Aua Ne‘i Tuuina Atu se Mea e Mautū ai le Tiapolo
Aua Neʻi Tuuina Atu se Mea e Mautū ai le Tiapolo
“Aua foʻi neʻi tuuina atu e outou se mea e mautū ai le tiapolo.”—EFESO 4:27.
1. Aiseā ua faaluafesasi ai isi pe e iai moni se Tiapolo?
UA LOA tausaga o talitonu tagata, o le Tiapolo e iai ni ona seu ma vae pei o se manu, e mūmū lona tino ma e iai lana tui e lafo ai tagata amioleaga i le afi. E lē lagolagoina e le Tusi Paia lenā manatu. O manatu sesē faapena, ua faaluafesasi ai le anoanoaʻi o tagata pe e iai moni se Tiapolo, pe latou te manatu foʻi o le upu tiapolo e faasino atu i manatu ma tuʻinanauga leaga.
2. O ā ni faamatalaga moni a le Tusi Paia e faatatau i le Tiapolo?
2 O loo taʻua i le Tusi Paia faamatalaga a ē na vaaitino i le Tiapolo, ma molimau manino e iloa ai e iai moni le Tiapolo. Na vaai Iesu i le Tiapolo a o i lugā i le lagi, ma na la talanoa foʻi a o soifua Iesu i le lalolagi. (Iopu 1:6; Mataio 4:4-11) E ui e lē o faailoa mai e le Tusi Paia le igoa muamua o lenei agaga, ae ua taʻua o ia o le Tiapolo (o lona uiga o “Lē Taufaaleaga”) auā na ia taufaaleaga i le Atua. Ua faaigoa foʻi o ia o Satani (o lona uiga o “Lē Tetee”), auā na tetee o ia i le Atua. O loo taʻua Satani le Tiapolo o “le gata tuai lea,” ona na ia faaaogāina se gata e faasesē ai Eva. (Faaaliga 12:9; 1 Timoteo 2:14) Ua taʻua foʻi o ia o ‘lē e leaga.’—Mataio 6:13. *
3. O le ā le fesili o le a tatou iloiloina?
3 Tatou te lē fia faaaʻoaʻo iā Satani le fili sili o le Atua moni, ona o i tatou o auauna a Ieova. I le ma lea, ia tatou mulimuli i le fautuaga a Paulo: “Aua foʻi neʻi tuuina atu e outou se mea e mautū ai le tiapolo.” (Efeso 4:27) O ā ni uiga o Satani e lē tatau ona tatou faaaʻoaʻo i ai?
Aua Neʻi Faaaʻoaʻo i Lē e Sili Ona Taufaaleaga
4. Na faapefea e ‘lē e leaga’ ona taufaaleaga i le Atua?
4 Ua talafeagai ona taʻua ‘lē e leaga’ o le Tiapolo, ona e taufaaleaga o ia. O le taufaaleaga, o le faia lea o ni tala pepelo ma le matuiā ina ia faaleaga ai se tasi. Na fetalai le Atua iā Atamu: “O le laau e iloa ai le lelei ma le leaga, aua e te ʻai ai; auā o le aso e te ʻai ai e te oti ai lava.” (Kenese 2:17) O le tala lenā na taʻu atu iā Eva. Ae na faapea atu le Tiapolo iā Eva e ala i se gata: “Lua te lē oti lava; auā ua silafia e le Atua, o le aso lua te aai ai, e pupula ai o oulua mata; ona avea ai lea o oulua e pei ni atua o loo iloa le lelei ma le leaga.” (Kenese 3:4, 5) O ni tala matuiā e taufaaleaga ai Ieova!
5. Aiseā na tatau ai ona nofosala Tioterifi i le faia o tala taufaaleaga?
5 Na faatonuina le nuu o Isaraelu: “Aua e te fealuaʻi i lou nuu ma ē feaveaveaʻi [pe taufaaleaga].” (Levitiko 19:16) Na tusi Ioane e uiga i se tagata e taufaaleaga i ona aso: “Na ou tusi atu i le ekalesia, a o Tioterifi, o lē fia sili iā te i latou, e lē talia i matou e ia. O le mea lea, pe a aʻu alu atu, ou te faamanatu ai lana amio o loo faia e ia, o loo tuaupua mai iā i matou i upu leaga.” (3 Ioane 9, 10) Na tatau ona nofosala Tioterifi ona o lona faia o tala taufaaleaga e uiga iā Ioane. E lē manaʻo se Kerisiano faamaoni ia pei o Tioterifi, ma faaaʻoaʻo i lē e sili ona taufaaleaga o le Tiapolo!
6, 7. Aiseā tatou te mananaʻo ai e ʻalofia le taufaaleaga i isi?
6 E masani ona faia tala pepelo ma moliaga sesē e uiga i auauna a Ieova. ‘Ua tutū le ʻau ositaulaga sili ma le ʻau tusiupu, ua latou molia Iesu.’ (Luka 23:10) Na molia sesē Paulo e le ositaulaga sili o Anania ma isi tagata. (Galuega 24:1-8) Ua fai mai foʻi le Tusi Paia o Satani o “lē na molia o tatou uso, o lē na molia i latou i luma o lo tatou Atua i le ao ma le pō.” (Faaaliga 12:10) O nei uso ua molia, o Kerisiano faauuina i le lalolagi i nei aso e gata ai.
7 E lē tatau i se Kerisiano ona fai ni tala taufaaleaga, po o ni moliaga sesē e uiga i se isi tagata. Ae e ono tupu lenā mea, pe afai e fai muamua sa tatou tala e uiga i se tagata, ae tatou te lē iloa mea uma na tutupu. I ona pō o le Tulafono a Mose, e faasala i le oti se tagata e molimau pepelo ma le loto i ai. (Esoto 20:16; Teuteronome 19:15-19) E inosia foʻi e Ieova le tagata e “molimau pepelo, na te tautala i mea pepelo.” (Faataoto 6:16-19) O lea la, tatou te lē fia faaaʻoaʻo i le Tiapolo o lē e sili i le taufaaleaga ma le molimau pepelo.
Ia Teena Ala o le Uluaʻi Fasioti Tagata
8. Na faapefea ona avea le Tiapolo ma ‘fasioti tagata talu le amataga’?
8 E fasioti tagata le Tiapolo. Na fetalai Iesu “o le fasioti tagata ia talu le amataga.” (Ioane 8:44) Na amata ona avea Satani ma fasioti tagata, ina ua ia uunaʻia Atamu ma Eva ia lē usiusitai i le Atua. Na ia aumaia le oti i le uluaʻi ulugalii ma la laʻua fanau. (Roma 5:12) Ia mātau mai, o lenei gaoioiga na faia e se tasi, ae e leʻi faia e se manatu leaga.
9. E faapefea ona avea i tatou ma fasioti tagata e tusa ai ma le 1 Ioane 3:15?
9 O se tasi lenei o Tulafono e Sefulu na avatu iā Isaraelu: “Aua e te fasioti tagata.” (Teuteronome 5:17) Na tusi atu Peteru i Kerisiano: “Aua foʻi neʻi ala ona faatigāina so outou ina ua fasioti tagata.” (1 Peteru 4:15) Tatou te lē fasioti tagata ona tatou te auauna iā Ieova. Ae tatou te nofosala i luma o le Atua, pe a tatou ita i so tatou uso Kerisiano ma manatu e lelei pe a oti o ia. Na tusi Ioane: “O i latou uma o ē ʻinoʻino i o latou uso, o fasioti tagata i latou; ua outou iloa foʻi e leai se fasioti tagata e tumau iā te ia le ola faavavau.” (1 Ioane 3:15) Na faatonuina tagata Isaraelu: “Aua e te ʻinoʻino i lou uso i lou loto.” (Levitiko 19:17) Ia vave ona tatou gaoioi e foʻia se faafitauli i lo tatou va ma se uso Kerisiano. Auā a leai, o le a faatamaʻia lo tatou autasi o ni Kerisiano, e Satani le fasioti tagata.—Luka 17:3, 4.
Ia Tetee Atu i Lē e Sili Ona Pepelo
10, 11. O ā mea ia tatou faia ina ia tetee atu ai i lē e sili ona pepelo o Satani?
10 E pepelo Satani. Na fetalai Iesu: “A tautala ia i le tala pepelo, o lana lava lea e tautala aʻi, auā o le pepelo ia, ma le tamā o le pepelo.” (Ioane 8:44) Na pepelo Satani iā Eva, ae na afio mai Iesu i le lalolagi ina ia molimau i le upu moni. (Ioane 18:37) E lē tatau ona tatou faia ni tala pepelo ma le taufaasesē auā o i tatou o soo o Keriso, ma tatou te mananaʻo e tetee atu i le Tiapolo. E tatau ona tatou “tautala i upu moni.” (Sakaria 8:16; Efeso 4:25) E faamanuia e ‘Ieova le Atua faamaoni’ na o ana Molimau faamaoni. E lē mafai ona avea ē amio leaga ma sui o le Atua.—Salamo 31:5; 50:16; Isaia 43:10.
11 Tatou te taofimau i “le ala o le upu moni,” pe a tatou talisapaia lo tatou saʻolotoga faaleagaga mai pepelo a Satani. (2 Peteru 2:2; Ioane 8:32) O “upu moni a le tala lelei” e faasino atu i aʻoaʻoga uma faa-Kerisiano. (Kalatia 2:5, 14) E faalagolago lo tatou faaolataga i le “savavali . . . i le upu moni” ma tausiusi i ai, ma tetee atu i “le tamā o le pepelo.”—3 Ioane 3, 4, 8.
Tetee Atu i Lē ua Taulamua i le Fulitua i le Upu Moni
12, 13. E ao faapefea ona tatou feutagaʻi ma ē ua fulitua i le upu moni?
12 O le agelu lea na avea mulimuli ane ma Tiapolo, na iai muamua o ia i le upu moni. Ae na fetalai Iesu “e lē tū lava ia i le upu moni, auā e lē o i totonu lava iā te ia le upu moni.” (Ioane 8:44) Na taulamua o ia i le fulitua i le upu moni, ma matuā tetee i “le Atua faamaoni.” Na paʻūʻū atu isi Kerisiano o le uluaʻi senituri i “mailei a le tiapolo,” ona na faasesēina e le Tiapolo ma lē tausisi ai i le upu moni. Na timaʻi atu Paulo iā Timoteo ina ia aʻoaʻi atu iā te i latou ma le agamalu, ina ia toe lelei ai lo latou itu faaleagaga ma saʻoloto ai mai mailei a Satani. (2 Timoteo 2:23-26) E sili atu ona lelei le taofimau i le upu moni, na i lo le maileia i manatu o ē ua fulitua i le upu moni.
13 Na fulitua Atamu ma Eva i le upu moni ona na faalogo i le Tiapolo, ma la te leʻi teena ana tala pepelo. Pe e tatau la ona tatou faalogo i ē ua fulitua i le upu moni, ma faitauina a latou lomiga, pe tilofaʻia foʻi a latou faamatalaga i le Initineti? E leai, aemaise pe a tatou alolofa i le Atua ma naunau i le upu moni. Aua neʻi o tatou faatagaina ni tagata faapena i totonu o o tatou fale pe faamālō foʻi i ai, auā e tusa lenā ma lo tatou ‘faatasi ma i latou i a latou galuega leaga.’ (2 Ioane 9-11) Aua neʻi o tatou talitonu i togafiti a le Tiapolo e ala i le tuulafoaʻia o “le ala o le upu moni,” ma mulimuli atu i aʻoaʻo pepelo o ē e aʻoaʻoina manatu e leaga ai, ma taumafai e “faavalea” i tatou i upu faaoleole.—2 Peteru 2:1-3.
14, 15. O le ā le lapataʻiga a Paulo i toeaina i Efeso atoa foʻi ma Timoteo?
14 O le tala lenei a Paulo i toeaina Kerisiano i Efeso: “Inā tausi ia outou iā te outou, atoa ma le lafu mamoe uma lava ua tofia ai outou e le Agaga Paia e fai ma leoleo, ia leoleo atu i le ekalesia a le Atua, ua faatauina e ia mona i lona lava toto. Auā o aʻu nei, ua ou iloa lenei mea, pe a mavae ona ou alu, e oo mai iā te outou luko sauā o ē lē faasaoina le lafu mamoe. E tupu mai foʻi iā te outou lava tagata e tautala mai i mea faapiʻopiʻo, e fetoso ese ai le ʻau soo ia mulimuli iā i latou.” (Galuega 20:28-30) Na iai ē na fulitua mulimuli ane i le upu moni, ma “tautala mai i mea faapiʻopiʻo.”
15 Na augani atu Paulo iā Timoteo ia “talaʻitonuina le upu moni” e pe tusa o le 65 T.A. Na tusi atu Paulo: “A ia e taumamao ma upu faalelalolagi ma le lē aogā; auā e tupu atili ai le amio faalēmataʻu, o a latou upu foʻi e aati pei o se papala; e i ai Umenio ma Fileto; o i laʻua ia ua sesē i le upu moni i lo latou faapea ane, ua mavae lava le toe tū, Ua faaliliu ese ai nisi tagata i le faatuatua.” Ua fulitua tagata i le upu moni! Ona toe faapea atu lea o Paulo: “A e ui lava i lea, o le faavae mau o le Atua e tu lava lea.”—2 Timoteo 2:15-19.
16. E ui lava i togafiti a lē ua taulamua i le fulitua i le upu moni, ae aiseā ua tatou tumau ai ma le faamaoni iā Ieova ma lana Afioga?
16 O se togafiti masani a Satani e faaleaga ai le tapuaʻiga moni, o gaoioiga ia a tagata ua fulitua i le upu moni. Ae e lē manuia Satani. Pe tusa o le 1868 na amata ai ona tilofaʻia lelei e Charles Taze Russell, talitonuga ua leva ona aʻoaʻoina e lotu ua taʻua o Kerisiano, ma iloa ai e lē ōgatusa ma le Tusi Paia. Na amata e Russell ma ni tagata e naunau i le upu moni, se vaega e suʻesuʻeina le Tusi Paia i Pittsburgh, Pennsylvania, i Amerika. Ua toetoe atoa le 140 tausaga talu mai lenā taimi, ma ua tuputupu aʻe le iloa ma le alofa o auauna a Ieova iā te ia, aemaise lo latou naunau i lana Afioga. E ui lava i togafiti a lē ua taulamua i le fulitua i le upu moni, ae ua tumau ma le faamaoni nei Kerisiano moni iā Ieova ma lana Afioga, ona o le mataala faaleagaga o le vasega o le auauna faamaoni ma le mafaufau.—Mataio 24:45.
Aua Neʻi Maua e le Alii o le Lalolagi se Mea iā te Outou
17-19. O ai le lalolagi lea o loo nofo toʻilalo i le Tiapolo, ma aiseā e lē tatau ai ona tatou mananaʻo i ai?
17 O se isi auala e taumafai ai Satani e maileia i tatou, o le faaosooso lea o i tatou ia mananaʻo i le lalolagi, lea e faasino atu i tagata ua lē anaana i le Atua. Na faaigoa e Iesu le Tiapolo o “le alii o lenei lalolagi” ma faapea mai: “E lē maua e ia se mea iā te aʻu.” (Ioane 14:30) Aua neʻi maua e Satani se mea iā te i tatou! Peitaʻi, ua tatou iloa “o le lalolagi uma o loo nofo toʻilalo i [lē o] loo leaga.” (1 Ioane 5:19) O le ala lea na mafai ai e le Tiapolo ona ofo atu iā Iesu “malo uma o le lalolagi,” pe a faia e Iesu se gaoioiga e fulitua ai i le upu moni, lea na matuā teena e le Alo o le Atua. (Mataio 4:8-10) E ʻinoʻino le lalolagi a Satani i soo o Keriso. (Ioane 15:18-21) E lētioa a lapataʻi mai Ioane e aua neʻi o tatou mananaʻo i le lalolagi!
18 Na tusi Ioane: “Aua tou te mananaʻo i le lalolagi, po o mea o i ai i le lalolagi. Pe afai e manaʻo se tasi i le lalolagi, e lē o iā te ia le alofa i le Tamā. Auā o mea uma lava o i le lalolagi, o le tuʻinanau o le tino, ma le tuʻinanau o mata, ma le faalialia o lenei olaga, e lē mai le Tamā ia, a e mai le lalolagi. E mavae atu foʻi le lalolagi, atoa ma lona tuʻinanau, a o lē fai le finagalo o le Atua, e tumau lea e faavavau.” (1 Ioane 2:15-17) E lē tatau ona tatou mananaʻo i le lalolagi, auā o mea na e tuʻinanau i ai le tino augavale, lea e matuā feteenaʻi ma tapulaa a Ieova le Atua.
19 Ae faapefea pe a manaʻonaʻo o tatou loto i le lalolagi? Ia tatou tatalo i le fesoasoani a le Atua ina ia aveesea lo tatou manaʻo i le lalolagi ma tuʻinanauga o le tino. (Kalatia 5:16-21) Afai tatou te manatua o “agaga leaga” o “alii” na e lē vaaia o lenei lalolagi o ē e pulea tagata amioleaga, ona tatou saga finafinau lea ina ia lē ‘pisia i le lalolagi.’—Iakopo 1:27; Efeso 6:11, 12; 2 Korinito 4:4.
20. Aiseā e faapea atu ai “e lē ni o le lalolagi” i tatou?
20 Na fetalai Iesu e faatatau i ona soo: “E lē ni o le lalolagi i latou, faapei o aʻu foʻi, ou te lē so le lalolagi aʻu.” (Ioane 17:16) E taumafai Kerisiano faauuina ma a latou aumea ina ia mamā a latou amio ma lo latou itu faaleagaga, ia tutū ese mai le lalolagi. (Ioane 15:19; 17:14; Iakopo 4:4) E ʻinoʻino lenei lalolagi amioleaga iā i tatou, ona tatou te tutū ese mai iā i latou ma tatou te “talaʻi le amiotonu.” (2 Peteru 2:5) E moni o loo tatou nonofo i le lalolagi lea o loo iai tagata faitaaga, mulilua, o ē fao mea, ifo i tupua, gāoi, pepelo ma onanā. (1 Korinito 5:9-11; 6:9-11; Faaaliga 21:8) Peitaʻi, tatou te lē aafia i “le agaga o lenei lalolagi,” auā e lē taaʻina i tatou e lenei agaga faatupu mea leaga.—1 Korinito 2:12.
Aua Neʻi Tuuina Atu se Mea e Mautū ai le Tiapolo
21, 22. E faapefea ona faatatauina le fautuaga a Paulo o i le Efeso 4:26, 27?
21 Ua taʻitaʻia i tatou e le agaga o le Atua lea ua tatou maua ai uiga e pei o le alofa ma le lē gaoiā, ae e lē taʻitaʻia i tatou e “le agaga o lenei lalolagi.” (Kalatia 5:22, 23) Ona o lea, ua mafai ai ona tatou tetee atu i osofaʻiga a le Tiapolo i lo tatou faatuatua. E manaʻo le Tiapolo ina ia tatou “faameo, . . . e faia se mea leaga,” ae e fesoasoani mai le agaga o le Atua e aua neʻi o ‘tatou ita ma tuu lo tatou tigā.’ (Salamo 37:8) Atonu e iai se māfuaaga lelei tatou te ita ai, ae na fautua mai Paulo: “A outou ita, aua le agasala ai; aua neʻi goto le lā o ita pea outou. Aua foʻi neʻi tuuina atu e outou se mea e mautū ai le tiapolo.”—Efeso 4:26, 27.
22 E mafai ona tatou faia se agasala pe a tatou ita pea. A tatou ita pea, ua tatou tuu atu se mea i le Tiapolo e aumai ai feeseeseaʻiga i le faapotopotoga, pe uunaʻia i tatou e faia ni gaoioiga lē alofa. O lea la, ia tatou vave gaoioi e foʻia ni feeseeseaʻiga ma isi, i se auala e fia silasila mai ai le Atua. (Levitiko 19:17, 18; Mataio 5:23, 24; 18:15, 16) Ia taʻitaʻia i tatou e le agaga o le Atua, ia lē gaoiā ma aua neʻi avea lo tatou ita ma mea e iʻu ai i le lotoa, fia tauimasui ma le ʻinoʻino i isi, tusa lava pe e iai se māfuaaga lelei tatou te ita ai.
23. O ā fesili o le a tatou iloiloina i le mataupu o sosoo mai?
23 Ua uma ona tatou iloiloina uiga o le Tiapolo e lē tatau ona tatou faaaʻoaʻo i ai. Ae atonu e fia iloa e nisi o le ʻaufaitau: Pe e tatau ona tatou fefefe iā Satani? Aiseā e lālāmua ai Satani i le sauāina o Kerisiano? E faapefea ona lē ʻoleʻolegia i tatou e le Tiapolo?
[Faamatalaga pito i lalo]
^ pala. 2 Tagaʻi i Le Olomatamata “Pe e Iai Moni se Tiapolo?” o Novema 15, 2005.
O le ā Sou Taofi?
• Aiseā e lē tatau ai ona tatou taufaaleaga i isi?
• E tusa ai ma le 1 Ioane 3:15, e faapefea ona lē avea i tatou ma fasioti tagata?
• O le ā so tatou manatu e tatau ona iai i ē ua fulitua i le upu moni, ma aiseā?
• Aiseā e lē tatau ai ona tatou mananaʻo i le lalolagi?
[Fesili mo le Suʻesuʻega]
[Ata i le itulau 23]
Tatou te lē tuu atu se mea e faatamaʻia ai e le Tiapolo lo tatou autasi
[Ata i le itulau 24]
Aiseā na timaʻi mai ai Ioane e aua le mananaʻo i le lalolagi?