PATRIARCHA Hiob mieszka w ziemi Uc, na Półwyspie Arabskim. Izraelici przebywają w tym czasie w Egipcie. Chociaż Hiob nie należy do tego narodu, jest czcicielem Jehowy Boga. W Biblii czytamy o nim: „Nie ma na ziemi nikogo takiego jak on — mąż to nienaganny i prostolinijny, bojący się Boga i stroniący od zła” (Hioba 1:8). Okres, w którym żył Hiob, najwyraźniej wypada między śmiercią Józefa, syna Jakuba, a czasami Mojżesza.

Pisarzem Księgi Hioba prawdopodobnie był Mojżesz. O przeżyciach tego patriarchy mógł on usłyszeć podczas czterdziestoletniego pobytu w krainie Midian, leżącej nieopodal ziemi Uc. Kiedy później u schyłku trwającej czterdzieści lat wędrówki po pustkowiu Izraelici znaleźli się w pobliżu Uc, do Mojżesza mogły dotrzeć wieści o ostatnich latach życia Hioba. * Księga relacjonująca jego dzieje jest napisana tak pięknym językiem, że uchodzi za arcydzieło literatury. Co ważniejsze, odpowiada na doniosłe pytania: Dlaczego dobrzy ludzie cierpią? Dlaczego Jehowa pozwala istnieć złu? Czy niedoskonały człowiek może zachować nieskazitelną lojalność wobec Boga? Jako część natchnionego Słowa Bożego, orędzie zawarte w tej księdze jest żywe i oddziałuje z mocą również w naszych czasach (Hebrajczyków 4:12).

„NIECH PRZEPADNIE DZIEŃ, W KTÓRYM SIĘ NARODZIŁEM”

(Hioba 1:1 do 3:26)

Pewnego dnia Szatan otwarcie kwestionuje nieskazitelność Hioba. Jehowa podejmuje wyzwanie i pozwala Szatanowi sprowadzić na Hioba liczne nieszczęścia. Mimo to Hiob nie ‛przeklina Boga’ (Hioba 2:9).

Przybywają jego trzej towarzysze, aby mu współczuć i go pocieszyć (Hioba 2:11). Siedzą z nim, ale nie odzywają się ani słowem, aż Hiob sam przerywa milczenie, mówiąc: „Niech przepadnie dzień, w którym się narodziłem” (Hioba 3:3). Chciałby być „jak dzieci, które nie widziały światła”, gdyż urodziły się martwe (Hioba 3:11, 16).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

1:4 — Czy dzieci Hioba obchodziły urodziny? Nie. W języku hebrajskim istnieją dwa różne odpowiedniki słów „dzień” i „urodziny” (Rodzaju 40:20). Użyty w Księdze Hioba 1:4 wyraz „dzień” oznacza czas między wschodem a zachodem słońca. Siedmiu synów Hioba najwyraźniej raz do roku organizowało tygodniowe spotkanie rodzinne. Przyjęcia odbywały się po kolei w ich domach — każdy syn był gospodarzem ‛w swoim dniu’.

1:6; 2:1 — Kto mógł stanąć przed Jehową? Niewątpliwie był tam Jego jednorodzony Syn, nazywany „Słowem”; zjawili się też wierni aniołowie oraz nieposłuszni anielscy ‛synowie Boży’, w tym Szatan Diabeł (Jana 1:1, 18). Szatan i demony zostali wyrzuceni z nieba dopiero po ustanowieniu Królestwa Bożego w roku 1914 (Objawienie 12:1-12). Na zgromadzeniu opisanym w Księdze Hioba wszystkie stworzenia duchowe, którym pozwolono stanąć przed obliczem Jehowy, mogły poznać zarzuty podniesione przez Szatana oraz związane z nimi kwestie.

 1:7; 2:2 — Czy Jehowa bezpośrednio rozmawiał z Szatanem? Biblia nie informuje szczegółowo, jak Jehowa porozumiewa się ze stworzeniami duchowymi. Prorok Michajasz ujrzał w wizji, jak pewien anioł rozmawiał bezpośrednio z Bogiem (1 Królów 22:14, 19-23). Wydaje się zatem, że Jehowa rozmawiał z Szatanem bez pośrednika.

1:21 — W jaki sposób Hiob miałby wrócić do ‛łona swojej matki’? Ponieważ Jehowa Bóg utworzył człowieka „z prochu ziemi”, słowo „matka” może się tu odnosić właśnie do ziemi (Rodzaju 2:7).

2:9 — Dlaczego żona radziła Hiobowi, żeby przeklął Boga i umarł? Ona również poniosła dotkliwe straty. Obserwowanie, jak męża trawi odrażająca choroba, musiało sprawiać jej wielką udrękę. Wcześniej śmierć zabrała jej ukochane dzieci. Być może z powodu rozpaczy straciła z oczu rzecz najważniejszą — więź z Bogiem.

Czego się możemy nauczyć:

1:8-11; 2:3-5. Jak widać na przykładzie Hioba, zachowywanie nieskazitelności obejmuje nie tylko czyny i mowę, ale również właściwe pobudki.

1:21, 22. Okazując lojalność wobec Jehowy zarówno w sprzyjających, jak i niesprzyjających okolicznościach, dajemy dowód, że Szatan jest kłamcą (Przysłów 27:11).

2:9, 10. Podobnie jak Hiob, powinniśmy przejawiać silną wiarę, nawet jeśli członkowie rodziny nie podzielają naszych przekonań religijnych lub jeśli próbują nas skłonić do wyrzeczenia się wiary.

2:13. Towarzysze Hioba nie potrafili przekazać żadnych słów pociechy o Bogu i Jego obietnicach, gdyż nie patrzyli na sprawy z Bożego punktu widzenia.

„NIE WYRZEKNĘ SIĘ SWEJ NIESKAZITELNOŚCI!”

(Hioba 4:1 do 31:40)

Z wypowiedzi trzech towarzyszy Hioba wynika, że skoro spotkała go tak surowa kara Boża, to musiał dopuścić się jakiejś niegodziwości. Pierwszy zabiera głos Elifaz. Po nim Bildad wypowiada jeszcze boleśniejsze uwagi. A Cofar kieruje pod adresem Hioba najzjadliwsze słowa.

Hiob nie zgadza się z ich fałszywym rozumowaniem. Nie pojmuje, dlaczego Bóg dopuścił do tak strasznych cierpień, i zaczyna się nadmiernie usprawiedliwiać. Bardzo jednak kocha Boga, toteż woła: „Póki nie skonam, nie wyrzeknę się swej nieskazitelności!” (Hioba 27:5).

Odpowiedzi na pytania biblijne:

7:1; 14:14 — Co oznacza wyrażenie „praca przymusowa”? Hiob był w takiej udręce, że myślał o życiu jako o ciężkiej, żmudnej, przymusowej pracy. W Księdze Hioba 10:17 mówi on o „utrapieniu za utrapieniem”, co można też przetłumaczyć na „jedną pracę przymusową za drugą”. A ponieważ umarli nie mają żadnego wpływu na to, jak długo będą zmuszeni czekać w Szeolu na zmartwychwstanie, również ten czas można przyrównać do „pracy przymusowej”.

7:9, 10; 10:21; 16:22 — Czy z tych wypowiedzi nie wynika, że Hiob nie wierzył w zmartwychwstanie? Hiob mówił tu o swej najbliższej przyszłości. Co miał na myśli? Być może chciał przez to powiedzieć, że gdy umrze, nie zobaczy się już z nim żaden ze współczesnych mu ludzi. Mogło mu też chodzić o to, że nikt nie potrafi się samodzielnie wyrwać z Szeolu. O tym, że wierzył w przyszłe zmartwychwstanie, wyraźnie świadczą jego słowa zanotowane w Księdze Hioba 14:13-15.

10:10 — W jakim sensie Jehowa ‛wylał Hioba jak mleko i sprawił, że stężał on jak ser’? Tymi słowami Hiob poetycko opisuje, jak został ukształtowany w łonie matki.

19:20 — Co miał na myśli Hiob, mówiąc: „Uchodzę zaledwie o skórę mych zębów”? Zapewne Hiob mówił po prostu, że omal nie umarł — uszedł śmierci o włos, ‛o skórę zębów’, której tak naprawdę nie ma.

 Czego się możemy nauczyć:

4:7, 8; 8:5, 6; 11:13-15. Nigdy nie powinniśmy pochopnie zakładać, że osoba, którą spotkało nieszczęście, zbiera to, co posiała, i że straciła uznanie w oczach Bożych.

4:18, 19; 22:2, 3. Rady powinniśmy opierać przede wszystkim na Słowie Bożym, a nie na osobistych poglądach (2 Tymoteusza 3:16).

10:1. Gorycz tak dalece zaślepiła Hioba, że nie potrafił dostrzec innych możliwych przyczyn własnego cierpienia. Nie popadajmy w rozgoryczenie pod wpływem przykrych przeżyć, zwłaszcza że dobrze rozumiemy wchodzące w grę kwestie.

14:7, 13-15; 19:25; 33:24. Nadzieja zmartwychwstania pomoże nam przetrwać każdą próbę, którą sprowadzi na nas Szatan.

16:5; 19:2. Swymi wypowiedziami powinniśmy drugich pokrzepiać i wzmacniać, a nie irytować (Przysłów 18:21).

22:5-7. Rady udzielane na podstawie nieuzasadnionych oskarżeń są bezwartościowe i mogą wyrządzić krzywdę.

27:2; 30:20, 21. Zachowywanie nieskazitelności nie wymaga, żebyśmy byli doskonali. Hiob niesłusznie krytykował Boga.

27:5. Tylko Hiob mógł zadecydować, czy pozostanie nieskazitelny — było to uzależnione od jego miłości do Boga. Powinniśmy zatem pielęgnować głęboką miłość do Jehowy.

28:1-28. Człowiek wie, gdzie szukać skarbów ziemi. Pomysłowość wiedzie go nieraz podziemnymi ścieżkami, których nie dostrzeże nawet dalekowzroczny ptak drapieżny. Jednak źródłem prawdziwej mądrości jest zdrowa bojaźń przed Jehową.

29:12-15. Ludziom będącym w potrzebie powinniśmy chętnie okazywać lojalną życzliwość.

31:1, 9-28. Hiob stanowi dla nas dobry przykład, ponieważ wystrzegał się flirtowania, cudzołóstwa, niesprawiedliwego i niemiłosiernego traktowania innych, materializmu oraz bałwochwalstwa.

„KAJAM SIĘ W PROCHU I POPIELE”

(Hioba 32:1 do 42:17)

Dyskusji cierpliwie przysłuchuje się młodszy mężczyzna imieniem Elihu. Teraz on zabiera głos, by skorygować Hioba i trzech dręczących go towarzyszy.

Gdy kończy przemawiać, z wichru odzywa się Jehowa. Wszechmocny nie wyjaśnia, dlaczego Hiob cierpi, ale za pomocą pytań uświadamia mu swą zdumiewającą moc i wielką mądrość. Hiob przyznaje, że wcześniej mówił nieroztropnie: „Odwołuję, co powiedziałem, i kajam się w prochu i popiele” (Hioba 42:6). Po zakończeniu próby zostaje nagrodzony za swą nieskazitelność.

Odpowiedzi na pytania biblijne:

32:1-3 — Kiedy przybył Elihu? Elihu śledził przebieg całej rozmowy, zapewne więc usiadł w zasięgu głosu, zanim jeszcze Hiob przemówił po siedmiodniowym milczeniu swych towarzyszy (Hioba 3:1, 2).

34:7 — W jakim sensie Hiob ‛pił kpinę jak wodę’? Udręczony Hiob był skłonny odnosić zjadliwe wypowiedzi swych rzekomych przyjaciół tylko do siebie, choć tak naprawdę były one wymierzone w Boga (Hioba 42:7). W rezultacie chłonął kpiny tak, jak ktoś spragniony pije wodę.

Czego się możemy nauczyć:

32:8, 9. Mądrości nie nabywa się automatycznie, z wiekiem. Aby ją posiąść, trzeba  starać się zrozumieć Słowo Jehowy i poddawać się kierownictwu Jego ducha.

34:36. Nasza nieskazitelność zostaje potwierdzona wtedy, gdy w jakiś sposób zostajemy ‛wypróbowani do końca’.

35:2. Elihu uważnie słuchał i przed zabraniem głosu ustalił, na czym polega rzeczywisty problem (Hioba 10:7; 16:7; 34:5). Zanim chrześcijańscy starsi zaczną udzielać rad, najpierw powinni uważnie słuchać, by zaznajomić się z faktami i dobrze zrozumieć daną kwestię (Przysłów 18:13).

37:14; 38:1 do 39:30. Rozmyślanie o cudownych dziełach Jehowy — przejawach Jego mocy i mądrości — uczy nas pokory i pomaga dostrzec, że wykazanie słuszności Jego zwierzchnictwa jest o wiele ważniejsze niż nasze własne sprawy (Mateusza 6:9, 10).

40:1-4. Gdybyśmy kiedykolwiek byli skłonni uskarżać się na Wszechmocnego, powinniśmy ‛położyć swą rękę na ustach’.

40:15 do 41:34. Jakże wielka jest moc Behemota (hipopotama) i Lewiatana (krokodyla)! Jeśli pragniemy wytrwać w służbie Bożej, my również potrzebujemy siły pochodzącej od Stwórcy tych potężnych zwierząt. On chętnie jej nam udzieli (Filipian 4:13).

42:1-6. Słuchanie wypowiedzi Jehowy i przypomnień dotyczących przejawów Jego mocy pomogło Hiobowi ‛ujrzeć Boga’, czyli dostrzec prawdę o Nim (Hioba 19:26). Dzięki temu zmienił sposób myślenia. Kiedy więc jesteśmy korygowani na podstawie Pisma Świętego, powinniśmy chętnie uznać swój błąd i wprowadzić niezbędne zmiany.

Naśladuj „wytrwałość Hioba”

Księga Hioba wyraźnie ukazuje, że to nie Bóg, lecz Szatan jest odpowiedzialny za cierpienia ludzi. Okoliczność, iż Bóg dopuszcza istnienie zła, pozwala każdemu z nas osobiście zająć stanowisko w kwestiach spornych co do zwierzchnictwa Jehowy i naszej nieskazitelności.

Podobnie jak Hiob, wszyscy miłujący Jehowę zostaną poddani próbom. Biblijna relacja o Hiobie daje nam mocne podstawy do nadziei, że wyjdziemy z nich zwycięsko. Ponadto przypomina nam, że nasze problemy nie będą wieczne. „Słyszeliście o wytrwałości Hioba i widzieliście, jaki wynik sprawił Jehowa” — czytamy w Liście Jakuba 5:11. Jehowa nagrodził Hioba za dochowanie Mu niezłomnej lojalności (Hioba 42:10-17). Jakże cudowna nadzieja nam przyświeca — życie wieczne w raju na ziemi! Bądźmy zatem tak jak Hiob zdecydowani strzec swej nieskazitelności (Hebrajczyków 11:6).

[Przypis]

[Ilustracje na stronie 16]

Czego możemy się nauczyć z wytrwałości Hioba?