Mu Si Ke Mwa Fa Diabulosi Sibaka
Mu Si Ke Mwa Fa Diabulosi Sibaka
“Mu si ke mwa fa Diabulosi sibaka.”—MAEFESE 4:27.
1. Ki kabakalañi ba bañata ha ba kakanya kuli Diabulosi u teñi luli?
KA LILIMO-LIMO, batu ba bañata ne ba nahananga kuli Diabulosi ki sibupiwa sa manaka se si na ni litaku ze peli, se si apezi ze fubelu ni se si itusisanga foloko ye tuna kwa ku nepela batu ba ba maswe mwa lihele la mulilo. Bibele ha i luti muhupulo wo. Kono ku si na kuliñi, lituto ze cwalo za buhata li tiselize ba bañata ku kakanya kuli Diabulosi u teñi luli kamba ku ba nahanisa kuli linzwi leo li talusa fela bumaswe.
2. Mañolo a bulelañi ka za Diabulosi?
2 Bibele i lu fa bupaki bwa ya n’a iponezi Diabulosi ni ya n’a ize u teñi luli. Jesu Kreste n’a mu boni mwa liluko la kwa moya kwa lihalimu mi n’a ambozi ni yena fa lifasi. (Jobo 1:6; Mateu 4:4-11) Nihaike kuli Mañolo ha patululi libizo la pili la sibupiwa sa kwa moya seo, a mu biza kuli ki Diabulosi (ili ku talusa “Musawani”) kakuli u sawanile Mulimu. Hape u bizwa Satani (ili ku talusa “Muhanyezi”) kakuli u hanyeza Jehova. Satani Diabulosi u bizwa “noha ya kale,” mwendi bakeñisa kuli n’a itusisize noha kwa ku puma Eva. (Sinulo 12:9; 1 Timotea 2:14) Mi hape u bizwa “ya maswe.”—Mateu 6:13. *
3. Ki ifi puzo ye lu ka nyakisisa?
3 Ka ku ba batanga ba Jehova, ni kamuta ha lu tokwi ku ba sina Satani, yena sila se situna sa Mulimu a nosi wa niti. Kacwalo lu lukela ku utwa kelezo ya muapositola Paulusi ye li: “Mu si ke mwa fa Diabulosi sibaka.” (Maefese 4:27) Ki mikwa mañi luli ya Satani ye lu sa swaneli ku likanyisa?
Mu Si Ke Mwa Likanyisa Musawani Yo Mutuna
4. “Ya maswe” n’a sawanile cwañi Mulimu?
4 Ki swanelo ku biza “ya maswe” y’o kuli ki Diabulosi, kakuli ki musawani. Busawana ki ku bulela buhata bo bu maswe-maswe ni ku sinya mutu libizo. Mulimu n’a laezi Adama kuli: “Kono kota ya ku ziba bunde ni bumaswe, yona u si ke wa i ca; kakuli nako y’o i ca, u ka shwa luli.” (Genese 2:17) Eva n’a ziba mulao wo, kono Diabulosi ka ku itusisa noha, a mu bulelela kuli: “Ku shwa, ha mu na ku shwa. Kono Mulimu u ziba kuli, nako ye mu i ca, meto a mina a ka tona, mi mu ka ba sina milimu, mu zibe bunde ni bumaswe.” (Genese 3:4, 5) B’o luli ne li busawani bo bu maswe bwa ku sawana Jehova Mulimu!
5. Ki kabakalañi Diotrefi ha n’a lukela ku fiwa mulatu wa busawani?
5 Maisilaele ne ba laezwi kuli: “U si ke wa zamaisa taba ya buhata mwa sicaba sa henu.” (Livitike 19:16) Ka za musawani ya n’a pilile mwa miteñi ya hae, muapositola Joani n’a ize: “Ni ñolezi Keleke; kono Diotrefi ya lata ku ipeya kwapili h’a lu amuheli. Cwale, ha ni taha, ni ka mi hupulisa misebezi ya hae, y’a eza h’a lu sebanga ka manzwi a’ na ni lunya.” (3 Joani 9, 10) Diotrefi n’a sebanga Joani mi n’a lukela ku fiwa mulatu. Ki ufi Mukreste ya sepahala ya n’a ka tabela ku ba sina Diotrefi ni ku likanyisa Satani, yena musawani yo mutuna?
6, 7. Ki kabakalañi ha lu swanela ku pima ku sawana mutu ufi kamba ufi?
6 Batanga ba Jehova hañata ba tamiwanga litaba za buhata ka t’ata. ‘Baprisita ba bahulu ni bañoli ne ba yemi, ku tama Jesu litaba ka ta’ta.’ (Luka 23:10) Ananiasi Muprisita yo Muhulu ni ba bañwi ne ba tamile Paulusi litaba za buhata. (Likezo 24:1-8) Mi Bibele hape i bulela kuli Satani ki ‘mutami wa banyani ba luna, ya ba tamanga litaba fapil’a Mulimu wa luna, musihali ni busihu.’ (Sinulo 12:10) Ba ba sweli ku tamwa litaba bao ki Bakreste ba ba tozizwe ba fa lifasi-mubu mwa mazazi a maungulelo a.
7 Ha ku na Mukreste ya swanela ku sawana mutu kamba ku mu tama litaba za buhata. Niteñi, nto yeo ya kona ku ezahala haiba lu si na bupaki kaufela pili lu si ka tama mutu litaba. Mwa Mulao wa Mushe, ku fa bupaki bwa buhata ka bomu ne ku kona ku tisa kuli ya file bupaki bwa buhata y’o a bulaiwe. (Exoda 20:16; Deuteronoma 19:15-19) Mi hape lika ze masila ku Jehova li kopanyeleza “paki ya buhata, ye bulela lishano.” (Liproverbia 6:16-19) Kaniti ha lu tabeli ku likanyisa musawani ni mutami wa litaba yo mutuna.
Mu Pime Mikwa ya Mubulai wa kwa Makalelo
8. Diabulosi n’a bile cwañi “mubulai isali kwa makalelo”?
8 Diabulosi ki mubulai. Jesu n’a ize: “Ki mubulai isali kwa makalelo.” (Joani 8:44) Satani u zwezipili ku ba mubulai ku zwa kwa makalelo ha n’a kelusize bo Adama ni Eva ku Mulimu. N’a tahisize lifu kwa batu ba pili ni bana ba bona. (Maroma 5:12) Mu lemuhe kuli ki mutu fela ya kona ku eza lika zeo, isi fela bumaswe.
9. Lu kona cwañi ku ba babulai, sina mo ku boniselizwe kwa 1 Joani 3:15?
9 O muñwi wa Milao ye Lishumi ye ne filwe ku Isilaele u li: “U si ke wa bulaya.” (Deuteronoma 5:17) Ha n’a ñolela Bakreste, muapositola Pitrosi n’a ize: “Ku mina ku tokwahale ya utwiswa butuku kabakala kuli ki mubulai.” (1 Pitrosi 4:15) Kacwalo ka ku ba batanga ba Jehova, ha lu koni ku bulaya mutu. Niteñi, ne lu ka ba ni mulatu ku Mulimu ha ne lu ka toya Mukreste yo muñwi ni ku mu lakaleza ku shwa. Muapositola Joani n’a ñozi kuli: “Mutu ni mutu ya toile mwanahabo ki mubulai; mi mwa ziba kuli ha ku na mubulai ye bupilo bo bu sa feli bu inzi ku yena.” (1 Joani 3:15) Maisilaele ne ba laezwi kuli: “U si ke wa toya wahenu mwa pilu ya hao.” (Livitike 19:17) Haike lu tatulule kapili butata bo bu zuha mwahal’a luna ni mulumeli yo muñwi, ilikuli Satani ya li mubulai a si ke a ngundunganya swalisano ya luna ya Sikreste.—Luka 17:3, 4.
Mu Hanele Lihata Le Lituna
10, 11. Lu lukela ku ezañi kuli lu hanele Satani lihata le lituna?
10 Diabulosi ki lihata. Jesu n’a ize: “H’a bulela lishano, u bulela s’a li sona luli; kakuli ki lihata mi ki ndat’ahe lishano.” (Joani 8:44) Satani n’a pumile Eva, kono Jesu yena n’a tile mwa lifasi ku t’o paka niti. (Joani 18:37) Kuli lu hanele Diabulosi ka ku ba balateleli ba Kreste, ha lu lukeli ku bulela lishano kamba buhata. Lu lukela ku ‘bulela niti.’ (Zakaria 8:16; Maefese 4:25) ‘Jehova Mulimu wa niti’ u fuyola fela Lipaki za hae ba ba bulela niti. Ba ba maswe ha ba na tukelo ya ku mu sebeleza.—Samu 31:5; 50:16; Isaya 43:10.
11 Haiba lu nga ka butuna tukuluho ya luna ya kwa moya ya ku lukuluha kwa bupumi bwa Satani, lu ka kumalela kwa Bukreste bo bu li “nzila ya niti.” (2 Pitrosi 2:2; Joani 8:32) Lituto za Sikreste kaufela li tomile fa “niti ya Evangeli.” (Magalata 2:5, 14) Ku puluswa kwa luna ka sibili ku itingile fa ku “zamaya mwa niti”—ili ku kumalela kwa niti ni ku hanyeza “ndat’ahe lishano.”—3 Joani 3, 4, 8.
Mu Hanyeze Mukwenuheli Yo Mutuna
12, 13. Lu swanela ku nga cwañi bakwenuheli?
12 Sibupiwa sa kwa moya se ne si til’o ba Diabulosi ne si li mwa niti sapili. Kono Jesu n’a ize: “H’a ini mwa niti, kakuli ha ku na niti ku yena.” (Joani 8:44) Mukwenuheli yo mutuna y’o u sa zwelapili ku hanyeza “Mulimu wa niti.” Bakreste ba bañwi ba kwa makalelo ne ba swasizwe mwa “liteo za Diabulosi,” mwendi bakeñisa kuli ne ba yauluzwi ni ku keluha mwa niti. Kacwalo Paulusi n’a susuelize mulikan’a hae Timotea kuli a ba sikulule ka musa ilikuli ba kone ku baka kwa moya ni ku iswasulula mwa liteo za Satani. (2 Timotea 2:23-26) Kamaniti, nto ye nde ye lu swanela ku eza pili ki ku kumalela kwa niti ilikuli lu si ke lwa swasiwa ki mibonelo ya bukwenuheli.
13 Bakeñisa kuli batu ba pili ne ba teelelize ku Diabulosi ni ku sa hanyeza buhata bwa hae, ne ba bile bakwenuheli ni bona. Kacwalohe, kana lwa swanela ku teeleza kwa bakwenuheli, ku bala libuka za bona, kamba ku batisisa za bona fa Intaneti? Haiba lu lata Mulimu ni ku lata niti, ha lu na ku eza cwalo. Ha lu swaneli ku lumeleza bakwenuheli mwa mandu a luna kamba nihaiba ku ba lumelisa, kakuli ku eza cwalo ku ka lu bisa ‘ba ba swalisana ni bona mwa likezo za bona ze maswe.’ (2 Joani 9-11) Haike ni kamuta lu si weli mwa bupumi bwa Diabulosi ka ku siya “nzila ya niti” kuli lu latelele baluti ba buhata ba ba bata ku “kenya ka butali lituto ze sinya” ni ba ba lika ku ‘lu puma ka manzwi a’ butali.’—2 Pitrosi 2:1-3.
14, 15. Ki temuso mañi ya n’a file Paulusi kwa maeluda ba kwa Efese ni ku mulikan’a hae Timotea?
14 Paulusi n’a bulelezi maeluda ba Sikreste ba kwa Efese kuli: “Mu itibelele, mi mu lise mutapi kaufela o mu beilwe balibeleli ba ona ki moya o kenile, ku uta keleke ya Mulimu ye a itekezi ka mali a [Mwan’a] hae luli, a mwa mubili wa hae. Kakuli na ziba kuli, ha ni se ni ile, ku ka t’o kena ku mina litongwani ze buhali, ze li si ke za utwela mutapi butuku. Mi hape ni mwahal’a mina luli, ku ka zwa banna ba ba ka bulela litaba ze kopami, kuli balutiwa ba ba latelele.” (Likezo 20:28-30) Nako ha ne inze i ya, bakwenuheli ba ba cwalo ne ba bonahezi mi ba “bulela litaba ze kopami.”
15 Ibat’o ba ka 65 C.E., muapositola y’o n’a susuelize Timotea ku “aba Linzwi la niti ka mukwa o lukile.” Paulusi n’a ñozi kuli: “Kono u hane litaba za ku buabua ko ku si na tuso, za butu fela; ba ba ya ka zona ba ekeza kwa bunyefuli. Manzwi a bona a ka yepa sina silonda; ku bona ku na ni Imeneo ni Fileto; ki ba ba keluhile niti, ba ba li, zuho ya bafu i se i ezahezi; mi ba wisa cwalo tumelo ya ba bañwi.” Bukwenuheli ne se bu kalisize! Paulusi n’a ekelize ku ñola kuli: “Nihakubacwalo, mutomo wa Mulimu u tiile.”—2 Timotea 2:15-19.
16. Ku si na taba ni bupumi bwa mukwenuheli yo mutuna, ki kabakalañi ha lu zwezipili ku sepahala ku Mulimu ni Linzwi la hae?
16 Satani hañata s’a itusisize bakwenuheli ka mulelo wa ku silafaza bulapeli bwa niti, kono u palezwi. Ibat’o ba ka silimo sa 1868, bo Charles Taze Russell ne ba kalisize ku nyakisisa ka butungi lituto ze ne ba lumelanga ba likeleke za Krestendomu ka lilimo-limo, mi ba fumana mo ne ba talusezanga Mañolo ka mafosisa. Bo Russell ni ba bañwi ba sikai ba ne ba bata niti ba kalisa sitopa sa ku ituta Bibele mwa Pittsburgh, Pennsylvania, ili kwa U.S.A. Mwa lilimo ze bat’o eza 140 ku zwa f’o, batanga ba Jehova ba ekelize kwa zibo ya bona ni lilato la bona la ku lata Mulimu ni Linzwi la hae. Ku si na taba ni bupumi bwa mukwenuheli yo mutuna, ku tona kwa moya kwa sitopa sa mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso ku konisize Bakreste ba niti bao ku zwelapili ku sepahala ku Jehova ni Linzwi la hae.—Mateu 24:45.
Mu Si Ke Mwa Zamaiswa ki Mulena wa Lifasi
17-19. Lifasi le li lapalezi mwatas’a m’ata a Diabulosi ki nto mañi, mi ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku li lata?
17 Satani hape u lika ku lu swasa ka ku lu shemba-shemba kuli lu late lifasi le, ona batu ba ba si ka luka ba ba ikauhanyize ku Mulimu. Jesu n’a bulezi kuli Diabulosi ki “mulena wa lifasi,” mi n’a ize: “H’a na se siñwi ku na.” (Joani 14:30) Haike lu si zamaiswi ki Satani! Kono lu lemuhe kuli “lifasi kamukana li lapalezi mwatas’a ya maswe.” (1 Joani 5:19) Kacwalo Diabulosi n’a ka kona ku fa Jesu “mibuso kamukana ya lifasi” ha n’a ka ba mukwenuheli ka ku mu kubamela fela hañwi, ili nto ya n’a hanile patalaza Mwan’a Mulimu y’o. (Mateu 4:8-10) Lifasi le li busiwa ki Satani li toile balateleli ba Kreste. (Joani 15:18-21) Kona libaka muapositola Joani ha n’a lu lemusize kuli lu si ke lwa lata lifasi!
18 Joani n’a ñozi kuli: “Mu si ke mwa lata lifasi, nihaiba ze mwateñi mwa lifasi; mutu h’a lata lifasi, lilato la Ndate ha li yo ku yena. Kakuli ze mwa lifasi kaufela, takazo ya nama, ni takazo ya meto, ni buikuhumuso bwa bupilo, ha li zwi ku Ndate, kono li zwa mwa lifasi. Mi lifasi la fela, ni takazo ya lona; kono ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.” (1 Joani 2:15-17) Ha lu swaneli ku lata lifasi, kakuli mupilelo wa batu ba lifasi ki wa takazo ya nama mi ha u lumelelani luli ni likuka za Jehova Mulimu.
19 Ku cwañi haiba lu ikutwa kuli lu lata lifasi mwa lipilu za luna? Haike lu kupe Mulimu ka tapelo kuli a lu tuse ku pima lilato leo ni litakazo za nama ze bonisa lilato la lifasi. (Magalata 5:16-21) Kaniti lu ka satalala ku ipabalela ‘ku za lifasi lu si na koli’ haiba lu hupula kuli “mioya ye lunya” ki yona ye li “malen’a lifasi” ba ba sa bonahali ili ba ba busa nyangela ya batu ba ba si ka luka.—Jakobo 1:27; Maefese 6:11, 12; 2 Makorinte 4:4.
20. Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli ‘ha lu ba lifasi’?
20 Ka za balutiwa ba hae, Jesu n’a ize: “Hasi ba lifasi, sina na ha ni si wa lifasi.” (Joani 17:16) Bakreste ba ba tozizwe ni balikani ba bona ba ba ineezi ba satalala ku kena mwa muzamao ni kwa moya, ili ku ikauhanya kwa lifasi. (Joani 15:19; 17:14; Jakobo 4:4) Lifasi le li si ka luka le li lu toile kakuli lwa ikauhanya ku lona mi lu ‘babuleli ba ku luka.’ (2 Pitrosi 2:5) Ki niti kuli lu pila mwahal’a batu ba ba kopanyeleza mahule, babuki, ba ba hamula ba bañwi, ba ba lapela milimu, masholi, mahata, ni matahwa. (1 Makorinte 5:9-11; 6:9-11; Sinulo 21:8) Kono ha lu buyeli “moya wa lifasi,” kakuli ha lu zamaiswi ki ona moya wo o susueza batu ku eza lika ze maswe.—1 Makorinte 2:12.
Mu Si Fi Diabulosi Sibaka
21, 22. Mu kona cwañi ku mamela kelezo ya Paulusi ye ñozwi kwa Maefese 4:26, 27?
21 Ku fita ku zamaiswa ki “moya wa lifasi,” lu zamaiswa ki moya wa Mulimu, o’ lu konisa ku ba ni tulemeno to tu cwale ka lilato ni buiswalo. (Magalata 5:22, 23) Tulemeno t’o tu lu tusa kuli lu tiyele litwaniso za Diabulosi za ku lwanisa tumelo ya luna. U bata kuli lu ‘filikane ku fitela lu eza sibi,’ kono moya wa Mulimu u lu tusa ku ‘lisela ku fela pilu ni ku tuhela ku halifa.’ (Samu 37:8) Ki niti kuli fokuñwi lwa kona ku halifa ka mabaka a utwahala, kono Paulusi u lu eleza kuli: “Niha mu ka halifa mu si ke mwa eza sibi; mu si ke mwa likelelwa ki lizazi mu nze mu halifile, mi mu si ke mwa fa Diabulosi sibaka.”—Maefese 4:26, 27.
22 Ku halifa kwa luna ku kona ku lu ezisa sibi haiba lu zwelapili inge lu halifile honacwalo. Haiba lu zwelapili ku halifa, lu kona ku fa Diabulosi sibaka sa ku tisa lifapahano mwa puteho kamba ku lu susueza ku eza lika ze maswe. Kacwalo lu tokwa ku tatulula kapili-pili butata bwa luna ni ba bañwi ka nzila ya tokwa Mulimu. (Livitike 19:17, 18; Mateu 5:23, 24; 18:15, 16) Kacwalohe, haike lu etelelwe ki moya wa Mulimu, lu be ni buiswalo mi lu si ke lwa tuhelela nihaiba ku halifa ka mabaka a’ utwahala ku lu bisa ni situhu, ndimbelela, ni sitoyo.
23. Ki lifi lipuzo ze lu ka nyakisisa mwa taba ye tatama?
23 Lu nyakisisize mikwa ye miñwi ya Diabulosi ye lu sa swaneli ku likanyisa. Kono babali ba bañwi ba kana ba ipuza kuli: Kana lwa swanela ku saba Satani? Ki kabakalañi ha sotezanga batu kuli ba nyandise Bakreste? Mi lu kona cwañi ku pima ku komiwa ki Diabulosi?
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 2 Mu bone makepe a pili a Tora ya ku Libelela ya November 15, 2005, ye na ni toho ya taba ye li: “Kana Diabulosi U Teñi Luli?”
Mu Kona ku Alaba Cwañi?
• Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku sawana mutu?
• Ka ku ya ka 1 Joani 3:15, lu kona cwañi ku ambuka bubulai?
• Lu lukela ku nga cwañi bakwenuheli, mi ki kabakalañi?
• Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku lata lifasi?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 23]
Ha lu na ku tuhelela Diabulosi ku ngundunganya swalisano ya luna ya Sikreste
[Maswaniso a fa likepe 24]
Ki kabakalañi Joani ha n’a lu elelize kuli lu si ke lwa lata lifasi?