Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Kandamena Satana, ne neakunyeme!

Kandamena Satana, ne neakunyeme!

Kandamena Satana, ne neakunyeme!

‘Nudikokeshe kudi Nzambi; kadi nukandamene Diabolo ne yeye neanunyeme.’​—YAKOBO 4:7.

1, 2. (a) Nngikadilu kayi wa Diabolo udibu baleje mu Yeshaya nshapita wa 14? (b) Netuandamune nkonko kayi?

PADI Diabolo ke padi diambu disombe. Lutambishi luende ludi lumuenekela mu mêyi kampanda avua Yeshaya muprofete wa Nzambi mufunde. Bidimu bipite pa 100 kumpala kua Babulona kulua bukokeshi bunene bua pa buloba, bavua baleje basadidi ba Yehowa bikale bu badi bambila ‘mukalenge wa mu Babulona’ ne: ‘Wewe wakamba mu mutshima webe ne: Nembande mu diulu, nembandishe nkuasa wanyi wa bukalenge mulu pa mutu pa mitoto ya Nzambi [anyi bakalenge ba mu dîku dia Davidi]. Nendivuije bu Nzambi Mutambe wa Mulu.’ (Yeshaya 14:3, 4, 12-15; Nomba 24:17) Lutambishi lua ‘mukalenge wa mu Babulona’ luvua lufuane lungenyi lua Satana ‘nzambi wa tshikondo etshi.’ (2 Kolinto 4:4) Kadi diambu dia Satana nedijike bibi, anu bu muvua bakalenge ba mu Babulona bafike ku ndekelu mu mushindu mubi.

2 Kadi patshidi Diabolo muikaleku, tudi ne bua kudiela nkonko bu eyi: Tudi ne bua kumutshina anyi? Bua tshinyi udi usaka bantu bua kukengesha bena Kristo? Mmunyi mutudi mua kuepuka bua Diabolo katupitshi budimu?

Tudi ne bua kutshina Diabolo anyi?

3, 4. Bua tshinyi bena Kristo bela manyi ne bena diabu kabena batshina Diabolo?

3 Mêyi a Yezu Kristo adi alonda aa adi akolesha bena Kristo bela manyi bikole: ‘Kutshinyi malu audi wamba kukenga nawu. Mona, Diabolo udi wamba kuela bakuabu ba munkatshi muenu mu lukanu bua nuenu nutetshibue, ne nenuikale ne dikenga dia matuku dikumi. Wikale biebe ne dieyemena too ne ku lufu, nunku nenkupe tshifulu tshia butumbi tshia muoyo.’ (Buakabuluibua 2:10) Bela manyi ne bena diabu badi ne ditekemena dia kusomba pa buloba kabena batshina Diabolo to. Dibenga kumutshina edi kadiena difumina ku dikima diabu dia ku tshilelelu to. Tshidibu kabayi bamutshinyina mbualu badi batshina Nzambi, bamunemeka ne ‘banyemena muinshi mua mundidimbi wa mapuapua ende.’​—Musambu 34:9; 36:7.

4 Bayidi ba Yezu Kristo ba kumpala kabavua ne buôwa to, bakashala ne lulamatu too ne ku lufu nansha muvuabu babakengesha. Kabakatshina tshivua Satana Diabolo mua kuenza bualu bavua bamanye ne: Yehowa kavua mua kulekela bantu bavua bashala ne lulamatu kudiye to. Bia muomumue, bena Kristo bela manyi ne bena diabu badi badilambule pabu kudi Nzambi mbadisuike bua kushala ne lulamatu nansha mudibu babakengesha lelu’eu. Kadi mupostolo Paulo wakaleja ne: Diabolo udi ne bukole bua kushipa muntu. Bualu ebu kabuenaku mua kututshinyisha anyi?

5. Ebelu 2:14, 15 udi utulongesha tshinyi?

5 Paulo wakamba ne: Yezu ‘wakangata mubidi ne mashi bua ku lufu luende yeye amuvuije tshianana udi ne bukole bua lufu, Diabolo mene; ne bua yeye apikule bonso aba bakadi bakuatshibue mu bupika matuku onso a muoyo wabu bua ditshina diabu dia lufu.’ (Ebelu 2:14, 15) Bu mudi Satana ne bukole bua kufikishangana ku lufu, wakasaka Yudasa Isakaliote ne bamfumu ba bena Yuda ne bena Lomo bua kushipa Yezu. (Luka 22:3; Yone 13:26, 27) Kadi Yezu ku diambuluisha dia lufu luende, mmupikule bantu ku bukokeshi bua Satana, ne mmubapeteshe mushindu wa kupeta muoyo wa tshiendelele.​—Yone 3:16.

6, 7. Bukole bua Diabolo bua kushipesha bantu budi ne mikalu kayi?

6 Bukole bua Diabolo bua kushipesha bantu budi ne mikalu kayi? Katshia ku ntuadijilu kua bienzedi biende bibi, mashimi ende ne bukokeshi buende mbishipeshe bantu. Bidi nanku bualu Adama wakenza bubi ne kusambulujila bantu bonso bubi ne lufu. (Lomo 5:12) Basadidi ba Satana ba pa buloba mbakengeshe kabidi batendeledi ba Yehowa, imue misangu too ne ku lufu anu bu muvuabu benzele Yezu Kristo.

7 Kadi katuedi meji ne: Diabolo udi mua kushipa muntu yonso udiye musue kushipa to. Nzambi udi ulama bantu bende ne kakuitaba musangu nansha umue ne: Satana ashipe batendeledi balelela bonso badi pa buloba nansha. (Lomo 14:8) Bulelela, Yehowa utu ulekela bakengesha basadidi bende bonso ne imue misangu bashipa too ne bakuabu. Kadi Bible udi ulaya ne: bantu badi mu “mukanda wa tshivulukidi” wa Nzambi nebabishibue, ne Diabolo kêna ne tshidiye mua kuenza bua kubapangisha bua kubishibua to.​—Malaki 3:16; Yone 5:28, 29; Bienzedi 24:15.

Bua tshinyi Satana udi utukengesha?

8. Bua tshinyi Diabolo udi ukengeshisha basadidi ba Nzambi?

8 Diabolo udi ne tshidiye utukengeshila patuikala tuenzela Nzambi mudimu ne lulamatu. Mmusue bua tunyange ditabuja dietu. Tudi ne malanda mimpe ne Tatu wetu wa mu diulu, kadi Satana mmusue kuanyanga. Kabiena mua kutukemesha to, bualu Yehowa wakamanyisha mu Edene ne: nekuikale lukuna pankatshi pa ‘mukaji’ wa mu tshimfuanyi ne “nyoka,” ne pankatshi pa “bana” anyi ndelenganyi yabu. (Genese 3:14, 15) Bible udi ubikila Diabolo ne: “nyoka au wa kale,” ne udi uleja kabidi ne: nkumushadile anu matuku makese, ne udi ne tshiji tshikole. (Buakabuluibua 12:9, 12) Bu mutshidi lukuna pankatshi pa ndelanganyi ibidi eyi lutungunuka, bantu badi basadila Yehowa ne lulamatu badi ne bua kumanya ne: nebabakengeshe. (2 Timote 3:12) Ukadi mujingulule tshidi Satana utukengeshila nunku menemene anyi?

9, 10. Diabolo mmujule tshilumbu kayi, ne mmushindu kayi uditshi tshipetangana ne bienzedi bia bantu?

9 Diabolo uvua mujule tshilumbu tshia bumfumu butambe bunene. Wakajula kabidi mpata pa lulamatu lua bantu kudi Mufuki wabu. Tshilejilu, Satana wakakengesha Yobo uvua muntu muakane. Mbua tshinyi? Anu bua kunyanga lulamatu lua Yobo kudi Yehowa. Mukaji wa Yobo ne ‘basambi bende basatu bavua bamutatshisha’ bakenzela Diabolo mudimu musangu au. Anu mudibu baleje mu mukanda wa Yobo, Diabolo wakayobola Nzambi, wamba ne: kakuena muntu udi mua kushala mulamate Nzambi bikala Nzambi mundekele meme mutete muntu au. Kadi Yobo wakashala ne lulamatu, kulejaye patoke ne: Satana mmuena dishima. (Yobo 1:8–2:9; 16:2; 27:5; 31:6) Diabolo udi ukengesha Bantemu ba Yehowa lelu bua kunyanga lulamatu luabu ne kuleja muvuaye muambe bulelela.

10 Tuetu bamanye ne: Diabolo udi utukengesha bualu udi ukeba ne muende muonso bua kunyanga lulamatu luetu kudi Nzambi, bidi mua kutuambuluisha bua kuikala ne bukole ne dikima. (Dutelonome 31:6) Nzambi wetu ke Mukalenge Mutambe Bunene, nunku neatuambuluishe bua kulama lulamatu luetu. Tuenzayi muetu muonso bua kushala ne lulamatu ne kusankisha mutshima wa Yehowa, tumupetesha tshia kuandamuna Satana Diabolo udi umuyobola.​—Nsumuinu 27:11.

“Utusungile kudi Mubi”

11. Kulomba bua Nzambi ‘katufikishi mu buteyi’ kudi kumvuija tshinyi?

11 Kuikala ne lulamatu ki mbualu bua bilele to; kudi kulomba kusambila bikole. Mêyi a Yezu a mu disambila dia Tatu wetu ke atuambuluisha bikole. Wakambamu ne: “Kutufikishi mu buteyi, kadi utusungile kudi Mubi.” (Matayo 6:13, MML) Yehowa katu ututeta bua kuenza bibi to. (Yakobo 1:13) Kadi imue misangu Bible utu umuleja bu udi wenza anyi wenzeja malu, pende muikale patupu ualekela enzeka tshianana. (Luta 1:20, 21) Nunku, patudi tusambila muvua Yezu muleje, tudi tulomba Yehowa bua katulekedi tupona mu matetshibua. Yeye neatuteleje bualu Bible udi utushindikila ne: ‘Nzambi udi mua kueyemenyibua, ngudi kayi witabuja bua nuenu nutetshibue ne diteta didi dinupite bukole; kadi palua diteta, yeye neanuenzele njila wa kupandukila, bua nuenu numanye mua kutantamana mu diteta.’​—1 Kolinto 10:13.

12. Bua tshinyi tudi tusambila ne: “Utusungile kudi Mubi”?

12 Yezu mumane kuakula bua buteyi mu disambila dia Tatu wetu, wakamba kabidi ne: “Utusungile kudi Mubi.” (MML) Mu imue Bible mbafunde ne: “Utusungile kudi bubi” (Mukanda wa Nzambi) anyi “Utufule ku bubi.” (MMM) Tshidibi padi Bible wamba ne: ‘utusungile kudi,’ udi wakula nangananga bua bantu. Ke bualu kayi mukanda wa Matayo udi kabidi ubikila Diabolo ne: “Muteyi” anyi muntu udi uteyangana. (Matayo 4:3, 11) Nunku, mbimpe kusambila bua Nzambi atusungile kudi “Mubi” anyi Satana Diabolo. Udi uluangana bua kutufikisha ku dienza malu mabi. (1 Tesalonike 3:5) Patudi tusambila ne: “Utusungile kudi Mubi,” tudi tulomba Tatu wetu wa mu diulu bua kutulombola ne kutuambuluisha bua Diabolo katupitshi budimu.

Diabolo katupitshi budimu

13, 14. Bua tshinyi bena Kolinto bavua ne bua kushintulula mushindu uvuabu bamona muntu wa mu tshisumbu uvua muena tshiendenda kumpala?

13 Pavua Paulo mubele bena Kristo ba ku Kolinto bua kufuilangana luse, wakafunda ne: ‘Kadi kudi muntu unudi nulekelela bualu buonso, meme nemmulekelelabu kabidi; bua bualu bungakanulekelela kabidi, bingikala munulekelele bualu buonso, ngakunulekelelabu bua bualu buenu ku mêsu kua Kristo; bua Satana kikadi ne muaba wa kutupitshila budimu; bualu bua tuetu katuena tupanga kumanya madimu ende.’ (2 Kolinto 2:10, 11) Diabolo udi mua kutupita budimu anyi kutudinga mu mishindu ya bungi, kadi bua tshinyi Paulo uvua muambe mêyi aa?

14 Paulo uvua utandisha bena Kolinto bualu bavua balekele muena tshiendenda mu tshisumbu. Bualu ebu buvua busankishe Satana, bualu bavua bakula bibi bua muvua tshisumbu tshitabe ‘masandi a bu nunku adi kaayi munkatshi mua bisamba bia bende.’ Bakalua kuipata muntu au mu tshisumbu. (1 Kolinto 5:1-5, 11-13) Kadi muntu eu wakalua kushintuluka pashishe. Bu bena Kolinto babenge mua kufuila muntu au luse ne kumupingaja mu tshisumbu, Diabolo uvua kuikala mubadinge mu mushindu mukuabu. Bishi? Bavua mua kulua bena malu makole, kabayi luse anu bu Satana muine. Bu muntu au mulue kumvua ‘kanyinganyinga kakole’ ne mulekele Nzambi bua kashidi, nangananga bakulu ke bavua mua kuikala ne tshilumbu kumpala kua Yehowa Nzambi wa luse. (2 Kolinto 2:7; Yakobo 2:13; 3:1) Kadi kakuena muena Kristo udi musue kufuana Satana pa kulua muena tshikisu, muena malu makole ne kayi luse nansha.

Bia mvita bia Nzambi bidi bitulama

15. Tudi tuluangana mvita kayi? Tuenze tshinyi bua kuyitshimuna?

15 Tuetu basue bua Nzambi atusungile kudi Diabolo, tudi ne bua kuluangana mvita ne nyuma mibi. Kadi bua tuetu kutshimuna baluishi aba, tudi ne bua kuvuala ‘bintu bionso bia mvita bia Nzambi.’ (Efeso 6:11-18) Mu bia mvita ebi mudi ‘buakane bu tshibuikilu tshia pa tshiadi.’ (Efeso 6:14) Mukalenge Shaula wakabenga kutumikila Nzambi ne wakajimija nyuma muimpe. (1 Samuele 15:22, 23) Kadi tuetu tuenza malu makane ne bavuale bintu bionso bia mvita ya mu nyuma, netuikale ne nyuma muimpe wa Nzambi ne Nzambi neatusungile kudi Satana ne bademon bende.​—Nsumuinu 18:10.

16. Mmunyi muatungunukabu ne kutulama ku nyuma mibi?

16 Bua kutungunukabu ne kutulama ku nyuma mibi, tudi ne bua kuikala ne tshibidilu tshia kubala ne kulonga Bible ku diambuluisha dia mikanda idi ‘mulami udi ne lulamatu’ upatula ne kuenza malu makuabu. (Luka 12:42) Ke mutuuja meji etu ne malu a mu nyuma mu diumvuangana ne mubelu wa Paulo eu: ‘Bana betu, tshiashadidi mpindieu ntshia ne: Malu onso adi malelela, ne malu onso adi a bunême, ne malu onso adi makane, ne malu onso adi a butoke bua mutshima, ne malu onso adi malengele a dinanga, ne malu onso adi ne lumu luimpe; bikalaku buimpe ne bikalaku butumbi, nuelangane meji a malu aa.’​—Filipoi 4:8.

17. Ntshinyi tshiatuambuluisha bua kuikala bamanyishi bimpe ba lumu luimpe?

17 Yehowa udi utuambuluisha bua tuikale ‘babueje makasa etu mu bisabata bia kudilongolola kua lumu luimpe lua ditalala.’ (Efeso 6:15) Dibuela pa tshibidilu mu bisangilu bia bena Kristo ne diandamunamu didi dituambuluisha bua kumanyisha lumu luimpe lua Bukalenge. Bushuwa, tudi tupeta disanka dia bungi patudi tuambuluisha bakuabu bua kulonga malu a Nzambi ne kupeta budikadidi bua mu nyuma. (Yone 8:32) ‘Muele wa nyuma udi dîyi dia Nzambi’ udi utulama ku malongesha a dishima ne ‘ushimbula ngumbu ya mvita.’ (Efeso 6:17; 2 Kolinto 10:4, 5) Dikuata mudimu bimpe ne Bible didi dituambuluisha bua kulongesha bulelela ne ditulama bua katuponyi mu mateyi a Diabolo.

18. Mmunyi mutudi mua ‘kuimana bakandamane kumpala kua mateyi a Diabolo’?

18 Pakatuadija Paulo kuakula bua bintu bietu bia mvita bia mu nyuma wakamba ne: ‘Nudikoleshe mu Mukalenge ne mu bukole buende bunene. Luatayi bintu bionso bia mvita bia Nzambi, bua nuenu numanye mua kuimana bakandamane kumpala kua mateyi a Diabolo.’ (Efeso 6:10, 11) Muaku wa mu tshiena-Greke udibu bakudimuna ne: “kuimana bakandamane” batu bawamba bua musalayi muimane pa muaba udibu bamuteke. Tudi tuimana bakandamane mu mvita ya mu nyuma nansha mudi Satana muikale ne mateyi a bungi bua kunyanga buobumue buetu ne malongesha etu, anyi lulamatu luetu kudi Nzambi. Kadi mateyi a Diabolo kaatu manji kukumbaja tshipatshila tshiende etshi to, ne kaakutshikumbaja to. *

Tukandamene Diabolo, ne neatunyeme

19. Ngumue mushindu kayi utudi mua kuluisha Diabolo?

19 Tudi mua kutshimuna mvita ya mu nyuma itudi tuluangana ne Diabolo ne nyuma mibi idiye ulombola. Katuena ne tshitudi mua kuzakela ne buôwa bua Satana to, bualu Yakobo wakamba ne: ‘Nudikokeshe kudi Nzambi; kadi nukandamene Diabolo ne yeye neanunyeme.’ (Yakobo 4:7) Umue mushindu wa kuluisha Satana ne nyuma mibi yonso idiye wenza nayi mudimu ngua kubenga kubuelakana mu malu onso a mîdima peshi a majimbu anyi ne bantu badi babienza. Bible udi uleja patoke ne: basadidi ba Yehowa badi ne bua kubenga kutangila bimanyinu anyi mitoto bua kumanya malu atshilualua, kubenga mbuku nansha kuenza malu a bakishi. Tuetu bikale ne ditabuja dikole ne tuenza midimu ya bena Kristo ya bungi, katuena ne bua kutshina ne: nebatulowe to.​—Nomba 23:23; Dutelonome 18:10-12; Yeshaya 47:12-15; Bienzedi 19:18-20.

20. Mmunyi mutudi mua kukandamena Diabolo?

20 Tudi ‘tukandamena Diabolo’ patudi tulonda mikenji ne mêyi a mu Bible ne tumutantamena bikole. Bena pa buloba badi bumvuangana ne Satana bualu nnzambi wabu. (2 Kolinto 4:4) Ke bualu kayi tudi tubenga ngikadilu ya bena pa buloba bu mudi: lutambishi, kudinanga, tshiendenda, tshikisu ne lukuka lua bintu. Tudi bamanye ne: Diabolo wakanyema pavua Yezu mutele mvese ya mu Bible mu tshipela bua kumukandamena. (Matayo 4:4, 7, 10, 11) Bia muomumue, Satana ‘neatunyeme’ tuetu tutumikila Yehowa mu malu onso ne tumueyemena mu disambila. (Efeso 6:18) Padi Yehowa Nzambi ne Muanende batukuatshisha, kakuena muntu udi mua kutuenzela bibi bua kashidi to, nansha Diabolo muine!​—Musambu 91:9-11.

[Mêyi adi kuinshi]

^ tshik. 18 Bua kumanya malu a bungi pa bia mvita bia Nzambi, bala Tshibumba tshia Nsentedi tshia dia 15 Lumungulu 1992, dibeji dia 21-23 (Mfual.).

Newandamune bishi?

• Tudi ne bua kutshina Satana Diabolo anyi?

• Bua tshinyi Satana udi ukengesha bena Kristo?

• Bua tshinyi tudi tusambila bua Nzambi atusungile kudi “Mubi”?

• Mmushindu kayi utudi mua kutshimuna mvita ya mu nyuma?

[Nkonko ya dilonga]

[Tshimfuanyi mu dibeji 26]

Bayidi ba Kristo ba kumpala bakashala ne lulamatu kabayi ne buôwa too ne ku lufu

[Tshimfuanyi mu dibeji 27]

Diabolo kêna mua kupangisha Yehowa bua kujula bantu badiye uvuluka ku lufu to

[Tshimfuanyi mu dibeji 28]

Utu usambila bua Nzambi akusungile kudi “Mubi” anyi?

[Tshimfuanyi mu dibeji 29]

Udi muvuale ‘bintu bionso bia mvita bia Nzambi’ anyi?