Tuʼn qxiʼ toj xnaqʼtzbʼil

«Teyle junjun tuʼn t-xi tiqan tex tiqatz»

«Teyle junjun tuʼn t-xi tiqan tex tiqatz»

«Teyle junjun tuʼn t-xi tiqan tex tiqatz»

«Teyle junjun qe ok tqʼaʼ tajlal twitz Dios tiʼj tbʼinchbʼen» (ROMANOS 14:12).

1. ¿Alkye nya bʼaʼn e ok weʼ oxe aj Hebreo twitz ex tiʼ bʼant kyuʼn?

 E ANQʼIN oxe kuʼxun toj tnam Babilonia ex e ok weʼ twitz jun tiʼ aju jakutoq tzaj tiʼn tbʼanel kye moqa nya bʼaʼn. ¿Okpe che kbʼel ẍmejeʼ twitz jun matij tilbʼilal ik tzeʼn tzaj qʼamaʼn toj tley tnam? ¿Moqa tuʼn miʼn kykʼulin twitz ex tuʼn tkubʼ qʼoʼn kykastiw tuʼn kyokx qʼoʼn toj jun horno in kʼant qʼaqʼ toj? Mintiʼ ten ambʼil tiʼj Sadrac, Mesac ex Abednego tuʼn kyjyon tqanil tiʼj jlu ex nya iltoq tiʼj tuʼn tbʼant jlu kyuʼn. Mintiʼ jawje kykʼuʼj tej t-xi kyqʼamaʼn jlu: «Tzʼelx tnikʼa tiʼj Tat Rey, mlayx qo kʼulune kywitz tdiosa ex mlayx qo kubʼ ẍmejeʼye twitz ju tilbʼilal qʼan pwaq ttxʼotxʼil, aju ma bʼaj tbʼinchaʼna» (Daniel 3:1-18). Ex ok tilil kyuʼn oxe aj Hebreo tuʼn tkubʼ kybʼinchaʼn aju otoq kubʼ kyximen.

2. ¿Alkye bʼaj ximente tiʼtoq tuʼn tbʼant tuʼn Pilato tiʼj Jesucristo? ¿Mintiʼpe ten til Pilato tiʼj tkyimlen Jesús?

2 Tej tikʼ junlo 600 abʼqʼi, ok tbʼiʼn jun gobernador nya bʼaʼn tqanil tiʼj jun xjal ex tej tbʼaj tjyoʼn gobernador tqanil tiʼj, el tnikʼ tiʼj qa mintiʼ til xjal. Pero e jaw schʼin xjal ex xi kyqʼamaʼn tuʼn tkubʼ kybʼyoʼn xjal mintiʼ til. Maske nyatoq taj gobernador tuʼn tbʼant jlu tuʼn, pero bʼant jlu tuʼn tuʼnju tzaj kyqʼamaʼn xjal te. Tuʼnju nyatoq taj tuʼn tok qʼoʼn te tpaj, el ttxʼjoʼn tqʼabʼ ex tqʼama jlu: «Mintiʼ wile tiʼj ju xjal tzʼaqlxix lu». Ex xi tqʼoʼn ambʼil tuʼn tjaw qʼoʼn twitz tzeʼ. Xi tqʼoʼn gobernador Poncio Pilato ambʼil kye xjal tuʼn ttzaj kyqʼamaʼn te tiʼ tuʼn tbʼant tuʼn tiʼj Jesucristo ex nya ax te kubʼ ximente. Maske bʼaj txʼjoʼn tqʼabʼ, kukx ten til tiʼj tkyimlen Jesús tuʼnju nya toj tumel xi tbʼinchaʼn tiʼj nya bʼaʼn lu (Mateo 27:11-26; Lucas 23:13-25).

3. ¿Tiquʼn mintiʼ tuʼn t-xi qqʼoʼn ambʼil tuʼn ttzaj kyqʼamaʼn txqantl tiʼ tuʼn tbʼant quʼn?

3 ¿Yajtzun teya? Qa il tiʼj tuʼn tbʼant jun tiʼ tuʼna, ¿in noka ik tzeʼn kye oxe aj hebreo moqa aʼye txqantl in che tzaj qʼamante aju kbʼantel tuʼna? Il tiʼj tuʼn tten qnabʼil tuʼnju kwest tuʼn tkubʼ qximen tiʼ tuʼn tbʼant quʼn. Jun techel, aqe mambʼaj che kbʼel ximente tiʼ tuʼn tbʼant kyuʼn kykʼwal aʼyeju naʼmx kychʼiy. Mas kwest tuʼn tbʼant jlu qa mintiʼ in nel qnikʼ tiʼj jun tiʼ ex qa il tiʼj tuʼn qximen tiʼj nimku tiʼchaq. Maske ikju, nya jun matij iqtz aju tuʼn tkubʼ qximen tiʼ kbʼantel quʼn, ex nya il tiʼj tuʼn tkyaj qqʼoʼn toj kyqʼabʼ qeju «at tipumal Xewbʼaj Xjan» kyukʼil tuʼn ttzaj kyqʼamaʼn tiʼxix tuʼn tbʼant quʼn (Gálatas 6:1, 2). Sino jun iqtz jlu aju «teyle junjun qe ok tqʼaʼ tajlal twitz Dios tiʼj» (Romanos 14:12). Ax ikx in tzaj tqʼamaʼn Biblia jlu: «Teyle junjun tuʼn t-xi tiqan tex tiqatz» (Gálatas 6:5). Qa ikju, ¿tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tjaw qjyoʼn aju mas bʼaʼn toj qanqʼibʼil? Tnejel, bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn qa mlay bʼant tkyaqil quʼn ex qbʼinchanx aju jaku bʼant quʼn.

Jun tumel tuʼn tkubʼ qximen aju mas bʼaʼn

4. ¿Tiʼ in tzaj tyekʼin qe aju bʼant tuʼn Adán ex Eva?

4 Tej ttzaj tzyet kyanqʼibʼil xjal, kubʼ kyximen tnejel qtat tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn jun tiʼ aju tzaj tiʼn nim nya bʼaʼn: xi kyloʼn twitz tzeʼ aju at ajbʼen tuʼn tel nikʼbʼaj tiʼj bʼaʼn ex tiʼj nya bʼaʼn (Génesis 2:16, 17). ¿Tiquʼn bʼant jlu kyuʼn? In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Tej ttil xuʼj bʼaʼntoq tloʼnjtz twitz tzeʼ, tbʼaniltoq keʼyin ex attoq tajbʼen tuʼn tok tnabʼl, eltzun tiʼn twitz tzeʼ ex xi tloʼn; ax ikx xi tqʼoʼn te tchmil. Ax ikx te xi tloʼn» (Génesis 3:6). A jlu in tzaj tyekʼin qa oʼkx ximen Eva tiʼjx, ex ax jlu bʼant tuʼn Adán. Tuʼnju bʼant kyuʼn, oktz il ex kamik kyxol xjal ex tuʼntzunju «ilxix tiʼj tuʼn kykyim kykyaqil xjal» (Romanos 5:12). Aju bʼant tuʼn Adán ex Eva in tzaj tyekʼin qe qa mlay che bʼant kykyaqil tiʼchaq quʼn toj tumel, sino oʼkx qa ma qo jyon onbʼil tukʼil Dios jaku tzʼel bʼaʼn aju in kubʼ qximen.

5. ¿Alkye onbʼil in tzaj tqʼoʼn Jehová qe ex tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn tuʼntzun tonin qiʼj?

5 ¡Nimxix in qo tzalaj tuʼnju kukx in tzaj tqʼoʼn Jehová onbʼil qe! In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu: «Qa ma cheʼxe tuj bʼe, qa tuj bʼanqʼabʼaj ex qa tuj nayaj, ok kybʼiʼye jun tqʼajqʼajel kyiʼjtzeye in tmaʼn kyjaʼ: Lu ju bʼe lu, kyxiʼye tuj» (Isaías 30:21). In najbʼen Biblia tuʼn Jehová tuʼn ttzaj yolin qukʼil, tuʼntzunju il tiʼj tuʼn tkubʼ qxnaqʼtzaʼn ex tuʼn tok qojtzqiʼnxix. Qa qaj tuʼn tel bʼaʼn aju in kubʼ qximen tuʼn tbʼant, il tiʼj tuʼn t-xi qwaʼn «wabʼj in ajbʼen kye qeju ma che chʼiy». Ax ikx, il tiʼj tuʼn t-xi qxnaqʼtzaʼn qnabʼil tuʼn tel qnikʼ «tiʼj alkyeju bʼaʼn ex alkyeju mya bʼaʼn», toj juntl yol, tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios (Hebreos 5:14).

6. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn tuʼn taqʼunan qnabʼil toj tumel?

6 Jun tiʼ jaku tzʼonin qiʼj tuʼn tjaw qjyoʼn aju mas bʼaʼn toj qanqʼibʼil, aju qnabʼil moqa qconciencia. Tuʼnju in tzaj tqʼamaʼn qe qa at qil moqa mintiʼ (Romanos 2:14, 15). Noqtzun tuʼnj, tuʼn taqʼunan qnabʼil toj tumel, il tiʼj tuʼn t-xi qxnaqʼtzaʼn tukʼil axix tok tkuʼx toj Tyol Dios ex tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju in tzaj tqʼamaʼn. Qa nya xnaqʼtzaʼn qnabʼil, jaku kubʼ tiʼj tuʼn kybʼinchbʼen ex kykostumbr xjal jatumel in qo anqʼin. Ax ikx, jaku kubʼ qbʼinchaʼn jun nya bʼaʼn tuʼnju in bʼaj qtxlaj moqa tuʼnju in tzaj kyqʼamaʼn txqantl qe. ¿Tiʼ jaku bʼaj tiʼj qnabʼil qa mintiʼ ma txi qbʼiʼn ex qa mintiʼ ma tzʼok qqʼoʼn kyoklen kawbʼil ateʼ toj Tyol Dios? Aj tikʼ ambʼil in naj qnabʼil, toj juntl yol, ya mintiʼ in tnaʼn ik tzeʼn aj tok jun cicatriz tiʼj qxmilal tuʼnju «ma tzʼeʼy [...] tuʼn kʼuxbʼil in kʼant» (1 Timoteo 4:2). Pero qa xnaqʼtzaʼn taʼ qnabʼil tuʼn Tyol Dios, jaku tzʼonin qiʼj.

7. ¿Alkye jun tumel tuʼn tkubʼ qximen aju mas bʼaʼn?

7 Ik tzeʼn in nel qnikʼ tiʼj, jun tumel tuʼn tkubʼ qximen aju mas bʼaʼn, aju qa ma ten qojtzqibʼil tiʼj axix tok tkuʼx toj Tyol Dios ex qa ma kubʼ qbʼinchaʼn aju in tzaj tqʼamaʼn. Aj qok weʼ twitz jun tiʼ, tnejel il tiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼjju tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Biblia tiʼj jlu ex tuʼn qximen tiʼj. Qa at qojtzqibʼil tiʼj Tyol Dios ex qa xnaqʼtzaʼn taʼ qnabʼil, kʼonil qiʼj aj qok weʼ kywitz nya bʼaʼn, axpe ikx qa jun rat naj tuʼn tkubʼ qximen jun tiʼ ik tzeʼn bʼant tuʼn Sadrac, Mesac ex Abednego. Atzun jaʼlo, qo xnaqʼtzan tiʼj kabʼe tiʼ jatumel in qo ok weʼ twitz nya bʼaʼn ex jatumel nyaxix kwest in nela toj kywitz okslal ma che chʼiy toj kyokslabʼil tuʼn tjaw kyjyoʼn aju mas bʼaʼn.

¿Alkyeqe in che ok te qamiw?

8, 9. a)¿Alkyeqe texto in tzaj kyqʼamaʼn qa mintiʼ tuʼn tok qamiwen qibʼ kyukʼil nya bʼaʼn xjal? b)¿Tiquʼn nya oʼkx qe nya bʼaʼn xjal in che ok te nya bʼaʼn amiw?

8 Kubʼ ttzʼibʼin apóstol Pablo jlu: «Miʼn che el tzpete tiʼj: Qa ma txi kyukʼin kyibʼe kyukʼil xjal mya bʼaʼn, ok ktzakjel kynabʼle» (1 Corintios 15:33). Ex tqʼama Jesús jlu kye t-xnaqʼtzbʼen: «Porke mya te twitz txʼotxʼ qeye» (Juan 15:19). Aj tjaw quʼjin qe texto lu jun rat naj in nel qnikʼ qa mintiʼ tuʼn tok qamiwin qibʼ kyukʼil qeju in che yaẍin, qe aj pajil, qe eleqʼ, qe kʼal qʼeʼn ex qeju in bʼant junjuntl nya bʼaʼn kyuʼn (1 Corintios 6:9, 10). Pero qa ma qo xnaqʼtzaʼn mas tiʼj Tyol Dios, in nel qnikʼ tiʼj qa ax ikx nya bʼaʼn tuʼn tok qqʼoʼn qwitz kyiʼj nya bʼaʼn xjal toj cine, toj televisión, toj computadora ex mintiʼ tuʼn tjaw quʼjin kyuʼj. Ax ikx mintiʼ in qo yolin toj Internet kyukʼil «qeju xmletzʼ qe» (Salmo 26:4).

9 ¿Yajtzun tuʼn tok qamiwen qibʼ kyukʼil qeju bʼaʼn taʼ kyanqʼibʼil pero mintiʼ in nok qeʼ kykʼuʼj tiʼj axix tok Dios? In tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios jlu qe: «Kykyaqil xjal twitz txʼotxʼ ateʼ tjaqʼ tipumal tajaw il» (1 Juan 5:19). Toj juntl yol, maske tbʼanel taʼ tanqʼibʼil jun xjal, mlay tzʼok te qamiw. Oʼkx jaku tzʼok qamiwen qibʼ kyukʼil qeju kʼujlaʼn Jehová kyuʼn.

10. ¿Tiʼ kʼonil qiʼj tuʼn tel qnikʼ tiʼj qa kʼokel qmojbʼan qibʼ kyukʼil xjal?

10 Mlay bʼant tuʼn tel qpan qibʼ kyiʼj kykyaqil xjal ex nya il tiʼj tuʼn tbʼant jlu quʼn (Juan 17:15). In nok qmojbʼan qibʼ kyukʼil xjal toj pakbʼabʼil, toj tja xnaqʼtzbʼil, toj aqʼuntl ex aj kybʼant junjuntl tiʼchaq quʼn. Ax ikx, maslo in bʼant jlu kyuʼn qeju nya okslal kyukʼil. Noqtzun tuʼnj, qa xnaqʼtzaʼn taʼ qnabʼil, kʼelel qnikʼ tiʼj qa junxitl aju tuʼn tok qmojbʼan qibʼ kyukʼil xjal tuʼnju il tiʼj ex junxitl aju tuʼn tok qamiwin qibʼ kyukʼil (Santiago 4:4). Iktzun tten jaku tzʼel qnikʼ tiʼj qa qo xeʼl kyoj actividad extraescolar, ik tzeʼn kyoj bʼixbʼil ex qe encuentro deportivo. Ax ikx kʼonil qiʼj tuʼn tkubʼ qximen qa qo tel kyoj wabʼj in che ok kyuʼn patrón kye qe aqʼunal moqa miʼn.

¿Alkye qaqʼun kjawil qjyoʼn?

11. ¿Tiʼ kbʼantel quʼn tnejel naʼmxtoq txi qkʼamoʼn jun aqʼuntl?

11 Qa in che japun quʼn aʼyeju kawbʼil ateʼkux toj Tyol Dios, ax ikx kʼelel qnikʼ tiʼj alkye qaqʼun kjawil qjyoʼn, tuʼnju il tiʼj tuʼn qaqʼunan tuʼn t-xi qqʼoʼn aju at tajbʼen kye toj qja (1 Timoteo 5:8). Tnejel, il tiʼj tuʼn qximen tiʼj tiʼ in bʼant toj aqʼuntl. Qa at jun tiʼ in bʼant aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios qa nya bʼaʼn, a jlu in tzaj tyekʼin qa nya bʼaʼn aqʼuntl. Tuʼntzunju, in nel kyikʼun axix tok okslal alkyexku aqʼuntl at toklen tukʼil kʼulbʼil kywitz tilbʼilal, tukʼil elqʼabʼil, tukʼil tuʼn tajbʼen chikʼ nya toj tumel moqa tukʼil junjuntl bʼinchbʼen aju in tzaj tqʼamaʼn Biblia qa nya bʼaʼn. Ax ikx, mintiʼ in xi qqʼamaʼn nya ax tok yol ex mintiʼ in qo sbʼun maske in tzaj tqʼamaʼn patrón tuʼn tbʼant jlu quʼn (Hechos 15:29; Apocalipsis 21:8).

12, 13. ¿Alkye junjuntl tiʼchaq bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj naʼmxtoq ttzaj qkʼamoʼn jun aqʼuntl?

12 ¿Yajtzun qa mintiʼ in nel qnikʼ tiʼj qa in nikʼ jun aqʼuntl kyibʼaj tley Dios? Akux in chʼiy qojtzqibʼil tiʼj axix tok ex akux in xi qxnaqʼtzan qibʼ tiʼj bʼaʼn ex tiʼj nya bʼaʼn, chebʼe in nel qnikʼ tiʼj qa at junjuntl tiʼchaq il tiʼj tuʼn qximen tiʼj. Jun techel, ¿atpe toklen jun aqʼuntl jatumel in che ikʼ xjal tibʼaj tkawbʼil Dios, ik tzeʼn tuʼn t-xi tzaqʼwet teléfono jatumel in che apostarin xjal? Bʼaʼn tuʼn qximen tiʼj jatumel in tzaj kyiʼn xjal twiʼ qkʼuʼj ex jatumel in qo aqʼunan. Qo ximen tiʼj qa in naqʼunan jun okslal tiʼj tex taqʼun, ¿kxelpe tqʼamaʼn tuʼn t-xiʼ pintaril jun iglesia ex tuʼn tonin tiʼj nya ax tok okslabʼil? (2 Corintios 6:14-16).

13 ¿Yajtzun qa a tpatrón jun okslal ma tzaj kʼamonte jun contrato tuʼn tok pintarit jun ja aju kʼajbʼel tuʼn nya ax tok okslabʼil? Qa ikju, il tiʼj tuʼn t-ximen okslal tiʼj jniʼ toklen at tiʼj aqʼuntl ex qa nimxix onbʼil kxel tqʼoʼn tiʼj jlu. ¿Yajtzun qa in naqʼunan jun okslal tuʼn kyxi sipet correo, axpe ikx kyoj lugar jatumel in che bʼant nya bʼaʼn kyuʼn xjal? ¿Bʼaʼnpe tuʼn tkubʼ t-ximen qa in kubʼ tbʼinchaʼn ik tzeʼn in tzaj tqʼamaʼn Mateo 5:45? Nim toklen tuʼn t-ximen tiʼj tiʼ jaku tzaj tiʼj tnabʼil tuʼn aqʼuntl in bʼant tuʼn tkyaqil qʼij (Hebreos 13:18). Tuʼntzunju, nim toklen tuʼn tbʼaj qxnaqʼtzan qnabʼil tukʼil Tyol Dios tuʼntzun t-xi qiqen qex qiqetz ex tuʼn tjaw qjyon aju mas tbʼanel tiʼj jun aqʼuntl.

«Naʼntza Qman tiʼj tkyaqilju kbʼantel tuʼna»

14. ¿Tiʼ il tiʼj tuʼn tbʼant quʼn naʼmxtoq tkubʼ qximen jun tiʼ?

14 ¿Yajtzun qa il tiʼj tuʼn tbʼaj qximen jniʼ qxnaqʼtzbʼil kʼeletz ex qa kʼokel qkʼamoʼn jun qʼanbʼil qiʼj moqa miʼn? Aj tkubʼ qximen alkyexku tiʼ, nim toklen tuʼn qximen tiʼjju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios ex tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn aju in tzaj tqʼamaʼn qnabʼil. Tqʼama rey Salomón consej lu: «Qeʼk tkʼuʼja tiʼj Qman tuʼn tkyaqil tanmiya ex mya tuʼn tok qeʼ tkʼuʼja tiʼj texa tnabʼla. Naʼntza Qman tiʼj tkyaqilju kbʼantel tuʼna, ex a Qman kxel ẍaqlun teya tuj bʼe jiqun tiʼj» (Proverbios 3:5, 6).

15. ¿Tiʼ xnaqʼtzbʼil jaku tzʼel qiʼn kyiʼj tnejel okslal aj tkubʼ qximen jun tiʼ?

15 Chʼixme tkyaqil maj at toklen aju in kubʼ qximen kyukʼil txqantl, ex bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn jlu tkyaqil maj aj tkubʼ qximen jun tiʼ. Jun techel tiʼj jlu, nya iltoq tiʼj tuʼn tjapun kyuʼn tnejel okslal tkyaqilju tzaj tqʼamaʼn tley Moisés tiʼj wabʼj. Ya jakutoq txi kywaʼn junjun wabʼj aju tzaj tqʼamaʼn ley tuʼn miʼn t-xi kywaʼn. Noqtzun tuʼnj, kubʼ ttzʼibʼin apóstol Pablo tiʼ tuʼn tbʼant tiʼj chibʼj otoq kubʼ qʼoʼn kywitz tilbʼilal, tej tqʼama jlu: «Qa tuʼn tlaj nchiʼye kbʼel tzʼaq wermaniye tuj il, mlayx txi nchyoʼne chibʼj, tuʼntzun miʼn tkubʼ tzʼaq wermaniye tuj il» (1 Corintios 8:11-13). Xi qʼamaʼn kye tnejel okslal tuʼn kyximen tiʼjju in kubʼ kynaʼn txqantl ex tuʼn miʼn kyok te jun tolsabʼil kywitz. Ax ikx qe, mintiʼ tuʼn qok te jun tolsabʼil kye txqantl aj tkubʼ qximen jun tiʼ (1 Corintios 10:29, 32).

Qo jyon tiʼj tnabʼil Dios

16. ¿Tzeʼn in nonin naʼj Dios qiʼj aj tkubʼ qximen jun tiʼ?

16 Aju mas nim toklen tuʼn tbʼant quʼn aj tkubʼ qximen jun tiʼ, aju tuʼn qnaʼn Dios. Tqʼama discípulo Santiago jlu: «Qa at jun kyxole atx taj tnabʼl, qaninx tnabʼl te Dios, ex ktzajel tqʼoʼn Dios tnabʼl; porke ate Dios nimxix in tzaj tqʼoʼn kye kykyaqil ex mintiʼ in ilin» (Santiago 1:5). Jaku txi qqanin te Jehová tuʼn tkyaqil qkʼuʼj tuʼn ttzaj tqʼoʼn qnabʼil tuʼn tel qnikʼ tiʼj alkye mas bʼaʼn tuʼn tbʼant quʼn. Qa ma txi qqʼamaʼn te Dios aju in tzaj bʼaj qkʼuʼj tiʼj ex qa ma qo jyon onbʼil tukʼil, jaku tzʼajbʼen xewbʼaj xjan tuʼn tuʼn tel mas qnikʼ kyiʼj taqikʼ Tyol Dios ex tuʼn kytzaj qnaʼn aʼyeju mintiʼ naʼn quʼn.

17. ¿Tzeʼn jaku che onin txqantl qiʼj aj tkubʼ qximen tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn?

17 ¿Jakupe che onin txqantl qiʼj aj tkubʼ qximen tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn? Jaku. O che kubʼ tqʼoʼn Jehová junjun okslal toj ttnam aʼyeju o che chʼiy toj kyokslabʼil (Efesios 4:11, 12). Jaku txi qqanin jun qnabʼil kye, mas qa nim toklen aju in kubʼ qximen tuʼn tbʼant quʼn. Tuʼnju o che chʼiy toj kyokslabʼil ex o tzikʼ junjun tiʼ toj kyanqʼibʼil, jaku tzaj kyqʼamaʼn junjun tbʼanel taqikʼ Tyol Dios qe aʼyeju jaku che onin qiʼj tuʼn tjaw qjyoʼn aju mas nim toklen (Filipenses 1:9, 10). Pero bʼaʼn tuʼn ttzaj qnaʼn jun tiʼ, mintiʼ tuʼn t-xi qqʼoʼn ambʼil kye txqantl tuʼn ttzaj kyqʼamaʼn qe tiʼ tuʼn tbʼant quʼn tuʼnju teyele te junjun il tiʼj tuʼn t-xi tiqan tex tiqetz.

¿Tkyaqilpe maj bʼaʼn in nela aju in kubʼ qximen?

18. ¿Tiʼ in tzaj qiʼj qa ma kubʼ qximen tuʼn tbʼant aju mas tbʼanel?

18 ¿Tkyaqilpe maj bʼaʼn in nela aju in kubʼ qximen qa ma tzʼok qqʼoʼn toklen aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios? In nel bʼaʼn tkyaqil aj tbʼet ambʼil, maske at maj in tzaj jun nya bʼaʼn toj chʼin ambʼil. Ojtzqintoq tuʼn Sadrac, Mesac ex Abednego qa jakutoq che kubʼ bʼyoʼn qa mintiʼ ẍe kʼulun twitz matij tilbʼilal (Daniel 3:16-19). Ex tej t-xi kyqʼamaʼn apóstol kye aj Judiy ateʼ toj Sanedrín qa tnejel iltoq tiʼj tuʼn kynimen te Dios ex nya kye xjal, e bʼaj kʼixbʼisaʼn ex yajxitl i ex tzaqpiʼn (Hechos 5:27-29, 40). Ax ikx, at maj «noq minabʼen in tzaj mya bʼaʼn tibʼaj» jun xjal ex jaku chʼexpaj aju otoq bʼaj t-ximen (Eclesiastés 9:12). Maske otoq bʼaj qximen tuʼn tbʼant aju mas bʼaʼn quʼn ex in qo ok weʼ twitz nya bʼaʼn tuʼn, jaku tzʼok qeʼ qkʼuʼj tiʼj qa kʼonil Jehová qiʼj tuʼn tikʼx quʼn, ex aj tbʼet ambʼil qo tzajel tkʼiwlaʼn (2 Corintios 4:7).

19. ¿Tiʼ kbʼantel quʼn tuʼn t-xi qiqen qex qiqetz aj tkubʼ qximen tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn?

19 Ik tzeʼn ma tzʼel qnikʼ tiʼj, aj tkubʼ qximen tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn, nim toklen tuʼn ttzaj qjyoʼn aju in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios, tuʼn qximen tiʼj ex tuʼn tkubʼ qbʼinchaʼn. Ax ikx nimxix in qo tzalaj tuʼnju in najbʼen xewbʼaj xjan ex qe erman tuʼn Jehová tuʼn qtzaj tonin. Tbʼanel tuʼn kyajbʼen onbʼil lu quʼn ex junjuntl, tuʼntzun t-xi qiqen qex qiqetz aj tkubʼ qximen tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn.

¿Tiʼ ma tzʼel tnikʼa tiʼj?

• ¿Alkye jun tumel tuʼn tkubʼ qximen aju mas bʼaʼn?

• Qa ma qo chʼiy toj qokslabʼil, ¿tzeʼn kʼonil jlu qiʼj tuʼn tjaw qjyoʼn qe qamiw?

• ¿Tiʼ nim toklen tuʼn qximen tiʼj naʼmxtoq ttzaj qkʼamoʼn jun aqʼuntl?

• ¿Alkyeqe onbʼil jaku che onin qiʼj aj tkubʼ qximen tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn?

[Aʼyeju xjel tiʼj xnaqʼtzbʼil]

[Tilbʼilal]

Jaku tzʼel qiʼn jun xnaqʼtzbʼil nim toklen tiʼjju tej mintiʼ e nimen Adán ex Eva te Dios.

[Tilbʼilal]

Naʼmxtoq tkubʼ qximen tuʼn tbʼant jun tiʼ quʼn, tbʼanel tuʼn tel qnikʼ tiʼj tiʼ in tzaj tqʼamaʼn Tyol Dios.