„TEN plan nie może zawieść! Żydzi zostaną wymordowani szybko i doszczętnie. W wyznaczonym dniu zagłada dosięgnie ich wszystkich w całym imperium — od Indii po Etiopię”. Tak mógł sobie myśleć człowiek, który uknuł ten spisek. Jednak jego uwadze umknął pewien istotny szczegół: Bóg niebios potrafi wyzwolić swój lud z każdej opresji. Taki akt wybawienia opisano w biblijnej Księdze Estery.

Niemłody już Żyd imieniem Mardocheusz zrelacjonował w tej księdze wydarzenia rozgrywające się w ciągu około 18 lat, za czasów perskiego króla Aswerusa, czyli Kserksesa I. Ta dramatyczna opowieść pokazuje, jak Jehowa udaremnia niegodziwe zamysły wrogów i zapewnia ochronę swemu ludowi, choć jest on rozproszony po ogromnym imperium. Znajomość tych faktów umacnia wiarę dzisiejszych sług Jehowy, którzy pełnią dla Niego świętą służbę w 235 krajach. Ponadto w Księdze Estery znajdziemy przykłady postaw godnych naśladowania oraz takich, których należy się wystrzegać. Doprawdy, „słowo Boże jest żywe i oddziałuje z mocą” (Hebrajczyków 4:12).

KRÓLOWA MUSI INTERWENIOWAĆ

(Estery 1:1 do 5:14)

W trzecim roku panowania (493 p.n.e.) Aswerus wydaje wspaniałe przyjęcie. Sławna z urody królowa Waszti popada w niełaskę i traci swój zaszczytny status. Na jej miejsce król wybiera spośród wszystkich pięknych dziewic Hadassę, młodą Żydówkę. Za radą swego kuzyna Mardocheusza nie wyjawia ona swojego pochodzenia i posługuje się perskim imieniem Estera.

Z czasem najbardziej wpływowym ministrem zostaje wyniosły Haman. Rozwścieczony tym, że Mardocheusz nie chce się przed nim ‛nisko kłaniać ani padać na twarz’, postanawia zgładzić wszystkich Żydów w imperium perskim (Estery 3:2). Przekonuje Aswerusa, by dekretem nakazał dokonanie tej rzezi. Na wieść o tym Mardocheusz okrywa się „worem i popiołem” (Estery 4:1). Sytuacja wymaga interwencji Estery. Królowa zaprasza władcę i jego najważniejszego ministra na wydaną przez siebie ucztę. Chętnie korzystają z jej zaproszenia, po czym przyjmują zaproszenie na następny dzień. Haman jest w doskonałym nastroju. Nie może jednak znieść, że Mardocheusz nadal odmawia oddania mu hołdu. Postanawia zatem zgładzić go jeszcze przed ucztą mającą się odbyć nazajutrz.

Odpowiedzi na pytania biblijne:

1:3-5 — Czy uczta trwała 180 dni? Z tekstu hebrajskiego nie wynika, że tyle trwała sama uczta, ale że król przez 180 dni pokazywał  dostojnikom piękno i „bogactwo swego chwalebnego królestwa”. Być może władca chciał wywrzeć wrażenie na dygnitarzach i przekonać ich, że zdoła zrealizować wszelkie swe plany. W takim wypadku wersety 3 i 5 mogą nawiązywać do siedmiodniowej uczty wydanej po upływie tych 180 dni.

1:8 — Jak rozumieć słowa: „Co się tyczy wyznaczonego przez prawo czasu picia, nikt nie przymuszał”? Król Aswerus zrobił z tej okazji wyjątek od perskiego zwyczaju, według którego podczas uczty zachęcano się nawzajem do wypicia określonej ilości trunków. W pewnym opracowaniu tak skomentowano tę wypowiedź: „Mogli wypić tyle, ile chcieli — dużo lub mało”.

1:10-12 — Dlaczego królowa Waszti nie chciała się stawić przed królem? Niektórzy bibliści sugerują, że królowa okazała nieposłuszeństwo, bo nie chciała się poniżać przed pijanymi gośćmi króla. Niewykluczone też, że ta piękna kobieta nie była uległa. Biblia nie wyjawia jej pobudek, doradcy króla uznali jednak, że nieposłuszeństwo Waszti wobec męża to poważny problem i że jej postawa mogłaby się udzielić wszystkim żonom w całej Persji.

2:14-17 — Czy Estera dopuściła się niemoralności z królem? Nie. W sprawozdaniu czytamy, że rankiem po wyjściu od króla inne młode kobiety udawały się do drugiego domu pod opiekę eunucha królewskiego, „stróża nałożnic”. A zatem po spędzeniu nocy z władcą zostawały jego nałożnicami, czyli drugorzędnymi żonami. Natomiast Estera nie została wzięta do domu nałożnic. Kiedy wprowadzono ją przed Aswerusa, „król pokochał Esterę bardziej niż wszystkie inne kobiety, tak iż zyskała u niego więcej łaski oraz lojalnej życzliwości niż wszystkie pozostałe dziewice” (Estery 2:17). Ale jak zjednała sobie „łaskę oraz lojalną życzliwość” króla? Tak samo, jak zaskarbiała sobie przychylność innych osób. Na przykład „znalazła uznanie w jego [Hegaja] oczach, tak iż zyskała u niego lojalną życzliwość” (Estery 2:8, 9). Hegaja ujęło za serce to, co mógł zaobserwować — jej przymioty i wygląd. W gruncie rzeczy „Estera zyskiwała łaskę w oczach każdego, kto ją ujrzał” (Estery 2:15). Podobne wrażenie musiała wywrzeć na królu, który właśnie dlatego obdarzył ją uczuciem.

3:2; 5:9 — Dlaczego Mardocheusz nie chciał kłaniać się Hamanowi? Prawo Boże nie zabraniało Żydom padania na twarz przed dostojnikami w celu okazania im głębokiego szacunku. Jednak w wypadku Hamana chodziło o coś więcej. Był on Agagitą i prawdopodobnie wywodził się z Amalekitów, narodu skazanego przez Boga na zagładę (Powtórzonego Prawa 25:19). Dla Mardocheusza pokłonienie się Hamanowi było kwestią lojalności wobec Jehowy. Właśnie dlatego stanowczo oświadczył, iż tego nie zrobi, i podkreślił, że jest Żydem (Estery 3:3, 4).

Czego się możemy nauczyć:

2:10, 20; 4:12-16. Estera chętnie przyjmowała wskazówki od dojrzałego czciciela Jehowy. Postąpimy mądrze, jeśli będziemy ‛posłuszni tym, którzy wśród nas przewodzą, i będziemy ulegli’ (Hebrajczyków 13:17).

2:11; 4:5. Powinniśmy ‛mieć na oku nie tylko osobiste zainteresowanie własnymi sprawami, ale także sprawami drugich’ (Filipian 2:4).

2:15. Estera okazała skromność i panowanie nad sobą, nie zażądała bowiem dodatkowej biżuterii ani lepszych strojów niż te, które dostarczył jej Hegaj. Łaskę króla zjednała swą „ukrytą osobą serca w niezniszczalnej szacie cichego i łagodnego ducha” (1 Piotra 3:4).

 2:21-23. Estera i Mardocheusz stanowią wspaniały przykład ‛podporządkowania władzom zwierzchnim’ (Rzymian 13:1).

3:4. W pewnych sytuacjach roztropnie jest wzorem Estery nie wyjawiać wszystkich faktów na swój temat. Kiedy jednak w grę wchodzą ważne kwestie, dotyczące na przykład zwierzchnictwa Jehowy albo naszej lojalności, nie możemy bać się ujawnić, że jesteśmy Świadkami Jehowy.

4:3. Gdy stajemy w obliczu prób, powinniśmy żarliwie prosić Jehowę o siły i mądrość.

4:6-8. Mardocheusz starał się udaremnić plan Hamana za pomocą środków prawnych (Filipian 1:7).

4:14. Mardocheusz dał piękny przykład całkowitego polegania na Jehowie.

4:16. Dzięki zaufaniu do Jehowy Estera lojalnie i odważnie stawiła czoło sytuacji, która mogła ją nawet kosztować życie. To bardzo ważne, byśmy uczyli się polegać na Jehowie, a nie na sobie samych.

5:6-8. Aby zapewnić sobie przychylność Aswerusa, Estera zaprosiła go na drugą ucztę. Postępowała rozważnie i my też powinniśmy starać się tak czynić (Przysłów 14:15).

NIESPODZIEWANE ZWROTY WYDARZEŃ

(Estery 6:1 do 10:3)

Sytuacja całkowicie się zmienia. Haman zostaje powieszony na tym samym palu, który przygotował dla Mardocheusza, a jego niedoszła ofiara awansuje na stanowisko najważniejszego ministra! A co z planowanym wymordowaniem Żydów? Również tutaj następuje niespodziewany zwrot akcji.

Wierna Estera postanawia jeszcze raz porozmawiać z królem. Ryzykując życie, zwraca się do niego z prośbą, by w jakiś sposób zniweczył spisek Hamana. Aswerus wie, co  należy uczynić. W dniu planowanego ludobójstwa śmierć ponoszą nie Żydzi, lecz ich niedoszli oprawcy. Na pamiątkę tego wielkiego wybawienia Mardocheusz ustanawia coroczne święto Purim. Jako druga osobistość po królu Aswerusie może ‛działać dla dobra swego ludu i ogłaszać pokój całemu ich potomstwu’ (Estery 10:3).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

7:4 — Dlaczego unicestwienie Żydów ‛wiązałoby się ze szkodą dla króla’? Taktownie wspominając o możliwości sprzedania Żydów jako niewolników, Estera zasugerowała, że zgładzenie ich oznaczałoby dla króla stratę. Obiecane przez Hamana dziesięć tysięcy talentów srebra to dla skarbca królewskiego znacznie mniejszy zysk niż suma, którą można by otrzymać ze sprzedaży Żydów w niewolę. Ponadto z planu Hamana wynikało, że śmierć musiałaby ponieść również sama królowa.

7:8 — Dlaczego dworzanie zakryli Hamanowi twarz? Prawdopodobnie chodziło o pokazanie, że ściągnął na siebie hańbę albo że wkrótce zostanie zabity. Według pewnego dzieła „starożytni czasem zakrywali głowy ludziom, których czekała egzekucja”.

8:17 — Co to znaczy, że „wielu z ludów tej ziemi podawało się za Żydów”? Wielu mieszkańców Persji najwyraźniej zostało żydowskimi prozelitami, uważając dekret zapobiegający zagładzie Żydów za dowód Bożej przychylności dla nich. Dzisiaj podobnie spełnia się proroctwo zapisane przez Zachariasza: „Dziesięciu mężów ze wszystkich języków narodów chwyci się, tak, uchwyci się skraju szaty męża, który jest Żydem, i powie: ‚Pójdziemy z wami, bo słyszeliśmy, że z wami jest Bóg’” (Zachariasza 8:23).

9:10, 15, 16 — Dlaczego Żydzi nie złupili wrogów, chociaż dekret im na to pozwalał? Dowiedli tym samym, że chodziło im jedynie o ocalenie życia, a nie o zdobycie bogactwa.

Czego się możemy nauczyć:

6:6-10. „Pycha poprzedza upadek, a duch wyniosły — potknięcie” (Przysłów 16:18).

7:3, 4. Czy odważnie przedstawiamy się jako Świadkowie Jehowy, choćby to oznaczało ściągnięcie na siebie prześladowań?

8:3-6. Możemy i powinniśmy zwracać się do władz i sądów o ochronę przed nieprzyjaciółmi.

8:5. Estera taktownie pominęła kwestię współodpowiedzialności króla za wydanie dekretu o zagładzie Żydów. My również winniśmy taktownie odnosić się do przedstawicieli władzy, gdy im głosimy.

9:22. Nie zapominajmy o ubogich (Galatów 2:10).

Jehowa zapewni „ratunek i wyzwolenie”

Mardocheusz zasugerował, że Estera została królową z woli Boga. W obliczu zagrożenia Żydzi poszczą i modlą się o pomoc. Królowa bez zaproszenia udaje się do króla i za każdym razem zostaje łaskawie przyjęta. Decydującej nocy król nie może zasnąć. Księga Estery wyraźnie ukazuje, jak Jehowa kierował wydarzeniami na korzyść swego ludu.

Fascynujące sprawozdanie z Księgi Estery stanowi szczególną zachętę dla nas, żyjących w „czasie końca” (Daniela 12:4). „Pod koniec dni”, czyli w ostatniej fazie czasu końca, Gog z Magog — Szatan Diabeł — przypuści gwałtowny atak na lud Jehowy. Jego celem będzie unicestwienie prawdziwych czcicieli Boga. Jednak podobnie jak w dniach Estery, Jehowa zapewni im „ratunek i wyzwolenie” (Ezechiela 38:16-23; Estery 4:14).

[Ilustracja na stronie 10]

Estera i Mardocheusz przed królem Aswerusem