Komenai Satana, Nandi Ukemunyema!

“Kōkelai Leza; mumukomene dyabola, nandi ukemunyema.” —YAKOBA 4:7.

1, 2. (a) I kato’ka kadi na Dyabola kamwekele patōka mu binenwa bisonekelwe mu Isaya shapita 14? (b) Tukesambila pa bipangujo’ka?

 DYABOLA i kimfwa kīsokwele kya kwianya. Mitatulo yandi i mimweke mu binenwa byālembele Isaya mupolofeto wa Leza. Myaka katwa ne musubu kumeso kwa Babiloni kwikala umbikalo utādile ntanda, bantu ba Yehova bālombwelwe pamo bwa abo banena “mulopwe wa Babiloni” amba: “Wanenene umutyima obe wa’mba: Nkakanda kūlu nkazunzula kipona kyami kūlu kwine, ñenyenye ya Leza [balopwe ba ku musuku wa Davida] munshi; . . . ami nkefwane Mwinemukatakatamwine.” (Isaya 14:3, 4, 12-15; Umbadilo 24:17) Ino mitatulo ya “mulopwe wa Babiloni” idingakene na mushipiditu udi na Satana “Leza wa panopantanda.” (2 Kodinda 4:4) Ino kwianya kwa Satana kukamufudija kubi, monka mwāfudile musuku wa balopwe ba Babiloni bibi.

² Inoko, mafuku onso akikele’ko Dyabola, tukasaka kuyuka bino bipangujo amba: Lelo tufwaninwe kutyina Satana? Mwanda waka utonona bantu bapangepange Bene Kidishitu? Tukalonga bika kutyina amba Dyabola waketudyumukila?

Le Tufwaninwe Kutyina Dyabola?

3, 4. Mwanda waka Bene Kidishitu bashingwe māni ne bapwani kebatyinangapo Dyabola?

³ Binenwa bikankamika byānene Yesu Kidishitu kudi Bene Kidishitu bashingwe māni i bino: “Kokikwatwa moyo wa byobya byamalwa byōsaka kumona, mhm; monapo bidi, dyabola ukidi mukwimwela bānwe bamobamo mu kifungo’mba, mutompibwe; kadi mukamona byamalwa mafuku dikumi. Ikala wabinebine byonka ne ku lufu kwine, nabya nami nkakupanga kilukwa kya būmi.” (Kusokwelwa 2:10) Bashingwe māni ne bapwani nabo bakulupile kukekala pano panshi kebatyinangapo Dyabola. Kuno kubulwa moyo kekwiilangapo ako kwine, ku kininga kyabo, mhm. Kebadipo na moyo mwanda bakaminwe Leza na kalēmo konso kadi bafyamanga ‘mu mpakala mutalala mwa mapapa andi.’—Mitōto 34:9; 36:7.

⁴ Bana ba bwanga babajinji ba Yesu Kidishitu, bantu bakubulwa moyo, balamine kikōkeji kyabo kutūla ne ku lufu nansha byobāsusukile. Kebāikelepo na moyo wa kutyina byādi bikokeja kwibalonga Satana, mwanda bādi bayukile amba Yehova kabwanyapo kulekelela boba badi na dikōkeji Kwadi. Ne Bene Kidishitu bashingwe māni pamo ne bapwani nabo bepāne  nabo mo monka, nansha byobapangwapangwa bya malwa ano mafuku, i basumininwe kulama bululame bwabo kudi Leza. Shako, mutumibwa Polo wālombwele amba Dyabola ukokeja kwipayañana. Lelo kino kekilombolapo amba tufwaninwe nanshi kumutyina?

5. I bika byotwefunda mu Bahebelu 2:14, 15?

⁵ Polo wānene amba Yesu byawēabenye mwita ne mashi amba “aye pa kufwa amuvutakanye mwine bukomo wa lufu, ke enka dyabola kadi; ne kwibakūla bonso badi bamunibwe ku moyo wa lufu mu myaka yonso ya būmi bwabo.” (Bahebelu 2:14, 15) Satana byadi “mwine bukomo wa lufu” wātunwine Yudasa Isakadiota, kupwa wāingidija bendeji ba Bayuda ne Bene Loma amba bepaye Yesu. (Luka 22:3; Yoano 13:26, 27) Ino Yesu, kupityila ku lufu lwandi lwa bu kitapwa, i munyongolole bantu mu bupika bwa Satana ne kwibapa mukenga wa kukamona būmi bwa nyeke.—Yoano 3:16.

6, 7. I mikalo’ka idi na Satana mu bukomo bwandi bwa kuleta lufu?

⁶ Le Dyabola i mwine bukomo wa lufu mu muswelo’ka? I mu uno muswelo: tamba’tu ku ñanjilo ya kaji ka nshikani ka Satana, bubela ne buludiki bwandi i bilete lufu mu bantu. Kidi namino mwanda Adama wālongele bubi, kupwa wāpyanika kisaka kya muntu bubi ne lufu. (Loma 5:12) Kutentekela’po, bengidi ba Satana ba pano panshi bapangapañanga batōtyi ba Yehova, pamo bebepaya ne kwibepaya, monka mobāipaile Yesu Kidishitu.

⁷ Inoko, ketufwaninwepo kulanga amba Dyabola ukokeja kwipaya ye-yense’tu wasaka kwipaya. Mwanda Leza ulamine bandi kadi kakalekapo Satana utukija batōtyi Bandi ba bine bonso pano pa ntanda. (Loma 14:8) Eyo, Yehova ulekele kupangwapangwa kuponene bantu bandi bonso, ne ulekanga bamobamo umbukata mwabo bafwa pobatambwa na Dyabola. Ino Bisonekwa bitupele lukulupilo lwa kutendelwa lwa lusangukilo lwa boba bonso balaminwe mu “mukanda wa kivulukilo” wa Leza—kadi Dyabola kabwanyapo nansha dimo kukankaja kuno kujokeja bantu ku būmi!—Malaki 3:16; Yoano 5:28, 29; Bilongwa 24:15.

Mwanda Waka Satana Witupangapanga?

8. Mwanda waka Dyabola ulengeja kupangwapangwa kwa bengidi ba Leza?

⁸ Wivwane tudi bengidi ba Leza ba dikōkeji, nabya kudi buluji bukatampe bwitupangilapangila Dyabola. Kyafwila i tutune lwitabijo lwetu. Batwe tupwene na Tata wetu wa mūlu kipwano kilēme, ino Satana ukimba konakanya’kyo. Kino kekifwaninwepo kwitutulumuna. Mu Edena, Yehova wālaile amba kukekala nshikani pa bukata bwa wandi “mwana-mukaji” wa kyelekejo ne “nyoka” kadi ne pa bukata bwa “ntundu” yabo.  (Ngalwilo 3:14, 15) Bisonekwa bitela Dyabola bu “nyoka wa kala na kalā” kadi bitulombola amba kitatyi kyandi pano ke kityetye ne amba udi na bukalabale bukatampe. (Kusokwelwa 12:9, 12) Ino nshikani idi pa bukata bwa “ntundu” ibidi ikyendelela, o mwanda boba bengidila Yehova na kikōkeji bafwaninwe kutengela’nka kupangwapangwa. (2 Temote 3:12) Le ujingulwile kine kyotupangilwapangilwa na Satana?

9, 10. Dyabola wākolomwene mwanda’ka, ne kino kitala namani mwiendelejo wa batwe bantu?

⁹ Dyabola wālengele mwanda utala bubikadi bwa diulu ne ntanda. Ne kadi wātatene bululame bwa bantu kudi Umpangi wabo. O mwanda Satana wāletele kupangwapangwa padi Yoba muntu moloke. Mwanda waka? Mwanda wa kutyumuna bululame bwandi kudi Yehova. Mukaja Yoba ne “basengi ba kukalaja” basatu balunga kuboko ku mpango ya Dyabola mu kine kitatyi’kya. Monka mulombwela’kyo mukanda wa Yoba, Dyabola wāpatenye Leza, amba i kutupu muntu ukekala wa kikōkeji kudi Leza shi bamuleke aye amutompe. Ino Yoba wālamine bululame bwandi, wālombola amba Satana i mbepai. (Yoba 1:8–2:9; 16:2; 27:5; 31:6) Dyabola upangapañanga Batumoni ba Yehova dyalelo mwanda wa kuzozeja bululame bwabo mwa kubingijija lupata lwandi.

¹⁰ Kuyuka kotuyukile amba Dyabola witupangapañanga mwafwila kuzozeja bululame bwetu kudi Leza kwitupanga kininga ne kwitukomeja. (Kupituluka 31:6) Leza wetu i Mubikadi wa diulu ne ntanda, uketukwasha tulame bululame bwetu. Shi ke pano, tusangajei nyeke mutyima wa Yehova na kwikala balami ba bululame, ne kumupa kilondololwa kya kulondolola Satana Dyabola, wa kipuni mukatampe.—Nkindi 27:11.

“Betunyongolole Kudi Yewa Mubi”

11. Le kulomba amba “Kebaketutwala mu kutompibwa” kukimba kunena bika?

¹¹ Kulama bululame ke mwandapo upēla; kilomba kwipāna mu milombelo. Binenwa bya mu lulombelo lwa kimfwa byo bine bikwasha. Yesu wānene’mo amba: “Kebaketutwala mu kutompibwa, ehe, nanshi betunyongolole kudi yewa mubi.” (Mateo 6:13) Yehova aye ketutompangapo na bubi. (Yakoba 1:13) Ino Bisonekwa binenanga kyaba kimo amba uloñanga bintu kamukaya, shi webileka bilongeke. (Luta 1:20, 21) O mwanda shi tulomba mwānenene Yesu, tulombanga amba Yehova kaketwela potutompibwa. Kadi bine kaketwelapo, mwanda Bisonekwa bitukulupija’mba: “Leza i wabinebine, wampikwa kwimulekelela’mba: Batompibwe na bitabuke bukomo bwabo; ino nanshi, ponka pa kyakutompa, nandi ukasaula dishinda dya kupandilamo, amba mumone mwakutūkijija mutyima monka.”—1 Kodinda 10:13.

12. Mwanda waka tulombanga amba, “Betunyongolole kudi yewa mubi”?

¹² Yesu pa kupwa kutela kutompibwa mu lulombelo lwa kimfwa, wānene mokyendele amba: “Betunyongolole kudi yewa mubi.” Malamuni amo a Bible anena’mba: “Witupandizye kadi ku bibi” (Bisonekwa Bitokele) nansha amba “Witukinge ku bibi.” (Contemporary English Version) Inoko mu Bisonekwa, muneneno “betunyongolole” wingidijibwanga divule ku bantu, kadi Evanjile ya Mateo itelelela Dyabola bu “wakumutompa.” (Mateo 4:3, 11) Nanshi i biyampe kulomba betunyongolole kudi “yewa mubi” Satana Dyabola. Uloñanga bukomo bwandi bonso amba tupye mambo kudi Leza. (1 Tesalonika 3:5) Kitatyi kyotulomba amba, “Betunyongolole kudi yewa mubi,” tulombanga Tata wetu wa mūlu etuludike ne  kwitukwasha kutyina amba Dyabola waketudyumukila.

Dyabola Kakemudyumukila

13, 14. Mwanda waka Bene Kodinda bādi bafwaninwe kushinta muswelo obālongele mwana-mulume wālongele busekese mu kipwilo?

¹³ Polo wāsoñenye Bene Kidishitu ba mu Kodinda amba bekale kwilekela, wālembele amba: “Yewa o mwalekele kintu, shi kika, shi kika, ani nami namulekela’kyo; ke-ne-muntu ami kyo nalekela, nalekela kintu, shi kika, shi kika, i pa mwanda wenu o nalekela’kyo mu meso a Kidishitu; napo i pa mwanda wa kutyina’mba, Satana waketudyumukila; ke-twi-bantu bātwe ketwidilwepo budyumuku bwandi.” (2 Kodinda 2:10, 11) Dyabola ukokeja kwitudyumukila mu miswelo mishileshile, ino mwanda waka Polo wānenene byanenwa kūlu’bi?

¹⁴ Bine, Polo wātopekele Bene Kodinda mwanda bālekele mwana-mulume wa busekese mu kipwilo. Kino kekyābudilwepo kusangaja Satana, mwanda kipwilo kyādi kitukwa mutonko pa kutala kilomo-nyeka ‘busekese bwa muswelo wa kubulwa kutelwa nansha ke mubukata mwa baJentaila’ mwine. Kupwa, nonga-bibi wāpangwa mu kipwilo. (1 Kodinda 5:1-5, 11-13) Mwenda mafuku mwana-mulume’wa wēsāsa. Shi Bene Kodinda bāpelele kumulekela ne kumwaluja, Dyabola wādi kadi wa kwibadyumukila mu muswelo mukwabo. Namani? Pa kwikala na kasumalomo ne kubulwa lusa na mwikadile Satana aye mwine. Shi mwana-mulume wēsāshile’wa wāmininwe “ku mutyima wandi pa kumujia’o byamalwa,” ne kuleka’byo lonso, nabya, nakampata bakulumpe, bādi ba kupya mambo ku meso a Yehova, Leza wa lusa. (2 Kodinda 2:7; Yakoba 2:13; 3:1) Bine, i kutupu Mwine Kidishitu usaka kwiula Satana na kwikala na nshikani, wa kasumalomo, ne wampikwa lusa.

Balamibwe na Panopele ya Leza

15. I bulwi’ka botulwa, ne pa kushinda bitulomba kulonga bika?

¹⁵ Shi tusaka betunyongolole ku makasa a Dyabola, tufwaninwe kulwa bulwi bwa ku mushipiditu na bibumbo bibi bya bushipiditu. Ino pa kushinda mu buno bulwi, bitulomba kuvwala “panopele yonso ya Leza.” (Efisesa 6:11-18) Mu ino panopele mudi “kilama-kyadi kya boloke.” (Efisesa 6:14) Mulopwe Solo wa Isalela wa kala wābudilwe kukōkela Leza, wābulwa ne mushipiditu sandu mwine. (1 Samwele 15:22, 23) Ino shi batwe tulonge byoloke ne kuvwala panopele yonso ya ku mushipiditu, nabya tukekala na mushipiditu sandu wa Leza kadi tukakingwa kudi Satana ne ku bademona, bamwikeulu bandi babi.—Nkindi 18:10.

16. Tukendelela kukingwa namani ku bibumbo bibi bya bushipiditu?

¹⁶ Kadi pa kulamibwa nyeke ku bibumbo bya bushipiditu bibi, tufwaninwe kutanga ne kwifunda nyeke Kinenwa kya Leza, ne kwingidija biyampe mabuku alupulwa na “kalama wa bine.” (Luka 12:42) Mu uno muswelo tukayuja mu ñeni yetu myanda miyampe ya ku mushipiditu, monka muletele Polo madingi amba: “Bānwe bāna betu, byonsololo, shi bika, shi bika, bya binebine, byonso bilemekwa buleme, shi bika, shi bika; byonso bya boloke, shi bika, shi bika; byonso bitoka tō, shi bika, shi bika; byonso bya buyabuya, shi bika, shi bika; kadi byobya byonsololo bilumbuluke ku meso a bantu bonso, shi kadi namo mudi buleme, ne kutendelwa kwabyo,  mufwatakanyei bino bintu bino’bi.”—Fidipai 4:8.

17. I bika biketukwasha twikale basapudi bayampe ba myanda miyampe?

¹⁷ Yehova witukwashanga tuvwale “ku maulu bilato bya mutyima wa kupyasakana ku busapudi bwa myanda-miyampe ya ndoe.” (Efisesa 6:15) Kutanwa nyeke ku kupwila kwa Bwine Kidishitu kwitulumbilanga mwa kusapwila myanda miyampe ya Bulopwe. Bine tudi na nsangaji pa kukwasha bakwetu bayuke bubine butala padi Leza ne kunyongololwa ku mushipiditu! (Yoano 8:32) “Lupete lwa Mushipiditu, o mwanda mwine mwine wa Leza,” nao witukwasha twiepuje na bufundiji bwa bubela ne “kututa ne bishimikwa bīne bya bukomo.” (Efisesa 6:17; 2 Kodinda 10:4, 5) Eyo, kwingidija senene Bible, Kinenwa kya Leza kuketukwasha tufundije bubinebine ne kwikinga batwe bene ku kuponena mu budyumuku bwa Dyabola.

18. Tukokeja namani “kwimanija mu byakyongo bya dyabola”?

¹⁸ Polo wāshilwile mīsambo yandi itala pa panopele ya ku mushipiditu na kunena’mba: “Kankamanai mudi Mfumwetu, ne monka mu bukomo bwa bulobo bwandi. Vwalai panopele yonso ya Leza, amba muyūke kwimanija mu byakyongo bya dyabola.” (Efisesa 6:10, 11) Kishima kya Kingidiki kyalamwinwe amba “kankamanai” kifunkila pa sola witeakenye bulwi. Netu twimanije nkū mu bulwi bwa ku mushipiditu nansha shi Satana engidije miswelo yonso ya byongo byandi bya munshimunshi bikimba kupakalanya bumo bwetu, kuboleja bufundiji bwetu, nansha kōna bululame bwetu kudi Leza. Ino kwitutamba kwitutamba Dyabola bulwi i kukomenwe—bine kekukabwanyapo! *

Komenai Dyabola, Nandi Ukemunyema

19. I muswelo’ka umo otukokeja kukomena Dyabola?

¹⁹ Tukokeja kunekenya mu bulwi bwa ku mushipiditu botulwa na Dyabola ne bibumbo bibi bya bushipiditu byaludika. Kekudipo kyotuzakela Satana moyo, mwanda mwanā bwanga Yakoba wāsonekele amba: “Kōkelai Leza; mumukomene dyabola, nandi ukemunyema.” (Yakoba 4:7) Muswelo umo bidi wa kumukomena Satana ne bipangwa bibi bya ku mushipiditu byaingila nabyo pamo i kupela pelēe kutenga ku bya majende nansha bya maleñanya ne kuleka kupwana na boba bebilonga bene. Bisonekwa bilombola patōka amba bengidi ba Yehova kebafwaninwepo kunyemena ku ba miloto, kwikuja mu malumba a ñenyenye, lubuko, ne majende. Shi twi bakomo ne bōmi ku mushipiditu, ketudipo ne kyotukwatyilwa moyo wa muntu ukimba kwituloa.—Umbadilo 23:23; Kupituluka 18:10-12; Isaya 47:12-15; Bilongwa 19:18-20.

20. Tukakomena Dyabola muswelo’ka?

²⁰ Kadi ‘tukomenanga Dyabola’ kitatyi kyotulamata ku misoñanya ya mu Bible ne ku bubinebine koku tumwimanine midindi ibidi. Ntanda ilondanga bya Satana mwanda aye ye leza wayo. (2 Kodinda 4:4) O mwanda tupelanga tuto twa ino ntanda, kimfwa mitatulo, mwino, busekese, butapani, ne kusanswa byabupeta. Ke-pantu tuyukile amba Dyabola wānyemene Yesu mwanda wāmukomene na kutela Bisonekwa popa paāmutompele mu ntanda mutuputupu. (Mateo 4:4, 7, 10, 11) Netu Satana ‘uketunyema’ lubilo shi tukōkele Yehova ne pa mfulo ne kwiubija mwadi kupityila ku milombelo. (Efisesa 6:18) Na bukwashi bwa Yehova Leza ne wandi Mwana muswedibwe, i kutupu muntu uketulonga kibi kya lonso—bine i kutupu’ye, nansha ke Dyabola mwine!—Mitōto 91:9-11.

[Kunshi kwa dyani]

Ukalondolola Namani?

• Le tufwaninwe kutyina Satana Dyabola?

• Mwanda waka Satana uletela Bene Kidishitu kupangwapangwa?

• I kika kyotulombela’mba “betunyongolole kudi yewa mubi”?

• Tukanekenya namani bulwi bwa ku mushipiditu botulwa?

[Bipangujo bya Kifundwa]

[Kifwatulo pa paje 8]

Balondi ba Kidishitu bakubulwa moyo bālamine kikōkeji kutūla ne ku lufu

[Kifwatulo pa paje 9]

Dyabola kakokejapo kukankaja lusangukilo lwa boba balaminwe mu luté lwa Yehova

[Kifwatulo pa paje 10]

Lelo ulombanga bakunyongolole kudi “yewa mubi”?

[Kifwatulo pa paje 11]

Le uvwele “panopele yonso ya Leza”?