A chhûng thu-ah lût rawh

A chhûnga thuawmte-ah lût rawh

Mi Tihahdam Thei Intihhlimna Ṭha

Mi Tihahdam Thei Intihhlimna Ṭha

Mi Tihahdam Thei Intihhlimna Ṭha

“In ei pawhin, in in pawhin, in tih apiangah pawh, Pathian ropuina tûr hlîrin ti rawh u.”​—⁠1 KORINTH 10:⁠31.

1, 2. Engvângin nge thiltih hlimawm tak chu “Pathian thilpêk” anga thlîr theih a nih a; mahse, eng vaukhânna tlang tak nge Bible-in a pêk?

HLIMNA min pe thei thilte tih duh chu thil pângngai tak a ni a. Jehova, kan Pathian hlim chuan nun hlim tak nei tûrin min duh a, chu mi nei thei tûr chuan thilpêk tam tak min pe a ni. (1 Timothea 1:11; 6:17) Lal fing Solomona chuan heti hian a ziak a ni: “Hlim taka awma . . . thil ṭha an tih aliama an tâna ṭha zâwk engmah ka hre lo. Tichuan, mi tin ei leh in leh an thawhrimna zawng zawnga hlim taka an awm chu Pathian thilpêk a ni,” tiin.​—⁠Thuhriltu 3:​12, 13.

2 Miin a thawhrimna zawng zawng ngaihtuah lêtna aṭanga hlimna a neih chu a hahdamthlâk hle a, a bîk takin chhûngkua emaw, ṭhiante emaw nên chuan a hahdamthlâk zual a ni. Chu chu “Pathian thilpêk” anga inâwm taka thlîr theih a ni ang. Siamtuin engkim hnianghnâr taka min pêkna chuan khuahkhirhna awm lova intihlim bûng bûng reng tûrin phalna min pe hauh lo. Bible chuan zu ruihna te, virna te, leh nungchang bawlhhlawhna te chu a dem a, chutiang chîngte chuan “Pathian ram an luah lo vang” tih a vaukhân a ni.​—⁠1 Korinth 6:​9, 10; Thufingte 23:​20, 21; 1 Petera 4:​1-4.

3. Engin nge thlarau lama harhvâng tûr leh Jehova ni ropui rilrua vawng reng tûrin min ṭanpui ang?

3 He ni hnuhnûng hun khirh takah hian, Kristiante tân khawvêl bawlhhlawh thil chînte chhawm lova fing taka nun chu tûn hma zawng aiin a harsa a ni. (Johana 17:​15, 16) Sawi lâwk tawh angin, tûn lai chhuana mite chu an hma lawkah “hrehawm nasa tak” a awm tih “hre lo” khawpa “Pathian hmangaih aia mahni lâwmna mai hmangaih zâwktu te” an lo ni zo ta a. (Matthaia 24:​21, 37-39; 2 Timothea 3:​4, 5) Isua chuan a hnungzuitute chu: “Fîmkhur rawh u, chutilochuan ei puar lutuk nên, zu ruih nên, dam chhûng khawsak ngaihtuah nên, in rilru a khat lutuk hlauh ang a, chu mi nî chuan thang âwk angin thâwklehkhatan in chungah a lo thleng phut ang,” tiin a vaukhân a ni. (Luka 21:​34, 35) Pathian chhiahhlawh kan nih angin, Isua vaukhânna thu zawm chu kan tum tlat a. Pathian hre lo min hualvêltute ang lo takin, thlarau lama harhvânga awm leh Jehova ni ropui rilrua vawn reng chu kan tum ruh tlat a ni.​—⁠Zephania 3:8; Luka 21:⁠36.

4. (a) Engvângin nge intihhlimna pawm tlâk hmuh a harsat? (b) Ephesi 5:​15, 16-a fuihna hmuh eng hi nge zawm kan duh?

4 Diabola’n khawvêl chîn dân dik lote îtawm tak leh awlsam taka neih mai theiha a siam avângin, chûng laka fihlîm chu a awlsam lo. Intihhlimna kan zawn hunah a harsa zual a ni. Khawvêlin a pêk theih tam takte hi “tisa châknate” awmtîr thei tûr zâwnga buatsaih a ni a. (1 Petera 2:11) Intihhlimna hlauhawm chu vântlâng hmunahte hmuh theih a ni a; mahse, lehkhabu-te, TV-te, Internet-te, leh video-te hmang pawhin in chhûngah pawh hmuh theih a ni bawk. Chuvângin, Pathian Thu chuan Kristiante chu: “Mi fing lote anga awm lovin mi fingte anga awm zâwkin, in awm dânah fîmkhur rawh u; nîte hi a ṭhat loh avângin remchânnate lei zêl rawh u,” tiin fuihna fing a pe a ni. (Ephesi 5:​15, 16) He fuihna hi ṭha taka kan zawm chauh hian intihhlimna hlauhawmte chuan min thlêmin, kan hunte min khawhraltîr lo vang, a ni, kan boralna tûrin Jehova nêna kan inlaichînna hial a tichhe lo bawk ang!​—⁠Jakoba 1:​14, 15.

5. Khawi aṭangin nge hahdamna lian ber chu kan neih?

5 Kristiante chu buai thei hle mah se, a chânga intihhlimnate neih a ngaihzia an hre thiam a. Dik takin, Thuhriltu 3:4 chuan “nuih hun” leh “lâm hun a awm” thu a sawi a ni. Chutichuan, Bible-in intihhlimna chu hun khawhralna angin a ngai lo. Mahse, intihhlimna chuan kan thlarau lam dinhmun chu hlauhthawnawmah a dahin, a tibuai tûr a ni lo va, min tihahdam zâwk tûr a ni. Kristian mi puitlingte chuan hlimna nasa zâwk chu inpêknain a thlen tih an thiltawn aṭangin an hria a. Jehova duhzâwng tihna chu an nuna hmun pawimawh ber luahtîrin, Isua nghawngkawl bah nuam tak chu bâtin ‘an thlarau tân chawlhna,’ a nih loh leh hahdamna dik tak chu an nei a ni.​—⁠Matthaia 11:​29, 30; Tirhkohte 20:⁠35.

Pawm Tlâk Intihhlimna Chu Thlangin

6, 7. Engin nge intihhlimna pawm tlâk leh tlâk loh thliar tûra ṭanpui che?

6 Engtin nge intihhlimna engemaw chu Kristiante tân pawm tlâk a ni tih kan chian theih ang? Nu leh pate chuan an fate tân kaihhruaina an pe a, upate chuan an mamawh ang zêlin an ṭanpui a ni. Amaherawhchu, a nihna takah chuan mi dangte’n lehkhabu, infiamna, lâmna, a nih loh leh hla engemaw ber chu pawm theih a nih leh nih loh min hrilh kher a ngai tûr a ni lo. Paula chuan “puitlingte . . . chuan an hman fo avângin chhia leh ṭha fiah tûrin an hriat theihnate chu an sawizawi tawh” tih a sawi a ni. (Hebrai 5:14; 1 Korinth 14:20) Bible chuan kaihhruaina thu bulte a siam a. I ngaihthlâk phawt chuan i chhia leh ṭha hriatna, Pathian Thu hmanga sawizawi tawh chuan a ṭanpui ang che.​—⁠1 Timothea 1:⁠19.

7 Isua chuan “thing chu a rahah a hriat” a ti a. (Matthaia 12:33) Intihhlimna ûm chuan tharum thawhna te, nungchang bawlhhlawhna te, a nih loh leh thlarau zâwlna ang chi lama mi hîp thei rah chhia a chhuah chuan hnâwl tûr a ni. Mahni nunna emaw, hrisêlna emaw atâna a hlauhawm chuan; ei leh bâr lama harsatna emaw, lunghnualna emaw a thlen chuan; a nih loh leh mi dangte a tihtlûk chuan chutiang intihhlimna chu pawm theih a ni lo bawk. Tirhkoh Paula chuan kan unaute chhia leh ṭha hriatna kan hliamsak chuan Krista lakah thil kan tisual a ni tih min hrilh a. “Unaute chunga chutiang thil in tihsual a, an chhia leh ṭha hriatna chu a chak loh nâk alaia in hliam hlauh hian, Krista chungah thil tisual in ni. Chu mi avâng chuan ei tûr hian ka unau a tihtlûk chuan, ka unau ka tihtlûk lohna tûrin kumkhuain sa rêng rêng ka ei tawh lo vang,” tiin a ziak a ni.​—⁠1 Korinth 8:​12, 13.

8. Computer game-te leh video-te hmannaah eng thil hlauhawm nge awm?

8 Dâwrte lah chu computer game-te leh video-tein a khat a. Ṭhenkhat chuan intihhlimna hlauhawm lo leh chawlh hahdamna a pe mai thei a, mahse chûng intihhlimnaahte chuan Bible-in a dem thilte a tel tam tial tial a ni. Computer game khelhnaah hian ramtuileilova insiamna leh inthahna emaw, nungchang bawlhhlawhna nasa tak emaw a tel chuan infiamna pawisawi lo satliah mai a ni lo tih a chiang hle! Jehova chuan “nunrâwnna ngaina” te chu a hua a ni. (Sâm 11:5; Thufingte 3:31; Kolossa 3:​5, 6) Computer game khelhna chuan nangmahah duhâmna emaw, invaivungna emaw a neihtîr che a, rilru lamah a tichau chein, hun hlu tak a khawhraltîr che chuan, chu miin thlarau lama chhiatna a thlen chu hre thiamin insiamremna nei vat ang che.​—⁠Matthaia 18:​8, 9.

Intihhlimna Mamawh Chu Ṭha Taka Phuhruin

9, 10. Thil chhûtthiamte chuan intihhlimna an mamawhte chu phuhru tûrin eng nge an tih theih?

9 A châng chuan, Kristiante chuan: “Eng hi nge intihhlimna pawm tlâk chu? Khawvêlin a pêk intihhlimna tam tak chu Bible tehnate nên a inmil si lo va,” tiin an zâwt mai thei a ni. Intihhlimna lungawithlâk tak chu hmuh theih a ni a; mahse, thawh rim erawh a ngai thung tih hre tlat ang che. Ngaihtuah lâwk leh ruahman lâwk a ngai a, a bîk takin nu leh pate tân a ngai zual a ni. Tam takte chuan chhûngkuaah leh kohhran chhûngah chawlh hahdamna nuam tak chu an nei thei a. Muangchânga chaw ei paha chu mi nia thilthlengte sawiho emaw, Bible châng sawiho emaw chu a nuamin, mi a tichak thei hle a ni. Picnic-te, infiamna inâwm takte, zân riaka zin chhuahte, a nih loh leh ram hnuaia kea han kalte chu ruahman theih a ni a. Chûng intihhlimna ṭhate chu a nuamin, mi a tihahdam thei hle a ni.

10 Fa pathum châwm puitling tawh upa pakhat leh a nupui, chuan: “An naupan têt aṭangin kan fate chu chawlh hmanga kan kalna tûr hmun thlannaah an tel a. A châng chuan an ṭhian ṭha neihte an sâwm ṭheuh kan phalsak ṭhîn a, chu chuan chawlh hman chu a tihlimawm zual sauh a ni. Kan fate nuna thil pawimawh thlengte champha chu lawm a ni a. A khât tâwkin kohhrana chhûngkua leh ṭhenrualte chu kan inah kan sâwm a. Pâwnah ei rawngbâwlin chaw te kan ei a, kan inkhêl bawk a. Tlâng ramahte motor khalhin leh kea kalin kan lêng khawthawng bawk ṭhîn, chûng hunte chu Jehova thil siamte zir chianna hun atân kan hmang a ni,” tiin an sawi.

11, 12. (a) A chânga intihhlimna i ruahman hunah mi dangte tel ve thei tûrin eng nge i tih theih? (b) Eng ang chi intihhlimna nge mi tam takte tân theihnghilh theih rual loh a nih?

11 Mi mal ang emaw, chhûngkua ang emawa a chânga intihhlimna i ruahman hian, mi dangte telhna hmangin i inhawng thei em? Hmeithai te, nula tlangvâl te, a nih loh leh nu leh pa mal ṭan chhûngkua ang chi mi ṭhenkhat chuan fuihna an mamawh mai thei. (Luka 14:​12-14) Mi thar tlêm azâwng pawh i telh thei bawk a; mahse, mi dangte chu ṭhian sual kawmtîr lo tûra fîmkhur erawh a ngai a ni. (2 Timothea 2:​20, 21) Hrisêlna ṭha lote’n kal chhuah vêl harsa an tih chuan, chaw eipui tûra an ina ei tûr ken leh eihopui dân tûr chu ruahman theih a ni bawk.​—⁠Hebrai 13:​1, 2.

12 Intihlimnaa chaw pângngai tak kîla mi dangte Kristian an lo nih dân leh Pathian laka rinawm reng tûra anmahni ṭanpuitu thilte han ngaihthlâk chu mi tam takte tân theihnghilh theih rual a ni lo. Naupangte pawh tiama kalkhâwm zawng zawngte tel theihna tûr Bible thu ṭhenkhat sawiho tûra tîtî han vawrh ṭan theih a ni. Chûng sawihonate chu tumah hrehawm leh tling lo nia inhriatna pe si lovin, inthlamuan tawnna hlâwk tak a ni thei a ni.

13. Engtin nge Isua leh Paula’n khualchhâwn thiamna lantîr dân leh a dawn dân chungchângah entawn tûr an siam?

13 Isua chuan khualchhâwn thiamna lantîr dân leh a dawn dân chungchângah entawn tûr ṭha tak min hnutchhiah a. Chûng hun chu thlarau lama malsâwmna pêkna hun remchângah a hmang ziah a ni. (Luka 5:​27-39; 10:42; 19:​1-10; 24:​28-32) A zirtîr hmasate chuan a entawn tûr siam chu an zui a. (Tirhkohte 2:​46, 47) Tirhkoh Paula chuan: “In nghehna tûra thlarau lam thilpêk eng emaw ka pêk theihna tûr che uin hmuh ka châk hle si che u a, chu chu in rinna leh ka rinnain kan inthlamuan tawn theihna tûr, ka tihna a ni,” tiin a ziak a ni. (Rom 1:​11, 12) Chutiang bawk chuan, kan intihhlimnate hian inthlamuan tawnna boruak a siam tûr a ni.​—⁠Rom 12:13; 15:​1, 2.

Hriat Reng Tûr leh Fîmkhurna Tûr Thilte

14. Engvângin nge intihhlimna lian tham huaihawt chu a finthlâk loh?

14 Intihhlimna lian tham neih chu huaihawt a harsat fo avângin, a finthlâk lo va. Chhûngkaw tlêm tê chuan thlarau lam thilte a tihbuai loh hunah picnic tûr emaw, inêl lutuk lohna thil khêl ho tûr emawin an rêl thlu thei a. Upa ṭhenkhat, kohhranho rawngbâwltu ṭhenkhat, a nih loh leh mi puitling dang ṭhenkhat hetiang intihhlimnaa an tel hian, anni chuan thununna ṭha an awmtîr a, chu hun chu an tihahdam zual sawt thei a ni.

15. Engvângin nge intihlimna buatsaihnaah ṭha taka enkawlna a tel ang?

15 Intihlimnaah chuan, a huaihawttute chuan ṭha taka enkawl a ngaihna chu an ngaihthah tûr a ni lo. Khual chhawn thiamna lantîr i duh laiin, thil ṭhenkhat i ngaihthah avânga i mi sâwmte zînga pakhatin a tlûk phah tih i hriat chuan i inchhîr dâwn lo vem ni? Deuteronomy 22:​8-a thu bul sawi lan hi ngaihtuah rawh. Israel mi in thar sate chuan an in chung, in lêngte an kawm ṭhinna hmun chu an hung a ngai a. Engvângin nge? “Chuta mi an tlâka . . . in chu thisen chhuahna in a nih loh nân” a ni. Chutiang chiah chuan, âwm lo taka khuahkhirhna siam si lova, intihhlimnaa i mi sâwmte vênhim nâna i thiltih chuan an tisa leh thlarau lam ṭhatna tûr i ngaihtuahna a lantîr a ni.

16. Intihhlimnaah zû lam chi sem a nihin, eng anga fîmkhur tûr nge ni?

16 Hetiang intihhlimnaah hian zû lam chi sem a nih chuan, fîmkhur lehzual tûr a ni. Kristian intihhlimna huaihawttu tam takte chuan an in lêngte hnêna an chhawp leh an in zât a mi mala an vil theih chauhvin zû lam pang chi chhawp chu an titlu a ni. Mi dangte ti tlu thei thil emaw, a lutuka in duhna neihtîr thei thil emaw chu telh miah loh tûr a ni. (Ephesi 5:​18, 19) Chhan hrang hrangte avângin, mi sâwmte zînga ṭhenkhat chuan zû laka inthiar fihlîm chu an titlu mai thei a. Hmun tam takah chuan zu in thei chin tûr bithliah chin siam a ni a; tin, Kristiante chuan khirh tak angin lang mah se, Kaisara dânte an zâwm tûr a ni bawk.​—⁠Rom 13:⁠5.

17. (a) Intihlimnaa rimawi zaitîr a nihin, engvângin nge a buatsaihtu chu a duh tui viau a ngaih? (b) Intihhlimnaah lâmna a tel hian, engtin nge zahawmna lantîr tûr a nih?

17 Intihhlimna buatsaihtu chuan rimawi, lâm, a nih loh leh intihhlimna dang engpawh chu Kristian thu bulte nên a inkalh lo a ni tih a endik tûr a ni. Rimawi duhzâwng a inang lova, chi hrang hrang lah hmuh tûr a tam hle a ni. Amaherawhchu, tûn laia rimawi tam tak hian helna rilru, nungchang bawlhhlawhna, leh tharum thawhna a awmtîr a. Chuvângin, fîmkhur taka thlan a ngai a ni. Rimawi pawm tlâk chu hla nêm tak emaw a nih kher a ngai lo va, hurna lam emaw, bawlhhlawhna lam emaw nêna inkûngkaih hla bengchheng leh ri bur bur lah a ni hek lo. Rimawi chu a âwm tâwka ringa zaitîr a ngaih chhan hre thiam lo tuemaw kutah nghat lo tûrin fîmkhur ang che. Nungchang zahawm lo, tisa châkna tichhuak thei tûr zâwnga kâwng leh hnutê tihchêt ngai chi lâm chu Kristiante tân a inâwm lo a ni.​—⁠1 Timothea 2:​8-10.

18. Engtin nge nu leh pate’n an fate chu an intihhlimna kawnga kaihhruaina hmangin an vênhim theih?

18 Kristian nu leh pate chuan an fate sâwm an nihna intihhlimna engah pawh hian an hun hman tum dân chu an hre tûr a ni a, tam takah chuan an ruala kal ve a finthlâk ang. Lungchhiatthlâk takin, nu leh pa ṭhenkhat chuan an fate chu intihhlimnaa kalte zînga tam tak nungchang bawlhhlawhna emaw, nungchang mawi lo dangte emawa an tlûk ṭhinna, ṭha taka kaihhruai loh intihhlimnaa an tel chu an phal a. (Ephesi 6:​1-4) Ṭhalaite chuan kum sawmhnih an hnaih tawhin leh an rin tlâk tawh pawh ni se, “tleirâwl châknate chu tlânsan” tûra ṭanpui a la ngai reng tho a ni.​—⁠2 Timothea 2:⁠22.

19. Eng thilin nge kan thil ‘zawn hmasak’ tûr lama rilru pe tûrin min ṭanpui thei?

19 Intihhlimna ṭha leh mi tihahdam thei a châng chânga neih chuan nun a tihlimawm lehzual thei a ni. Jehova chuan he hlimna hi nei lo tûrin min ti lo; mahse, chûng thiltihte chuan vâna thlarau lam rote khâwl khâwm tûrin min ṭanpui hran lo. (Matthaia 6:​19-21) Isua chuan a zirtîrte chu ‘Jentailte zawn ṭhin’ ei tûr emaw, in tûr emaw, sin tûr emaw ni lovin, ‘[Pathian] ram leh a felna zawn hmasak’ chu nuna thil pawimawh ber a ni tih hre thiam tûrin a ṭanpui a ni.​—⁠Matthaia 6:​31-34.

20. Jehova chhiahhlawh rinawmte’n Petu Ropui hnên aṭangin eng thil ṭha nge an beisei theih?

20 Ni e, kan ‘ei pawhin, kan in pawhin, kan tih apiangah pawh,’ a âwmtâwka kan chen atâna min Petu Ropui hnêna lâwmthu hril chungin “Pathian ropuina tûr hlîrin” kan ti thei a ni. (1 Korinth 10:31) Kan hma lawka awm a lei Paradis-ah chuan, a thil phût felte zâwmtu zawng zawngte nêna inkawmhona ṭha neiin, Jehova thilphalna chu kumkhuaa chen theihna hun a awm dâwn a ni.​—⁠Sâm 145:16; Isaia 25:6; 2 Korinth 7:⁠1. (w06 3/1)

I La Hria Em?

• Engvângin nge tûn laia Kristiante tân intihhlimna ṭha hmuh chu a harsat?

• Kristian chhûngkaw tâna lungawina petu intihhlimna ṭhenkhat chu engte nge ni?

• Intihhlimna ṭha neih laiin, miin eng hriat reng tûr leh fîmkhurna tûr thilte nge rilrua a dah reng ang?

[Zirlai Atâna Zawhnate]

[Phêk 24-naa milem]

Rah ṭha chhuahtu intihhlimna chu thlang rawh

[Phêk 25-naa milemte]

Eng ang chi intihhlimna nge Kristiante’n an hnâwl?