno, mabalin a nainrasonan no dadduma ti panagungettayo, ngem balakadannatayo ni Pablo: “Agpungtotkayo, nupay kasta dikay agbasol; saannakay koma a malnekan ti init a sipupungtotkayo pay, dikay met ikkan ti lugar ti Diablo.”—Efeso 4:26, 27.
22 Mabalin a makaaramidtayo iti basol no agtultuloytayo a sipupungtot. Dayta ti mangted iti Diablo iti gundaway a mangkibur iti talna ti kongregasion wenno mangtignay kadatayo a makipaset kadagiti dakes nga aramid. Gapuna, no adda di panagkikinnaawatan, masapul a risutentayo a dagus dayta iti nadiosan a wagas. (Levitico 19:17, 18; Mateo 5:23, 24; 18:15, 16) Agpaidalantayo koma iti espiritu ti Dios, agteppeltayo, ken ditay pulos ipalubos nga agrusing kadatayo ti sakit ti nakem, makadangran a pampanunot, ken gura uray pay no nainkalintegan ti pakaigapuan ti panagungettayo.
23. Ania a salsaludsod ti usigentayo iti sumaganad nga artikulo?
23 Napagsasaritaantayo ti sumagmamano a galad ti Diablo a ditay rumbeng a tuladen. Ngem mabalin a panunoten ti dadduma nga agbasbasa: Rumbeng kadi a pagbutngantayo ni Satanas? Apay a pakaruenna ti pannakaidadanes dagiti Kristiano? Ken kasano a maliklikantayo ti agbalin a biktima ti Diablo?
[Footnote]
a Kitaenyo ti parupa a serye a “Talaga Kadi nga Adda ti Diablo?” iti Ti Pagwanawanan a Nobiembre 15, 2005.
Ania ti Sungbatyo?
• Apay a rumbeng a ditay pulos mangpardaya iti asinoman?
• Maitunos iti 1 Juan 3:15, kasanotayo a maliklikan ti agbalin a mammapatay?
• Kasano ti rumbeng a panangtratotayo kadagiti apostata, ken apay?
• Apay a ditay rumbeng nga ayaten ti lubong?
[Salsaludsod]
[Ladawan iti panid 23]
Ditayo pulos ipalubos a dadaelen ti Diablo ti Nakristianuan a panagkaykaysatayo
[Dagiti Ladawan iti panid 24]
Apay nga indagadag ni Juan a ditay ayaten ti lubong?