Dab Mu Pi’ Tagil’ Fare Moonyan’

“Dab mu binged e kanawo’ ngak moonyan’.”​—EFESUS 4:27.

1. Mang fan ni boor e girdi’ ni ke maruwaran’rad ko riyul’ ni bay fare moonyan’ fa?

 BOOR e chibog, ni boor e girdi’ ni ur lemnaged ni fare Moonyan’ e bay e gagey rok, ma ay e bod e ay e babiy mab rorow e mad rok ni bay e fok u pa’ ni ma fanay ni nge yin’ e girdi’ nib kireb nga infierno ni be yik e nifiy riy. Der ma fil e Bible ban’en ni aram rogon. Machane, dariy e maruwar riy ni re lem ney ni de puluw e ke k’aring bokum milyon e girdi’ ni nge maruwaran’rad ko riyul’ ni bay Moonyan’ ara kemus ni n’en ni ma lemnag e girdi’ ko tin nib kireb ban’en.

2. Mang boch ban’en ni be weliy e Bible u murung’agen fare Moonyan’?

² Fare Bible e bay e mich riy ma be yog nib tamilang ni bay e Moonyan’. I guy Jesus Kristus u giyow ko kan ni ba’ moonyan’ me non ngak u roy u fayleng. (Job 1:6; Matthew 4:4-11) Yugu aram rogon ni de yog fare Bible ko mini’ fithingan e re engel ney u tabolngin, ma kar pininged Moonyan’ ngak (ni fan e “Ma T’ar e Tin” nga daken e girdi’) ya bochan ni ke t’ar e thin nga daken Got. Maku kan pining e Satan ngak (ni fan e ba “Tatogopuluw”), ya bochan ni ke togopuluw ngak Jehovah. Satan ni fare Moonyan’ e kan pining ngak ni “fare porchoyog ni ke kakrom,” ni baga’ ni bochan ni ke fanay ba porchoyog ni nge sasaliyebnag Efa. (Revelation 12:9; 1 Timothy 2:14) Maku yimanang ni ir “faanem nib kireb.”​—Matthew 6:13. a

3. Mang deer e gad ra weliy?

³ Gadad e pi tapigpig rok Jehovah, e ri dab da folwokgad rok Satan, ni ir e bin th’abi ga’ e toogor rok e bin riyul’ e Got. Ere thingar da folgad ko fonow rok Paul ni apostal ni gaar: “Dab mu binged e kanawo’ ngak moonyan’.” (Efesus 4:27) Ere mang boch e ngongol rok Satan ni thingar dab da folwokgad riy?

Dab Mu Folwok Rok e En ni Ri Ma T’ar e Thin Nga Daken e Girdi’

4. Uw rogon ni i t’ar “faanem nib kireb” e thin nga daken Got?

⁴ “Faanem nib kireb” e bay rogon ni ngan pining e Moonyan’ ngak, ya bochan ni ma t’ar e thin nga daken e girdi’. Ngan t’ar e thin nga daken be’ e aram e nga nog e thin nde riyul’, ni nge kirebnag thin be’. Ke tay Got chilen ngak Adam ni gaar: “Thingar dab mu koy wom’engin. Ya rofen ni ga ra kay e ga ra yim’.” (Genesis 2:17) Ka nog ngak Efa murung’agen e re n’ey, machane u daken e porchoyog, me yog fare Moonyan’ ngak ni gaar: “De riyul’ e re bugithin nir; ya gathi gimew ra yim’. I yog Got e re bugithin nir ya manang ni gimew ra kay mi gimew bod Got, me tamilangan’mew ngam nangew e n’en nib fel’ nge n’en nib kireb ni bod ir.” (Genesis 3:4, 5) Pi thin nem e kari t’ar e thin nga daken Jehovah Got!

5. Mang fan ni Diotrefes e ba t’uf ni ngan weliy murung’agen e n’en ni rin’ ni i t’ar e thin nga daken be’?

⁵ Kan tay chilen ngak piyu Israel ni gaar: “Dab mu tunguyed e thin ni murung’agen be’ nguum weliyed.” (Levitikus 19:16) Ngiyal’ ni immoy John ni apostal me yoloy murung’agen be’ ni ma t’ar  e thin nga daken be’ ni gaar: “Kug yoloy bangi babyor ngak girdien e galesiya nib ngoch e thin ni ba’ riy; machane Diotrefes, ni be’ ni ba adag ni ir e nge yog e thin rorad e dubun ni nge fol ko thin ni ku gog. Bay gub mu gu weliy ngomed urngin ban’en ni ke rin’: ni pi n’en nib kireb ni ke yog ni murung’agmad nge urngin e tin ni be yog nde riyul’!” (3 John 9, 10) I t’ar Diotrefes e thin nga daken John ma ba t’uf ni ngan weliy e re n’em. Mini’ e Kristiano nib yul’yul’ ni baadag ni nge bod Diotrefes me folwok rok Satan, ni ir e en ri ma t’ar e thin nga daken e girdi’?

6, 7. Mang fan ni dab da t’ared e thin nga daken be’?

⁶ Thin ni yibe t’ar nga daken be’ nge thin nde riyul’ e baga’ ni yima yog ngak e pi tapigpig rok Jehovah. “Fapi tolang ko prist nge pi tamachib ko Motochiyel e ra thaygad nga m’on nga rogned e thin nib gel nib togopuluw ngak [Jesus].” (Luke 23:10) Ananias ni Prist nib Tolang nge boch e girdi’ e ka rogned e thin nde riyul’ u murung’agen Paul. (Acts 24:1-8) Ma be yog e Bible murung’agen Satan ni “faanem ni ma egnag pi walagdad ni ma yib i sak’iy nga p’eowchen Got ngi i thibthibnagrad ni rran nge nep’.” (Revelation 12:10) Pi cha’ nem ni kan egnagrad e yad e Kristiano ni kan dugliyrad u roy u fayleng ko ngiyal’ ney ni tin tomren e rran.

⁷ Dariy e Kristiano ni baadag ni nge t’ar e thin nga daken girdi’ ara yog e thin nde riyul’. Machane, rayog ni nge buch ni aram rogon nfaanra nga dogned e thin nib togopuluw ku be’ u m’on ni daworda nanged urngin ban’en ni ke buch rok. U tan fare Motochiyel rok Moses, ma girdi’ ni ma yog e thin ni de riyul’ u murung’agen be’ ni lem rok e rayog ni nge yim’ riy. (Exodus 20:16; Deuteronomy 19:15-19) Maku, pi n’en ni dubun Jehovah e ba muun ngay “be’ ni mang mich u tafen e pufthin me welthin ni be lifith l’ugun.” (Proverbs 6:16-19) Ere, ba mudugil ni dab da folwokgad rok e en ni ri ma t’ar e thin nga daken e girdi’ ma ri ma yog e thin nde riyul’ u murung’agen boch e girdi’.

Mu Palog ko Pi Kanawo’ Rok e En Som’on ni Thang e Fan Rok e Girdi’

8. Uw rogon ni fare Moonyan’ e ke mang “be’ ni ma thang e fan rok e girdi’”?

⁸ Fare Moonyan’ e be’ ni ma thang e fan rok e girdi’. Gaar Jesus, “Ka nap’an ko tabolngin ni i par ni ir be’ ni ma thang e fan rok e girdi’.” (John 8:44) U nap’an ni tabab Satan i chefeg e girdi’ nga orel rok Got, me mang be’ ni ma thang e fan rok e girdi’. Ir e ke k’aring e yam’ ngak fa wu’ i mabgol ni som’on nge pi fakrow. (Roma 5:12) Rayog ni ngad guyed u roy ni re ngongol ney e yima fanay ni kemus ni fan ku be’, ma gathi kemus ni lem nib kireb.

9. Rogon ni yog ko 1 John 3:15, uw rogon ni gad ra mang be’ ni ma thang e fan?

⁹ “Dab mu li’ be’ ngem’,” rogon ni yog reb e motochiyel ni bang ko Fa Ragag i Motochiyel ni kan pi’ ngak piyu Israel. (Deuteronomy 5:17) I yoloy Peter ni apostal ni gaar: “Dariy bigimed nsusun e nge gafgow ni fan e ke thang e pogofan rok be’” (1 Peter 4:15) Ere gadad e pi tapigpig rok Jehovah, e dab da lied be’ ngem’. Machane, gad ra denen u p’eowchen Got ni faanra ngada fanenikayed reb e Kristiano u lan e ulung rodad ma gad be athapeg ni nge yim’. Yoloy John ni, “En ni be fanenikay walagen ni girdien Kristus e be’ ni ma thang e fan ko girdi’; ma gimed manang ni be’ nib tathang e fan ko girdi’ e dariy e athap rok ko yafos ndariy n’umngin nap’an.” (1 John 3:15; New International Version) Kan tay chilen ngak piyu Israel ni gaar: “Dabi par be’ ni be fanenikay be’.” (Levitikus 19:17) Manga yugu uda gurgad ngad pithiged demtrug e magawon ni ra sum u thildad e piin ni taareb e michan’ rodad, ma dabiyog rok e en ma li’ girdi’ ni nge kirebnag e gapas ni bay rodad.​—Luke 17:3, 4.

Nguum Togopuluw Ngak e En ni Chitamangin e Malulfith

10, 11. Mang e thingar da rin’ed ma rayog ni ngarda togopuluwgad ngak e en chitamangin e malulifith, ni ir Satan?

¹⁰ Fare Moonyan’ e ma ban. Gaar Jesus, “Ya ngiyal’ nra lifith l’ugun riy e aram e be rin’ ban’en ni mecham ngak, ya ir be’ ni ma lifith l’ugun me ir e chitamangin urngin e malulifith.” (John 8:44) I bannag Satan Efa, machane Jesus e ke yib nga fayleng ni nge weliy e thin riyul’. (John 18:37) Faanra ngauda togopuluwgad ngak fare Moonyan’ ni gadad pi gachalpen Kristus, ma dabiyog ni ngada uned ko malulfith l’ugun nge sasalap. Thingar dab da ‘lifith l’ugundad.’ (Zekariah 8:16; Efesus 4:25) ‘Jehovah ni Got ko tin riyul’’ e kemus ni ma tow’athnag e Pi Mich Rok nib yul’yul’. Girdi’ nib kireb e dariy mat’awun ni nge mang en ni owchen Got.​—Psalm 31:5; 50:16; Isaiah 43:10.

 ¹¹ Faanra baga’ fan u wan’dad ni kad chuwgad ko pi ban rok Satan, ma ngada chichiiyed pa’dad u kanawoen e Kristiano, ni “fare kanawo’ nib riyul’.” (2 Peter 2:2; John 8:32) Machib ko Kristiano ni polo’ e aram e “tin nib riyul’ ni ir fare Thin Nib Fel’ ni yib rok Got.” (Galatia 2:5, 14) Gad ra “fol ko thin riyul’” ma ngarda togopuluwgad ngak e “chitamngin e malulifith” ma rayog ni ngad fosgad.​—3 John 3, 4, 8.

Mu Togopuluw Ngak e En ni Kari Digey e Tin Riyul’

12, 13. Uw rogon e ngongol rodad ngak e piin kar digeyed e tin riyul’ ara apostate?

¹² Fare engel ni ke mang Moonyan’ e immoy ni ma fol ko tin riyul’. Machane yog Jesus ni “de par nib mudugil ko tin riyul’, ya dariy rok e tin riyul’.” (John 8:44, NW) Cha’ ney ni ir e som’on ni ke digey e tin riyul’ ara apostate e kari ul’ul ko togopuluw ngak fare “Got ko tin riyul’.” Boch e Kristiano ko fa bin som’on e chibog e kar awgad ko “fare wup rok fare Moonyan’,” ya kan bannagrad ma kar digeyed e tin riyul’. Ere ke tay Paul ir ngak Timothy ni yow nga maruwel ni nge fonownagrad u fithik’ e sumunguy ni fan ni nge gel bayay e michan’ rorad ma rayog ni ngar chuwgad ko wup rok Satan. (2 Timothy 2:23-26) Riyul’, ni rib fel’ ni ngada chichiiyed pa’dad ko tin riyul’ ma dabi af ngodad e lem nib kireb.

¹³ Bochan ni fa wu’ i mabgol ni som’on e kar motoyilgow ngak fare Moonyan’ ma dar siyegew e ban rok, ma aram kar digeyew e tin riyul’. Ere, gur, ngad motoyilgad ko girdi’ ni kar digeyed e tin riyul’, ma ngad beeged e babyor rorad, ara uda yaliyed e Web sites rorad ko Internet fa? Faanra ba t’uf Got rodad nge fare thin riyul’, ma susun ni dab da rin’ed e n’en ni aram rogon. Dab da paged ni nge yib nga lan e tabinaw rodad e piin ni kar digeyed e tin riyul’ maku dab da uned ko thin rorad, ya faan gad ra rin’ ni aram rogon ma gad ‘be un ko kireb rorad.’ (2 John 9-11) Yibe athapeg ni dab da paged ni nge gel e ban rok Moonyan’ ngodad ngad digeyed fare “kanawoen e tin riyul’” mad folgad ko tamachib ni googsur ni yad be fek i yib e “machib nra kirebnagey” ma ra ‘gagiyegnagdad ngad faned e thin nde riyul’.​—2 Peter 2:1-3.

14, 15. Mang e ke yog Paul ngak e piin ni piilal u Efesus nge Timothy ni yow nga maruwel?

¹⁴ Yog Paul ngak e piin ni piilal ni Kristiano u Efesus ni gaar: “Mu ayuweged gimed nge fare ulung i saf ni fare Kan ni Thothup e ke taymed ni nguum ayuweged. Gimed e ngam pired ko galesiya rok Got ni bod e piin ni ma ayuweg e saf, ya girdien e galesiya rok Got e ra manged girdien Got u daken e yam’ ni tay Fak. Ya gu manang nra gu pagmed me yib e wolf nib damumuw nga fithik’med, ma dab rrunguyed fare ulung i saf. Ma bayi taw nga ba ngiyal’ me ban boch e girdi’ ko biromed e ulung nga rogned e tin nde riyul’ ngar pow’iyed e piin ni ke mich Jesus u wan’rad nga bang ngar uned ngorad.” (Acts 20:28-30) Munmun, ma ke yib e piin ni kar digeyed e tin riyul’ ma “ka rogned e thin nde riyul’.”

¹⁵ U lan e duw ni sogonap’an 65 C.E., mi i tay Paul ir ngak Timothy ni nge ‘machibnag e thin rok Got nrogon.’ Yoloy Paul ni gaar, “Dab mu un i yog e thin ni ma yog e piin ndariy fan Got u wan’rad nge thin ko balyang, ya kemus ni ra mal’afnag e girdi’ nga orel rok Got. Ya n’en ni yad be fil ngak e girdi’ e ra yan i bod rogon ba malad ni be longuy e ufin u dowey. L’agruw ni’ ko pi tamachib ney e Himeneus nge Filetus.” Me tabab e piin ni kar digeyed e tin riyul’! Miki yog Paul ni gaar, “Machane  fare def nib gel ni ke fal’eg Got rogon ke tay e dabiyog ni ngan rurug.”​—2 Timothy 2:15-19.

16. Demtrug rogon e ban rok Moonyan’ ni ir e en som’on ni ke digey e tin riyul’, ma mang fan ni kad pared ni gad ba yul’yul’ ku Got nge Thin rok?

¹⁶ Ke yoor yay ni i fanay Satan e piin ni kar digeyed e tin riyul’ ara apostate ni fan ni nge kirebnag e liyor nib riyul’ machane de yib angin. Sogonap’an duw ni 1868, me tabab Charles Taze Russell ni nge yaliy nib sasaf’og e pi machib ni ke n’uw nap’an ni ma fanay e Kristiano ni googsur me pirieg ni de puluw e lem rorad ko Thin nu Bible. Russel nge boch e girdi’ ni yad be gay e tin riyul’ e kar fal’eged rogon e fol Bible u Pittsburgh, Pennsylvania, U.S.A. Aram nap’an ma ke chuchugur ko 140 e duw ni ke yan, ma ke mon’og e pi tapigpig rok Jehovah ko tamilangan’ nge t’ufeg rorad ngak Got nge Thin Rok. Demtrug rogon e ban rok fare Moonyan’ ni ir e en som’on ni ke digey e tin riyul’, ma fare tapigpig nib yul’yul’ mab gonop ni yad be ayuweg e tin riyul’ e Kristiano ko tirok Got e kar ayuweged yad ni ngar yul’yul’gad ngak Jehovah nge Thin Rok.​—Matthew 24:45.

Dab Mu Pag ni fare Pilung ko Fayleng e Ra Gagiyegnagem

17-19. Mang e fayleng ni fare Moonyan’ e be gagiyegnag, ma mang fan ni thingar dab da t’ufeged?

¹⁷ Maku reb e kanawo’ ni ma fanay Satan ni nge bannagdad e ma wawliydad ni ngad adaged e re fayleng ney​—ni aram e girdi’ nib kireb ni yad ba palog rok Got. Me pining Jesus fare Moonyan’ ni “en ni be gagiyegnag e girdi’ nu roy u fayleng” miki yog ni gaar: “Dariy gelngin ni nge gagiyegnigeg.” (John 14:30) Yibe athapeg ndabiyog rok Satan ni nge gagiyegnagdad! Riyul’ ni gad manang, ni “tin ni ka ba’ e girdi’ nu fayleng e ke suweyrad Faanem nib Kireb.” (1 John 5:19) Ere rayog rok fare Moonyan’ ni nge ognag ngak Jesus “urngin e nam nu fayleng nge fel’ngin” ni fan ni nge digey e bin riyul’ e liyor​—ni ireray e n’en nib mudugil ni kari dabuy Fak Got. (Matthew 4:8-10) Fare fayleng ni Satan e be gagiyegnag e ma fanenikay pi gachalpen Kristus. (John 15:18-21) Arfan ni John ni apostal e ke ginangdad ni dab da t’ufeged e fayleng!

¹⁸ Yoloy John ni gaar: “Dabi t’uf romed e tin ni ba’ u roy u fayleng ara n’en nib mil fan nga fayleng. Faanra t’uf romed e tin ni bay u fayleng, ma aram e de t’uf e en ni Chitamangiy romed. Gubin ban’en nib mil fan ngaray nga fayleng ni aram e tin nib tagan ban’en ni yima ar’arnag, ni  tin nra guy e girdi’ ma yad ba adag ni nge yog ngorad, nge urngin ban’en ni bay u roy u fayleng nri ma uf e girdi’ ngay dariy reb e pi n’ey ni yib rok e en ni Chitamangiy; ya urngin me yib rok e fayleng. Re fayleng ney nge urngin ban’en ni ba’ riy ni be yim’ e girdi’ ni bochan e bayi m’ay; machane en nra rin’ e tin nib m’agan’ Got ngay e ra par nib fos ndariy n’umngin nap’an.” (1 John 2:15-17) Thingar dab da t’ufeged e fayleng, ya kanawoen e yafas riy e ri baadag e girdi’ ni tadenen ma rib togopuluw ko kanawoen Jehovah Got.

¹⁹ Uw rogon ni faanra ka be par nib t’uf rodad e re fayleng ney? Ere ngada meybilgad ni nge ayuwegdad Got ni ngad gelgad ko re t’ufeg ney nge ar’ar nib kireb nib muun ngay. (Galatia 5:16-21) Ba mudugil ni ngada athamgilgad ni nge “dabi kirebnagey e kireb nu fayleng” nfaanra ngauda lemnaged ni “pi engel nib kireb” e yad e “pi pilung nu fayleng” ni dabin guy ni yad be gagiyegnag e girdi’ nib kireb.​—James 1:27; Efesus 6:11, 12; 2 Korinth 4:4.

20. Mang fan nrayog ni nga dogned ni “gathi gadad bang ko fayleng”?

²⁰ Yog Jesus murung’agen pi gachalpen ni gaar: “Gathi yad e girdi’ nu roy u fayleng ni bod gag ni gathi gag e girdi’ nu fayleng.” (John 17:16) Pi Kristiano ni kan dugliyrad nge piin nib chag ngorad e yad be athamgil ni nge par ni yad ba beech ko ngongol rorad nge tirok Got, yad be par nib dar ko fayleng. (John 15:19; 17:14; James 4:4) Re fayleng ney nib kireb e ma fanenikaydad ya bochan gad be par nib palog riy ma gad ma ‘machibnag e tin nib mat’aw.’ (2 Peter 2:5) Riyul’, ni gad be par u fithik’ e girdi’, nib muun ngay e girdi’ ni ma un ko ngongol ni darngal, nge piin ni ma towasariy boch e girdi’ ni ngar pied e chugum rorad ngorad, nge piin ni ma liyor ko liyos, nge piin ni moro’ro’, nge piin ni malulfith l’ugun, nge piin ni ma balyang ko rrum. (1 Korinth 5:9-11; 6:9-11; Revelation 21:8) Machane gathi gad ma pogofan ko “nifengin e fayleng,” ya gathi re gelngin ney nib kireb e be gagiyegnagdad.​—1 Korinth 2:12.

Dab Mu Bing e Kanawo’ Ngak fare Moonyan’

21, 22. Uw rogon ni ngam fol ko fonow rok Paul ni bay ko Efesus 4:26, 27?

²¹ Gathi “nifengin e fayleng” e be k’aringdad, ya kan ni thothup rok Got e be pow’iydad, ni be yognag ngodad e pi fel’ngin ni bod e t’ufeg nge t’ar laniyan’. (Galatia 5:22, 23) Pi n’ey e ra ayuwegdad ni ngauda togopuluwgad ngak fare Moonyan’ ni be magawonnag e michan’ rodad. Baadag ni nge yib e “damumuw” ngodad ma ngada rin’ed e tin nib kireb, machane kan ni thothup rok Got e ma ayuwegdad ni ‘dab da damumuwgad.’ (Psalms 37:8) Riyul’, ni yu ngiyal’ ma bay tapgin ni ngada damumuwgad, machane be fonownagdad Paul ni gaar: “Faanra mu damumuwgad, ma dab mpaged e damumuw romed nge fekmed nga fithik’ e denen; ma dab mpired ni gimed ba damumuw nge polo’ reb e rran. Dab mu binged e kanawo’ ngak moonyan’.”​—Efesus 4:26, 27.

²² Damumuw rodad e ra fekdad ko denen nfaanra gad be par ni gad ba damumuw. Ra bay e lem rodad ni aram rogon ma gad be bing e kanawo’ ngak fare Moonyan’ ni nge kirebnag e gapas u lan e ulung ara nge k’aringdad ni ngada rin’ed e tin nib kireb. Arfan nib t’uf ni ngada pithiged nib papey u nap’an ni ke sum e magawon u fithik’dad u kanawoen Got. (Levitikus 19:17, 18; Matthew 5:23, 24; 18:15, 16) Ere, ngada paged ni kan ni thothup rok Got e ra pow’iydad, ngauda t’ared lanin’rad ma dab da paged ni damumuw ni bay tapgin e ra k’aring e fanenikan nib gel.

23. Mang e pi deer ni gad ra weliy ko bin migid e article?

²³ Kada weliyed boch e ngongol rok fare Moonyan’ ni thingar dab da folwokgad riy. Machane boch e girdi’ e sana ra yib ngan’rad ni: Susun ni ngad rusgad ngak Satan, fa? Mang fan ni ma k’aringey ni ngan togopuluw ngak e pi Kristiano? Ma uw rogon ni nge dabi gel fare moonyan’ ngodad?

[Footnote]

Mang e Fulweg Rom?

• Mang fan ni dab da t’ared e thin nga daken e girdi’?

• Gad ra fol ko thin ni bay ko 1 John 3:15, ma uw rogon ni dab da manged e piin ni ma thang e fan?

• Uw rogon u wan’dad e piin ni kar digeyed e tin riyul’ ara apostate, ma mang fan?

• Mang fan ni thingar dab da t’ufeged fare fayleng?

[Study Questions]

[Picture on page 5]

Dab da paged fare Moonyan’ ni nge kirebnag e gapas u fithik’dad ni gadad e Kristiano

[Pictures on page 6]

Mang fan ni ke tay John ir ngodad ni dab da t’ufeged e fayleng?