Itre Nyine Madrin Nyine Aegöcatrenyi Së
Itre Nyine Madrin Nyine Aegöcatrenyi Së
“Qa ngöne lai, e tro nyipunie a xen, me ij, me kuca ketre ewekë kö, kuca asë jë nyine atrunyi Akötesie.”—1 KORINITO 10:31.
1, 2. Pine nemene matre loi e tro sa xome la itre nyine madrin ceitune me ketre “ahnahna qa thei Akötresie,” ngo hna hmekë së hnyawa tune kaa hnei Tusi Hmitrötr?
Nyipici laka pëkö engazone troa lö hnine la itre huliwa ka iamadrinë. Pine laka ame Iehova, tre, ka madrine Nyidrë, haawe, aja i Nyidrë la tro sa mele madrin, nge Nyidrëti a hamën koi së la nöjei ewekë matre traqa fe së kowe lai. (1 Timoteo 1:11; 6:17) Hna cinyihane hnene la ketre joxu ka inamacan, Solomona la ëjen, ka hape: “Ate hë ni laka pëkö loi angat, loi pe troa kuca la madine . . . nge kete laka e xeni la ate me ij, me madine la loi ngöne la nöjei huliwa i angeic’ asë, celë hi ahnahna i Akötesie.”—Ate Cainöj 3:12, 13.
2 Ka hamë egöcatr la troa pane mano me madrine thupene la hna kuca la ketre huliwa ka lolo; ngo eje hi lai laka, tro së a kepe thangane ka loi, e hne së hna ce kuci madrine memine la itre atrene la lapa së maine itre enehmu së pena. Ijije troa xome ceitune lai ijine madrine cili me ketre “ahnahna i Akötesie.” Nyipici, thaa hnene kö laka tiqa la nöjei nyine madrin hna hamën koi së hnene la Atre Xupi së, tre, tro hë së a sasaithi tulu ngöne la aqane tro sa xome itre ej. Hna jele ngazone hnei Tusi Hmitrötr la troa hmo hnei kahaitr, me sasaithi tulune aqane xen, me kuci ngazo, nge ej a hmekën la itre ka majemine huliwa tun, laka, “tha tro kö angate a hane sine la baselaia i Akötesie.”— 1 Korinito 6:9, 10; Ite Edomë 23:20, 21; 1 Peteru 4:1-4.
3. Nemene la ka troa xatua së troa lapa hlëmek ngöne la götrane la ua matre atreine hneheene pala hi la drai atraqatre i Iehova?
3 Jole catre hë enehila la itre ijine ne la pun, thaa hmaloi pi kö kowe la itre keresiano troa mele inamacan ngöne la fen ka ngazo, me ananyine la itre aqane melene ej. (Ioane 17:15, 16) Tune lo hna perofetane hë, ame la itre xötre atre ne la hneijin enehila, tre, “itete ajane la nyine amadrine ngo tha ajane kö koi Akötesie” uti fe hë la tro angatr a “tha ’te” laka calemi catrë hë lo “akötre atraqate.” (2 Timoteo 3:4, 5; Mataio 24:21, 37-39) Hnei Iesu hna hmekën lo itretre drei nyidrë, ka hape: “Nge wange kö nyipunie, wanga hacepi la ite hni nyipunie hnene la xeni atrun, me hna iji atrun, me kuke hnine kowe la mele celë, ame hna traqa la drai cili a asheshëkötë nyipunie ; ke tro ej’a traqa kösë hnö kowe la nöje i ate asë.” (Luka 21:34, 35) Hnene laka itre hlue i Akötresieti së, nyipi ewekë tro sa catr troa wanga atrune la ithuemacanyi Iesu. Thaa tro kö sa xötrethenge la aqane melene la itre wanaithihlë, loi e tro pala hi sa hlëmeke ngöne la götrane la ua matre hneheene pala hi lo drai atraqatre i Iehova.—Zefania 3:8; Luka 21:36.
4. (a) Pine nemene matre jole catre pi hë troa öhne la nyine iamadrinë ka ijij kowe la keresiano? (b) Nemene eamo hna hamën ngöne Efeso 5:15, 16 nyine tro sa xötrethenge?
4 Thaa hmaloi kö troa neëne la itre hna majemine kuca ka ngazo ne la fen, ke, Diabolo a nyi jëne matre pui loi itre ej, nge hnyapa e troa kuca. Nyipi jole catre pi hë e tro sa hane thele la itre nyine iamadri ka meköt. Nyimutre catre kö la itre nyine iamadri ne la fen ka ahlëne la “itre aja ne ngönetrei.” (1 Peteru 2:11) Ame la itre nyine iamadri ka hetre ethane koi së, tre, thaa e tröne la hnalapa hmekuje kö, ngo ekoho fe hnine uma; maine hna jëne hna cinyany, maine Televizio, maine Ëternet, maine video. Qa ngöne lai, kola ithuecatre kowe la itre keresiano hnene la Wesi Ula i Akötresie ka hape: “Wange hnyawa kö la aqane trongei nyipunie, the tune kö la ite hmo, ngo tune ju la ite ka inamacan, kola anyipi ewekëne la nöjei ijin, ke ngazo la nöjei drai.” (Efeso 5:15, 16) Maine tro sa catre trongëne la eamo celë, tro ha xecie hnyawa koi së laka pëkö tro la nyine iamadri ka hmo a huli së me thapa la mele së; nge thaa tro jë kö itre ej a angazone la aqane imelekeu së me Iehova me apaatrenyi së e thupen!—Iakobo 1:14, 15.
5. Qa ngöne nemene la easa kapa la nyine aegöcatrenyi së ka sisitria?
5 Trotrohnine hi së laka maine tru pala hi la itre huliwa ne la itre keresiano, ka loi fe tro angatr a hane xomi ijine troa pane mano me troa hane kuci madrin. Eje hi laka, hna qaja ngöne Ate Cainöje 3:4 ka hape, hetre “ijine troa hnyima” nge hetre “ijine fiafia.” Matre thaa Tusi Hmitrötre kö a xome la itre nyine madrin, ceitune me ketre jëne troa aluzi traem. Loi e tro la itre nyine iamadrinë a hamë trengecatre së, ngo thaa tro pi kö itr’ ej a athixötrëne la lapaune së me thahe la itre huliwa së ngöne la götrane la ua. Atre hnyawa hi hnene lo itre keresiano ka macaj laka, ame la nyipi madrin, tre, ka xulu qa ngöne la hna ham. Angatr a kuca panëne la aja ka sisitria i Akötresie ngöne la mele i angatr, me melëne la nyipi ‘hna mano thatraqane la itre u i angatr’ ngöne laka, hnei angatre hna kapa la nyine isilekeu ka menyike i Iesu—Mataio 11:29, 30; Ite huliwa 20:35.
Iëne Jë La Itre Nyine Iamadrinë Ka Ijij
6, 7. Nemene la ka troa xatua së troa iëne la nyine iamadrinë ka lolo nge nuetrije ju pë hë la ka ngazo?
6 Tro sa atre tune kaa ka hape thaa ngazo kö kowe la keresiano la ketre nyine iamadrinë? Qanyine la itre keme me thine troa eatrongëne la itre nekö i angatr, nge maine ijij, troa xatua angatre fe hnei itre qatre thup. Eje hi laka, thaa nyipi ewekë kö tro pena ha la itre xan a qaja koi së, ka hape, thaa loi kö la ketre itus, maine film, ketre elo, ketre fia, maine nyima pena. Öni Paulo ka hape, ame la “itre ka tru ka [macaj]. . . ene angat’ angete majemine huliwane la hni troa wangatre hmekune la loi me ngazo.” (Heberu 5:14; 1 Korinito 14:20) Hna amë hnine la Tusi Hmitrötre la itre trepene meköti ka troa eatrongë së. Maine hna eköthe hnyawa la mekuthetheue së hnene la Wesi Ula i Akötresie, haawe, tro ha xatua së troa melëne hnyawa la itre hna qaja e hnine la Tusi Hmitrötr.—1 Timoteo 1:19.
7 “Hna wangate hmekune la sinöe hnei wen,” öni Iesu. (Mataio12:33) Maine kola huli së kowe la iakötrë, me kuci ngazo, maine kowe pena la kuci haze hnene la ketre nyine iamadrinë, tre, loi e troa thipetrij ej. Loi e troa ananyine la ketre nyine iamadrinë ka hetre ethan kowe la mele së, maine ka iapëmanië me axulune la nanazije koi së, maine ka troa athixötrëne pena la itre xan. Hna thuemacanyi së hnei Paulo aposetolo, laka, e maine tro sa athixötrëne la mekuthethew ne la ketre trejin, easë lai a tria. Hnei Paulo hna cinyihane ka hape: “Nge nyipunie a ngazo tune lai kowe la ite tejin, me athixötëne la mekuthethewe ka kucakuca i angat, nyipunie a ngazo koi Keriso. Qa ngöne lai, e thixöte la tejine me ini hnene la öni, tha tro hmaca kö ni a öni epine palua, wanga thixöte la trejine me ini hneng.”—1 Korinito 8:12, 13.
8. Nemene la itre ethane la itre ordinatör me video?
8 Tiqa ha la itre setroa hnei itre ewekë nyine elon ngöne ordinatör me video. Ame itre xan, tre, itre nyine ihnyiman me itre nyine amano së; maine jë troa mekun ka hape pëkö engazone itre ej, ngo tune kaa e mama ju jëne itre ej la itre thiina hna jelengazone hnei Tusi Hmitrötr? Eje hi lai laka, maine hetrenyi la itre isi me itre ihumuth, maine ketre aqane ujë ka sis, thaa iamadrinë ka pë ethane kö lai kowe la atre elon! Iehova a sixelene la itre ka “pi iangazo.” (Salamo 11:5; Ite Edomë 3:31; Kolose 3:5, 6) Nge maine ame la elo tre kola amejëne the së la pi aja mani, me pi isi, me ajolëne la hni së matre akucakucanyi së maine aluuzine pena la traeme së ka nyipi ewekë catr, haawe, canga atrehmekune ju së la ethane ngöne la götrane la ua, nge canga wenë amekötine jë la aqane mele së.—Mataio 18:8, 9.
Iëne Jë La Itre Nyine Madrin Ka Pë Ethan
9, 10. Nemene la hna kuca hnene la itre xaa keresiano ka atreine waiewekë matre troa ketre amadrinë angatr?
9 Ame itre xaa ijin, itre keresiano a hnyinge ka hape: “Nemene hö la nyine iamadrinë ka ijije koi hun? Nyimutre la itre hna hamëne hnene la fen, ngo thaa ka ihmeku kö memine la itre trepene meköti ne la Tusi Hmitrötr.” The seseue kö, tro kö epuni a öhne la nyine madrine ka ijij, ngo tro pe a catre thele ej. Nyipi ewekë tro la itre keme me thin a canga wange hnyawa la itre nyine iamadrinë. Ala nyimu la itre ka öhnyi eloin la hna ce madrine memine la fami, maine ce memine pena la ekalesia. Angatr a ce xeni imadri ngöne la ijine cili me ithanatane la itre nuvele ne la drai, maine ketre topike qa hnine la Tusi Hmitrötr ka thue madrin me xatua angatr. Ketre ka loi mina fe troa ce ngenu, maine ce tro kejë, me kuci itre elo, maine troa ihamë ngöne la itre hnepe hnitr. Ame la itre nyine madrine celë, tre, itre ej a amadrinë së nge hetre thangane ka loi koi së.
10 Köni neköne la ketre qatre thup memine la ifëneköi nyidrë; öni nyidroti e qaja ka hape: “Qane lo co petre kö la itre neköi nyiho, angatre pala hi a ce wai mekunëne la hnë tro huni a mano. Ame itre xaa ijin, nyiho a nue matre tro angatr a isa könëne la ketre enehmu ka loi thiinan ngöne la ijine mano hun, matre atrune hmaca la madrine hun. Mama pala hi la itre götrane cili ngöne la aqane mele ne la itre nekö i nyiho. E itre xaa ijine pena, eahuni a könëne la itre xaa fami maine itre enehmu huni ngöne la ekalesia matre tro huni a ce xeni e celë hnalapa. Eahuni a dreu miitr me elone la itre elo. Ame itre xaa ijin, xomi loto jë hi hun me amë pe ngöne la ketre götran, nge eahuni a eli wetre jë pena; itre ijine lai, easa inine me mekune la itre ewekë hna xupe hnei Iehova.”
11, 12. (a) Nemene la aqane tro epuni a kuca matre tro la itre xan a hane kepe thangane la itre ijine madrine i epun? (b) Nemene la itre ijine hna thatreine troa thëthëhmine hnene la ka ala nyim?
11 Atreine kö nyipunie maine fami nyipunieti pena, troa hane ce hnëkën me itre xaa trejine la ketre ijine matre ce mano me madrin? Hapeue la ketre sine föe, atre ka pë föen, maine ketre sinee i epuni ka lapa caas, thaa itre ka aja ithue catre jë kö? (Luke 14:12-14) Maine kolo fe a hane hëne lo itre ka xötrei hane icasikeu, ngo tro pala hi a neëne hnyawa, wanga ajojezine jë pena la itre xan. (2 Timoteo 2:20, 21) Maine jole kowe la itre sine atr, ke, ka lapa hnalapa pë hë, haawe, ma ijije jë pena troa tro fë xen me ce thawa me angatre la itre göxeni ngöne la itre hnalapa i angatr.—Heberu 13:1, 2.
12 Ame la itre ijine ce xeni madrine cili, tre, thatreine jë kö troa thëthëhmine hnene la ka ala nyim, pine laka, kola troa qaja hnene la itre xaa trejine la aqane xötrei atre angatr la nyipici uti hë lo bapataiso angatr; kolo mina fe a qaja hnei angatr la aqane xatua angatr matre troa mele nyipici koi Akötresie. Porotrikëne jë me ce ithanatane la itre mekun qa hnine la Tusi Hmitrötr memine la itre atr ka traqa ngöne la itre ijine cili; loi e troa hane sine fe la porotrik hnene la itre nekönatr. Eje hi lai laka, troa hetre eloine hna kapa qa ngöne la itre ijine cili, pine laka, itre ijine ithuecatrekeu, nge pëkö hmahma thei ketre atr pena.
13. Tune kaa la aqane amamai tulu koi së hnei Iesu me Paulo ngöne la troa ikep me aqane troa kapa la ihë ne la ketre atr ngöne la angeic a könë së?
13 Hnei Iesu hna amamane la ketre tulu ka lolo ngöne la aqane troa ikep memine la aqane troa kapa la ihë ne la ketre atr ngöne la angeic a könë së. Hnei nyidrëti pala hi hna xome la itre ijine cili, matre troa ce thawa la itre manathith ngöne la götrane la ua. (Luka 5:27-39; 10:42; 19:1-10; 24:28-32) Nge hna nyitipu nyidrë hnene la itretre pane drei nyidrë. (Itre huliwa 2:46, 47) Hna cinyihane hnei Paulo aposetolo ka hape: “Ke atraqate la pi tro ni a iöhnyi me nyipunie, mate tro ni a hamë nyipunie kete ihnimi ne [“ua,” MN] mate acile huti nyipunie ; celë hi mate troa ce akeukawanyi ni me nyipunie, hnene la ce lapaune shë.” (Roma 1:11, 12) Ketre tune mina fe, ame la itre ijine ce xeni madrine së enehila, tre, loi e tro sa drenge e cili la itre ithanata nyine ithuecatrekeu.—Roma 12:13; 15:1, 2.
Itre Nyine Amekunëne Me Itre Nyine Tro Sa Hmekën
14. Pine nemene matre thaa loi kö e troa hë atr menu pala ha?
14 Thaa loi kö e tru atrene pala ha la itre ijine ce madrin, pine laka, ketre huliwa ka jole koi atre elemeken. Ame ngöne la itre ijine pëkö huliwa i ekalesia, tre, ijije tro itre fami a ce axeciën troa ce ngenu maine ce elo, ngo thaa tro pe a hetrenyi la hni ne pi hun. Maine kola sine la itre ijine cili hnene la itre qatre thup, maine itre drikona maine itre xaa trejine ka macaj, tre, troa hetre thangane ka loi qa ngön, me itre ijine iakeukawanyi fe.
15. Pine nemene matre ketre hnëqa ka tru kowe la atre ikönë troa elemekene hnyawa la ketre ijine madrin?
15 Thaa tro kö a wangesixane la enyipiewekëne la troa hetre ka elemekene hnyawa la itre ijine ce madrine cili. Maine nyipici laka epuni a madrine troa kapa la itre atr, ngo tune kaa e athixötrëne jë la ketre atr hnene la ketre ewekë ka traqa ngöne la hnalapa i epun, qa ngöne laka, hnei epuni hna xome ahmalohmaloeëne la hnëqa i epun? Hapeu, tro hmaca kö a lapa hnyawa la mekune i epun thupene lai? Pane wange ju la trepene meköti hna ithanatane ngöne Deuteronomi 22:8. Hnëqane la atre Isaraela ka acili uma ka hnyipixe troa nyiöline xötreithe fe la hune uma i angeic, tre e cili hi la hna troa kapa la itre atr hnei angeic hna könën. Pine nemen? “Wanga anenine la madra ngöne la uma i ö, e thane pi la ate qa koho.” Ketre tune mina fe, ame la ewekë hnei epuni hna troa kuca, maine nyipici laka thaa tro kö a sasaithi tulu pala la itre hna troa amekötin, ngo ame pe loi e troa thupëne hnyawa la itre hnei epuni hna hën ngöne la ijine ce madrine cili, tre, kolo hi lai a troa mama maine epuni a wanga atrune la mele i angatr, ngöne la götrane la ngönetrei me ngöne fe la götrane la ua.
16. Nemene la aqane troa hmek maine kola nue la kahaitr ngöne la itre ijine ce madrin?
16 Maine hetre kahaitr ngöne la ijine ce madrin, tre, loi e troa hmekën matre thaa tro kö a sasaithi tulu la aqane troa ij. Nyimutre la itre keresiano ka ikep, ka nue la ka haitr ngöne la itre ijine madrin. Ngo loi e tro pe angatr a thupëne me wange hnyawa la aqane ij ne la nöjei hna hëne kowe la ijine cili. Pëkö ewekë hna troa nue ka troa athixötrën la itre xaa atr, maine troa ukune pena la itre xan troa iji menu pala ha la kahaitr. (Efeso 5:18, 19) Pine la itre kepine ka nyimutre, hna axeciëne hnene la itre xaa hna könën troa thipëne la kahaitr. Hna tuluthe ngöne itre xaa nöj la macatre ne la itre ka ijije troa ij; haawe, loi e tro la itre keresiano a drengethenge hnyawa la itre wathebo i Kaisara ngacama kola mama koi angatr laka sasaithi tulu pala ha la aqane acile itre ej.—Roma 13:5.
17. (a) Maine kola aho miuzike ngöne la ijine ce madrin, hna uën matre nyipi ewekë troa iëne hnyawa hnene la atre ka ihë? (b) E kola fia ngöne la ijine ce madrine cili, troa mama tune kaa la thiina ka qahmihmi?
17 Loi e troa xecie kowe la ka hë atr laka, ka ihmeku memine la itre trepene meköt ne la itre keresiano, la miuzik, me itre fia, maine itre xaa nyine iamadrinë ju kö. Isa pengöne kö la itre miuzik hne së hna pi dreng, nge nyimu pengöne miuzike cahu hna amë qëmeke së. Ame la engazon, tre, nyimutre catre la itre miuzik enehila, laka kola aciane thene la itre atr la hni ne icilekeu, me kuci ngazo, me iakötrë. Nyipi ewekë troa iëne hnyawa la itre miuzik. Ame la miuzike ka ijij, tre, thaa ene asë kö lo itre ka tro hmidra, pine laka, ame la itre xan, tre, ka amejëne itre ej la itre aja ne kuci ngazo me qeje ka sis, nge ame itre xan, tre, ka mexemi menu pala ha matre kola i trutru hnangenyë. Loi e troa thupëne fe matre thaa troa kö a iëne troa kuci miuzike hnene la ketre atr ka thaa trotrohnine pala kö la enyipiewekëne la troa tuluthe la nine ka ijiji ne la ikaho. Hetre itre xaa pengöne fia ka thaa nyipi loi kö, ke, itre ej a amamane atrune la itre aqane enijëne la ihenetrepë me imano matre troa aciane me ahlëne la itre aja ka ngazo.—1 Timoteo 2:8-10.
18. Nemene la aqane tro la itre keme me thin a thele emelene la itre neköi angatr, qa ngöne la hnei angatr hna thupëne hnyawa la itre ijine ce madrine angatr?
18 Maine hna könëne la itre nekönatr kowe la itre ijine ce madrin, tre, loi e troa akötrehnine hnene la itre keme me thin troa atrepengöne la hna troa kuca ngöne la itre ijine cili; ketre, loi e tro nyidroti a hane ce sine pala hi me nyudreni la itre ijine cili. Ame la engazon, tre, hnei itre xaa keme me thine hna nue caasine la itre nekö i angatr troa sine la itre ijine madrin, nge pë pena kö ka cilën me elemekene hnyawa; ame hë la pune lai, hna huli angatr kowe la kuci ngazo, maine ketre aqane ujë ka sis. (Efeso 6:1-4) Ngacama itre thöthi hë, nge kösë ijije tro sa mejiune kow, ngo nyipi ewekë tro pala hi a xatua angatr troa ‘kötrene la ite aja i thupëtresij.”—2 Timoteo 2:22.
19. Nemene la nyipici ka troa xatua së troa wanga atrun la nyine tro sa “pane thel”?
19 Nyine apui loine la mel la itre ijine ce madrin ka pë ethan, nge kola aegöcatrenyi së. Thaa Iehova kö a cipa së la itre nyine amadrinë së, ngo trotrohnine hi së laka, thaa itre huliwa cili kö la ka troa xatua së troa amë thatraqa së la itre mo ne hnengödrai. (Mataio 6:19-21) Hna xatuane hnei Iesu la itretre drei nyidrë troa trotrohnine laka, ame la ka sisitria ngöne la mel, tre, ene la troa ‘pane thele la baselaia i Akötresie me meköti anganyidrë, ngo thaa ene kö la nyine tro sa xeni me ij, maine xetrën pena, ke, “itre wanaithihlë a thele la itre ewekë cili.”—Mataio 6:31-34.
20. Nemene la itre loi hna troa kapa nge hna nyiqaane mekune hë hnene la itre hlue ka nyipici qaathene la Atre Ham Atraqatr?
20 Nyipici laka, ngacama easa “xeni me ij, me kuca ketre ewekë kö,” tro sa “kuca asë nyine atrunyi Akötesie,” me olene kowe la Atre hamëne la itre loi cili nyine tro sa kapa madrin ngöne la tulu ka ijij. (1 Korinito 10:31) Ngöne la paradraiso e celë fen, tro Iehova a hamën gufane la itre ijine ka epine palua, matre pexej la aqane tro sa ce madrine memine la itre enehmu së, angetre xötrethenge la itre trepene meköti Nyidrë.—Salamo 145:16; Isaia 25:6; 2 Korinito 7:1.
Nyine amekunën?
• Pine u matre xomi hace kowe la keresiano enehila troa thele nyine madrin ka pë ethan?
• Nemene la itre nyine madrin ka mama laka ka loi kowe la itre fami keresiano?
• Nemene la itre nyine tro sa mekune hnyawa pala hi me itre nyine tro sa hmekën, ngöne la easa kuca la itre nyine madrin ka pë ethan?
[Thying]